- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
ءارقانداي ادامنىڭ شينجياڭنىڭ ۇلت، ءدىن ساياساتىن قارالاۋىنا جول قويمايمىز
شينجياڭنىڭ قوعامدىق عىلىمدار سالاسىنداعى قايراتكەرلەر تۇركياداعى جۇڭگوعا قارسى ءسوز - ارەكەتتەردى قاتاڭ جازعىردى
2015.07.16 13:12 كەلۋ قاينارى : ءتاڭىرتاۋ تورابى
جۋىقتا تۇركيانىڭ شىندىقتى بۇرمالاپ، شينجياڭداعى مۇسىلمان قاۋىمنىڭ ورازا ايىنداعى ناقتى تۇرمىس جاعدايى جونىندە قاۋەسەت تاراتىپ، جۇڭگوعا قارسى دۇربەلەڭ تۋدىردى، جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ ۇلت، ءدىن ساياساتىن قارالاعان ارەكەتى شينجياڭداعى ءار سالانىڭ كۇشتى نارازىلىعىن قوزعادى. 14 - شىلدەدە شينجياڭنىڭ قوعامدىق عىلىمدار سالاسىنداعى قايراتكەرلەر مۇنداي ارەكەتتى قاتاڭ جازعىردى. اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم پارتيا مەكتەبىنىڭ، شينجياڭ اكىمشىلىك ينستيتۋتىنىڭ ورىنباسار باستىعى، اعا زەرتتەۋشى ابەيبۇللا ابدۇسالام بىلاي دەدى: «تۇركياداعى جۇڭگو ۇكىمەتىنە قارسى ەرەۋىل جاساپ، قىر كورسەتۋ قيمىلدارى سوناۋ الىستاعى شينجياڭدا دۇرىس سەنىم مەن دىنگە سەنۋ ەركىندىگىنە بولەنىپ جاتقان ءار ۇلت مۇسىلمان قاۋىمىنىڭ جۇرەگىن جارالادى. دىنگە سەنۋ ەركىندىگى <جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى نەگىزگى زاڭىنىڭ> جۇڭگو ازاماتتارىنا بەرگەن نەگىزگى ۇقىقتارىنىڭ ءبىرى. دىنگە سەنەتىن ءار ۇلت حالقىنىڭ دىنگە سەنۋ ەركىندىگى تولىق قامتاماسىز ەتىلگەن، مەيلى قاي ءدىن بولسا دا، قالىپتى ءدىني قيمىلداردىڭ ءبارى زاڭ جاعىنان قورعالادى. ورازا ايى كەزىندە ۇكىمەتتىڭ مۇسىلمان قاۋىمنىڭ ورازا ۇستاۋ ادەتىنە بۇكىلدەي قۇرمەت ەتكەنىن، مەشىتتەردەگى ءدىني قيمىلدار ەشقانداي ىقپالعا ۇشىراماعاندىعىن، ءار كۇنگى 5 ۋاق ناماز قالىپتى وتەلىپ جاتقانىن كورىپ - ءبىلىپ وتىرمىز. ار - ۇجداندى ءارقانداي مۇسىلمان ءوزىنىڭ ءتول كەشىرمەسى ارقىلى شينجياڭنىڭ ازاماتتاردىڭ دىنگە سەنۋ ەركىندىگى تولىق قامتاماسىز ەتىلەتىن جەر ەكەنىن دالەلدەپ بەرە الادى».
شينجياڭ قوعامدىق عىلىمدار اكادەمياسى ءدىن عىلىمدارىن زەرتتەۋ ورنىنىڭ اعا زەرتتەۋشىسى گو تايشان بىلاي دەدى: «جاقىندا تۇركيادا تۋىلعان شينجياڭنىڭ ۇلت، ءدىن ساياساتىن قارالاعان ارەكەتتەر ۇلت پەن ءدىندى جەلەۋ ەتىپ، <شينجياڭ ماسەلەسىن> ويدان ويدىردى، ولاردىڭ ماقساتى شينجياڭنىڭ جاقىنعى جىلداردان بەرى ورىستەتكەن <ۇشقارىلىقتى الاستاۋ> قىزمەتىنە، وتە - موتە، ەلىمىزدىڭ <ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول> ستراتەگياسىن اتقارۋىنا كەدەرگىلىك جاساپ، جۇڭگونىڭ حاۋىپسىزدىگى مەن ورنىقتىلىعىن ءبۇلدىرۋ».
شينجياڭ قوعامدىق عىلىمدار اكادەمياسىنىڭ اعا زەرتتەۋشىسى ليۋ جۇڭكاڭ بىلاي دەدى: «جاقىنعى جىلداردان بەرى شينجياڭنىڭ <ۇشقارىلىقتى الاستاۋ> قىزمەتى كورنەكتى تابستارعا قول جەتكىزدى، ءدىني ۇشقارى يدەياعا قارسى تۇراتىن حالىق بارعان سايىن كوبەيىپ، ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ شينجياڭداعى ءورىسى كۇننەن - كۇنگە تارايدى، شينجياڭدا ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ كەۋلەپ كىرۋى ءونىمدى تيىلدى، ۇلتتار ىنتىماعى نىعايىپ، ءدىني جاراسىمدىلىق بارعان سايىن كۇشەيدى. ال مۇنىڭ ءبارى جۇڭگوعا جات نيەتپەن قارايتىنداردىڭ شىمبايىنا تيگەندىكتەن، ورازا ايىنان پايدالانىپ ءپاتۋا شىعارۋى ولاردىڭ داعدىلى ايلاسى سانالادى. تۇركيانىڭ جۇڭگوعا قارسى وسەك - اياڭ تاراتۋى ولاردىڭ جۇڭگو ۇكىمەتىنە قيسىنسىز پالە جاۋىپ، شينجياڭنىڭ ۇلت، ءدىن ساياساتىن قارالاۋىنا مۇرىندىق بولدى».
اۆتونوميالى رايوندىق پارتيا مەكتەبىنىڭ ۇلت ىستەرى نازارياسىن وقىتۋ - زەرتتەۋ ءبولىمىنىڭ دوتسەنتى ءارشيدىن ابدۇللا بىلاي دەدى: «تۇركياداعى اقپارات قۇرالدارىنىڭ مۇنداي قيسىنسىز قاۋەسەت تاراتۋى جۇڭگو مەن تۇركيانىڭ اقاۋسىز دامىپ كەلە جاتقان دوستىعىنا اۋىر زالال تيگىزدى، سونىمەن بىرگە شينجياڭداعى قالىڭ مۇسىلمان قاۋىمنىڭ ورازا ايىن تىنىش، بەرەكەلى وتكىزۋىنە سالقىنىن تيگىزىپ، قوعامداعى ءار سالانىڭ كۇشتى نارازىلىعىن قوزعادى. شينجياڭداعى ار - نامىستى بىلەتىن ادامنىڭ بارىنە انىق، قازىر شينجياڭدا سان سالالى كاسىپتەر تەز قارقىنمەن دامىپ كەلەدى، حالىقتىڭ تۇرمىس شارت - جاعدايى زور دارەجەدە جاقساردى، تيانشاننىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىندە زور وزگەرىستەر تۋىلدى. وتكەن عاسىردىڭ 90 - جىلدارىنان بەرى شەتەلدەگى جاۋ كۇشتەرى <ۇلت ماسەلەسى>، <كىسىلىك ۇقىق> ماسەلەسىن جەلەۋ ەتىپ، ەلىمىزدىڭ ىشكى ىسىنە، شينجياڭ ماسەلەسىنە كيلىككەن ەدى، ال ەندى بۇگىنگى كۇندە، ولار حالىقتىڭ كۇندەلىكتى تۇرمىسىمەن تىعىز قاتىستى بولعان <ورازا>، <كيىم - كەشەك> سياقتىلاردى كولدەنەڭ تارتىپ، ەلىمىزدىڭ زاڭ - بەلگىلەمەلەرىنە، ساياساتىنا، سونداي - اق قول جەتكىزگەن تابىستارىنا قاساقانا سوقتىقتى. ولاردىڭ تۇپكى ماقساتى وسەك - اياڭنان پايدالانىپ شينجياڭدا بىلىقپالىق تۋدىرۋ، <ءۇش ءتۇرلى كۇشتىڭ> زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك وقيعا تۋدىرۋىنا جانە بولشەكتەۋشىلىك قيمىل ورىستەتۋىنە قولداۋ كورسەتۋ. ءار ۇلت كادرلارى مەن حالىق جۇرتشىلىعى، وتە - موتە، دىنگە سەنەتىن قاۋىم قىراعىلىقتى ارتتىرىپ، دۇرىس پەن بۇرىستى پارىقتاپ، وسەك - اياڭعا سابىرلىلىقپەن توتەپ بەرۋى، شىندىقتى نەگىز ەتۋى، وسەك - اياڭعا سەنبەۋى، وسەك - اياڭ تاراتپاۋى، وسەك - اياڭ قۇراستىرماۋى، بولشەكتەۋشى يدەيانىڭ كەۋلەپ كىرۋىنە سانالىلىقپەن قارسى تۇرىپ، شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىعىن قورعاۋى كەرەك».
شينجياڭ قوعامدىق عىلىمدار اكادەمياسى تاريح زەرتتەۋ ءبولىمىنىڭ تەتە اعا زەرتتەۋشىسى ماحمۇت ابدۇۋالي بىلاي دەدى: «شينجياڭ مۇسىلمان قاۋىمى شوعىرلى قونىستانعان رايون، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم مەن ۇكىمەت ءدىن قىزمەتىنە وسكەلەڭ ءمان بەرىپ، ءدىني عۇرىپ - ادەتكە تولىق قۇرمەت ءبىلدىرىپ، مۇسىلمان قاۋىمنىڭ دىنگە سەنۋ ەركىندىگىن تولىق قامتاماسىزداندىردى، مۇسىلمان قاۋىمنىڭ ورازا ايىنداعى تۇرمىسى كەدەرگىگە ۇشىرامادى، تۇركيانىڭ «جۇڭگو ۇكىمەتى شينجياڭداعى مۇسىلمانداردىڭ ورازا ايىندا ورازا ۇستاۋىنا تيىم سالادى ەكەن» دەگەن سوزدەرى بۇكىلدەي قيسىنسىز، اققا قارا جاعىپ، اۋزىنا كەلگەنىن ايتاتىن وسىنداي ارەكەتكە زىعىردانىم قاينايدى. شينجياڭدا ورازا ايى ءتارتىپتى، جۇيەلى ءوتىپ جاتىر. مەن شينجياڭدىق بولۋ تۇرعىسىندا، وسى تەكتەس ىستەردىڭ قايتالاي تۋىلماۋىن ءۇمىت ەتەمىن». «شينجياڭ گازەتى»
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
