- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
تەرمەنىڭ ءمانى تەرەڭدە
ارنا ءنابيدوللا قىزى
2016.06.16 14:59 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
تەرمە ولەڭ مەن اۋەندى قوس قانات، ونەگەنى جىر ەتەتىن قاستەرلى جانر. قۇلاققا اسەم اۋەنى مەن جۇرەككە جىلى جىر جولدارى تىعىز قابىسىپ، جاقسىلىقتى، ىزگىلىكتى ءناسيحاتتايدى. بۇگىنگىدەي ۇلتتار ىنتىماعىن جىر ەتكەن بەرەكەلى زامانىمىزدا تەرمەنىڭ اتقاراتىن قىزمەتى زور. سەبەبى، تەرمە حالقىمىزدىڭ جۇرەگىنە ەڭ جاقىن ناقىشتى ۇلتتىق اۋەنىمەن، ءاربىر تارماعىندا تەرەڭ تاعىلىمدى مارجان ءسوز جاتقان جىر جولدارىمەن بەرەكەلى، باقىتتى زاماننىڭ قادىر - قىمباتىن ۇندەيدى.
تەرمەنىڭ تەگى ۇلتىمىزدىڭ ماقال - ماتەلدەرىنەن تامىرلانىپ، جىراۋلىق داستۇرىنەن باستاۋ العان. ايتۋلى تەرمەلەردىڭ ءار تارماعى نەمەسە بىرنەشە تارماعى بىرىگىپ، ءبىر ماقالدىڭ دەڭگەيىنە دە جەتە العان. ماسەلەن:
جاقسى ءبىر ادام قارتايسا، كوكىرەگى حات بولار،
جامان ءبىر ادام قارتايسا، بىقسىپ ءبىر جانعان وت بولار.
− مايلىقوجا
جاقسىدان ۇيرەندىرىپ، جاماننان جيرەندىرىپ، ادامدى ادامدىققا، حالىقتى بىرلىككە شاقىرۋ تەرمەنىڭ ەجەلدەن ءتۇپ ءمانى.
ەدىل بول دا، جايىق بول،
ەشكىممەنەن ۇرىسپا.
جولداسىڭا جاۋ تيسسە،
جانىڭدى اياپ تۇرىسپا.
..........................
كوشەتۇعىن ساي ءۇشىن،
ولەتۇعىن تاي ءۇشىن،
ارقا تەرىڭ قۇرىسپا.
اسان بابانىڭ بۇل جىرىن اۋەنگە سالىپ تولعاسا، تاعى دا تەرەڭ ءماندى تەرمە بولىپ حالىققا ءنار، ۇرپاققا ار سيلايدى. ال بۇگىنگى اقىندارىمىز جازعان تەرمەلەردە حالىقتىق سارىنى مەن دانالىق ءدانىن ساقتاپ، زامانىمىزدىڭ جاۋھارىنا اينالدى.
ەلدىڭ قايسى ەلدىگى،
بەرەكە مەن بىرلىگى.
ەردىڭ قايسى ەرلىگى،
وزگەدەن دە تىرلىگى.
− قۇرمانبەك زەيتىنعازى ۇلى
كارىلىك − جاۋ، قارتايساڭ،
تالپىنىپ قال جاسىڭدا.
تىمىرسىق بولما تۇڭعۇيىق،
ەلىڭنەن سىر جاسىرما.
توعىشار، نادان اڭعالدىڭ،
توبىنا بارىپ قوسىلما.
ەلىڭدى ءسۇيىپ ەڭبەك ەت،
بەرەكە - بىرلىك وسىندا.
− ماعاۋيا بايمۇقامەت ۇلى
بەرەكەنىڭ قايماعى بۇلىنبەيتىن ىنتىماق،
اقيقاتتىڭ ايعاعى تۋىم دەيتىن ىنتىماق.
بارلىق ۇلتتىڭ تۋىسقان شاڭىراعى ىنتىماق،
گۇلدەي جايناپ قۇلپىرعان ءداۋىر ءانى ىنتىماق.
− قابىلاشىم قاناپيا ۇلى
مەملەكەتتىك بەيزاتتىق مۇرالار تىزىمىنە ەنگەن تەكتى جانر تەرمەمىز بۇگىنگى داۋىردە دە وسىلاي تاعىلماتقا تولى قاسيەتىمەن زامان ءۇنىن جىرلادى.
قازىر تەرمە مەن تولعاۋدى ەكى بولەك ايىراتىن كوزقاراس تا بار. تولعاۋ −− اۆتوردىڭ ومىرگە، دۇنيەگە كوزقاراسىن، كوڭىل كۇيىن بەينەلەيتىن جانر. ال تەرمە ءومىردىڭ وڭ - سولىن پارىقتاپ، اقىل، عيبىراتتى تولعايدى. تەرمە تولعاۋدىڭ ىشىنە كىرەتىن اۋەندى، ءناسيحاتتى جىر. ءبىراق، تولعاۋدىڭ ءبارى تەرمە بولا بەرمەيدى. تەرمەنى ناقىلعا تولى جىر مەن اسەم دە ايشىقتى اۋەنگە قۇرىلعان ادەبيەتىمىز بەن مۋزيكا جانرىمىزعا بىردەي قىزمەت ەتەتىن ونەر دەپ تانىعان ءجون. ءوز باسىم تەرمەنىڭ قاسيەتى تومەندەگىدەي دەپ تۇيىندەيمىن:
1. تەرمەنىڭ ءتىلى دە، اۋەنى دە حالىقتىق قاسيەتىن ساقتاۋى كەرەك. ەكەۋىنىڭ ءبىرى وزگەرسە، جانرلىق ەرەكشەلىگىن جويادى.
2. تەرمەنىڭ ءتىلى شەشەن كەلگەنى جاقسى. جاقسىلىقتى باعالاپ، كەلەڭسىزدىكتى تەكتەپ، ونەگەنى دارىپتەگەن، ۇتقىر دا وتكىر بولۋى كەرەك. وتە ۇزىن تارماق، تىم ۇزاق شۇبىرىپ كەتەتىن شۋماققا بەرىلمەگەن وڭ.
3. تەرمە اۋەنىنىڭ حالىقتىق سارىنى كۇشتى بولۋى قاجەت. تولعاقتى، مانەرلى بولعانى جاقسى. عيبىراتتى جىر مارجانىن جۇتىپ كەتپەي، تەرەڭنەن تولعايتىن اسەرلى، تولقىندى بولۋى كەرەك.
4. تەرمە ءوز ىرعاعىندا، دومبىرا نەمەسە قوبىزبەن جەكە داۋىستا ورىندالۋى كەرەك. ونى داۋىسىنىڭ حالىقتىق مانەرى كۇشتى تەرمەشىلەر ورىنداسا ءجون. بالكىم، ءريتىمىن تۇراقتاپ، كەيبىر بايىرعى ساز اسپاپتارىن قوسىپ، اۋەنىن اسەرلەۋگە دە بولادى. ءبىراق، تەرمەنىڭ ءسوزى مەن اۋەنى انىق، ايشىقتى قالپىندا تىڭداۋشىعا جەتۋى قاجەت. دەمەك، تەرمە ءداستۇرلى جانر. ونىڭ جىرى دا، اۋەنى دە داستۇردەن اجىراسا مانەرى سولعىندايدى.
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
