- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
باياندى تىنىشتىقتى ىلگەرىلەتۋ جولىندا باقىتقا قول جەتكىزەيىك
2016.05.17 13:19 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
بەتاشار
2014 - جىلى 28 - مامىردا ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى 2 - رەتكى اڭگىمە ءماجىلىسى بەيجيڭدە اشىلدى. 2 جىلدان بەرى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى 2 - رەتكى اڭگىمە ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن دەن قويا دايەكتى تياناقتاندىرىپ، ءبىر قىدىرۋ جاڭا يدەيا، تىڭ تانىم، سونى شارانى العا قويىپ، شينجياڭداعى ءار ۇلت كادرلارى مەن جۇرتشىلىعىنا باستاماشىلدىق ەتىپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن مىقتاپ ارقاۋ ەتىپ، يدەيانى بىرلىككە كەلتىرىپ، جاۋاپكەرشىلىكتى باتىلدىقپەن ارقالاپ، شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەي العا ۇمتىلىپ، شينجياڭ قىزمەتىنىڭ جاڭا جاعدايلارىن جاراتتى، «شينجياڭدى كوركەيتىپ، وتان ارمانىن بىرگە جۇزەگە اسىرۋ» شينجياڭداعى ءار ۇلت كادرلارى مەن جۇرتشىلىعىنىڭ ورتاق ارمانى جانە ۇلى امالياتىنا اينالدى، شينجياڭ توپىراعىندا وراسان زور وزگەرىس تۋىلدى.
وسى ماڭىزدى تاريحي ءساتتى ەسكە الۋ، شينجياڭداعى وراسان زور وزگەرىستەردى اڭىس ەتۋ ءۇشىن، گازەتىمىز بۇگىننەن باستاپ ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى 2 - رەتكى اڭگىمە ءماجىلىسى اشىلعانىنىڭ 2 جىلدىعىنا ارنالعان «قايراتتانا ۇدەرە العا تارتايىق. ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى 2 - رەتكى اڭگىمە ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن دايەكتى تياناقتاندىرعان 2 جىل» جەلىلەس حابارلارىن تاراتادى، قاداعالاي نازار اۋدارعايسىزدار.
ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى 2 - رەتكى اڭگىمە ءماجىلىسى اشىلعاننان بەرى، تۇتاس شينجياڭ حالقى ءبىر نيەت، ءبىر تىلەكتە بولىپ، ورنىقتىلىقتى مىقتاپ ارقاۋ ەتتى ، قاتاڭ سوققى بەرۋ كۇرەسىنىڭ ناتيجەسى كورنەكتى بولدى، نەگىزگى ساتى نەگىزى اناعۇرلىم بەكەمدەلدى، ورنىقتىلىقتى ساقتاۋ مەحانيزمى ۇزدىكسىز كەمەلدەندى، «ۇشقارىلىقتى الاستاۋ» تەرەڭدەي ورىستەتىلدى، «ۇشتەن باتىل ساقتانۋ» نىساناسى ىسكە اسىرىلدى، قوعامدىق جالپى جاعدايدىڭ ورنىقتىلىعىنا كەپىلدىك ەتىلدى.
قوعام ورنىقتى بولعاندا عانا، بۇقارا الاڭسىز تىرشىلىك ەتەدى
قاھارمان مامەتجان توحتىنيازدىڭ ىزگى ىستەرىنەن بايانداما جاساۋ ءماجىلىسى تاياۋدا بەيجيڭ، جىجياڭ، انحۇي، گۋاڭشي سياقتى جەرلەردە وتكىزىلدى، كۇشتى اڭىس تۋدىردى، قاھارماننىڭ ىزگى ىستەرى تىڭدارمانداردىڭ بارلىعىن ەرەكشە تەبىرەنتتى.
اقسۋ ايماقتىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى مامەتجان توحتىنياز باي اۋدانىنداعى زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك دەلوسىن ءبىر جايلى ەتۋ بارىسىندا، ەرلىكپەن كەۋدە كەرىپ العا شىعىپ، بۇقارانى قورعاۋ جولىندا باقىتقا قارسى قۇربان بولدى. ول ىستىق قانىمەن باتىرلىق داستانىن جازدى، بۇل شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعىن قورعاۋ اياق الىسىندا شارىقتاي بەرەدى.
2 جىلدان بەرى قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن ارقاۋ ەتىپ، شينجياڭداعى ورنىقتىلىقتى قورعايتىن كۇشتەر پارتيا ورتالىق كوميتەتى مەن اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ شەشىمدەرى مەن ورنالاستىرۋلارىن تياناقتاندىرىپ، باتىلدىقپەن جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، كۇندى - تۇنگە جالعاپ، ءوزىن ۇمىتا قىزمەت ىستەدى، جاي ادامداردىڭ اقىلى جەتپەيتىندەي ەڭبەك ەتتى، كەيبىرەۋى، اۋەلى، قىمباتتى ومىرىنەن دە ايىرىلدى.
لاڭكەستىككە قارسى حالىقتىق كۇرەستە، ءار ۇلت جۇرتشىلىعى جالىندى قوسىنعا اينالدى، قاي جەردە زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك قىلمىسى تۋىلسا، سول جەردەگى بۇقارا ساقشىلارعا كومەكتەسىپ، زورلىقتى كۇش لاڭكەستەرىن قورشاپ، تىعىرىققا تىرەدى. 2 جىلدان بەرى 10 مىڭ ادامدىق كەڭ كولەمدى قورشاۋعا الۋ شينجياڭنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ كۇرەسىندەگى ەڭ تۇراقتى كورىنىسكە اينالدى.
زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك قىلمىستى ارەكەتتەرىن ءبىر جولاتا جويعاندا عانا، قوعام ورنىقتى دا جاراسىمدى بولادى، بۇقارا الاڭسىز تىرشىلىك ەتەدى، بۇل ءار ۇلت جۇرتشىلىعىنىڭ ورتاق ارمانى جانە نىساناسى. ولار ءوز ارەكەتتەرىمەن زاڭنىڭ بەدەلىن قورعادى، باقىتتى تۇرمىستى قورعادى، زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك قيمىلدارىنا «كوشەدەن قاشقان تىشقاندى ۇر - ۇردىڭ استىنان الۋداي» كۇي كەشتىرىپ، زورلىقتى كۇش لاڭكەستىگىنە قارسى تۇرۋدىڭ كۇشتى قوعامدىق جاعدايىن قالىپتاستىردى.
قاراقاشتاعى كەڭ كولەمدى قورشاپ تۇتقىنداۋدا ەرەكشە ەرلىك كورسەتكەن قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ 58 جاستاعى شۋجيى احمەتنيازدىڭ ءسوزى شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ ورتاق ءۇنى − «زۇلىمدىقتىڭ تامىرىنا بالتا شابايىق! مەن قىستاقتا تىنىش تا جانعا جايلى باقىتتى تۇرمىس وتكىزسەم دەيمىن».
2014 - جىلى شينجياڭدى نەگىزگى شايقاس مايدانى ەتكەن زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك قىلمىستارىنا قاتاڭ سوققى بەرۋ ارناۋلى ارەكەتى باستالعاننان بەرى زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك ارەكەتتەرىنىڭ دەنى جورگەگىندە قۇرتىلدى، قاتاڭ سوققى بەرۋدىڭ ناتيجەسىندە قوعامدىق ادىلدىك كۇشەيتىلىپ، جۇرت تىلەگى توعىستىرىلدى، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ ءۇشىن جاراسىمدى دا ورنىقتى قوعامدىق ورتا ازىرلەندى.
2 جىلدان بەرى شينجياڭنىڭ كۇردەلى ورنىقتىلىقتى قورعاۋ جاعدايىن مەڭگەرۋ قۋاتى ۇزدىكسىز كۇشەيدى، قالالاردا ارناۋلى ساقشى كۇشتەرى دامىلسىز شارلاۋ جۇرگىزدى، وزدەرى شارلايتىن وڭىردەگى كەز كەلگەن ورىنعا 2 مينۋتتا، ءتۇيىندى جەرلەرگە ءبىر مينۋتتا جەتىپ ۇلگىردى. اۋىل - قىستاقتا قىستاق ساقشىلارى بۇقارانى قورعادى، ولارعا قىزمەت وتەدى، اۋىل - قىستاقتاردىڭ شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ، ساقتانۋ قابىلەتى اناعۇرلىم كۇشەيدى. بۇل شارالار بۇقارانىڭ حاۋىپسىزدىگىن قورعاپ، ءار ۇلت جۇرتشىلىعىن الاڭسىز ەتتى.
2015 - جىلعى حاۋىپسىزدىك قۇرىلىسى جونىندەگى قوعامدىق تەكسەرۋدە حالىقتىڭ قالاۋىنان شىعۋ مولشەرى %88.73كە جەتىپ، 2009 - جىلدان بەرگى تاريحي تىڭ ورەنى جاراتتى، جۇرتشىلىقتىڭ حاۋىپسىزدىك سەزىمى %89.27كە جەتىپ، 2014 - جىلداعىدان %5.42 جوعارىلادى.
ءدىني ۇشقارىلىقتى الاستاپ، باقىتتى تۇرمىسقا قايتا ورالدى
بيىل ناۋرىز ايىندا اۆتونوميالى رايوندىق ءادىليا مەڭگەرمەسى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ تالابىنا ساي، ۇگىت - لەكسيا ۇيىرمەسىن ۇيىمداستىرىپ، اقسۋ ايماعىندا «ۇشقارىلىقتى الاستاۋ» جونىندە ۇگىت - لەكسيا جاساپ، زاڭ - ەرەجەلەردى ءتۇسىندىرىپ، كەڭەس بەرۋ جانە پسيحيكالىق جەتەكشىلىك سياقتى تاربيە قيمىلدارىن ورىستەتتى. اتالعان ءىس - شارالار وسى ايماقتاعى 1300دەن استام قىستاق پەن الەۋمەتتىك اۋماقتى قامتىپ، جاندى مىسالدارمەن، جاناسىمدى تىلمەن بۇقاراعا دۇرىس ءدىني سەنىم، زاڭ - ءتۇزىم كوزقاراسى جانە پسيحيكالىق اقاۋسىزدىق جايلى بىلىمدەر جەتكىزدى.
دەرت - دەربەزدەردى الاستايتىن «وي - سانا داۋىلى» نەگىزگى ساتى بۇقاراسىنىڭ قىزۋ قارسى الۋىنا بولەندى. اۋىلداستاردىڭ كوپشىلىگى «ۇگىت - لەكسيانى ەرتەرەك ەستىگەن بولساق قانداي جاقسى!» دەستى. جازاسىن وتەپ جاتقان 2 ادامنىڭ قىلمىستىق كەشىرمەلەرى مەن وپىق جەگەن ىشكى كۇيزەلىستەرىن ەستىگەن 61 جاستاعى ەگىنشى گۇلنيسا كوزىنە جاس الدى: ءبارى دە جاپ - جاقسى بالا بولعان عوي باسىندا، ءدىني ۇشقارى يدەيا عوي ولاردى وسى كۇيگە تۇسىرگەن، جۇرەگىم اۋىرادى ولارعا، - دەدى.
شينجياڭدا زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك قىلمىسىنا باتىل سوققى بەرۋ مەن ءتالىم - تاربيە ارقىلى جەتەكتەۋدى كۇشەيتۋ سىندى «ەكى جاعىن دا قاتاڭ يگەرۋ» ورتاق تانىمعا اينالدى. اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم ورتاعا قويعان «5 كىلت» كەلەلى يدەياسىنىڭ جەتەكشىلىگىندە، شينجياڭنىڭ جەر - جەرى، ءار تاراپ كۇشتەرى كەشەندى شارالار قولدانىپ، وسى زامان مادەنيەتى ارقىلى بۇقارانى وسىزاماندانعان، زايىرلى، باقىتتى تۇرمىسقا جەتەكتەپ، نەگىزگى ساتىنىڭ ورنىقتىلىقتى قورعاۋ نەگىزىن بەكەمدەدى.
بايتاق اۋىل - قىستاقتا سۇلۋ جامالدار بۇركەگەن بۇركەنىش الىنىپ، جۇرت ءماشىراپقا بيلەدى، بۇرىن ءدىني ۇشقارى سىڭايدا ۇيلەنۋ تويىندا ءان ايتىلمايتىن، ءبي بيلەنبەيتىن، ءولىم شىققاندا جىلامايتىن جات قۇبىلىس ءىزىم - قايىم جوعالدى.
اۋىل - قىستاقتىڭ بايابان دالاسىنا تۇقىمداي شاشىلعان «حالىقتىڭ جاعدايىن ۇعىسۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، حالىقتىڭ تىلەگىن توعىستىرۋ» قىزمەت گرۋپپالارى «5 كىلتتى» «ۇشقارىلىقتى الاستاۋدىڭ» شەشۋشى ءتۇيىنى رەتىندە دەن قويا اتقارىپ، ورتالىق پەن اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ تالاپتارىن جەرىنە جەتكىزە، جان - جاقتى تياناقتاندىرىپ، ءدىن جاراسىمدىلىعىن جەبەپ، قوعام ورنىقتىلىعىن قورعاپ، نەگىزگى ساتى ۇيىمدىق قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، قۇرىش قورعان سوعىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ نەگىزىن بەكەمدەدى.
ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ ءمانىن تانىعان بۇقارا كوبەيە ءتۇسىپ، ءدىني ۇشقارىلىقپەن ات كەكىلىن كەسىسۋگە بەلدى بەكەم بۋىپ، دۇرىس سەنىم ورناتىپ، دۇرىس ارەكەتتە تاباندى بولدى. زاڭعا قايشى قىلمىستىق ىستەر دەرەگىن ىرىقتى تۇردە مالىمدەگەن، اشكەرەلەگەن، زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك دىبىس - بەينە جازبالارى مەن زاڭسىز ۇگىت بۇيىمدارىن ۇكىمەتكە تاپسىرعان ادامدار كوبەيە ءتۇستى.ءبارى دە بۇقارانىڭ الاڭسىز تىرشىلىك ەتۋى ءۇشىن
بيىل 1 - مامىردا شينجياڭ «جىلجىمالى حالىققا قولايلى كارتچكانى» ەندىگارى قولدانبايتىن بولدى، بۇل شينجياڭنىڭ ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى اياسىنداعى 27 ءتۇرلى كەلەلى شارالاردىڭ ءبىرى. بۇدان كەيىن 2 - بۋىن ازاماتتىق كۋالىكتىڭ فۋنكتيسالارىنىڭ كۇشەيتىلۋىنە، تۇرۋ كۋالىگى ءتۇزىمىنىڭ كەمەلدەنۋى مەن جىلجىمالى حالىققا قىزمەت كورسەتۋ، باسقارۋ شارالارىنىڭ ونان ارى تياناقتانۋىنا مەڭزەس، شينجياڭنىڭ جىلجىمالى حالىققا قىزمەت كورسەتۋ شارالارى بۇرىنعىدان دا كۇشەيىپ، جىلجىمالى حالىق جالپىعا بىردەي قوعامدىق قىزمەتتەن يگىلىكتەنىپ، جول ءجۇرۋ، جۇمىسقا ورنالاسۋ بارعان سايىن قولايلىلانىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ارالاسۋ، ىشتەسۋ، توعىسۋ ورايى كوبەيە تۇسەدى.
ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى 2 - رەتكى اڭگىمە ماجىلىسىندە بىلاي دەپ اتاپ كورسەتىلدى: شينجياڭ قىزمەتىن جاقسى ىستەۋدە قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق سىندى باس نىسانانى ارقاۋ ەتىپ، شينجياڭدى جونگە سالۋ جۇيەسى مەن جونگە سالۋ قابىلەتىن وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدى جەتەكشى ەتۋ كەرەك. اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم ىرىقتىلىقپەن ىسكە كىرىسىپ، نازاريادا جاڭالىق اشۋ مەن امالياتتا جاڭالىق اشۋدى بار كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، ءبىر قاتار جاڭا يدەيالاردى، جاڭا شارالاردى ورتاعا قويىپ، قىزمەت مەحانيزمدەرى جيناعىن قالىپتاستىرىپ، جونگە سالۋ قابىلەتىنىڭ وسىزاماندانۋ دەڭگەيى كورنەكتى جوعارىلاپ، قوعامنىڭ بەت - بەينەسى ءبىر جولاتا جاڭاردى.
قوعامدىق جونگە سالۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ الاڭسىز تىرشىلىك ەتۋىن ماقسات ەتەدى. اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم «حالىق تۇرمىسىن الدىمەن ەسكەرۋگە، بۇقارانى ءبىرىنشى ورىنعا قويۋعا، نەگىزگى ساتىنى ماڭىزدى ساناۋعا» تاباندى بولىپ، دامۋدى حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋعا، جەرگىلىكتى ورىنعا تيىمدىلىك جاساۋعا، ىنتىماقتى كۇشەيتۋگە تياناقتاندىردى.
2 جىلدان بەرى شينجياڭ ۇلتتار ىنتىماعىن كۇشەيتىپ، ءدىن جاراسىمدىلىعىن جەبەدى، ۇلت، ءدىن ىستەرىن باسقارۋ قابىلەتى ايتارلىقتاي جوعارىلادى. 2016 - جىل −− شينجياڭنىڭ «ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى جىلى» ۇلتتار ىنتىماعىن جەبەيتىن ءتۇرلى قىزمەتتەر قازىر قاۋىرت جۇرگىزىلۋدە. بۇل شينجياڭنىڭ ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى 2 - رەتكى اڭگىمە ءماجىلىسىنىڭ، ورتالىقتىڭ ۇلت قىزمەتى ءماجىلىسىنىڭ جانە ورتالىقتىڭ بىرلىكساپ قىزمەتى ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرۋدەگى ماڭىزدى شاراسى، ول شينجياڭنىڭ ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى قىزمەتىن جان - جاقتى جوسپارلاپ، جوعارى دەڭگەيدە جوبالاپ، كورنەكتى ماسەلەلەرگە جاۋاپ قايتارىپ، ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى ىستەرىندە جاڭا جاعداي اشىپ، شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىعىنىڭ نەگىزىن جان - جاقتى بەكەمدەيدى.
جاڭا تاريحي بيىكتە تۇرعان شينجياڭ قوعامدىق وڭاۋ جۇيەسى مەن وڭاۋ قابىلەتىن وسىزامانداندىرۋدى ونان ارى ىلگەرىلەتىپ، ىنتىماقتى، جاراسىمدى، گۇلدەنىپ - كوركەيگەن، وركەنيەتتى، العا باسقان، حالقى الاڭسىز تىرشىلىك ەتكەن سوتسياليستىك شينجياڭ قۇرۋ ءۇشىن كۇرەس جۇرگىزەدى.
شايار اۋداندىق حالىق سوتى مەكەمەسىنىڭ سۋديالارى كوشەدە بۇقاراعا «ۇشقارىلىقتى الاستاۋ» جانە زاڭ بىلىمدەرى جونىندە ۇگىت جۇرگىزدى (12 - مامىردا تۇسىرىلگەن). سۋرەتتى لۋ شۋەچين تۇسىرگەن
كەلۋ قاينارى: شينجياڭ گازەتى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى (پراكتيكانت)
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
