- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
اقىندار قولعا ۇستاپ ونەر تۋىن، ۇلىڭگىر قوناقتاتتى ولەڭ قۋىن
2016.05.31 13:41 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
ماقسات قيزات ۇلى حابارلايدى. 28- مامىر التاي ايماعىنىڭ بۋرىلتوعاي اۋدانىندا ولەڭمەن ورمەك توقىپ، جاقۇت جىرمەن جۇرەك تەربەگەن اقىنداردىڭ تاعى ءبىر ادەمى ايتىسى ءوتتى.
بۇل التاي ايماعىنىڭ 19 - كەزەكتى اقىندار ايتىسى ەدى. الىس - جۋىقتان اسىل ونەرىمىز ايتىسقا ارنايى ات باسىن بۇرىپ وتىرعان قوناقتاردى قۇشاق جايا قارسى الاتىندىعىن بىلدىرگەن اۋدان اكىمى سەرىك قابىكەن ۇلى اققۋلى مەكەن، گاككۋلى مەكەن بۋرىلتوعاي جايىندا ازداپ سىر شەرتتى. «بۋرىلتوعاي شينجياڭنىڭ ماڭىزدى مال شارۋاشىلىق، بالىق شارۋاشىلىق مەكەنى ەسەپتەلەدى. اۋدانىمىز 2013 - جىلى <جۇڭگو شۇبات مەكەنى> اتاعىن ەنشىلەپ، ويسىل قارانىڭ تۇقىمىن مولىنان جەتىلدىرگەن اۋدان بولىپ باعالاندى»، - دەدى ول تۋعان ەل، تۋعان جەرى تۋرالى ءسوز اعىتىپ: «ءبىز تەك زاتتىق بايلىق جاقتان عانا جەتىستىككە جەتىپ قانا قويماي، رۋحاني قازىنامىزدى دا مولايتۋعا كۇش سالىپ كەلەمىز. اۋدانىمىز جولداعان قازاق قيسا - داستان مادەنيەتى مەملەكەتتىك بەيزاتتىق مادەني مۇراعاتتار تىزىمدىگىنەن ورىن الىپ، <جۇڭگونىڭ قازاق قيسا - داستان مەكەنى> اتاندى. قاراماعاي قالاشىعى <ايتىس اۋىلى> بولىپ بەكىتىلسە، كوكاعاش اۋىلى <داستان اۋىلى> بولىپ باعالاندى. قيسانى تاڭدى - تاڭعا جالعاپ وقيتىن قازىمداي اسىل قارتىمىز قارا ولەڭىمىزدىڭ قارا نارى ىسپەتتى. قازاقتىڭ ايتىس ونەرىنە وزىندىك دارا جول سالىپ كەتكەن ەركىن ءىلياس ۇلى سىندى ادۋىندى ايتىسكەرىمىز وتكەن بۇل مەكەن ءالى دە تالاي جۇيرىكتەرگە جۇكتى بولادى دەپ ويلايمىز. بۇگىن ايماقتىق 19 - كەزەكتى اقىندار ايتىسىن وزدىرىپ وتىرعانىمىزدى ماقتانىش سانايمىز. اقىن ەلدىڭ جوقشىسى، جىرشىسى، ەل مەن جەردىڭ بۇلبۇلى. ەندەشە، ايماعىمىزدىڭ بايىراعى بولعان اقىندارىمىزعا اق جول تىلەپ ەلدىڭ دامۋى مەن بولاشاعىن، ىنتىماعى مەن يگى ءىسىن جىرلاپ، كورەرمەندەردىڭ كوڭىلىن كوككە كوتەرۋىن ءۇمىت ەتەمىز».
ايتىس ەل ويلاعانداي ەكپىندى ءوتتى. التايدىڭ ءبىر قالا، 6 اۋدانىنان ۇكىلەنىپ جەتكەن 48 اقىن 2 كۇن ۋاقىتپەن ۇلىڭگىر بويىن ولەڭمەن تەربەتتى. ايتىستا قوعامداعى قولامتالى تاقىرىپتاردىڭ كوبىسى تىلگە تيەك ەتىلدى، وركەندى ەلدىڭ ونەگەسى مەن جاستارىمىزدىڭ بولاشاعى جايىندا تالاي توسىن تولعامدى پىكىرلەر ايتىلدى. اسىرەسە، «جەزتاڭدايدىڭ» جەل قانات جۇيرىگى، كوكتوعايدىڭ كوركەم سوزگە شۇلەن، ويعا كەنەن ايتۋلى اقىنى ۇلاربەك ءميناتقان ۇلى مەن تالاي ايتىستا ارىپتەسىنە دەس بەرمەگەن شىڭگىلدىڭ شەشەن ءتىلدى اقىنى ءجاميعا داۋلەت قىزىنىڭ ايتىسى ولەڭ اڭساپ كەلگەن حالىقتىڭ كوڭىلىنەن شىققانداي ەدى.
ءاۋ باستان - اق جارق ەتىپ سۋرىلىپ ءسوز باستاعان ءجاميعا ولەڭ باسىن التاي ايماعىنىڭ جەڭىسى مەن جاراسىمدىلىعى جايىندا تولعادى:
ءبيسميللا دەپ باستايىن الاماندى،
جىرلايىن سوزگە قوسىپ دانالاردى،
التايىمنىڭ تابىسى تاۋىسقىسىز،
تولعايىن ۇشقان قۇستاي زامانامدى،
ءوندىرىس پەن تۇرمىستى وركەندەتىپ،
كوبەيتتىك كوز تارتاتىن قالالاردى،
تۇتاس التاي تالپىنىپ اتقا ءمىنىپ،
كەدەيلىكتى جەڭۋگە قامال الدى،
حاۋىپسىز باسپانالار بوي كوتەرىپ،
ءار ۇيدە كوزدە ۇستاپ ءار ادامدى،
جازىق جولدا جارقىراپ اسفالتتەر،
قىستاقتاعى جول بىتكەن جاڭالاندى،
اپاتتىڭ دەر كەزىندە الدىن الىپ،
سىلكىلەدى سارى ۋىز سانالاردى،
ۇلتتاردىڭ ىنتىماعى بەكەمدەلىپ،
ساياحات ايماعى بوپ سارالاندى،
ايماق تويى تويلانىپ ۇلىڭگىردە،
ايتىستىڭ ارعىماعى تاعالاندى،
شىلدەدە ءار وڭىردەن تۇسەل ءتۇسىپ،
توپقا سالماق بابى بار بالالاردى،
سان ءتۇرلى ساياساتىم جەمىس بەرىپ،
اتىز ءداندى بولعاندا، دالا مالدى،
التى الاش ىقىلاسىمەن القاپ جاتىر،
ەل باستاعان ەرلەردى، قارا ناردى.
ەجەلدىڭ ەن كۇنىنەن بەرى ەل ەرتەڭىن ولەڭىنە تۇزدىق ەتەتىن ۇلاربەك بۇل جولى دا ايتار ويىن ارىدان باستادى، كوپ اقىن ۇساق قالجىڭنان اسا الماي جاتقاندا، ول قىران ويىن كوككە سامعاتىپ، جۇرتىنىڭ جەتىسپەي جاتقان تۇستارىن جىرىمەن تىزبەلەدى:
قازاعىم ءبىلىمى بوپ ارقالانسا،
اۋىرلىق تۇسپەس ەدى ارقاعا ونشا،
مىنا ءداۋىر كەشەگى ءداۋىر ەمەس،
ءماز بولاتىن ايدايتىن مال تابىلسا،
ۇلتىمىزدى بيىككە كوتەرەيىك،
ءار ادام كاسىپتەنىپ جان باعالسا،
ول ءۇشىن وقۋ ىزدەپ، ءبىلىم ۇيرەن،
ءتورت تۇلىكتىڭ سوڭىنان شارشاعانشا،
وزىڭدە وندىرەتىن زاۆود بولسىن،
وزگەنىڭ وندىرگەنىن اڭساعانشا،
كاسىپ قۇمار جاستاردى جەتىلدىرىپ،
تەحنيكانى ۇيرەتەر ورتاڭ بولسا،
الەمدە باسقالارمەن تەڭ تۇسەتىن،
وزىڭدە دە ايگىلى ماركا بولسا،
ايگىلى تاۋارلاردى بازارعا ساپ،
تالاسىپ التى قۇرلىق ورتاعا السا،
ەۆرەي، جاپون، نەمىس دەپ تاڭدانباي،
قازاعىم دا سولارمەن تەڭ سانالسا،
كەم ەمەس ولاردان دا ەش جەرىمىز،
ازعانتاي الاۋىزعا ەم تابىلسا،
تەحنيكانىڭ تەتىگىن مىقتى يگەرىپ،
كاسىپسىزدىك، جالقاۋلىق بالتالانسا،
ايروپلان ۇشىرىپ ءبىزدىڭ قازاق،
ايدان دا قونا الاتىن جول تابا السا.
ارىپتەسى مىقتى بولسا، ولەڭىن شار قايراققا تۇسكەندەي جارقىلداتاتىن ءجاميعاعا ۇلاربەكتىڭ ۇندەۋى ۇلكەن سي بولدى، كونە ارىپتەسىنىڭ كۇلتەلى كەڭەسىن كەڭەيتىپ، ءتىپتى دە كوسىلە تولعادى:
مەرگەن ەدىڭ جەبەڭدى ءدال قاداعان،
ومىردە ءوزىن - ءوزى حان بالاعان،
الەمدىك باسەكەدەن باسىرە الساق،
ارشىنداپ باسپايمىز با العا قادام،
قازىرگى تەحنيكامىز قاي دەڭگەيدە،
وزگە ەمەس كورە الامىز جارنامادان،
وزگەنىڭ وركەندەگەن سەرىكتىگى،
الەمدە ىرگە تەپكەن ءار قالادان،
كوپ ءونىمدى وزدەرى وندىرەدى،
كورشىمىز ارماندارى الداماعان،
ال بىزدە ءبىر - ەكى جارناما بار،
الدارىن سۋ، ارمانىن جار قاماعان،
جايلاۋدا قىزاناق دەپ قىز بەن جىگىت،
اتاسى قارسى الاتىن سالدە وراعان،
قازىرگى باس سابىننىڭ توركىنى ەدى،
ساقاردان سابىن جاساپ العان انام،
ۇرشىق ءجىبى ءونىمى فابريكانىڭ،
بىزدەرگە سىن بۇگىنگى جالعاماعان،
سۇتىنەن سۋسىن، تەرىدەن تون جاسايىق،
ازايماي تۇرعان كەزدە مال قورادان،
بازاردىڭ ءتىلىن تاپقان بايگە الادى،
مايدانى دۇنيەنىڭ ماڭگى الامان،
ساۋداعا بەيىمدەلسە ۇل مەنەن قىز،
سارايلار تۇرعىزارمىز سارى دالادان.
2 كۇندىك ۋاقىتپەن وتكەن ايتىس الامانى 29 - مامىر كەشتە شىمىلدىعىن جاپتى. ەڭىسكە سالسا توسكە ورلەگەن، ازۋلى ارىپتەسىنە دەس بەرمەگەن كوكتوعايدىڭ ۇلاربەگى، شىڭگىلدىڭ قاناتبەگى مەن ءجاميعاسى وسى جولعى جارىستىڭ ەرەكشە دارەجەلى سيلىعىنا يە بولسا، ەربولات سەرقاجى ۇلى، ەرزات مالىك ۇلى 1 - دارەجەلى سيلىق تورىنەن كورىندى. 2 - دارەجەلى سيلىقتى گۇلجان ىقىلاس قىزى، نۇرگۇل ءانداستان قىزى، ارعىن مەللات ۇلى، جانار اقتان قىزى السا، 3 - دارەجەلى ماراپاتتى ساناتبەك تاۋداي ۇلى مەن سىبايىش بارىسقان ۇلى قانجىعالادى.
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
