- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ − شينجياڭنىڭ «ەڭ يگىلىكتى» حالىق تۇرمىسى ينجەنەرياسى
2016.05.20 14:46 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
ناۋرىز ايى كىرىسىمەن ءپايزاۋات اۋدانى جاڭا ءمالى اۋىلى اياققى قۇمارىق قىستاعىنىڭ ەگىنشىسى ءمارنيساحان ومار بايىز تاپپادى. بيىل بەيقۇت ءۇي سالدىراتىندىقتان، قۇرىلىستىڭ ەرتەرەك باستالۋىن ءتورت كوزبەن كۇتتى. اقىرى ناۋرىز ايىنىڭ سوڭىندا ونىڭ ءۇيى سالىناتىن بولدى. بۇكىل اۋدانداعى 10 مىڭعا جۋىق ەگىنشىنىڭ جاڭا ۇيلەرى دە ىركەس - تىركەس قۇرىلىس باستادى.
«مامىر ياكي ماۋسىم ايىندا جاڭا ۇيگە كوشىپ كىرۋىمىز مۇمكىن، ەندىگارى ءبىر ءۇيلى جان اياداي تام ۇيدە قىسىلىسىپ وتىرمايتىن بولدىق». جاڭا ءۇيدىڭ سالىنۋىنا ىلەسىپ، ءمارنيساحان ومار جاڭا ۇيگە كوشىپ كىرگەننەن كەيىنگى تىڭ تىرلىگىن اڭساي ءتۇستى. بۇل ۇيگە ۇكىمەتتىڭ 28 مىڭ 500 يۋان قارجىلاي كومەكتەسۋى ونى ءتىپتى دە قۋانىشقا بولەدى، كولەمى شاعىن ءۇيدى تاڭداعاندىقتان، ءوز جانىنان پالەندەي اقشا شىعارمادى.
2011 - جىلدان بەرى ءپايزاۋات اۋدانى 50 مىڭ بەيقۇت ءۇي سالدى. ال بۇكىل شينجياڭدا بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسى بىرنەشە جىل بويى جالعاسقان حالىق تۇرمىسى قۇرىلىسى جىلىندا ەڭ الدىمەن اتقارىلعان حالىق تۇرمىسى ينجەنەرياسى بولىپ، ءبىر ميلليون 500 مىڭنان استام ءۇي سالىندى، 6 ميلليوننان استام ءار ۇلت ەگىنشى جاڭا ۇيگە كوشىپ كىرىپ، تىڭ تىرلىكتەرىن باستادى.
«جاۋىن جاۋسا دا، جەر سىلكىنسە دە الاڭدامايتىن بولدىق»
قۇلجا اۋدانى ونيار اۋىلى دولان قىستاعىنىڭ ەگىنشىسى قۇربان مامەت ەسكى ىستەردى ەستە ساقتاپ جۇرەتىن ادام ەدى، 2012 - جىلى 02 جىل وتىرعان كونە ءۇيىنىڭ ورنىنا جاڭادان ءۇي سالىناتىنىن ەستىگەندە ول كومەككە كەلگەن قىستاق كادرىنان وتباسىنداعىلاردى كونە ءۇيىنىڭ الدىندا سۋرەتكە ءتۇسىرىپ قويۋعا ءوتىندى.
جاڭا ءۇي سالىنىپ بولعاننان كەيىن، قۇربان مامەت تاعى دا بالا - شاعاسىمەن جاڭا ءۇيىنىڭ الدىندا سۋرەتكە ءتۇستى. قازىر ول وسى 2 سۋرەتتى ءبىر ءۇيلى جاننىڭ قاستەرلى بۇيىمى رەتىندە رامكالاپ ءىلىپ قويدى.
قۇربان مامەتتىڭ ءۇيى بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ بويىنشا سالىنعان جاڭا ءۇي ەدى. 2011 - جىلى اۆتونوميالى رايون بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، جاڭا ءۇي سالۋدى تالاپ ەتكەن ءار ۇلت ەگىنشىلەرىنە ۇكىمەت قازىناسىنان بەلگىلى مولشەردە كومەك قاراجات بەردى. كەلەسى جىلى قۇربان مامەت تە ءوتىنىش ەتىپ، 100 شارشى مەتردەن استام جاڭا ءۇي سالعىزدى.
«ءىس جۇزىندە، بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ساياساتى اتقارىلۋدان بۇرىن جاڭا ءۇي سالۋدى ويلاپ جۇرگەن ەدىم، ويتكەنى جاڭبىر جاۋسا بولدى، كونە ءۇيدىڭ توبەسىنەن تامشى ءوتىپ كەتەتىن. نوسەر جاۋعاندا اۋىل - قىستاق كادرلارى ءۇيىمىزدىڭ قۇلاپ قالۋىنان الاڭداپ، ادام جىبەرىپ، ءار وتباسىنا پەرەزەنت تاراتىپ، تۇنىمەن ۇيىقتاماي شىعاتىن»، - دەدى قۇربان مامەت. بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ساياساتى ارقىلى ءۇي سالۋعا قوسىمشا قاراجات بەرىلەتىنىن ەستىگەن ول وسى قوسىمشا قاراجاتتىڭ وزىنە 30 دا 40 شارشى مەتر ءۇي سالىپ الۋعا بولاتىنىن ەسەپتەپ كورەدى دە، جيعان قورىن الىپ شىعىپ، ۇلكەن ءۇي سالعىزۋعا بەكيدى، «قازىر جاۋىن قانشا قاتتى جاۋسا دا الاڭدامايتىن بولدىق»، - دەدى ول.
ماحمۇت نيازمات ۇيدەن تامشى وتەدى دەپ قانا الاڭدايتىن ەدى. 2015 - جىلى 3 - شىلدەدە گۇما اۋدانىندا 6.5 بال جەر سىلكىنەدى، ماحمۇت نيازماتتىڭ ءۇيى ءدال سىلكىنىس سەنترىنە تاياۋ ماڭداعى پيشينا اۋىلى ۇقاش قىستاعىندا تۇراتىن. ول جىلدار بويى جوندەۋ كورمەگەن ءۇيىنىڭ قۇلاپ، ءبىر ءۇيلى جان جاندارىنان جۇدا بولۋعا شاق قالعانىن ەسىنەن ماڭگى شىعارعان ەمەس.
سىلكىنىستەن سوڭ ول كورشى - قولاڭدارىنىڭ وسى بىرنەشە جىلدا سالعىزعان بەيقۇت ۇيلەرىنىڭ ەش بۇلىنبەگەنىن كورىپ، بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا جاڭا ءۇي سالعىزۋعا تىزىمدەلمەگەنىنە قاتتى وكىندى.
باقىتقا جاراي، ماحمۇت نيازماتتىڭ وتباسىنداعىلار پالەندەي جارالانبادى. سول جىلدىڭ سوڭىندا ورتالىقتىڭ، اۆتونوميالى رايوننىڭ جانە شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسەتىن ولكە، قالالاردىڭ قولداۋى مەن كومەگىندە، ول بۇكىل اۋدانداعى اپاتقا ۇشىراعان 20 مىڭعا جۋىق ەگىنشى وتباسىمەن بىرگە بەيقۇت ۇيگە كوشىپ كىردى. ەرتەرەكتە اۆتونوميالى رايون اتقارعان سىلكىنىسكە ءتوزىمدى بەيقۇت ۇيلەردىڭ «دارەجەسى جوعارىلاعان» ءتۇرى بولعان بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسى جۋىق جىلدارى بۇكىل شينجياڭدا تۋىلعان ۇلكەندى - كىشىلى جەر سىلكىنىستەرىندە بىلق ەتپەدى.
«جاۋىن جاۋسا دا، جەر سىلكىنسە دە الاڭدامايتىن بولدىق»، - دەدى جاڭا ۇيگە كوشىپ كىرگەن ماحمۇت نيازمات قۋانىشتى بەينەدە. ءيۇسىپ ابدۇللا قاشقار كونە ءشار اۋدانى توققۇزاق قالاشىعى اياقمانان قىستاعىنىڭ ەگىنشىسى، جاڭا ءۇي سالعىزۋعا ۇكىمەت قوسىمشا قاراجات بەرەتىنىن بىلسە دە وتباسى كەدەي بولعاندىقتان ،ءوزى دايارلاۋعا ءتيىستى قاراجاتتى دا بەرە الماي، ۇلى ەكەۋى كونە تام ۇيدە وتىرىپ كەلەدى، بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ بويىنشا سالىناتىن ۇيگە تىزىمدەلە المادى.
2015 - جىلى جازعىتۇرىم اۋىل - قىستاق كادرلارى ءيۇسىپ ابدۇللاعا كەلىپ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ فورماسىمەن وعان قول ۇشىن بەرىپ، بانكەدەن 20 مىڭ يۋان تومەن ءوسىمدى قارىز اقشا الىپ بەرەدى. بۇعان ۇكىمەتتىڭ تولىقتاما قاراجات رەتىندە بەرگەن 28 مىڭ 500 يۋانى مەن قولىنداعى جيعان - تەرگەن ازىن - اۋلاق اقشاسىن قوسىپ، جاڭا ءۇيىن سالۋعا كىرىسەدى. بۇگىن دە جاڭا ۇيگە كوشىپ كىرگەنىنە ءبىر جىل تولايىن دەپ قالعان ءيۇسىپ ابدۇللا كوڭىل كۇيى كوتەرىلىپ، سەرگىپ - سەرپىلىپ قالىپتى.
ونىڭ وسى جاڭا ءۇيىنىڭ كوپ - كورىم اۋلاسى دا بار ەدى. وسى اۋلاعا سايكەس مۇقيات جوبا - جوسپار جاساپ، ءجۇزىم سورەسىن جاساپ، كوكونىس ەكتى. قوي قوراسىن سالىپ، ءبىر جىلدا ايتارلىقتاي كىرىس كىرگىزدى. ۇلى قونىس جاڭالاعاننان كەيىن تالاپتانىپ، اۋىلداعى بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسىنىڭ قۇرىلىس اترەتىندە جۇمىس ىستەپ، بانكەدەن العان قارىزدارىن تولىق قايتارىپ بولىپتى.
ءيۇسىپ ابدۇللا: جاڭا ۇيگە كوشىپ كىرگەننەن كەيىن ەڭسەمىز كوتەرىلىپ، جىگەر - قايراتىمىز تاسقىنداي ءتۇستى. تۇرمىسىمىزدىڭ، ءسوز جوق، كۇننەن - كۇنگە جاقسارا بەرەتىنىنە كامىل سەنەمىن، - دەيدى.
قۇدىرەت تۇرسىن قۇلجا قالاسى دادامتۇ اۋىلى بۇلاق قىستاعىنىڭ تۇرعىنى. قۇلجا قالاسىنىڭ ماڭىنا ورنالاسقان بۇل قىستاق جەر سىلكىنىسىنە ءتوزىمدى بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسىن اتقارعان كەزدە ساياحات، اس - سۋ سياقتى كاسىپتەردى اۋقاتتانۋ جولىنا تۇسىرەتىن شارۋاشىلىق رەتىندە جان - جاقتى ەسكەرىپ، جەتىلدىرىپ، ءار ۇلت جۇرتشىلىعىنىڭ بەرىك تە سەنىمدى ۇيگە كوشىپ كىرۋمەن بىرگە، اۋقاتتانۋ جولىنا تۇسۋىنە مۇمكىندىك جاساۋعا قۇلشىندى. ۇيعۇر ۇلتتىق تاعامدارىن جاساۋعا شەبەر قۇدىرەت تۇرسىن ءوز ۇيىنەن ءبىر شارۋالار ساياجايىن اشىپ، اس - سۋ كاسىبىنەن جىلىنا 100 مىڭ يۋان اينالاسىندا كىرىس كىرگىزەدى.
بۇگىن دە بۇلاق قىستاعىنداعى تۇرعىنداردىڭ باسىم كوبى بەيقۇت ۇيگە كوشىپ كىرۋمەن بىرگە، جاڭا ۇيلەرىنەن شارۋالار ساياجايلارىن اشىپ، قولونەر بۇيىمدارىن، ۇلتتىق مۋزيكا اسپاپتارىن ساتىپ، تۇرمىستارىن كۇننەن - كۇنگە وڭاپ كەلەدى.
بۇقارانىڭ جاقسى ۇيگە كوشىپ كىرىپ، ءتىپتى دە باي - باقىتتى تۇرمىس كەشىرۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ اۆتونوميالى رايوننىڭ بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسىنىڭ باستاپقى نىساناسى - تۇعىن. وسى بىرنەشە جىلدا مىنە وسى ارمان - تىلەكتەر، نىسانالار تولىق جۇزەگە استى. جاقسى ۇيلەر ىركەس - تىركەس سالىنىپ، وتباسىلاردىڭ باقىتتى تۇرمىس وتكىزۋىنە وراي جاراتتى. وسى 5 جىلدا بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسى بويىنشا اۋىل - قىستاق ۇستالارىنان تاربيەلەنگەن، وزگە سالاعا ويىسىپ كاسىپتەنگەن ادامنىڭ سانى ءبىر ميلليوننان اسىپتى، شارۋالاردىڭ 5 ميلليارد يۋاننان استام كىرىس كىرگىزۋىنە تىكەلەي جەبەۋشى بولىپتى؛ جەر - جەردىڭ بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسى العاشقى جوبا - جوسپار كەزىندە ءىس جۇزىندىكپەن ۇشتاستىرىپ، شارۋالارعا اۋقاتتانۋ جولىنا باستايتىن شارۋاشىلىق جولىن جەتىلدىرىپ، كىرىسىن ارتتىرۋ جولدارىن ارنالاندىرىپ بەردى. ءپايزاۋات اۋدانى جاڭا ءمالى اۋىلى باشقۇمارىق قىستاعىنداعى جاسى 70تى ەڭسەرگەن تۇرسىنحان اۋىت: پارتيانىڭ سارا ساياساتىنىڭ ارقاسىندا، اتا - بابالارىمىز جاتسا - تۇرسا اڭساعانىمەن قولدارى جەتپەگەن جاقسى ۇيگە كوشىپ كىردىك، - دەدى. تالاي رەتكى جەر سىلكىنىسىنە كۋا بولعان ول سىلكىنىسكە ءتوزىمدى جاڭا ۇيگە كوشىپ كىرۋدى كوپتەن بەرى ارمانداپ ءجۇرۋشى ەدى.
اۆتونوميالى رايون بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسىن 2011 - جىلدان باستاپ اتقاردى. تۇرسىنحان اۋىت جەر سىلكىنىسىنە ءتوزىمدى بەيقۇت ۇيگە بۇكىل شينجياڭ بويىنشا ەڭ الدىمەن كوشىپ كىرگەن ديقانداردىڭ ءبىرى. ول: ءبىر كۇن بولسا دا مىناداي جاقسى ۇيگە وتىرۋدان باسقا ارمانىم جوق، - دەيدى.
بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسىنىڭ اتقارىلۋى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ حالىقتى كوكەيدە بەرىك ساقتاۋىنىڭ، حالىقتىڭ قامىن ويلاۋىنىڭ ايگىسى. وسى جىلداردا اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم «حالىق تۇرمىسىن الدىمەن ەسكەرۋگە، بۇقارانى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋعا، نەگىزگى ساتىنى ماڭىزدى ساناۋعا» تاباندى بولىپ، حالىق تۇرمىسى قۇرىلىسى جىلى قيمىلىن ءۇرتىس 7 جىل قانات جايدىردى. 2011 - جىلدان باستاپ بيىلعا دەيىنگى 6 رەتكى حالىق تۇرمىسى قۇرىلىسى جىلىندا بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسى باستان - اياق ماڭداي الدى ورىندا تۇراتىن حالىق تۇرمىسى ينجەنەرياسىنا بالانىپ كەلدى. وسى ءۇشىن اۆتونوميالى رايون قىرۋار ادام كۇشى مەن قازىنالىق كۇشتى جۇمسادى.
اۆتونوميالى رايوندىق تۇرعىن جانە قالا - اۋىل قۇرىلىسى مەڭگەرمەسىنىڭ ساناق ماتەريالىنا قاراعاندا، بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسى اتقارىلعاننان بەرى، اۆتونوميالى رايون تولىقتاما قاراجات بەرۋ ولشەمىن تىنباي جوعارىلاتىپ وتىرعان. 2011 - جىلى تامىزدا اۆتونوميالى رايون قازىنالىق قۋات اسا شەكتى بولىپ وتىرعان جاعدايدا، بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسى بويىنشا ءار وتباسىنا بەرىلەتىن تولىقتاما قاراجات ولشەمىن 4000 يۋاننان 8000 يۋانعا كوتەردى، اۋىل - قىستاقتاعى ديقاندار ءۇي سالۋ ءۇشىن قارىز السا، قارىزدىڭ ءوسىمىن ۇكىمەت كوتەرۋ ءتاسىلىن العا قويدى؛ 2012 - جىلى تامىزدا مەملەكەت شينجياڭنىڭ بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسى بويىنشا بەرىلەتىن تولىقتاما قاراجات ولشەمىن 6000 يۋاننان 10 مىڭ 500 يۋانعا كوتەرسە، شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسەتىن ولكە، قالالاردىڭ ءار وتباسىنا بەرىلەتىن كومەك قارجىسى دا 10 مىڭ يۋانعا جەتتى؛ 2013 - جىلى اۆتونوميالى رايون تاعى دا ارناۋلى قارجى ورنالاستىرىپ، بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسىنىڭ سايكەستى نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىستارىنا قولداۋ كورسەتتى...
قارجى تولىقتاماسى جىلدان - جىلعا جوعارىلاتىلۋمەن بىرگە، بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسىن باسقارۋ ورەسى، ءۇيدىڭ ساپاسى دا بۇلجىتپاي مىقتى يگەرىلدى. وسى بىرنەشە جىلدا، جەر - جەر تالايلاعان جاقسى تاجىريبە مەن ءادىس - تاسىلدەردى قورىتىندىلاپ شىقتى. ايتالىق، ءۇي سالعان وتباسىلارعا ارناپ ارحيۆ تۇرعىزۋ، ينجەنەريانىڭ ساپاسىنا ۇزاق ۋاقىت كەپىلدىك ەتۋ سياقتىلار، ارناۋلى كارتچكا ارقىلى قۇرىلىس ماتەريالدارى، تولىقتاما قاراجات، جۇمىس جاعدايى سياقتى ينفورماتسيالاردى بۇقاراعا حابارلاندىرىپ وتىرۋ... ونىمدىلىككە باسا ءمان بەرگەن قۇرىلىس پەن باسقارۋدىڭ ارقاسىندا، ءار ۇلت شارۋالاردىڭ ءۇي سالۋ بەلسەندىلىگى تىنباي جوعارىلاپ، بۇكىل شينجياڭنىڭ جىلدىق جەر سىلكىنىسىنە ءتوزىمدى بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەريا قۇرىلىس مىندەتى 300 مىڭعا جەتسە دە بۇل مىندەت جىل سايىن ارتىعىمەن ورىندالىپ وتىردى.
بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسىنىڭ اتقارىلۋى حالىق تۇرمىسىنا شىن مانىندە تيىمدىلىك جاساپ، حالىقتىڭ تىلەگىن توعىستىردى. بۇقارا شىنايى سەزىنە الاتىن ەڭ يگى حالىق تۇرمىسى ينجەنەرياسىنا اينالدى.
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
