بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى>>ەل ءىشى حابارلارى

2019 – جىلعى بەيجيڭ الەمدىك باعبانشىلىق جارمەنكەسى ءبىر ايلىق شەگەرىپ ساناۋ كەزەڭىنە ەندى، جارمەنكەدە قانداي ايتا قالسىن جاڭالىقتار بولادى؟

حالىق گازەتىنىڭ» ءتىلشىسى حى يۇڭ

2019.03.29 16:02     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  3 – ايدىڭ 29 – كۇنى الەم حالقى كوز تىگىپ وتىرعان 2019 جۇڭگو بەيجيڭ الەمدىك باعبانشىلىق جارمەنكەسى ءبىر ايلىق شەگەرىپ ساناۋ كەزەڭىنە ەندى. كەزى كەلگەندە، الەمدىك باعبانشىلىق ونەرىنىڭ اسىل جاۋھارلارىن، كورىكتى جۇڭگونى ايگىلەيتىن سالتاناتتى قيمىل ۇلى قورعاننىڭ ەتەگىندە، گۇيشۇي وزەنىنىڭ جاعاسىندا وتكىزىلەدى.

  بۇل 1999 – جىلعى كۇنميڭ الەمدىك باعبانشىلىق جارمەنكەسى، 2010 – جىلعى شاڭحاي الەمدىك كورمەسىنەن كەيىن وتكىزىلگەن، ەلىمىز وتكىزۋدى مىندەتىنە العان دارەجەسى ەڭ جوعارى، كولەمى ەڭ ۇلكەن حالىقارالىق جارمەنكە سانالادى. كەزەكتە باقشا رايونىنىڭ قۇرىلىسى تۇگەلدەي تامامدالىپ، ۋنيۆەرسالدى جاتتىعۋ كەزەڭىنە ەنىپتى. وسى رەتكى الەمدىك باعبانشىلىق جارمەنكەسى ادامدارعا قانداي جاڭالىقتاردى اكەلەدى؟ وسى جونىنەن ءتىلشىمىز باقشا رايونىنا تىلشىلىك جاسادى.

  - جارمەنكە رايونىنا ءار ەلدىڭ عاجايىپ گۇل – شوپتەرى قويىلعان

  تاسقا ويىلعان ورنەكتەي، تاۋ مەن سۋدىڭ اراسى. مىنە بۇل الەمدىك باعبانشىلىق جارمەنكەسىنىڭ ەڭ ماڭىزدى بەلگى سيپاتتى قۇرىلىسى – جۇڭگو سارايىنىڭ بەينەسى. بەيجيڭ كورمە رايونىنا كىرسەڭىز، كەلبەتتى گۋگۇڭ سارايى، جاسىل ەكولوگيا دەرەۋ كوز الدىڭىزدا پايدا بولادى، قابىرعاعا تۇسىرىلگەن كەسكىننەن ءبىر بەيجيڭ قارلىعاشىنىڭ قاناتىن ەركىن جايىپ داۋالداعى گۇلدەردىڭ اراسىندا، تورتكىل الەمنىڭ جاسىل تاۋ، تۇنىق وزەنى اراسىندا زۋلاپ جۇرگەنىن كورەسىز، بۇل الەمدىك باعبانشىلىق جارمەنكەسىنىڭ بۇكىل الەم حالقىنىڭ دوستىق بارىس – كەلىسىن بەينەلەيتىن بەلگىسى ىسپەتتى ەدى.

  بەيجيڭ الەمدىك باعبانشىلىق جارمەنكەسىندە كورەرمەندەر مۋدان گۇلدىڭ تاپال مۋدان گۇل، تەڭبىل مۋدان گۇل، ياڭشان مۋدان گۇلى سىندى بايىرعى تۇرلەرىن؛ ەجەلگى جالعاۋ ونەرىمەن جەتىلدىرىلگەن ءبىر ءتۇپ كوپ ءتۇستى «شلەسۆيگ» مۋدان گۇلىن؛ ءداستۇرلى گۇل قۇمىراسىندا باپتالعان ۇستەل مۋدان گۇلى مەن بيىك تە ايباتتى اعاش مۋدان گۇلىن كورە الادى... قىسقاسى، بۇل ارادان مۋدان گۇلىنىڭ 100 تۇردەن استام بايىرعى سورتتارىن كورە الاسىز.

  ءداستۇرلى سورتپەن گۇل تورەسى جەتىلدىرىلدى. جارمەنكە وتكىزۋدىڭ «الەمدىك باعبانشىلىقتىڭ جاڭا ءورىسى، ەكولوگيالىق مادەنيەتتىڭ جاڭا ۇلگىسى» سىندى نىساناسىن توڭىرەكتەگەن بەيجيڭ الەمدىك باعبانشىلىق جارمەنكەسى «دەربەس ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىنا يە باۋ – باقشا وسىمدىكتەرى سورتىنىڭ تۇقىمىن جەتىلدىرۋ» نىسانىن اتتانىسقا كەلتىرىپ، كەسەك تابىستارعا قول جەتكىزگەن.

  كەرەمەت اسەر سيلاتىن وسىمدىكتەر اقىل – پاراساتى

  110 حالىقارالىق قاتىناسۋشى مەن 120 بەي ۇكىمەت جاق قاتىناسۋشى جارمەنكەگە قاتىناسۋعا ۇسىنىس ەتىلىپ، الەمدىك باعبانشىلىق جارمەنكەسىنە الەمنىڭ ءار شالعايىنان قاتىناساتىندار سانىنىڭ تاريحي ورەسى جاراتىلماق. ولكە، اۆتونوميالى رايون، توتە قاراستى قالالار دا وزدەرىنىڭ باعالى سورتتارىن جارمەنكەگە قاتىناستىرىپ، ءارقايسى ءوڭىردىڭ وزىندىك سورتتارى مەن ەلىمىزدىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىنداعى تابىسىن ايگىلەيدى. وسى رەتكى بەيجيڭ الەمدىك باعبانشىلىق جارمەنكەسىندە ءبىر مىڭ 200 تۇردەن استام جاڭا سورت، جاڭا وسىمدىك كورسەتىلەدى. بۇندا الۋان ءتۇستى وسىمدىكتەر سارايى ىستىق بەلدەۋلىك وسىمدىكتەردى كوزايىم ەتەتىن بىردەن – ءبىر نەگىزگى ساراي بولىپ، ول «كوكجيەكتىڭ كوتەرىلگەنىندەي» جوبالانعان، قۇرىلىس فورماسى سىرلى، ونىڭ ۇستىنە كۇش – قايرات ۇستەيدى، بەينە جەر انادان باياۋ كوتەرىلىپ بارا جاتقانداي اسەر بەرەدى. جىلىجايدىڭ سىرتىنداعى قوڭىر ءتۇستى بولات تۇتىكشەلەر وسىمدىك تامىرىنا سيمۆول ەتىلگەن. كورەرمەندەر تامىرلاردىڭ اراسىمەن جۇرگەندە، تامىردىڭ كۇشىن سەزىنە باستايدى، ول شىت جاڭا كورۋ تۇيسىگىمەن كورەرمەندەردى وسىمدىك اقىل – پاراساتىن تۇيسىنۋگە جەتەلەيدى.

  سىرلى سارايدان وتسەڭىز، وسىمدىكتەر سارايىنىڭ سەنترىنە، ادەمى جىلىجايعا كەلەسىز. جىلىجايدىڭ ىشىنە مىڭ ءبىر ءتۇرلى وسىمدىك قويىلعان، بۇندا 19 مەتر بيىك جاسىل جەمىستى جابايى ءانجۇر اعاشى تەرىستىكتىڭ جىلىجايىندا وسىرىلەتىن تاقتا تامىرلى وسىمدىك. جىلىجايدا كولەمى ەڭ ۇلكەن جىلىجاي مانگرو ورمانىنىڭ ەكولوگيالىق جۇيەسى دە بار.

  ءداستۇرلى ونەر مەن وسى زامان عىلىمى سايكەستى ساۋلەلەندىرىلگەن

  جۇڭگو كورمە سارايىنىڭ بەيجيڭ كورمە دالىزىندە قۇلپىرا اشىلعان قىستىق حيمونانت گۇلى، جازدىق راشان گۇل، كۇزدىك شاشاقگۇل كوز تارتادى. «بۇعان ءبىر مىڭ 200 جىلدىق تاريحقا يە گۇل اشۋ مەزگىلىن رەتتەۋ – تىزگىندەۋ ونەرى – جىلىجاي گۇلى تەحنيكاسى پايدالانىلدى، بۇل دا بەيجيڭ بەي زاتتىق مادەني مۇرا تۇرىنە ءتان» دەدى نىسان جاۋاپتىسى لين چياۋليڭ تانىستىرا كەلىپ.

  جوعارىدا ايتىلعان جىلىجاي گۇلى دەگەندە – جىلىجايدىڭ تەمپەراتۋراسىن جوعارىلاتۋ ارقىلى جىلىجايدىڭ قۇپيا بولمەسىنە قويىلعان گۇلدىڭ قاۋاشاعىن ەرتە اشتىرۋ مەڭزەلەدى. بەيجيڭ ەرەكشەلىگىنە يە اعاش تەكتى جازدىق گۇلدەردەن ماگنوليا، تاس الما، جاسمين گۇلدەرى، مۋدان گۇلىنەن جاسالعان «جاپان تاۋداعى فۋگۇي» نەگىزگى كورىنىس بولىپ، «ەل امان، جۇرت تىنىش، بارشا گۇل شەشەك اتقان، جايدارى مەزگىل» ماعىناسىن بىلدىرەدى. ءاسىلى قىس ماۋسىمىندا شەشەك جاراتىن قارا ورىك گۇلى، حيمونانت گۇلى، اسەم شىتىرشا گۇلدەرىنىڭ اشىلۋ ۋاقىتى كەشىكتىرىلگەن، تەحنيكتەر بۇل گۇلدەردى كۇنى بۇرىن توڭازىتۋ بولمەسىنە قويىپ، اشىلۋ سالتى كۇنى كوزايىم ەتۋگە كەپىلدىك ەتىپتى. وسىعان ۇقساس، «راۋشان گۇل، شاشاقگۇلدەر بەيجيڭ قالاسىنىڭ قالا گۇلى ەدى، تابيعي گۇل اشۋ مەزگىلى كوكتەم، كۇز ماۋسىمدارى بولاتىن، ءبىز ءتۇرلى تەجەۋ شارالارىن قولدانۋ ارقىلى وسى ەكى گۇلدى ءبىر ۋاقىتتا قاۋاشاق جارعىزامىز» دەدى لين چياۋليڭ.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
وقىرمان نازارىنا
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار