- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
مەملەكەتتىك كەڭەس قارجىنىڭ «جينالىپ قالۋ» جانە جەردىڭ بوس قالۋ جايتتەرىن قاتاڭ جونگە سالادى
2015.08.04 13:23 كەلۋ قاينارى : ءتاڭىرتاۋ تورابى
مەملەكەتتىك كەڭەس كەلەلى ساياسات، شارالاردىڭ تياناقتانۋ احۋالىنا تەكسەرۋ جۇرگىزۋ ارقىلى، قارجىنىڭ «جينالىپ قالۋ» جانە جەردىڭ بوس قالۋ جايتىنىڭ ورتالىقتاعى تاراۋلار مەن جەرگىلىكتى ورىنداردا ورتاق ماسەلە بولىپ ساقتالىپ وتىرعاندىعىن بايقاعان. تاياۋدا مەملەكەتتىك كەڭەس شىنداپ كىرىسىپ، قاتاڭ شارا قولدانىپ، ماسەلە بايقالعان تاراۋلاردان جانە جەرگىلىكتى ورىنداردان رەتتەۋ - تۇزەتۋ قىزمەتىن مىقتى ۇستاپ، قازىناداعى جينالىپ قالعان قارجىنى، ءسوزسىز، قايتارىپ الىپ، بوس قالعان جەرلەردى، ءسوزسىز، جەدەل ءبىر جاقتى ەتىپ، ەكونوميكانى ورنىقتى ارتتىرۋعا، رەفورمانى جەبەۋگە، قۇرىلىمدى رەتتەۋگە جانە حاۋىپ - قاتەردەن ساقتانۋعا شىنايى قىزمەت وتەۋىن تالاپ ەتتى.
ورتالىقتاعى ءىشىنارا تاراۋلار قازىناداعى جينالىپ قالعان قارجىنى تالاپ بويىنشا تاپسىرمادى، ءىشىنارا جەرگىلىكتى ورىندار بوس قالعان جەرلەردى تالاپ بويىنشا ءبىر جاقتى ەتپەدى ءبىر جاعىنان، «نىسان قارجىسى تاپشى بولىپ وتىر»، ەندى ءبىر جاعىنان، «اقشانى جۇمساپ بولا الماي وتىر». بيىل جىل باسىنان بەرى، مەملەكەتتىك كەڭەس قازىناداعى جينالىپ قالعان قارجىنى جانداندىرۋعا جانە ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ پايدالانۋعا قاتىستى قىزمەتتەر جونىندە تالاي رەت ورنالاستىرۋ جاسادى. تەكسەرۋدەن بەلگىلى ناتيجەگە قول جەتكەنىمەن، الايدا ءىشىنارا ماسەلەلەردىڭ ورىن تەۋىپ وتىرعاندىعى دا بايقالدى.
قازىنا مينيسترلىگىنىڭ تانىستىرۋىنا قاراعاندا، قاتىستى بەلگىلەمەلەرگە ساي، ورتالىق قازىنا ورتالىقتاعى 119 تاراۋ مەن ورىننىڭ قازىناسىندا جينالىپ قالعان 13 ميلليارد 100 ميلليون يۋاندى، جەرگىلىكتى ءار دارەجەلى ۇكىمەت دارەجەلەس تاراۋلار مەن ورىنداردىڭ قازىناسىندا جينالىپ قالعان 243 ميلليارد 800 ميلليون يۋاندى قايتارىپ الۋعا ءتيىستى ەدى. ايتسەدە، ورتالىقتاعى ءىشىنارا تاراۋلار مەن جەرگىلىكتى ورىندار قازىنادا جينالىپ قالعان قارجىنى تالاپ بويىنشا قايتارماي، قازىناداعى جينالىپ قالعان قارجىنى جانداندىرۋدىڭ ساياساتتىق ونىمدىلىگىنە تىكە ىقپال كورسەتتى. مەملەكەتتىك جەر بايلىعى مينيسترلىگىنىڭ تانىستىرۋىنا قاراعاندا، جەردى ۇنەمدى، شوعىرلى پايدالانۋدى ارناۋلى تەكسەرۋ ناتيجەسىنە نەگىزدەلگەندە، ەلىمىز بويىنشا 2009 - جىلدان 2013 - جىلدار ارالىعىندا قۇرىلىسقا پايدالانۋعا بەرىلگەن جەردىڭ ىشىندە 13 مىڭ 718 ورىنداعى ءبىر ميلليون 52 مىڭ 700 مۋ جەر بوس قالعان. بيىل ماۋسىم ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن، ەلىمىز بويىنشا 242 مىڭ 400 مۋ ورىنداعى بوس قالعان جەر ءبىر جاقتى ەتىلدى، بۇل ارناۋلى تەكسەرۋدەن بايقالعان بوس قالعان جەردىڭ %23ىن ۇستايدى، مۇندا 129 مىڭ 600 مۋ جەردىڭ قۇرىلىس جۇمىسى باستالعان، 102 مىڭ 800 مۋ جەر قايتارىپ الىنعان، 10 مىڭ مۋ جەر باسقاعا پايدالانىلعان. سونىمەن بىرگە، جەردى تەكسەرۋ بارىسىندا ءىشىنارا ورىنداردىڭ بوس قالعان جەرلەردى ءبىر جاقتى ەتۋدە اكىمشىلىك جاقتاعى رولى ساۋلەلەنبەي، رەتتەۋ - تۇزەتۋ اياق الىسىنىڭ ءبىرشاما باياۋ بولعاندىعى؛ ءىشىنارا ورىندارداعى بوس قالعان جەرلەردىڭ بوس قالۋ سەبەبى تۇراقتانباۋ، ءبىر جاقتى ەتۋ ساياساتىن دۇرىس يگەرمەۋ، جوعارىعا مالىمدەگەن ساندى مالىمەتتەر ناقتى بولماۋ سىندى ماسەلەلەردىڭ ورىن تەپكەندىگى بايقالدى.
ءىشىنارا ماماندار: وسى ماسەلەلەر بوس قالعان جەرلەردى ءبىر جاقتى ەتۋگە جانە اينالىمعا سالىپ، پايدالانۋعا ىقپال كورسەتتى ءارى ورتالىقتىڭ ەكونوميكانى ورنىقتى ارتتىرۋ ساياساتىنىڭ ۇتىمدى تياناقتانۋىنا تۇساۋ بولدى، ونى ىشكەرىلەي ناقتى شەشۋ كەرەك، - دەدى. «اقشانى» ۋاقىتىندا تاپسىرماسا، سول جىلعى نەمەسە ودان كەيىنگى جىلدىق مەجە ەسەپ ازايتىلادى، «جەردى» ۋاقىتىندا ءبىر جاقتى ەتپەسە، جىلدىق كورسەتكىش كەمەيتىلەدى قازىناداعى جينالىپ قالعان قارجى جانە جەردىڭ بوس قالۋ ماسەلەسىن شەشۋدە مەملەكەتتىك كەڭەس وسى رەت شىنداپ كىرىسەدى، قاتاڭ شارا قولدانادى. قازىنا مينيسترلىگىنىڭ تانىستىرۋىنا قاراعاندا، قازىناداعى جينالىپ قالعان قارجىنى بەلگىلەنگەن مەرزىمدە تاپسىرۋ كەرەك. دارەجەلەس قازىنا ورىندارى ۋاقىتىندا تاپسىرماعان مەكەمە - ورىنداردىڭ سول جىلعى نەمەسە ودان كەيىنگى جىلدارداعى مەجە ەسەبىن ازايتۋ سىندى تاسىلدەر ارقىلى تارتىپ قالۋىنا بولادى.
مەملەكەتتىك جەر بايلىعى مينيسترلىگىنىڭ تانىستىرۋىنا قاراعاندا، جىل سوڭىنا دەيىن ءارقايسى ولكەلەر (رايون، قالا) بوس قالعان جەرلەردى ءبىر جاقتى ەتىپ بولماسا، ياعني قۇرىلىس جۇمىسى باستالماسا، قايتارىپ الىنباسا نەمەسە باسقاعا پايدالانباسا، كولەمى بويىنشا قايتارىپ الىنادى نەمەسە جىلدىق قۇرىلىسقا پايدالاناتىن جەردى تىڭنان ارتتىرۋ جوبا كورسەتكىشى كەمەيتىلەدى ەكەن.
دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى بىلاي دەدى: بيىل 4 - ماۋسىمدىق قىزمەتتىڭ ۇيلەسىمدى كەزىندە تەكسەرۋ جانە ارناۋلى باقىلاۋ ۇيىمداستىرىلىپ، احۋالعا قاراي كەمەيتۋ، قايتارىپ الۋ، ورتالىقتىڭ مەجە ەسەبى ىشىندە ورنالاستىرىلعان قارجىنى ۋاقىتشا توقتاتۋ سىندى شارالاردى قولدانىپ، ەسكەرتۋ بەرىلەدى جانە جازالاپ ساقتاندىرىلادى. سونىمەن بىرگە، قاتىستى تاراۋلار رەتتەۋ - تۇزەتۋ ۋاقىت كەستەسىن تۇراقتاندىرىپ، جاۋاپكەرلىكتى قۋزاستىرۋ تەبىنىن ارتتىرادى. بوس قالعان جەرلەر جونىندە مەملەكەتتىك جەر بايلىعى مينيسترلىگى ءارقايسى ورىنداردا تۇراتىن مەملەكەت جەرىن تەكسەرۋ مەكەمەلەرىنە شىلدە ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن شوعىرلى تەكسەرۋ ورىستەتىپ، بايقالعان ماسەلەلەردى تۇزەتۋگە قۋزاۋ سالۋدى، سونداي - اق جەرگىلىكتى ورىنداعى حالىق ۇكىمەتىنە مەرزىمدى ۋاقىتتا ءبىر جاقتى ەتۋ پىكىرىن ورتاعا قويۋدى تالاپ ەتتى. قازان ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن، ءبىر جاقتى ەتۋ، رەتتەۋ - تۇزەتۋ جۇمىسى پارمەندى بولماعان وڭىرلەر جونىندە ولكە دارەجەلى حالىق ۇكىمەتتەرىنە الدىن الا كەڭەسىپ، جاۋاپكەرلىگىن قۋزاستىرۋعا قۋزاۋ سالۋ كەرەك.
دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى مىنالاردى تالاپ ەتتى: جەر - جەر ورتالىقتىڭ مەجە ەسەپ ىشىندەگى قارجى نىساندارىنداعى جينالىپ قالعان قارجىلاردى تەزدەن رەتتەپ، كەلەلى نىسانداردى قۇرۋعا ىستەتۋى، سونداي - اق ونى ۇيىمداستىرىپ، اتقارۋدى مىقتى ۇستاپ، 30 - شىلدەدەن بۇرىن رەتتەۋ جوباسىن جولداۋ تالاپ ەتىلدى. سونىمەن بىرگە، قاتىستى تاراۋلار قوعامدىق باقىلاۋدى كۇشەيتۋدى تالاپ ەتۋى كەرەك. ايتالىق، جەر بايلىعى مينيسترلىگى بوس قالعان جەرلەردىڭ ينفورماتسياسىن اشىق جاريالاۋدى تالاپ ەتتى، ايماق دارەجەلى جانە ودان جوعارى قالالاردىڭ مەملەكەت جەر بايلىعىن باسقارۋ تاراۋلارى ۇكىمەت سايتىندا ارناۋلى ايدار اشىپ، وزدەرىنە قاراستى اۋماقتارداعى تۇراقتانعان، ءالى ءبىر جاقتى ەتىلمەي بوس قالعان جەرلەردىڭ ينفورماتسياسىن جانە بوس قالۋ سەبەبىن جاريالاپ، قوعامدىق باقىلاۋدى ىرىقتىلىقپەن قابىلداۋى كەرەك. «اقشانى جيناپ الۋ، جەردى قايتارىپ الۋ» ماقسات ەمەس، وسىلاردى ناقتى ىسكە قوسۋ نەگىزگى شارا «اقشانى جيناپ الۋ، جەردى قايتارىپ الۋ» ماقسات ەمەس، تۇپكى ماقسات − تەزدەن ءبىر تۇتاس جوسپار جاساپ، دامۋدىڭ كوكەي تەستى سالاسىنا جانە حالىق تۇرمىسى شىعىسىن الدىمەن قامتاماسىز ەتۋگە پايدالانۋ. قايتارىپ العان جەردى قايتۋ كەرەك؟ مەملەكەت جەر بايلىعى مينيسترلىگى مىناداي ايقىن تالاپ قويدى: «پايدالانۋدى الدىمەن ويلاسىپ، بوس قالعان جەرلەردىڭ اينالىمعا سالىنىپ، پايدالانىلۋىن جەبەۋ» كەرەك. قايتارىپ الىنعان جەرلەردى ەكونوميكانىڭ ورنىقتى ارتتىرۋىن جەبەيتىن جانە حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جەتكىزەتىن قۇرىلىس نىساندارىنا دەر كەزىندە جۇمساۋ كەرەك. قايتارىپ الىنىپ جينالعان قارجىنى قايتۋ كەرەك؟
قازىنا مينيسترلىگى مىنالاردى تالاپ ەتتى: ورتالىق قازىناسىندا جينالىپ قالعان قارجىنى قارجى قوسۋدى جەبەيتىن، ەكونوميكانى ورنىقتى ارتتىراتىن كوكەي تەستى سالالارعا؛ جەرگىلىكتى ورىنداردىڭ قازىناسىندا جينالىپ قالعان قارجىنى دامۋعا قاجەتتى ءتۇيىندى سالالارعا جانە حالىق تۇرمىسى شىعىسىن الدىمەن قامتاماسىز ەتۋگە ءبىر تۇتاس پايدالانىپ، بەلسەندى قازىنا ساياساتىنىڭ ساياساتتىق ونىمدىلىگىن تولىق ساۋلەلەندىرۋ كەرەك. جەر - جەردىڭ ورتالىقتىڭ مەجە ەسەپ ىشىندەگى قارجى نىسانىنداعى جينالىپ قالعان قارجىنى رەتكە سالۋ، ورنالاستىرۋ جونىندە، دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى مىنانى تالاپ ەتتى: ورتالىقتىڭ مەجە ەسەپ ىشىندەگى قارجىسىنىڭ قولداۋىنا ۇيلەسەتىن ءتۇيىندى باعىتتارعا، ءوز ءوڭىرىنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىندا قارجىلاي قولداۋعا مۇقتاج نىساندارعا شوعىرلى پايدالانۋعا كەپىلدىك ەتىپ، لاشىقتى رايونداردى جاڭالاۋ سىندى قۇرىلىس اياق الىسى تەز ءارى قارجى تاپشى نىساندارعا شوعىرلى پايدالانۋ كەرەك. سونىمەن بىرگە، جەرگىلىكتى ورىنداردىڭ جينالىپ قالعان قارجىنى تاياۋ جىلداردان بەرى ورتالىقتىڭ مەجە ەسەبىنەن قارجى ورنالاستىرىلعان، الايدا قارجى ءالى دە تاپشى بولىپ وتىرعان حالىق تۇرمىسى سالاسىنداعى الەۋمەتتىك يگىلىك نىساندارىنا پايدالانۋعا جول بەرۋ كەرەك. ماماندار: بۇل شارالار ساياساتتىڭ يكەمدىلىگىن ايگىلەدى، جەرگىلىكتى ورىنداردىڭ سايكەستى قارجى قىسىمىن ۇيلەسىمدى ازايتىپ، نىسانداردىڭ كوزەۋلى مەرزىمدە سالىنىپ ءبىتۋىن جەدەل ىلگەرىلەتەدى، - دەدى. «شينجياڭ گازەتى»
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
