بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار

حالىق تورابى>>شينجياڭ حابارلارى

جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋدىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە قول جەتكىزۋ شايقاسىن جەڭىسپەن جۇرگىزەيىك

− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ مەملەكەتتىك ەكى ماجىلىسكە قاتىناسىپ جاتقان حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلدەرىمەن، ساياسي كەڭەس مۇشەلەرىمەن بىرگە مەملەكەت ءىسىن اقىلداسقاندىعى جونىندە

شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى حو شياۋگۋاڭ، جاڭ شۇيدۇڭ، لو يۇيفان

2016.03.16 13:28     كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى

  «13 - بەسجىلدىق» جوبا باستالدى! جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعامعا جەتۋگە ساناۋلى ۋاقىت قالدى.

  تاعى ءبىر ءاز ناۋرىزدا 100 ميلليونداعان جۇڭحۋا ۇلاندارىنىڭ اقىل - پاراساتى مەن كۇش - قۋاتى استانا بەيجيڭدە توعىستى.

  سوڭعى كۇندەردەن بەرى ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى، مەملەكەت ءتوراعاسى، ورتالىق اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى شي جينپيڭ مەملەكەتتىك 12 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ 4 - ماجىلىسىنە قاتىناسىپ جاتقان شاڭحاي، حيلۇڭجياڭ، حۋنان، چيڭحاي، ازاتتىق ارميا ۋاكىلدەر ۇيىرمەلەرىنىڭ تالقىسىنا جەكە - جەكە قاتىناسىپ، ساياسي كەڭەس مەملەكەتتىك 12 - كەزەكتى كوميتەتىنىڭ 4 - ماجىلىسىنە جۇڭگو دەموكراتيالىق قوعام قۇرۋ قوعامىنان، ساۋدا - ونەركاسىپشىلەر بىرلەستىگىنەن قاتىناسىپ جاتقان مۇشەلەرگە امانداسىپ ءارى گرۋپپالاردىڭ بىرلەسكەن تالقىسىنا قاتىناسىپ، ۋاكىلدەرمەن، مۇشەلەرمەن ارقا - جارقا اڭگىمەلەسىپ، مەملەكەت ءىسىن بىرگە اقىلداسىپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋعا جورىق جاساۋ بۇيرىعىن بەردى.

  حالىققا بەرىلگەن ايبىندى ۋادە

  مياۋزۋ ۇلتىنان شىققان شياڭشيلىق ايەل ۋاكىل گو جيانچۇن ءۇشىن 8 - ناۋرىز مەرەكە عانا ەمەس، اسىرەسە، ونىڭ ءومىر بويى ەسىنەن كەتكىسىز كۇن بولدى.

  تۇستەن بۇرىن ساعات 9دا باس شۋجي شي جينپيڭ حۋنان ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناسىپ، گو جيانچۇننىڭ لەبىزىن تىڭدادى ءارى ونىمەن ىقىلاستى اڭگىمەلەستى.

  بۇل گو جيانچۇننىڭ شي جينپيڭمەن 2 - رەت جۇزدەسۋى. 2013 - جىلى 3 - قاراشادا شي جينپيڭ شياڭشي تۋجيا - مياۋزۋ اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ شىبادۇڭ قىستاعىنا قىزمەت تەكسەرە بارعاندا، وبلىس باستىعى گو جيانچۇن باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كەدەيلەردى دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋ جونىندەگى تالابىن ەت قۇلاعىمەن ەستىگەن ەدى.

  گو جيانچۇن تەبىرەنە بىلاي دەدى: 2 جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى ءسىزدىڭ تاپسىرماڭىزدى ەستەن شىعارماي، كەدەيلەردى دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋ تالابىنا ساي قىزمەت ىستەدىك، شىبادۇڭ قىستاعىنداعى بۇقارانىڭ كىرىسى مولايدى، قىستاقتىڭ بەت - بەينەسى جاڭاردى، قىستاق تۇرعىندارى شاتتىققا شومدى، دامۋعا دەگەن ارمان - تىلەگى ارتا ءتۇستى، جاسى جەتكەن بويداق جىگىتتەردىڭ جار تابۋ ماسەلەسى دە شەشىلدى...

  شي جينپيڭ جىميىپ: بىلتىر قىستاقتا قانشا جىگىت ۇيلەندى؟ - دەپ سۇرادى.

  «7 جىگىت ۇيلەندى». باس شۋجي باسىن يزەپ رازى - قوشتىعىن ءبىلدىردى.

  بۇكىل وبلىس بويىنشا ءالى 500 مىڭ كەدەي ادامنىڭ بار ەكەنىن ەستىگەن سوڭ، شي جينپيڭ: شارت - جاعدايى شىبادۇڭ قىستاعىنان دا ناشار قانشا قىستاق بار؟ - دەپ سۇرادى. گو جيانچۇن: شىبادۇڭ قىستاعى ورتاشا ءال - اۋقاتتى قىستاق، - دەپ جاۋاپ بەردى. شي جينپيڭ: وعان جەتپەيتىن قانشا قىستاق بار، - دەپ تاقاۋىرلادى. «تەڭ جارتىسىنا جۋىعى وعان جەتپەيدى»، - دەدى گو جيانچۇن.

  جالپىلىق دوڭگەلەك داۋلەتكە جەتۋدەگى كورنەكتى ولقىلىق − اۋىل - قىستاقتاعى كەدەيلەردىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلۋى. وسى شايقاستى جەڭىسپەن جۇرگىزۋدىڭ ەڭ تۇپكىلىكتى ءادىسى − دالدىك.

  شي جينپيڭ حۋناندىقتاردىڭ جاپاعا شىداۋ، ەشتەمەدەن تايىنباۋ، بەرىك قامال سوعۋ، جەڭىمپاز شايقاس جۇرگىزۋ سىندى تاڭداۋلى ءداستۇرىن ساۋلەلەندىرىپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىن باتىل تۇردە جەڭىسپەن جۇرگىزۋگە شابىتتاندىردى.

  بيىلعى مەملەكەتتىك ەكى ماجىلىستە شي جينپيڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدى «13 - بەسجىلدىق» كەزىندەگى ماڭداي الدى كەلەلى ءىس رەتىندە يگەرۋدى تالاي رەت باسا دارىپتەدى.

  چيڭحاي ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناسقاندا، شينيڭ قالالىق حۇيزۋ ورتا مەكتەبىنىڭ جوعارى دارەجەلى وقىتۋشىسى، ۋاكىل باي شيۋحۋانىڭ ءسوزى شي جينپيڭنىڭ نازارىن اۋداردى.
باي شيۋحۋا باس شۋجيگە وسى جولى ماجىلىسكە كەلەردىڭ الدىندا ەگىنشىلىك، مالشىلىق وڭىرلەرىندەگى بىرنەشە مەكتەپتە ارنايى تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، ايقىن وزگەرىستەردى بايقاعانىن، ءبىراق اۋىل - قىستاق وقىتۋشىلارىنىڭ جالپىلىق ساپاسىنىڭ تومەن بولۋ ماسەلەسى ءالى كورنەكتى ەكەندىگىن، اسىرەسە، حانزۋ ءتىلى مەن از ۇلت تىلىنە بىردەي جەتىك «قوس ءتىلدى» وقىتۋشىلار قوسىنىنىڭ ءالسىز ەكەندىگىن ايتتى.
شي جينپيڭ: كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدە الدىمەن اقىل - پاراسات جاعىنان سۇيەمەلدەۋ، وقۋ - اعارتۋ ارقىلى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋعا ءتىپتى باسا ءمان بەرىپ، وقۋ - اعارتۋ بايلىعىنىڭ بىركەلكىسىزدىك ماسەلەسىن كۇش سالا شەشىپ، كەدەيلەردىڭ بالالارىنىڭ قاناتىنىڭ قايىرىلىپ الىسقا سامعاي الماۋ جاعدايىن بولعىزباۋ، كەدەيلىكتىڭ ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسۋىن بولعىزباۋ كەرەك، - دەپ اتاپ كورسەتتى.

  «<13 - بەسجىلدىق> جوبا مەزگىلى − كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدىڭ قيىندىقتاردان تايسالماي، باتىل تۇردە قامال الۋ مەزگىلى».

  «ءسوز جوق، جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ، سەرپىندى ارتتىرىپ، جىلدامدىقتى تەزدەتىپ، قارقىندى ارتتىرىپ، ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارا وتىرىپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىن جەڭىسپەن جۇرگىزۋ كەرەك».

  «2020 - جىلعا دەيىن اۋىل - قىستاق، مالشىلىق وڭىرلەرىندەگى قازىرگى ولشەمدەگى كەدەيلەردى تۇگەل كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرىپ، كەدەي اۋداننىڭ بارلىعىن كەدەيلىكتەن ارىلتۋ كەرەك، ءبىر كەدەي ءوڭىردى، ءبىر كەدەي بۇقارانى قاعىس قالدىرۋعا استە بولمايدى».

  باس شۋجيدىڭ كەسەتىپ ايتقان سوزدەرىن ەستىپ ۋاكىلدەر ەرەكشە اسەرلەنىپ، وزدەرىنىڭ اۋىر مىندەت ارقالاپ وتىرعانىن تەرەڭ سەزىندى.

  كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ − ۋاقىت كۇتتىرمەيتىن شۇعىل ءىس، ونى، ءسوز جوق، تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

  ۋاكىلدەردىڭ پىكىر - ۇسىنىستارىن قوستاعان شي جينپيڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىن جەڭىسپەن جۇرگىزۋدە يگەرۋگە ءتيىستى ماسەلەلەرگە، ءسوز جوق، كوڭىل ءبولۋ كەرەكتىگىن اتاپ كورسەتتى.

  − كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدە جالعاندىق ىستەۋگە بولمايدى. كەي جەرلەردىڭ كوركەيىپ، كەي جەرلەردىڭ باياعىداي تاقىر كەدەي كۇيىندە قالىپ، ارادا جەر مەن كوكتەي پارىق بولۋىنا بولمايدى. كوشىرمەۋگە، جالپىلاستىرماۋعا بولمايدى. مۇنىڭ كەرىسىنشە بولعاندا كەرى اسەر ەتەدى.

  − كەدەيلەردى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ مەن جوعارى ولشەمدى دوڭگەلەك داۋلەت ەكەۋى ەكى باسقا ءىس. ءبارىن ءبىر جولدا ىستەي المايمىز. سالىستىرمالى كەدەيلىك، سالىستىرمالى مەشەۋلىك، سالىستىرمالى پارىق ۇزاق ۋاقىت ءومىر سۇرەدى. شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەپ، شىندىققا جۇگىنىپ، ناقتى ءىس ىستەپ، وسى شارۋانى تىڭعىلىقتى ىستەۋ كەرەك، سيفر ويىنىن ويناۋعا بولمايدى. تەكسەرۋدە دۇرىس جەتەكشى باعىت بولۋى، جەتەكتەۋ رولىن اتقارۋ كەرەك.

  − كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ ءونىمىنىڭ باياندىلىعىن ارتتىرۋعا باسا ءمان بەرۋ كەرەك. بىرنەشە جىلدا بارلىق كۇشتى توپتاپ جويىمپاز شايقاس جۇرگىزىپ، بىرنەشە جىلدان كەيىن كەدەيلىكتىڭ كەبىن قايتا كيۋگە بولمايدى.

  − كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدىڭ ءبىرىنشى شەبىنە بارۋدى كادرلاردىڭ جەتىلۋىن جەبەۋ بارىسى، كادرلاردى باعالاۋ، پارىقتاۋ، تاربيەلەۋ، تاڭداپ ىستەتۋدىڭ ماڭىزدى ارناسى ەتۋ كەرەك.

  − قىزمەتتى تياناقتى تۇردە يگەرۋ كەرەك، بارعان جەرلەرىمنىڭ بارىندە جاۋاپ قايتارۋعا ەرەكشە ءمان بەرەمىن. قاتىستى تاراۋلار كەي جەرگە الدىن الا ايتىپ، كەي جەرگە ايتپاي ادام جىبەرىپ تەكسەردى، تياناقتاندىرۋ جۇمىسىن مۇقيات يگەرىپتى، وتە جاقسى. حالىقتى نەگىز ەتۋگە تاباندى بولۋ كەرەك، حالىقتىڭ ويلاعان، مۇقتاج ىستەرىنە كومەكتەسىپ، ولارعا قىزمەت ەتۋىمىز كەرەك.

  ...

  بۇلجىماس بەكىم، شىنايى، ىسكەرلىك پوزيتسياسى.

  بۇل جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ حالىققا بەرگەن ايبىندى ۋادەسى.

  دامۋدىڭ جالپى جاعدايىنداعى تەرەڭ وزگەرىستەرگە جەتەكشىلىك ەتۋ
جاڭالىق اشۋ − شي جينپيڭنىڭ ءار جىلى شاڭحاي ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناسقاندا، ءسوز جوق، تىلگە الاتىن تاقىرىبى.
5 - ناۋرىز تۇستەن كەيىن ول شاڭحاي ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناسىپ، جاڭا دامۋ يدەياسىنىڭ باعىت، كىلت ەكەنىن، مۇنداعى ەڭ ماڭىزدى نارسە جاڭالىق اشۋ ەكەنىن ىشكەرىلەي اتاپ كورسەتتى.


  ۋاكىل ياڭ شيۇڭ شاڭحاي ەركىن تاجىريبە رايونى مەن عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ورتالىعى قۇرىلىسىنىڭ جەتىستىكتەرىن، سونداي - اق ول جونىندەگى وي - تولعامداردى تانىستىردى؛ ۋاكىل جين دۇڭحان جوعارى مەكتەپ قىزمەتىنىڭ امالياتىمەن ۇشتاستىرىپ، ءوندىرىس، ءبىلىم بەرۋ، زەرتتەۋ ءوزارا ۇشتاستىرىلعان سايكەسە وتىرىپ جاڭالىق اشۋدى كۇشەيتۋ جونىندە پىكىر - ۇسىنىستارىن ورتاعا سالدى. ۋاكىل جۋ جىيۋان ۇكىمەت قىزمەتىنەن باياندامامەن ۇشتاستىرىپ، عىلىم - تەحنيكا مەن وقۋ - اعارتۋدىڭ توعىسپالى دامۋىن جەبەپ، جاڭالىق اشۋدىڭ دامۋدى جەبەۋ رولىن ناقتى تياناقتاندىرۋ جونىندە لەبىز ءبىلدىردى.

  شي جينپيڭ مۇقيات تىڭداپ، ەستەلىك الىپ، سۇراۋ سۇراپ، ءسوز قىستىرىپ وتىردى.

  ول مىنالاردى باسا دارىپتەدى: ەركىن ساۋدا سىناق رايونى قۇرىلىسىنىڭ وزەكتى مىندەتى − تۇزىمدە جاڭالىق اشۋ. عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ورتالىعى قۇرىلىسى الەمدىك عىلىم - تەحنيكانىڭ الدىڭعى لەگىن كوزدەپ، دەربەس جاڭالىق اشۋ قابىلەتىن جاپپاي جوعارىلاتىپ، نەگىزدىك عىلىم - تەحنيكا سالاسىندا كەسەك جاڭالىق اشۋعا، شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكا سالاسىندا كەسەك ناتيجە جاراتۋعا قۇلشىنۋى كەرەك.

  شاڭحايدىڭ نوبەل سيلىعىن العان شەتەلدىك مامانداردىڭ شاڭحايدا ۇزاق ۋاقىت قىزمەت ىستەۋىنە مۇمكىندىك جاساعاندىعىنان حابار تاپقان شي جينپيڭ بىلاي دەدى: دارىندىلاردى ءتىپتى دە اشىق كوز ايامەن ەنگىزىپ جانە شوعىرلاندىرىپ، كاسىپتىڭ، عىلىم - تەحنيكانىڭ الدىڭعى لەگىندەگى، حالىقاراعا تانىمالى ءبىر توپ سەركە دارىندىلاردىڭ باسىن قوسۋ قىزمەتىن جەدەلدەتۋ كەرەك.

  «ارداگەر جىلمەن، عۇلاما كۇنمەن، اۋليە ءسات - ساعاتپەن ەسەپتەسەدى». شي جينپيڭ اسا سالماقتى بەينەدە بىلاي دەدى: جۇڭگونىڭ عىلىم - تەحنيكاداعى قۇدىرەتتى ەلگە شىن مانىندە اينالۋىنا 10 جىل، 15 جىل، اۋەلى، 30 جىل، ءتىپتى، 50 جىل كەتۋى مۇمكىن. الايدا ءبىز، ءسوزسىز، ورايدى يگەرىپ، دامۋعا جاڭالىق اشا دەم بەرۋ سىندى وسى جولدى دۇرىس تاۋىپ، وسى جولدا تاباندىلىق كورسەتىپ، بۇلجىماي ءجۇرۋىمىز كەرەك.

  جاڭالىق اشۋ − دامۋعا جەتەكشىلىك ەتەتىن ءبىرىنشى قوزعاۋشى كۇش، دامۋعا جاڭالىق اشا دەم بەرۋ ستراتەگياسىن اتقارۋ − ەلىمىزدىڭ دامۋداعى كوكەي تەستى تالابى.

  «جاڭالىق اشۋ قابىلەتى − ارميانىڭ وزەكتى باسەكەلىك قۋاتى ءارى جاۋىنگەرلىك قۋاتتى تۋدىراتىن جانە كۇشەيتەتىن ۇدەتكىش». شي جينپيڭ ازاتتىق ارميا ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ جالپى جيىنىنا قاتىناسقان كەزدە، ارميا قۇرىلىسى مەن رەفورماسىن تەجەيتىن كورنەكتى قايشىلىقتاردى جەڭۋدە جاڭالىق اشۋ ويىمەن، ادىسىمەن قيىن تۇيىندەردەن قامال الۋعا تۋرا كەلەتىندىگىن باسا دارىپتەدى.

  شي جينپيڭ: «دامۋ يدەياسى دۇرىس بولسا، نىسانا مەن مىندەتتەردى تۇراقتاندىرۋ وڭايعا تۇسەدى، ساياسات، شارالاردى دا ويداعىداي شىعارۋعا بولادى» دەگەن بولاتىن.

  پارتيا 18 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ بەسىنشى جالپى ماجىلىسىندە جاڭالىق اشا دامۋ، سايكەستى دامۋ، جاسىل دامۋ، اشىق دامۋ، بىرگە يگىلىككە كەنەلەتىن دامۋ سىندى دامۋ يدەياسى ايقىن ورتاعا قويىلدى، بۇل ەلىمىزدىڭ دامۋ جالپى جاعدايىنا ساياتىن تەرەڭ وزگەرىس، سونىمەن بىرگە بەينە التىن ارقاۋداي شي جينپيڭنىڭ «ەكى ءماجىلىس ۋاقىتىنا» ارقاۋ بولىپ تارتىلدى.

  چيڭحاي ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناسقاندا، شي جينپيڭ گۇيدى اۋدانى حىيىن قالاشىعى داشىجيا قىستاعى پارتكومىنىڭ شۋجيى، ۋاكىل بي شىڭجۇڭمەن 20 مينۋت ۋاقىت سويلەسۋى باسقالارعا تەرەڭ اسەر قالدىردى.

  شي جينپيڭ: گۇيدى اۋدانى قانداي جەر؟
«شينيڭ قالاسىنىڭ وڭتۇستىگىندە، شينيڭمەن ارالىعى 76 كيلومەتر...». بي شىڭجۇڭ تاياۋ جىلدان بەرى قىستاقتا تۋىلعان زور وزگەرىستەردى بايانداپ، قۋانىشتى تۇردە شي جينپيڭگە: ول جەردەگى اۋىلداستار، قالاي ايتسام بولار، ءسىزدى قاتتى جاقسى كورەدى، − دەگەنىندە ءبىراز قوبالجىعانىمەن، ونىڭ تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىككە تولى وسى ءسوزىن ەستىگەن كوپشىلىك دۋ شاپالاق سوقتى.
«ءسىز ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ جان تامىر ەكەندىگىن ايتقان بولاتىنسىز. قىستاعىمىزدا 6 ۇلت بار. ادەتتە كوڭىلسىز ىستەر دە تۋىلىپ تۇرادى، الايدا ءبارى ۇلتتىق ماسەلە ەمەس. قىستاعىمىز <قايشىلىقتى شەشۋ> گرۋپپاسىن قۇرعان، قانداي ماسەلە تۋىلسا دا، ۋاعىندا شەشىمىن تاۋىپ وتىردى».

  − «قايشىلىق شەشۋ گرۋپپاسى دەدىڭىز بە؟».

  − «قايشىلىق شەشۋ گرۋپپاسى، قىستاعىمىزداعىلار وسىلاي اتايدى».

  جيىن الاڭى كۇلكى شاتتىعىنا شومدى.

  «بىزدە بۇرىن ءىرى تيپتى كەرپىش زاۆودى بار بولاتىن، قازىر وندىرىستەن توقتاتىلدى، ۇكىمەت ءبىزدىڭ جاڭاشا قۇرىلىس ماتەريالدارى كاسىپورنىن قۇرىپ، قورشاعان ورتانى باياندى دامىتۋىمىزعا ءجون سىلتەدى»، − دەدى بي شىڭجۇڭ ءسوزىن جالعاپ.

  «چيڭحايدىڭ كەرپىش ءوندىرىسى ارتىپ قالدى ما الدە تەپە - تەڭدىكتى ساقتادى ما؟». شي جينپيڭ ولكەدەگى جاۋاپتى جولداستارعا سۇراۋ قويدى.

  ولكەلىك پارتكومنىڭ شۋجيى، ۋاكىل لۋو حۇينيڭ بىلاي دەدى: بۇرىندارى ءبىر توپ كەرپىش كاسىپورنى بار ەدى، قازىر ولار تۇگەلدەي كاسىپ سالاسىنا بۇرىلىس جاسادى...

  بي شىڭجۇڭ ءسوزىن جالعاي ءتۇسىپ: قازىر ىستەپ وتىرعانىمىز بەتون قاپتاۋىش، وت ەلەكتر ستانسياسىنىڭ كومىر كۇلىن قايتالاي پايدالانامىز، تەحنيكالىق قامتىمى ءبىرشاما جوعارى، − دەدى.

  − «ۇكىمەت سىزدەرگە تولىقتاما قاراجات بەردى مە؟».

  − «كاسىپورىنعا بۇرىلىس جاساعان كەزىمىزدە، ۇكىمەت ءبىر ميلليون يۋاننان استام اقشا بەردى، زاۆود سالۋعا العان 6 ميلليون يۋاننان استام قارىز اقشانىڭ ءوسىمىن كوتەردى. قازىر قىستاقتاعىلاردىڭ زەينەتكەرلىك، ەمدەۋ قامسىزداندىرۋىن ءبىزدىڭ كوللەكتيۆ كاسىپورنىمىز تاپسىرىپ وتىر».

  − «سىزدەر قازىر ەگىستىك جەرلەرىڭىزگە قانداي داقىل ەگەسىزدەر؟».

  − «2 جىلدان بەرى استىق اقشاعا جاراماي قالدى، ۇكىمەت ساپالى جەم - ءشوپ ەگۋگە جۇمىلدىردى، ونى مال شارۋاشىلىق رايوندارىنىڭ سيىر، قوي بورداقىلاۋىنا بەرەمىز».

  − «بىلتىر سيىر، قوي ەتىنىڭ باعاسى تومەندەدى مە؟».

  − «2014 - جىلى ءبىر جىڭ قوي ەتىنىڭ باعاسى 23 يۋاننان ساتىلسا، بىلتىر 15 تە 16 يۋانعا ساتىلدى. قازىر ءبىز جىتىكتەي وڭدەۋ، فرانسيا ۇلگىسىندەگى جاپىراقتاما قوي، سيىر ەتتەرىن شىعارۋ، كولەمدەنگەن تيجارات جۇرگىزۋ، بازارلانعان اينالىم سياقتى جۇمىستارمەن شۇعىلدانىپ جاتىرمىز»، «وسى 2 جىلدا جاڭاشا اۋىل - قىستاق قۇرىلىسى جۇرگىزىلگەننەن كەيىن، تۇرمىس شارت - جاعدايىمىز قالاداعىلارداي جاقسى بولماسا دا، ولارعا جەتە قابىل بولىپ قالدى»...

  سۇراۋ قويۋ، جاۋاپ بەرۋ بارىسىندا سايكەستى دامۋ يدەياسى ءوز قالپى جەتكىزىلىپ، ادامدارعا وي سالدى.

  ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ، جاسىل دامۋ يدەياسى − شي جينپيڭ جولداستىڭ ۋاكىل، مۇشەلەرمەن ىشكەرىلەي پىكىر اۋىستىرعان تاعى ءبىر ماڭىزدى تاقىرىبى بولدى.

  حيلۇڭجياڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىندا ۋاكىل ۋ حاۋ: زالۇڭ، سانجياڭ، جىنباۋداۋ سازدىعى ساياحات تۇيىنىنە اينالدى، − دەگەندە، باس شۋجي: سازدىقتى، ءسوزسىز، جاقسى قورعاۋ كەرەك، − دەپ قاداعالاي تاپسىردى.

  حۋنان ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناسقاندا شي جينپيڭ توپىراقتىڭ اۋىر مەتالدان لاستانۋىن وڭاۋ جاعدايىنا كوڭىل ءبولىپ، كادميدىڭ ولشەمنەن اسىپ كەتۋىن وڭاۋ تەحنيكاسىنىڭ ەرەكشەلىگىن، وزىندىك قۇنىن جانە وڭاۋ پەريودىن تاپتەشتەي ۇعىسىپ، اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ جاسىل، حاۋىپسىزدىگىنە نەمقۇرايدى قاراۋعا بولمايتىندىعىن باسا دارىپتەدى.
چيڭحاي ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناسقاندا، شي جينپيڭ جۇڭگو سانجياڭيۋان (ءۇش وزەن قاينارى) مەملەكەتتىك باقشا ءتۇزىلىسىن تۇيىندە سىناق ەتۋ جاعدايىن سۇراپ، سانجياڭيۋان سىندى «جۇڭحۋانىڭ سۋ مۇناراسىن» ويداعىداي قورعاپ، «تازا سۋدىڭ شىعىسقا جوڭكىلۋىنە» كەپىلدىك ەتۋدى باسا دارىپتەدى.
ۋاكىلدەرمەن، مۇشەلەرمەن «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسىن اقىلداسىپ، ەلىمىزدىڭ شەكارا، شالعاي رايوندارىن حالىقاراعا ىقپال كورسەتەتىن ورتالىق ءوڭىر ەتىپ قۇرۋدى دارىپتەدى؛ بايىرعى، از ۇلتتار قونىستانعان، شەكارا، كەدەي رايونداردان كەلگەن ۋاكىلدەردىڭ اڭىس ەتكەن ۇسىنىس - پىكىرلەرىن دەن قويا تىڭداپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋدىڭ بارلىق ادام ورتاق يگىلىكتەنەتىن دوڭگەلەك داۋلەتتىلىك ەكەندىگىن، بۇنىڭ جۇڭگوشا سوتسياليستىك ساياسي ءتۇزىمنىڭ تۇپكى بەينەسى ەكەندىگىن، ت.ب. لاردى باسا دارىپتەدى.

  جاڭالىق اشا دامۋ، سايكەستى دامۋ، جاسىل دامۋ، اشىق دامۋ، بىرگە يگىلىككە كەنەلەتىن دامۋ يدەياسى مىنە وسىنداي اۋىس - كۇيىس، پىكىر تالاسى بارىسىندا جاندى دا جالىندى، ناقتى بولا ءتۇستى، جۇرت كوڭىلىنە تەرەڭ ۇيالادى.

  دامۋدىڭ جاڭا قوزعالىس ەنەرگياسىن قالىپتاستىرۋعا قۇلشىنايىق

  7 - ناۋرىز تۇستەن بۇرىن ساعات 9دا حالىق سارايىنىڭ شىعىس زالىندا شىراقتار جاقۇتتاي جارقىرادى، 80 نەشە ۋاكىل ءبىر اراعا باس قوستى. شي جينپيڭ بۇل اراعا كەلىپ، حيلۇڭجياڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناستى.

  شىعىس تەرىستىك وڭىرلەردىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنا شي جينپيڭ قىراۋ زەيىن - زەردەسىن ارنادى.

  2013 − جىلى لياۋنيڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ، 2015 - جىلى جيلين ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناسقان شي جينپيڭ بيىل ءوزى تۇرعان ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنەن سىرت، ات باسىن ەڭ الدىمەن حيلۇڭجياڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا بۇردى.

  بىلتىر شىلدە ايىندا شي جينپيڭ چاڭچۇندە ءىشىنارا ولكە، اۆتونوميالى رايون پارتكومدارىنىڭ نەگىزگى باسشىلارىنىڭ اڭگىمە ءماجىلىسىن باسقارىپ اشقاندا: «شىعىس تەرىستىكتەگى بايىرعى ونەركاسىپ بازالارىن كوركەيتۋ شەشۋشى كەزەڭگە اياق باستى» دەگەندى اتاپ كورسەتكەن بولاتىن، جەلتوقسان ايىندا ج ك پ ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ ءماجىلىسىن باسقارىپ اشقاندا، «شىعىس تەرىستىك سىندى بايىرعى ونەركاسىپ بازالارىن جاپپاي گۇلدەندىرۋگە قاتىستى پىكىرلەردى» قاراپ شىعىپ، ماقۇلداپ، شىعىس تەرىستىكتىڭ كوركەيۋىنە ماڭىزدى ولشەم ازىرلەپ بەردى.

  دامۋ نىساناسى ايقىندالىپ، جاڭا دامۋ يدەياسى تۇراقتاندى، ەندەشە، دامۋدىڭ تىڭ سەرپىلىسىن ىسكە اسىراتىن قوزعاۋشى كۇش قايدا؟

  ءماجىلىس ۇستىندە ۋاكىلدەر اقتارىلا سويلەپ، نەگىزگى ساتىنىڭ، ءبىرىنشى شەپتىڭ ناقتى جاعدايىن تىلگە تيەك ەتتى، كوڭىلدەگى ۋايىم مەن ورىن تەپكەن ماسەلەنى تولعاۋمەن بىرگە، دامۋعا دەگەن نىق سەنىمدەرىن دە ءبىلدىرىستى.

  حىگاڭنان كەلگەن ۋاكىل ۋ فىڭچىڭ ولكەدەگى 4 ءىرى كومىرلى قالا تاپ بولعان قيىنشىلىقتاردى «بايلىقتىڭ سارقىلۋى، شارۋاشىلىق سەكتورىنىڭ جالاڭدىعى، جالپى ەكونوميكالىق شاماسىنىڭ ولكە ەكونوميكاسىنداعى ۇلەسىنىڭ تومەندەۋى، قارجى قيىنشىلىعى، دارىندىلار تاپشىلىعى، جۇمىس تابۋدىڭ قيىندىعى» دەگەن 6 اۋىز سوزبەن جيناقتادى.

  مەملەكەتتىك كاسىپورىننىڭ ساقا جۇمىسشىسى، ۋاكىل ۋاڭ بو حيلۇڭجياڭ ولكەسىنىڭ قۇلتەمىر شارۋاشىلىعىن دامىتۋدا سالىستىرمالى ارتىقشىلىعى بار ەكەندىگىنە تالداۋ جاساپ، مەملەكەتتىڭ ءبىرقاتار ءىرى جوبا، ءتۇيىندى ينجەنەريا، ماڭىزدى تۇعىرلاردى حيلۇڭجياڭعا بەيىمدەۋىن ۇسىنىس ەتتى.

  شي جينپيڭ ولاردىڭ ۇسىنىس - پىكىرىنە باسا نازار اۋدارىپ، قاتىستى تاراۋلاردان مۇقيات زەرتتەۋ جۇرگىزۋدى تالاپ ەتتى.
ول: مەملەكەتتىك كاسىپورىنداردىڭ دامۋىندا ۇكىمەتتىڭ رولى كوبىنە - كوپ قولداۋ، كومەكتەسۋ، سۇيەمەلدەۋ ارقىلى كورىنەدى، ءبىراق دايىن تۇرعان «التىن قازان» جوق، بۇنداي جاعدايدا مەملەكەتتىك كاسىپورىندار «شىعىس جەلىنە» جەلكەن كەرىپ، ىشكى قوزعاۋشى كۇشكە دەم بەرىپ، باسەكە بارىسىندا ناقتى كۇشىن نىعايتۋى ءتيىس، − دەپ اتاپ كورسەتتى.

  4 اي ىلگەرى، ورتالىقتىڭ قازىنا قىزمەتىنە باسشىلىق ەتۋ گرۋپپاسىنىڭ 11 - رەتكى جينالىسىن باسقارعاندا، شي جينپيڭ «قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى كۇش سالا نىعايتۋ» دەگەن ماڭىزدى تۇجىرىمدامانى العاش رەت ورتاعا قويدى.

  وسى جولى حۋنان ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا قاتىسقاندا، شي جينپيڭ حۋناننىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋى تۋرالى ءسوز قوزعاپ، «قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى ىلگەرىلەتۋ قاتال ۇرىستان كەم ەمەس» دەپ باسا كورسەتتى.

  «<قوسۋ> مەن <الۋدىڭ>، قازىرگى مەن بولاشاقتىڭ، ۇدەۋ مەن ىرعاقتىڭ، باستى قايشىلىق پەن باستى ەمەس قايشىلىقتاردىڭ، ۇكىمەت پەن بازاردىڭ قارىم - قاتىناسىن ويداعىداي يگەرە ءبىلۋ قاجەت».

  «ەلىمىز اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ باستى قايشىلىعى جالپى ءتۇسىمنىڭ جەتىسپەۋىنەن قۇرىلىمدىق قايشىلىققا قاراي بۇرىلىس جاسادى، بۇل قايشىلىقتى شەشۋدىڭ ءتۇبىرلى جولى − اۋىل شارۋاشىلىعىنا قامداۋ جاعىندا قۇرىلىمدىق رەفورما جۇرگىزىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ امبەباپ تيىمدىلىگى مەن باسەكەلىك قابىلەتىن جوعارىلاتۋ».

  ...

  تۇجىرىمدامانىڭ مازمۇنى ۇزدىكسىز بايىپ، باعىت - باعدارى بارعان سايىن ايشىقتالىپ، تانىم دەڭگەيى ۇزبەي كوتەرىلىپ كەلەدى. حۋنان ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىندەگى جان چۇنشين ءسوز كەزەگىن العاندا: بۇگىنگى بۇرىلىستىڭ ازابىنا توزە بىلمەسەك، ەرتەڭ بۇدان دا اۋىر ازاپ الدىمىزدان شىعادى، − دەدى.

  ەكونوميكالىق باسەڭدەۋ قىسىمىنىڭ ۇدەۋى دامۋدىڭ تۇرتكى كۇشىن اۋىستىرۋعا ايرىقشا مۇقتاجدىق تۋدىردى.

  شي جينپيڭ حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ دامۋدىڭ تىڭ قوزعاۋشى كۇشىن ازىرلەۋدەگى ايرىقشا رولىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋ ماسەلەسىن ەستەن شىعارمادى.

  شي جينپيڭنىڭ ەكونوميكالىق يدەياسى مەن دامۋ تۋرالى تولعانىستارى جالپىلىق مەنشىكتى نەگىز ەتۋ، ءتۇرلى مەنشىكتى ەكونوميكانى قاتار دامىتۋ دەگەن تۇيىننەن قاشاندا تابان اۋدارعان ەمەس.

  4 - ناۋرىز تۇستەن كەيىن شي جينپيڭ دەموكراتيالىق مەملەكەت قۇرۋ قوعامى مەن ساۋدا - ونەركاسىپشىلەر بىرلەستىگى سالاسىنداعى ساياسي كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ بىرىككەن تالقىسىنا قاتىستى. 10 مۇشەنىڭ ءسوزىن تىڭداعاننان كەيىن، شي جينپيڭ ءسوز كەزەگىن الىپ، «ەكىدەن بۇلجىماۋ»، «ءۇشتى وزگەرتپەۋ» ۇستانىمى ارقىلى جالپىلىق مەنشىككە جاتپايتىن ەكونوميكانىڭ دامۋىنا قولداۋ كورسەتىلەتىنى تۋرالى ايقىن سيگنال بەردى.

  «جالپىلىق مەنشىككە جاتپايتىن ەكونوميكا سالاسىنداعى قايراتكەرلەردىڭ ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ باستى باعىتىن يگەرىپ، دامۋعا سەنىم بايلاپ، <ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول> قۇرىلىسى، بەيجيڭ، تيانجين، حىبەيدىڭ سايكەستى دامۋى، چاڭجياڭ ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ دامۋى سياقتى جاقتاردا سۇبەلى ەڭبەكتەر جاساپ، جاڭا قالىپتا جاڭا تابىستارعا جەتۋىن ءۇمىت ەتەمىن».

  باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسى جەكە كاسىپورىن يەلەرىنە تەرەڭ شابىت بەردى.

  مۇشە ۋاڭ ۋىنبياۋ تەبىرەنىستى سەزىممەن: باس شۋجي جەكە مەنشىكتى ەكونوميكاعا سەنىم قۇيىپ، سەرپىن بەردى، قازىر ەكونوميكادا ءبىراز قيىنشىلىقتاردىڭ ورىن تەپكەنى راس، ءبىراق وعان بولا كىدىرە المايمىز، حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىندار مىنە وسىلاي قايراتتى، − دەدى.

  جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋعا باعدار نۇسقادى

  «ەسكەگىڭدى ەس بەرمەن، ەرتەڭگە باعىت تابامىز. ەڭبەك ەتىپ قوس قولمەن، ەرەن ءونىم الامىز».

  «ۋسسۋريداعى قايىقشىلار ءانى» جارتى عاسىر تىنباي شىرقالدى. بۇگىنگى تاڭدا حىجى ۇلتى دا مەملەكەتتەگى ءار ۇلت حالقىمەن بىرگە، ءجىتى قادام تاستاپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋ جولىندا جورىق تارتىپ كەلەدى.
حيلۇڭجياڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىندەگى حىجى ۇلتىنان شىققان ۋاكىل، 80 - جىلداردىڭ تۋماسى ليۋ لەي باس شۋجيگە: شەكارا ءوڭىردى گۇلدەندىرىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسى سياقتى ساياساتتاردىڭ كومەگىمەن ءبىزدىڭ ءومىرىمىز اسەم اندە ايتىلعانداي باقىتتىڭ سارا جولىنا ءتۇستى، بۇل جول جۇرگەن سايىن كەڭي بەرمەك، − دەدى.
شي جينپيڭ ىقىلاستى بەينەدە: بۇل ءان باياعىدان قۇلاعىما تانىس، ىڭىلداپ ايتا بىلەمىن دە. اندە جۇڭحۋا ۇلتى ۇلى شاڭىراعىنىڭ تاتۋ - ءتاتتى، بەرەكەلى تىنىس - تىرشىلىگى سۋرەتتەلگەن، − دەدى.

  ۋاكىلدەردىڭ ءبىرى ليۋ لەيگە: باس شۋجي حيلۇڭجياڭعا قىزمەت تەكسەرە بارعاندا، سەن «ۋسسۋريداعى قايىقشىلار ءانىن» ايتىپ بەرەرسىڭ، − دەدى. ليۋ لەي: «جارايدى!»، − دەپ بىردەن كەلىسىم بەردى.

  «جۇڭگو اتتى» الىپ كەمە تولقىن جارا العا ءجۇزىپ، ۇزاق ساپارعا كەرۋەن تۇزەدى.

  كەرۋەن باستاعان كەمەڭگەردىڭ باتىلدىعى مەن جاۋاپكەرشىلىگى ارمان جولىنداعى اق ساپاردىڭ پارمەندى كەپىلى ەكەنىن حالىق كورىپ - ءبىلىپ وتىر.

  − جۇڭگو − جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى باسشىلىق ەتەتىن سوتسياليستىك مەملەكەت، بۇل ءبىزدىڭ ەرەكشەلىگىمىز ءارى ءتۇپ قاسيەتىمىز.

  − وندىرىستىك ونەركاسىپ جۇمىسشىلارى مەن شارۋا جۇمىسكەرلەردىڭ بەلسەندىلىگىن جۇمىلدىرۋدىڭ ادىستەرىن قاراستىرىپ، جۇمىسشى تابىنىڭ قوجايىندىق ورنىن كورسەتە ءبىلۋ قاجەت. بۇل سوتسياليزمنىڭ ماندىك تالابى.

  − ۇكىمەت پەن كاسىپكەرلىكتىڭ جاڭاشا قاتىناسىن «ەتەنە» جانە «پاك» دەگەن ەكى اۋىز سوزگە جيناقتاۋعا بولادى.

  − باسشى كادرلاردىڭ زاڭمەن جونگە سالۋ ويلامى مەن ءادىسى ارقىلى جۇمىس جۇرگىزۋ، ماسەلەنى شەشۋ، دامۋدى ىلگەرىلەتۋ قابىلەتىن جوعارىلاتىپ، سوتسياليستىك زاڭمەن جونگە سالۋ مادەنيەتىن بەلسەندى تۇردە جەتىلدىرىپ، قالىڭ بۇقارانى سانالى تۇردە زاڭعا بويسۇنۋعا، ءىسى بولسا زاڭعا جۇگىنۋگە، ماسەلەنى شەشۋدە زاڭعا ارقا سۇيەۋگە جەتەكتەپ، زاڭ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزۋدى سالتقا اينالدىرۋ كەرەك.

  − ستيلى دۇرىس، جۇرەكتىلىكپەن العا باساتىن كادرلاردى قورعاپ، ىنتالى، ىسكەر، جاۋاپكەرشىل، جۇمىسى ءونىمدى ۇزدىك كادرلاردى ءار دارەجەلى باسشىلىق القالارعا تاڭداپ ءوسىرۋ كەرەك.

  − ەكى جاعالاۋ قاتىناسىنىڭ بەيبىت دامۋ جەتىستىگى ەكى جاعالاۋداعى باۋىرلاستاردىڭ بىرگە قورعاۋىن، ورتاق كوركەم بولاشاققا جول اشۋ ەكى جاعالاۋداعى باۋىرلاستاردىڭ قاتار قۇلشىنۋىن، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋ ەكى جاعالاۋداعى باۋىرلاستاردىڭ جۇدىرىقتاي جۇمىلۋىن قاجەت ەتەدى.

  − ساياسي ارميا قۇرۋ، ارميانى رەفورما ارقىلى قۇدىرەتتەندىرۋ، ارميانى زاڭ بويىنشا جونگە سالۋدى ىلگەرىلەتىپ، ارميا قۇرىلىسى مەن اسكەري كۇرەس دايىندىعىن كۇشەيتىپ، مەملەكەت قورعانىسى مەن ارميانى وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ «ءۇش قادامدى» دامۋ ستراتەگياسىنىڭ ەكىنشى قادامداعى نىسانالارىنىڭ كوزەۋلى مەرزىمدى ىسكە اسۋىنا كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.

  پارتيانىڭ قۋاتتاماسىن، حالىقتىڭ قالاۋىن، مەملەكەتتىڭ ەركىن جۇڭگولىق ەرەكشەلىككە يە سوتسياليزمنىڭ جاندى امالياتىندا توعىستىرىپ، بۇعان دەيىن بولماعان جويقىن كۇش قۇراپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋدىڭ كوركەم كەلەشەگىنە، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىنىڭ جارقىن بولاشاعىنا قاراي العا باسايىق!

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 15 - ناۋرىزدا بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

  كەلۋ قاينارى: شينجياڭ گازەتى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى (پراكتيكانت)
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.