كەريا اۋدانى سەمبى بازار قالاشىعى لياڭجۇڭچاڭ قىستاعى −
ىنتىماق − ەڭ اسەم نوتا، ەكپىندەي ىلگەرىلەۋ − ەڭ جاقسى العىس ايتۋ
ءتىلشىمىز جاڭ جىلي
2019.03.11 15:59
سىزدەردىڭ وتباسىلارىڭىزدىڭ قۇربان اتاي سياقتى اۋىلداستارمەن بىرگە پارتيانى قىزۋ ءسۇيۋدىڭ، وتاندى قىزۋ ءسۇيۋدىڭ، جۇڭحۋا ۇلتى ۇلى شاڭىراعىن قىزۋ ءسۇيۋدىڭ ۇلگىسى بولىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىسۋىن جەبەپ، پارتيانىڭ باسشىلىعىندا شينجياڭنىڭ اناعۇرلىم كوركەم كەلەشەگىن بىرگە جاراتۋلارىڭدى ءۇمىت ەتەمىن.
− شي جينپيڭ
وسى بىرنەشە كۇندە، كەريا اۋدانىنىڭ سەمبى بازار قالاشىعى لياڭجۇڭچاڭ قىستاعىندا توحتىحان قۇرباننىڭ ۇيىنە كەلگەن كورشى - قولاڭداردىڭ اياعى ۇزىلمەدى. كورشىلەر: ”رۋحيام بەيجيڭگە ەكى ماجىلىسكە كەتتى، تەلەۆيزوردان ونى كورە الدىڭدار ما، ودان تەلەفون كەلدى مە؟“، - دەگەن سۇراۋدى كوپ سۇراستى.
توحتىحان مەن كىشى كەلىنى زەينەپحان ءماتتوحتى كورشى - قولاڭداردى بايەك بولا كۇتىپ ءجۇرىپ، رۋحياممەن تەلەفوندا سويلەسكەن جايلارىن تانىستىردى.
توحتىحاننىڭ ۇيىندەگى ەڭ كورنەكتى ورىنعا ”اسىل مۇرا بوپ“ ەكى نارسە ءىلۋلى تۇر: ءبىرى، اكەسى قۇربان تۇلىمدى ءتوراعا ماۋ زىدۇڭنىڭ قابىلداپ كەزىككەن كەزدەگى سۋرەت، ەندى ءبىرى، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ونىڭ وتباسىنداعىلارعا قايتارعان جاۋاپ حاتى. باس شۋجيدىڭ جاۋاپ حاتىنىڭ مازمۇنىن توحتىحاننىڭ ۇيىندەگىلەردى قويىپ، قىستاق حالقىنىڭ كوبى كوكەيلەرىنە ءتۇيىپ جاتتاپ الدى. كوپشىلىك باس شۋجي جاۋاپ حاتتا تاپسىرعانىنداي، ءبارى دە پارتيانى قىزۋ ءسۇيۋدىڭ، وتاندى قىزۋ ءسۇيۋدىڭ، جۇڭحۋا ۇلتى ۇلى شاڭىراعىن قىزۋ ءسۇيۋدىڭ ۇلگىسى بولىپ، اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىسىپ، پارتيانىڭ باسشىلىعىندا شينجياڭنىڭ اناعۇرلىم كوركەم كەلەشەگىن بىرگە جاراتۋدا.
■ قىستاقتاعى ۇلگىلەر بارعان سايىن كوبەيدى
”پارتيانى ءسۇيۋدىڭ، وتاندى ءسۇيۋدىڭ قىزىل گەنى بۇكىل قىستاق تۇرعىندارىنا ىقپال جاساۋدا“.
تاماشا وتباسى سالتى قالتقىسىز حالىقتىق سالتتى جەبەيدى، وركەنيەتتى اۋىل سالتىن العا باستىرادى.
”اكەم ءبىزدى ماڭگى پارتياعا ىلەسۋگە تاربيەلەدى. سونداي - اق ەڭبەك ەڭ قىمبات، ول ادامدى باقىتقا باستايدى دەيتىن... مەن دە بالالارىما وسىلاي تاربيە بەرەمىن“، - دەدى توحتىحان قارت، ونىڭ 7 بالاسى بار، ەكەۋى كادر، تورتەۋى كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسى، نەمەرە قىزى رۋقيام ماتسەيت لياۋنيڭ اۋياماتكاسىنداعى ءبىرىنشى ۇرپاق از ۇلت ايەل اسكەردىڭ ءبىرى بولعان.
2016 - جىلدىڭ سوڭىندا توحتىحان رۋقيامعا تاپسىرىپ باس شۋجي شي جينپيڭگە حات جازدىرىپ، باس شۋجيگە اۋىلدا تۋىلعان زور وزگەرىستەردى بايانداپ، كەريا اۋدانىنداعى ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ پارتياعا دەگەن العىستى سۇيىسپەنشىلىگىن ءبىلدىردى. باس شۋجي جاۋاپ حاتىندا توحتىحاندى ماداقتاپ: ”كوپ جىلدان بەرى، اكەڭىزدىڭ پارتيانى سۇيەتىن، وتاندى سۇيەتىن ىستىق ىقىلاسىن ۇزبەي ساقتاپ، ۇرپاقتارعا جانە اۋىلداستارعا ۇلگى بولدىڭىز“، - دەدى. بۇل توحتىحان مەن ونىڭ ۇيىندەگىلەردى ايرىقشا تەبىرەنتتى، بارىنشا جىگەرلەندىردى، ءبىر ءۇيلى جان جاۋاپ حاتتى رامكالاپ، قوناق ۇيدەگى قابىرعاعا ءىلىپ قويىپ، ءار كۇنى الىپ كورىپ، نەشە قايتالاپ وقىپ تۇرادى.
”ۇلگىنىڭ كۇشى شەكسىز. توحتىحاننىڭ ۇيىنە كەلىپ ەكسكۋرسيالايتىن قىستاق تۇرعىندارى مەن ساياحاتشىلاردىڭ اياعى ۇزىلمەيدى، قىستاق كەيدە پارتيا مۇشەلەرىنىڭ قيمىلىن دا ونىڭ ۇيىندە وتكىزەدى. پارتيانى ءسۇيۋدىڭ، وتاندى ءسۇيۋدىڭ قىزىل گەنى توحتىحاننىڭ ۇيىندە ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسۋدا، بۇكىل قىستاقتىڭ تۇرعىندارىنا دا ىقپال جاساۋدا“، - دەدى لياڭجۇڭچاڭ قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى ءازىز تۇرۇپ.
نەبارى 178 وتباسى عانا بار لياڭجۇڭچاڭ قىستاعىندا قىستاق تۇرعىندارىنىڭ قاسىنداعى ۇلگىلەر از ەمەس. نەشە ون جىلدان بەرى پارتيانى ءسۇيۋدى، وتاندى ءسۇيۋدى، ارميانى قولداۋدى، ارميانى ءسۇيۋدى، ۇلتتار ىنتىماعىن، تاماشا وتباسى سالتىن ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاپ كەلە جاتقان توحتىحان وتباسىنان سىرت، مەملەكەتتىك جەلەكتىلەردىڭ ۇلەس قوسۋ ۇلگىسى قاتارلى كوپتەگەن داڭقتارعا يە بولعان ءماڭلاشحان ماتسەيت، بايۋدىڭ باستاماشىسى ابدۇرەشيت قادىر، ابدۇجيليل مامەت قاتارلىلار بار.
ءماڭلاشحان توحتىحاننىڭ كورشىسى، ول مانەرلەۋ زاۆودىن قۇرىپ، ”كاسىپورىن +كووپەراتيۆ“ ۇلگىسىمەن كيىم - كەشەك، كەستە، اسپا كىلەم قاتارلى 200 نەشە ءتۇرلى قولونەر بۇيىم وندىرەدى، جۇمىسشى ىستەتۋدىڭ ەڭ قاربالاس كەزىندە، 100 نەشە ادامدى جۇمىستاندىردى. ول قۇربان اتايدىڭ ۇگىت - لەكسيا جاساي ءجۇرىپ بەيجيڭگە بارىپ ءتوراعا ماۋ زىدۇڭدى كورگەن حيكاياسىن بالا كەزىندە - اق ەستىگەن بولاتىن، باس شۋجي شي جينپيڭ قۇربان اتايدىڭ ۇرپاقتارىنا جاۋاپ حات قايتارعاننان كەيىن، ول ۇنەمى توحتىحاننىڭ ۇيىندەگىلەرمەن بىرگە ۇيرەنۋگە، ۇگىت - لەكسياعا قاتىناسىپ كەلەدى.
”مەن ءبىر قارت پارتيا مۇشەسىمىن، بۇرىن بەيجيڭگە بارىپ ماداقتاۋ - سيلاۋ جيىنىنا قاتىناسقانمىن. باس شۋجيدىڭ قۇربان اتايدىڭ ۇيىندەگىلەرگە جاۋاپ حات قايتارۋى بىزگە شۋاق سيلادى. مەن قىزمەتكەرلەرگە ۇنەمى ۇگىت - لەكسيا جاساپ، ولاردى پارتياعا العىس ايتۋعا، پارتيانىڭ سوزىنە قۇلاق اسۋعا، پارتياعا ىلەسۋگە جەتەكتەپ، ولاردى ايەلدەردىڭ ’جارتى الەمدىك‘ رولىن ساۋلەلەندىرۋگە شابىتتاندىرىپ كەلەمىن“، - دەدى ءماڭلاشحان.
■ العىسقا تولى سۇيىسپەنشىلىك ەكپىندەي ىلگەرىلەۋدىڭ كۇش - قۋاتىن ۇيىستىردى
”ءبىزدىڭ جۇرەگىمىز شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىمەن بىتە قايناسقان، تىعىز توعىسىقان“
العىسقا تولى سۇيىسپەنشىلىك سەزىمى سەلدەگەن ساتتە، ەكپىندەي ىلگەرىلەۋدىڭ تەلەگەي كۇش - قۋاتىن ۇيىستىرۋعا بولادى.
بيىل جىل باسىندا قىستاق تۇرعىنى وعالحان مامەتنۇر سەنبى بازار قالاشىعىنداعى ەگىنشى - مالشىلاردىڭ كاسىپ اشۋ، جۇمىستانۋعا تاربيەلەۋ بازاسىنان قىزمەت تاپتى. ول قۋانا: ”اي سايىن تۇراقتى كىرىسىم بار، وتباسىمىز بيىل كەدەيلىكتەن قۇتىلادى“، - دەدى.
قىستاقتاعى 33 جاس قالاشىقتاعى جەتىلدىرۋ بازاسىندا قىزمەت ىستەيدى، وندىرىسپەن شۇعىلدانا ءجۇرىپ باۋلۋ ۇلگىسىندە، ولار العاشقى ايدا - اق ەڭبەكاقى الدى. قايتا قۇرىلعاننان كەيىنگى باعىمشىلىق كووپەراتيۆىندە، 50 كەدەي وتباسىنىڭ اربىرەۋىنىڭ ءبىر قارالا سيىرى وسى ارادا تاپسىرىسپەن باعىلدى، مۇنان سىرت، جۇمىس ورنىنا دا يە بولدى. قىستاقتا تاعى كەپتەر باعۋ كاسىبى، پياز كاسىبى، كەستەشىلىك كاسىبى قۇرىلدى...
لياڭجۇڭچاڭ قىستاعىنىڭ ءبىرىنشى شۋجيى حان يۇيباۋ بىلاي دەپ تانىستىردى: لياڭجۇڭچاڭ قىستاعىندا جان باسىنا تۋرا كەلەتىن ەگىستىك جەر از بولعاندىقتان، باسقا كاسىپ سالاسىنا ويىستىرىپ جۇمىستاندىرۋ، كاسىپتەردى دامىتۋ ارقىلى قىستاق حالقىنىڭ كىرىسىن ارتتىردىق. وسى 2 جىلدا جاستار مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ ۇيرەنىپ، شەبەرلىك بويىنشا باۋلۋعا قاتىناسىپ، ىرىقتىلىقپەن جۇمىستانۋ بەلسەندىلىگى بارعان سايىن كۇشەيىپ، ءبىر وتباسىندا ءبىر ادام جۇمىستانۋ جۇزەگە اسىرىلدى.
جۇمىسپەن شۇعىلداناتىن ادام كوپ بولعاندىقتان، شينجياڭ ءتۇستى مەتال توبىنىڭ، شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىق داشۋەسىنىڭ، كەريا اۋداندىق باس جۇمىسشى ۇيىمىنىڭ لياڭجۇڭچاڭ قىستاعىنا تۇراتىن ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ قىزمەتى اترەتى قىستاق دارەجەلى شارۋالار جۇمىسشى ۇيىمىن قۇرىپ، جۇمىسپەن شۇعىلداناتىن شارۋالاردى شەبەرلىك جانە زاڭ، زاڭ ەرەجە بىلىمدەرىن ۇيرەنۋ، ءوزىنىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن قورعاۋ، قيىنشىلىقتى شەشۋ، كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ قيمىلىنا ات سالىسۋ سياقتىلاردى ۇيىمداستىردى. قازىرگى تاڭدا بۇل ۇلگى تۇتاس اۋدانداعى 25 اۋىر كەدەي قىستاققا جالپىلاستى.
”پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ ساياساتى جاقسى بولعاندىقتان، بۇقارا جاقسى تۇرمىس كەشىرۋدەن قام جەمەيدى. مەن بەيجيڭگە بارعام، بەيجيڭ شىنىمەن الىس ەكەن، الايدا ءبىز پارتيانىڭ ابزال ساياساتىنان تولىق يگىلىكتەندىك، پارتيانىڭ قامقورلىعىن شىنايى سەزىندىك، سوندىقتان مەن ءبىزدىڭ جۇرەگىمىزدىڭ شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىمەن بىتە قايناسقاندىعىن، تىعىز توعىسقاندىعىن سەزىندىم“، - دەدى ابدۇجيليل.
وسى بىرنەشە كۇندە اعاششىلىق ونەرىن بىلەتىن ابدۇجيليل شاكىرتتەرىن باستاپ، قىستاق كوميتەتىنە كومەكتەسىپ 60 ۇستەل، ورىندىق جاساپ بەردى. ول بىلاي دەدى: قىستاق تۇرعىندارىنىڭ شارۋالار كەشكى مەكتەبىندە وقۋ ىنتاسى ەرەكشە كۇشتى، قىزمەت اترەتى شارۋالار كەشكى مەكتەبى جانە قىستاق تۇرعىندارىنىڭ مادەنيەت قيمىل ورتالىعى ءۇشىن جاڭا ورىن شىعارىپ بەردى، بۇعان جاڭا ۇستەل، ورىندىق قاجەت، ءوزىمنىڭ وسى مىندەتتى ارقالاعانىمدى وتە داڭق سەزىنەمىن.
■ ۇلتتار ىنتىماعى تۇرمىستىڭ بارلىق جاعىمەن توعىستى
”مەن ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ پايداسىن شىنايى سەزىندىم“
تاياۋ ءبىر مەزگىلدە ءماڭلاشحاننىڭ ۇيىنە بارىپ ياڭگى ءبيى، جەلپۋىش ءبيى سياقتى ويىن نومىرلەرىنە قاجەتتى كيىم - كەشەك ساتىپ الۋعا نەمەسە مايلاپ الۋعا تاپسىرىس بەرگەن ورىندار كوبەيدى. ءماڭلاشحان وسى 2 جىلدان بەرى ۇلتتار ىنتىماعى قيمىلىنىڭ سالتقا اينالعاندىعىن ايقىن سەزىندى، ول توقىعان ”ۇلتتار ىنتىماعى“ن نەگىزگى تاقىرىپ ەتكەن ءتۇرلى اسپا كىلەمدەردىڭ ساتىلىمى كۇسەت بولدى.
”باس شۋجي شي جينپيڭ جاۋاپ حاتىندا ءبىزدىڭ شينجياڭ جاقسى جەر، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى ەكەندىگىن اۋىزعا الدى. وسى جىلدارى مەن ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ پايداسىن شىنايى سەزىندىم“، - دەدى بايۋدىڭ باستاماشىسى ابدۇرەشيت.
ابدۇرەشيت بيڭتۋان 14 - شىسىنىڭ 225 - تۋانىنان 500 مۋ جەردى كوتەرمەگە الادى، 225 - تۋاننىڭ كادرلارى، جۇمىسشى - قىزمەتشىلەرى ونىڭ ەگىنشىلىك قۇرىلىمىن رەتتەۋىنە كومەكتەسىپ، وعان شىلان ەگۋدى قولما - قول ۇيرەتتى. شىلان پىسىپ - جەتىلگەن سوڭ، ول ءار جىلى 200 مىڭ دا 300 مىڭ يۋان كىرىس كىرگىزەدى، بايىعاننان كەيىن جەردى كوتەرمەگە العان باسقا دا وتباسىلارىنا كومەكتەسۋدى ۇمىتقان جوق.
لياڭجۇڭچاڭ قىستاعىنىڭ بالاباقشاسى 2017 - جىلى 9 - ايدا سالىنىپ بولىپ ىسكە قوسىلعان، بالاباقشانىڭ باستىعى جيا حۇي وقۋ - اعارتۋعا كومەككە كەلگەن كادر، ول بىلاي دەدى: لياڭجۇڭچاڭ قىستاعىنا كەلگەننەن كەيىن، جەرگىلىكتى ورىننىڭ ۇلتتار ىنتىماعى ۇلكەن وتباسىنا تەز ارادا توعىسىپ كەتتىم، ۇنەمى تەبىرەنىپ جۇرەمىن. كوپتەگەن وقۋشىنىڭ اتا - اناسى ءبىزدى ۇيىنە قوناق بولۋعا شاقىرادى، قاۋىن - قاربىز، جەمىس - جيدەكتەرىن، پالاۋلارىن بالاباقشاعا جەتكىزىپ بەرەدى.
بىلتىر جىل باسىندا توحتىحاننىڭ كەنجە ۇلى يمىنجان ايسا سەنبى بازار قالاشىعى ارىش قىستاعىنىڭ پارتيا ياچەيكاسى شۋجيى مىندەتىنە تاعايىندالادى. يمىنجان ۇنەمى قىستاق تۇرعىندارىنا پارتيانى ءسۇيۋدى، وتاندى ءسۇيۋدى، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى شاڭىراعىن ءسۇيۋدى، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ ۇلگىسى بولۋعا قۇلشىنۋدى ايتادى.
يمىنجاننىڭ قىزى رايحانگۇل يمىنجان باستاۋىش مەكتەپتىڭ 6 - جىلدىعىندا وقيدى. الدىڭعى وقۋ ماۋسىمىندا رايحانگۇل مەكتەپتىڭ مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن تىلدە اۋىزشا سويلەۋ جارىسىندا ءوزى جازعان ”ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى“ اتتى ماقالاسىن مانەرلەپ وقىدى. يمىنجان ۇنەمى ءوز وتباسىن مىسال ەتىپ ۇگىت - لەكسيا جاساپ، اۋىلداستاردى پارتياعا بار ىنتا - پەيىلمەن ىلەسىپ، ۇلتتار ىنتىماعىن كوز قاراشىعىنداي قورعاپ، ۇلتتار ىنتىماعىن ءومىرىن قاستەرلەگەندەي قاستەرلەپ، تاماشا وركەنيەتتى اۋىل سالتىن ۇرپاقتار بويى جالعاستىرا تۇسۋگە تاربيەلەپ كەلەدى.
كەلۋ قاينارى: «شينجياڭ گازەتى» - ءتاڭىرتاۋ تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
