- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
اق جازىقتان اسقاقتاعان اسەم جىر
ەركىن سۇلتانوۆ ( ءوز ءتىلشىمىز)
2015.10.10 13:51
مەملەكەت قۇرىلعاندىعىنىڭ 66 جىلدىعى مەن شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونى قۇرىلعاندىعىنىڭ 60 جىلدىعىن قارسى الۋ بايلانىسىمەن مەملەكەتتى زاڭمەن باسقارۋ، شينجياڭنىڭ ورنىقتىلىعىن قورعاۋ، ءدىني ۇشقارىلىققا قارسى تۇرىپ، ۇلتتار ىنتىماعىن بەكەمدەۋ، مادەنيەتتى، عىلىم ـ تەحنيكانى اۋىل ـ قىستاققا جەتكىزۋدى باستى مازمۇن ەتكەن قورعاس اۋدانىنىڭ 16 ـ كەزەكتى اقىندار ايتىسى 2015 ـ جىلى قىركۇيەكتىڭ 29 ـ، 30 ـ كۇندەرى مەملەكەتتىك 4A دارەجەلى قورعاس اۋدانىنىڭ ءتۇيىندى ساياحات كورىنىس رايونى بولىپ جاڭادان قۇرىلعان اقسۋ اۋىلىنىڭ اقجازىق مال شارۋاشىلىق قىستاعىندا دابىرالى وتكىزىلدى.
ايتۋلى اقىن، الىمدى اسابا جاڭاتاي قابدىكەرىم ۇلى مەن كۇلشات جەڭىسقان قىزىنىڭ تانىستىرۋىمەن اۋدان اكىمى ماحمۇت جولداس ايتىستىڭ باستالعاندىعىن جاريالادى. اۋداندىق ءان ـ ءبي ۇيىرمەسىنىڭ بيشىلەر توبى «مەرەكە شاتتىعى» اتتى بيمەن ايتىستىڭ شىمىلدىعىن اشتى. قورعاس اۋدانىنىڭ ءتول تۋما ءانشى ـ كۇيشىلەرى ومىربەك سادىرباي ۇلى، بايعالي نۇرمۇقان ۇلى قاتارلى ونەرپازدار « سارى بەل»، « بۇلبۇلىم» سياقتى اسەم ءان، كۇمبىرلى كۇيلەرىن تامىلجىتا ورىندادى. ىلە وبلىستىق ءان ـ ءبي ۇيىرمەسىنەن ارناۋلى شاقىرىلعان ماناپقازى مۋساقان ۇلى، باقىتجان ورازالى ۇلى، ءمارپۋعا ساتىبالدى قىزى، ءابدىباقىت سۇلتانبەك ۇلى قاتارلى ونەر يەلەرى «سىرعاقتى»، «جايلاۋدا»، «سارى ءبيداي» سياقتى اندەردى اسقاقتاتا شىرقاپ، جۇرتتى ءبىر جەلپىنتىپ تاستادى. وت اۋىز، وراق ءتىلدى اقىندار ارت ـ ارتىنان جىر دوداسىنا ءتۇسىپ، باقىتتى زاماندى، باياشات ءومىردى، بەرەكە ـ بىرلىكتى، دوستىقتى، سالت ـ سانا جاڭا ءداستۇردى، اسىرەسە، مەملەكەت قۇرىلعان 66 جىل مەن شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايون قۇرىلعان 60 جىلدان بەرگى تولاعاي تابىستار مەن تىڭ وزگەرىستەردى، ءتيىمدى ساياساتتى، حالىق تۇرمىسىنىڭ تىڭ تىرلىك، جاڭا بەينەسىن ەمىرەنە جىرعا قوستى. ءبىز ارالىقتا اۋداندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى، اۋداندىق جۇمىسشى ۇيىمىنىڭ ءتوراعاسى اقجازىق قىستاعىنا 2 ـ توپتاعى «حالىق جاعدايىن ۇعىسۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، حالىق تىلەگىن توعىستىرۋ» قىزمەت گرۋپپاسى بولىپ اۋداننان تۇسكەن 4 كادردىڭ ءبىرى عالىم ساۋىت ۇلىنان اقجازىق قىستاعىنىڭ وتكەنى مەن بۇگىنگى جاڭا جاعدايى تۋرالى ءسوز سۇراعانىمىزدا، ول كىسى ىركىلمەستەن:
-بۇل قىستاق شىعىس اقسۋ، ورتا اقسۋ، شەت اقسۋ جانە اقجازىق سىندى 4 اڭعارعا 313 وتباسى، ءبىر مىڭ 215 جان سانى بىتىراندى قونىستانعان، 19 مىڭ 600 مۋ جايىلىمى، 13 مىڭ باس (تۇياق) ءار تۇلىك مالى بار مال شارۋاشىلىعىن نەگىز ەتكەن ءتۇيىندى قىستاقتاردىڭ ءبىرى. اسىرەسە، بۇل ورىننىڭ جەر ءتۇزىلىسى تاۋلى، ادىر، قىرقالى، جون - جوتالى بولعاندىقتان، بۇرىنعى جىلدارى دامۋ اياق الىسى باياۋ، شارت ـ جاعدايى نەداۋىر تومەن ەدى.
ءبىز قىزمەت گرۋپپاسى بولىپ وسى اراعا كەلگەننەن كەيىن پارتيانىڭ سوڭعى جىلداردان بەرگى اۋىل ـ قىستاققا قاراتقان ابزال ساياساتتارىنىڭ رۋحىنا ساي قىستاق كوميتەتىندەگىلەرمەن قايتا ـ قايتا اقىلداسىپ، مەملەكەتتى زاڭمەن باسقارۋ، ۇشقارىلىققا قارسى تۇرىپ، ۇلتتار ىنتىماعىن كۇشەيتۋ، ورنىقتىلىقتى بەكەمدەۋ، ورىن تەپكەن ماسەلەلەردى دەر كەزىندە شەشىپ، حالىق رازى بولاتىن ءىس ىستەۋ، ۇگىت تەبىنىن ارتتىرىپ، جاراسىمدى قوعام قۇرۋ، مادەنيەتتى، كورىكتى ورتا جاراتۋ جونىندە كەمەلدى جوبا ـ جوسپارلار جاسادىق. اسىرەسە، ءتورت اڭعارعا (سايعا) بىتىراندى قونىستانعان مالشى وتباسىلارىن بىردەن ارالاپ، ولاردان ورىن تەپكەن ماسەلەلەر جونىندە كوپتەگەن جاعدايلاردى ۇعىستىق ءارى ولاردىڭ قيىنشىلىعىن جوعارىمەن سايكەسىپ شەشىم ەتۋگە ۋادە بەردىك. قىسقاسى، ءبىز ولار ءۇشىن 10 ءتۇرلى ناقتى ءىس ىستەپ بەرۋ بەكىمىنە كەلدىك. الدىمەن كورشىلەس كەندىرلى ەگىنشىلىك قىستاعىنىڭ قيمىل ورتالىعىن پايدالانۋعا الىپ، بيىل 150 ايەل قاتىناسقان «8 ـ ناۋرىز» حالىقارالىق ايەلدەر مەرەكەسىن قارسى الۋ قيمىلىن وتكىزىپ، ولاردى باي مازمۇندى ادەبيەت ـ كوركەمونەر ساۋىعىمەن سۋسىنداتتىق. قاتىستى ورىندارمەن قايتا ـ قايتا بايلانىس جاساپ، توزىعى جەتكەن قىستاق كەڭسەسىن قايتا سالۋ قۇرىلىسىن باستادىق. بۇرىن كەندىرلى قىستاعى مەن اقجازىق قىستاعىنىڭ ورتالىعىندا ءبىر عانا شيپاحانا بار بولىپ، حالىقتىڭ دەركەزىندە ەمدەلۋىنە كوپتەگەن قولايسىزدىقتار تۋدىرىپ كەلگەن ەدى. بۇل قيىنشىلىقتى شەشۋ ءۇشىن ءبىز تاعى دا قاتىستى ورىندارمەن بايلانىس ورناتىپ، قىستاقتان ارناۋلى شيپاحانا قۇردىق. دەنساۋلىق ساقتاۋ تاراۋلارىنان ارناۋلى ادامدار ۇسىنىس ەتىپ، قارتتاردىڭ دەنساۋلىعىن تەگىن تەكسەرتتىك. ەلەكتر، تەلەگراف تاراۋلارىمەن سايكەسىپ، ۋاقىتتىق قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنە ەلەكتر جەتكىزىپ، تەلەفون جانە ينتەرنەت جالعاتتىق. كەندىرلى قىستاعىنان اقجازىق قىستاعىنا باراتىن 13.5 كيلومەترلىك توپىراق جولدى اسفالت جولعا اينالدىردىق. اۆتونوميالى رايوننىڭ جول قۇرىلىسى نىسانىنان 3 ميلليون يۋانعا قول جەتكىزىپ، اقجازىق وزەنىنەن ۇلكەن كوپىر سالۋ جۇمىسىن باستادىق.
180 وقۋشىعا مەكتەپ فورما كيىم ـ كەشەگىن الىپ بەردىك. بيىلعى 31 ـ رەتكى وقىتۋشىلار مەرەكەسى كۇنى زەينەتكە شىققان التى قارت وقىتۋشىدان حال سۇراپ، ولاردىڭ وتباسىنا ۇن، كۇرىش، ازىقتىق ماي جەتكىزىپ بەردىك. قارت پارتيا مۇشەلەرى مەن ءبىر ءبولىم حالىق ۋاكىلدەرىن اۋدان ىشىندەگى دامىعان قىستاقتار مەن مال بورداقىلاۋ بازالارىن، قولونەر كووپەراتيۆتەرىن، جاڭادان قۇرىلعان كاسىپورىنداردى، جەمىس - جيدەك باقشالارىن ارالاتىپ، ولاردىڭ زامان تالابىنا ساي جۇمىس ىستەۋ تانىمدارىن جوعارىلاتتىق. اۋداندىق قازىنادان 129 مىڭ يۋان قارجى شەشىم ەتتىرۋدەن تىس، ءبىر ءبولىم قارجىنى حالىقتان جيناپ، شىعىس اقسۋ سايىنا 10 كيلومەترلىك جول جاساۋ جۇمىسىن باستادىق. قاتىستى ورىنداردىڭ 360 مىڭ يۋان كومەك بەرۋىندە 3 مال ۇرىقتاندىرۋ پۋنكىتىن قايتا جاڭالاتىپ، سىرتتان 23 اسىل تۇقىمدى قوشقار، 3 اسىل تۇقىمدى بۇقا، ءبىر اسىل تۇقىمدى ايعىر ەنگىزدىك. جوعارىدان جەتكىلىكتى قارجى شەشىم ەتتىرىپ، وسى ارادا اۋداننىڭ 16 ـ رەتكى اقىندار ايتىسىن ءساتتى وتكىزىلۋى ءۇشىن ءتيىستى بورىشتارىمىزدى وتەدىك. «بۇرىنعىنى ايتپاي كەيىنگى ەسكە تۇسپەيدى» دەگەندەي وسىنداي دامۋعا ويىسقان بۇل قىستاقتى بيىل اۋدان كورىنىس ساياحات رايونى ەتىپ بەكىتىپ، الداعى بولاشاعىنان زور ءۇمىت كۇتە وتىرىپ، الدىمەن «التىن كۇز ساياحات مەرەكەسىن» وسى ارادان باستاپ، ونىڭ سوڭىن وسى ءداستۇرلى مەرەكەمىز اقىندار ايتىسىنا جالعادى. بۇل دا بولسا شۇعىلالى 60 جىلدىڭ جەمىسى دەۋىمىزگە ابدەن تاتيدى،- دەدى.
سوڭىندا قاراقىلدى قاق جارعان ءادىلقازىلاردىڭ ءنومىر قويىپ باعالاۋى بويىنشا اۋدانعا قاراستى اۋىل ـ قالاشىق، فەرما، الاڭداردان كەلىپ ايتىسقا قاتىناسقان 16 اقىننان ايتۋعان مۇقامەتجان ۇلى ءبىرىنشى دارەجەلى، سارسەنگۇل مولدابەك قىزى، نۇرزيا بولاتقان قىزى ەكىنشى دارەجەلى، سارسەنباي ەرلان ۇلى، ەردان ءماجيت ۇلى، قيسا شاۋكەن ۇلى ءۇشىنشى دارەجەلى بولىپ سيلىق ساحناسىنان كورىندى. ەرعالي تويەكە ۇلى، گۇلنۇر كارىمقان قىزى، وراز كەرىمبەك ۇلى، ورالبەك ورىن ۇلى قاتارلى ون اقىن شابىتتاندىرۋ سيلىعىنا يە بولدى. كورشىلەس اۋدانداردان ارناۋلى ۇسىنىسپەن شاقىرىلىپ، ونەر كورسەتكەن ەرلان، ارزىگۇل، ءپاتىعالى، مۇقامەتجان، مىقتىبەك، گۇلمان، باقىتجان، ۇمىتگۇل قاتارلى الىمدى ايتىس اقىندارىنا ارناۋلى قۇرمەت سيلىقتارى بەرىلدى. اۋداننىڭ ءارقايسى اۋىل، فەرمالارىنان كەلىپ، اقىندار ايتىسىنىڭ مەرەيىن اسىرىپ، ونەر كورسەتكەن ومىربەك، بايعالي، دۋمان قاتارلى اۋداننىڭ ءتول تۋما ونەرپازدارى دا قۇرمەت تورىنەن كورىنىپ، ءوز ەنشىلەرىن الدى.
شينجياڭ بويىنشا بىردەن ـ ءبىر ىلەدەگى قارا ورىك مەكەنى اتانعان قورعاس اۋدانىنىڭ سولتۇستىگىندەگى سايرام كولىمەن قابىرعالاس تاۋ بوكتەرىنە ورنالاسقان اقسۋ اۋىلى اقجازىق قىستاعىنىڭ وزەن بويى مەن سىڭسىعان نۋ ورمانىنان ىزدەگەن جابايى جەمىس - جيدەكتىڭ بارلىعى تابىلاتىن، تابيعاتى كوركەم تاماشا جەر ەكەنىن ەسكەرگەن اۋداندىق پارتكوم مەن حالىق ۇكىمەتى ۇزاق جىلدان بەرى كەمەلدى جوسپار جاساي ءجۇرىپ، جوعارى مەن تومەننىڭ ەتەنە سايكەسۋىندە قىرۋار قارجى شىعارىپ، بۇل ورىندى بيىل مەملەكەتتىك 4A دارەجەلى ساياحات كورىنىس رايونى ەتىپ بەكىتتى. ءيا، ءبىز 313 وتباسى بار كەشەگى مادەنيەت ورەسى تومەن كەدەي قىستاقتان بۇگىن 262 وتباسى ساۋلەتتى بەيقۇت ۇيلەرگە كوشىپ كىرىپ، توك، سۋ، جول قۇرىلعىلارى نەگىزىنەن كەمەلدى، مەكتەپ، شيپاحانا قۇرىلىستارى بار، ساۋدا، ساياحات ىستەرىن دامىتۋعا دەن قويعان قىستاق حالقىنىڭ شات بەينەسىن كورىپ ەرەكشە قۋاندىق. اسىرەسە، قابات ـ قابات ساياحات عيماراتتارىن سالدىرىپ، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋعا ەرەكشە كۇش سالعان اۋدان، اۋىل باسشىلارىنىڭ بيىل اۋداننىڭ « التىن كۇز ءداستۇرلى ساياحات مەرەكەسى» مەن « 16 ـ كەزەكتى اقىندار ايتىسىن» وسى ارادان باستاعان ەرەن ەڭبەكتەرىنە ءدان ريزا بولا وتىرىپ، بۇل يگى باستامانىڭ پارتيانىڭ شۇعىلالى ساياساتىنىڭ ارقاسىندا قولعا كەلگەن ارايلى 60 جىلداعى تىڭ وزگەرىستەرىنىڭ ءبىر ايعاعى دەپ ءبىلىپ، ىستەرىڭ ىلگەرى بولىپ، وركەندەرىڭ جىل سايىن وسە بەرسىن اق جازىقتاعى اڭعارلى حالىق دەپ اق تىلەگىمىزدى ءبىلدىرىپ اتتاندىق.
كەلۋ قاينارى: «ىلە گازەتى» - ىلە اقپارات تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
