- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
«ساپالىق بايلانىس» كىتابىنىڭ اۆتورى ەركىن سىماعۇل ۇلىمەن سۇحبات
2014.01.24 13:53 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
«ساپالىق بايلانىس» كىتابىنىڭ اۆتورى ەركىن سىماعۇل ۇلى
التاي ايماقتىق ءبىلىم مەنشىك ۇقىعى مەكەمەسىنىڭ قىزمەتكەرى ەركىن سىماعۇل ۇلىنىڭ شيرەك عاسىرلىق ىزدەنىس ناتيجەسىندە باسپادان شىعارعان «ساپالىق بايلانىس» اتتى كىتابىنىڭ تولىق نۇسقاسى تورابىمىزدا جاريالانعان، وقىرمانداردىڭ كىتاپتى وقىپ كورىپ، ءادىل باعالارىن بەرۋىن ءۇمىت ەتەمىز، بۇگىن ءساتى ءتۇسىپ اۆتوردى سوزگە تارتىپ وتىرمىز.
نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى: «نيۋتوننىڭ الماسى» جايلى حيكايانى ءبارىمىز بىلەمىز، سىزگە قانداي «الما» وسى ويدى سالدى؟
ەركىن سىماعۇل ۇلى: نۇرعيسا باۋىر، ورتاعا قويعان سۇراعىڭىز وتە ورىندى. «ساپالىق بايلانىس» كىتابىنىڭ جانى «ماتەريا ۇعىمى» ەكەنى كىتاپ جانە لەكسيادا اشىق ايتىلعان. وسى ماتەريا بۇگىنگى كۇندەرى ادام بالاسىنىڭ ءتىسى باتپايتىن كۇردەلى ماسەلەلەرىنىڭ، قيىن تاقىرىپتارىنىڭ، سىرلى جۇمباقتارىنىڭ ءبىرى ەكەنىن كوزى اشىق ويلى ازاماتتار كورگەن جەردەن تۇسىنە قوياتىنى انىق. ونىڭ «ماتەريا ۇعىمى» بولىپ جارىققا شىعۋى كوز الداعى جاراتىلىس عىلىمنىڭ دامۋى ءۇشىن وزىندىك ەسەسىن قوساتىندىعى باسقا جاعىن ايتپاعاندا كۇشتى نازاريالىق قۇرال بولۋداي ايتۋلى سيپاتىنان كورىنەدى. ەندەشە، وسى «ماتەريا ۇعىمى» جايىنداعى العاشقى «كۇپ» ەتىپ ءتۇسىپ كەتكەن اۋەستىگىم جايىندا ازداپ ءسوز قوزعايىن.
مەن جوعارى مەكتەپتىڭ 3-جىلدىعىن وقىپ جۇرگەنىمدە، ماركستىك فيلوسوفيانىڭ ماتەرياليستىك كوزقاراسىنا ەرەكشە قىزىقتىم. اسىرەسە، سونداعى دۇنيەنى ءبىر تەكتى ماتەريا دەپ قارايتىن ماڭىزدى قورىتىندى كوكەيىمنەن تەرەڭ ورىن العان-دى. كەيىن مەن ەينشتەيننىڭ «سالىستىرمالىلىق نازارياسى» اتتى كىتابىن تاۋىپ، ۇيرەنۋ بارىسىندا، ماركستىك ماتەرياليستىك كوزقاراسقا جات ءبىر ءتۇيىندى بايقادىم. ايتالىق، «سالىستىرمالىلىق نازارياسىنداعى» ماڭىزدى جەتىستىك سانالاتىن E=MC2 فورمۋلاسى ماندىك جاقتان ەكى ءتۇرلى نارسەنىڭ قاتىناسىن ورنەكتەيدى. ياعني، ماتەريا ەنەرگياعا اينالادى، كەرىسىنشە، ەنەرگيا دا ماتەرياعا اينالادى. بۇل كوپە-كورنەۋ ماتەرياليستىك كوزقاراستاعى «ءبىر تەكتىلىك» يدەياسىنا قايشى بولعان «ماتەريا» مەن «ەنەرگيا» سىندى «ەكى تەكتىلىك» كوزقاراس ەدى. سوندا وسى ەكەۋىنىڭ ورتاسىنداعى ۇقساماستىق قايدان كەلىپ شىققان؟ دۇنيە زايىرى ءبىر تەكتى مە؟ الدە ەكى تەكتى مە؟ ءتىپتى «كوپ تەكتى» بولۋى دا عاجاپ ەمەس دەيتىن سۇراۋلار كوكەيىمە ورالا بەردى. مەيلى دۇنيە ءبىر تەكتى نەمەسە ەكى تەكتى بولسىن، ولاردىڭ استارىندا، قالايدا، ءبىر ءتىلسىم شىندىق جاتقانى وتە انىق ەدى. بۇل بىزدىڭ ماتەريا جايىنداعى تانىمىمىزدىڭ ءالى دە تولىق، كەمەلدى ەمەستىگىن تۇپتەن اڭعارتادى. وسىنداي بۇركەمەلى سىرلار مەنى وزىنە باۋراپ الدى، ءارى مەنىڭ بەل شەشىپ كىرىسۋىمە تۇرتكى بولدى.
نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى: ءسىزدىڭ ىستەپ جۇرگەن حارەكەتتەرىڭىزگە تۇسىنبەستىكپەن قاراعاندار دا بولعان شىعار؟ قيىندىقتاردى جەڭۋگە نە سەبەپ بولدى؟
ەركىن سىماعۇل ۇلى: مەن العاش جۇمىستى باستاعاندا قالاي قول سالىپ ىستەرىمدى بىلمەي كوپكە دەيىن اڭكى-تاڭكى كۇيدە ءجۇردىم. اسىرەسە، ماتەريا ۇعىمىن تەكتەۋ جۇمىسى كوپ سالالى عىلىمدارعا جەتتىك بولۋدى تالاپ ەتەتىن جالپىلىق ۇعىم. سونىمەن، ءوز كاسىبىم حيميادان تىس، ماتەماتيكا، فيزيكا، بيولوگيا، استرونوميا، فيلوسوفيا سياقتى عىلىمداردى ۇيرەنۋدى ماڭداي الدى مىندەت سانادىم. ۇيرەنۋ بارىسىندا تۇسىنىكسىز تۇيىندەردى توڭىرەگىمدەگى كاسىپتىك مامانداردان سۇراۋعا تۋرا كەلدى. العاشىنا ولار تۋرا مامىلەدە بولدى. كەيىن كەلە مەنەن جالىقتى ما بىلمەيمىن، ايتەۋ مەنىڭ قىزعىندىلىعىم ولارعا وعاش سەزىلىپ، عىلمي كەڭەستەرىمنەن زاتتە بولاتىندى تاپتى. ءتىپتى مازاققا اينالدىرىپ كۇلۋى دە قوسانجارلادى. ءسويتىپ، عىلمي زەرتتەۋدىڭ كۇدىر جولىن ۇستازسىز، سەرىكسىز جاپادان جالعىز باسۋعا تۋرا كەلدى.
العاش كىتابىم «بىرلىك نازارياسى» دەگەن اتپەن جارىق كوردى، سول كەزدە وزىمنىڭ قۋانىشىمدا شەك جوق. ءبىراق، كوپ وتپەي وقىرمانداردىڭ كىتاپتى سۇس رايمەن قابىلداعان نىسايى سۋىق سۋ سەپكەندەي كوڭىل كۇيىمدى ءبىر جولاتا الاسۇرتتى. سونان ءىشىنارا وقىرمانداردىڭ كىتاپ جايىندا جەكە پىكىرلەرىن ەمىس-ەمىس ەستىدىم، ءوزىم دە كىتاپتى قايتا-قايتا وقۋ بارىسىندا، جەتىستىگىمدى جايىپ سالعانىم بولماسا، ونى بايانداۋ، ءتۇسىندىرۋ، دالەلدەۋ جاقتارىندا ۇلكەن ولقىلىقتار بارلىعىن بايقادىم. شىنى كەرەك، سول كەزدە كوزقاراستارىمدى ورتاعا سالعانىممەن، نازىك بۋىندارىن ءوزىم دە تەرەڭدەي ءتۇسىنىپ كەتپەگەن سياقتىمىن. وسى قامالدى الۋ ءۇشىن قايتا شابىتىمدى ۇشتاپ، جالعاستى ارت-ارتىنان بىرنەشە رەت كىتاپتى باسپادان شىعاردىم. سونىڭ ىشىندەگى «ساپالىق بايلانىس» كىتابى ءبىرشاما تولىق بولدى دەپ ءسۇيىنىش ايتا الامىن. سولايدا، وقىرماندار «كۇردەلى، تۇسىنبەدىك» دەگەننەن جازبادى. ەندى قايتۋ كەرەك؟ سونىمەن مەن ارلى-بەرلى كوپ تولعانىپ، لەكسيا جاساۋ ويىنا كوشتىم. لەكسيا جاساۋ بارىسىندا وقىرمانداردىڭ اڭىسى كۇشتى بولدى. ەڭ ماڭىزدىسى ولار ءبىر شىندىقتى تانىپ جەتكەنىنە رازى بولدىم. ياعني، باسقا جاعىن ايتپاعاندا، ماتەريا ۇعىمىنىڭ ءبىر جاڭالىق، جاسامپازدىق ەكەنىنە وقىرمانداردىڭ كوزدەرى جەتكەندەي بولدى.
نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى: ءوزىڭىزدىڭ ماتەريا جايلى جاڭا ۇعىمدارىڭىزدىڭ عىلىم سالاسىندا مويىندالۋىنا سەنىمدىسىز بە؟
ەركىن سىماعۇل ۇلى: بۇگىنگى جاراتىلىس عىلىمى ناقتىلى ماتەريانى زەرتتەيدى، ال بىزدىڭ ناقتىلى ماتەريا جايىنداعى تۇسىنىگىمىز تەرەڭ ءارى كەڭ. ءبىراق، جالپىلىق تۇرعىدان ماتەريانى تانۋىمىز ايتا قالسىن جەتەرلىك ەمەس. قازىر، ءبىز دۇنيەگە ماتەرياليستىك كوزقاراستى تىكتەدىك، ماتەريانىڭ انىقتاماسىن بەردىك، دەگەنمەن وسى ماتەريا جايىنداعى تانىمىمىز عىلمي جۇيەگە تۇسكەن، قۇدىرەتىن ايگىلەيتىن شىنايى، عىلمي، كەمەلدى ۇعىم دەڭگەيىنە كوتەرىلە قويعان جوق-تى. ءاسىلى، تىلگە تيەك بولىپ وتىرعان ماتەريا ءوزىنىڭ ءون بويىنا دۇنيەنىڭ تۇپكى تەگىن، ءتۇبىرلى ءمانىن، تۇبەگەيلى سىرلارىن سىيعىزعان ءزىل باتپان شىندىق اتاۋلىنىڭ قاينار كوزى. سول سەبەپتى بۇگىنگى ادامزات بالاسى ماتەريانىڭ شىن كەسپىرىن اشۋ جولىندا تىنباي ىزدەنىس جاساپ كەلەدى.
الايدا، مۇلتىكسىز ماتەريا ۇعىمىن جارىققا شىعارۋ قيىننىڭ قيىنى دەسە ارتىق كەتپەيدى. ونىڭ قيىندىعى تومەندەگى جاقتاردان كورىنەدى. ءبىرىنشى قىيىن ءتۇيىن: ەڭ الدىمەن ءوزىمىزدىڭ دۇنيەگە قارايتىن تۇرعىمىزدى دۇرىس انىقتاۋىمىز كەرەك. ماتەريانى زەرتتەۋ ناقتىلى نارسەلەردى زەرتتەۋگە مۇلدە ۇقسامايدى. ونى زەرتتەۋ ابسوليۆتتى نولدەن باستاۋدى شارت ەتەدى. بۇل دەگەندىك، بۇگىنگى جاراتىلىس عىلىمنىڭ جەتىستىكتەرىن ءبىر شەتكە سىيىرىپ قويىپ، تۋ باستان، ەشتەمەنى قاتىستىرماي، شىت جاڭادان، تۇنىق كۇيدەگى وزگەشە عىلمي جۇيەنى جارىققا شىعارۋ دەگەن ءسوز. وسىدان ۇلكەن باتىلدىقتى، سونىمەن بىرگە ۇلى توڭكەرىس جاساۋدى سەزىنۋگە بولادى.
ەكىنشى قىيىن ءتۇيىن: قايدان قول سالۋدى دۇرىس شەشىم ەتۋ كەرەك. بۇل دەگەندىك ماتەريانىڭ ءوزىن، ونىڭ بويىن، اسىرەسە ونىڭ ىشكى جاعىن تەرەڭىنەن، ەشتەمەسىن قالدىرماي بورشالاۋدى كورسەتەدى. ارينە، ءبىز داعدى بويىنشا ماتەريانى بورشالاساق، جارق ەتىپ ماتەريالدىق ءتۇس العان ۇعىمدار كەلىپ شىعاتىنى داۋسىز. ماسەلەن، اسپان دەنەلەرى، تاۋ جىنىستارى، حيميالىق زاتتار، مولەكۋلا، اتوم، پروتون، نەيترون، ەلەكترون سياقتىلار. ءبىز ماتەريانى بۇرىن-سوڭدى بولىپ كورمەگەن جاڭا تاسىلمەن بورشالاپ، بەيماتەريالدىق دەتالداردى قازبالاپ شىعارۋىمىز كەرەك. ارينە، بۇگىنگى كۇندەرى ماتەريانىڭ بويىنان ونداي مازمۇنداردى ەشقايدان تابا المايتىنىمىز بەسەنەدەن بەلگىلى.
ءۇشىنشى قىيىن ءتۇيىن: زەرتتەۋ وبيەكتىسىن دۇرىس تاڭداۋىمىز كەرەك. بۇل دەگەندىك، ماتەريانى زەرتتەۋدە تاڭدالاتىن زەرتتەۋ وبيەكتىمىز «نارسە» مەن «دۇنيە» سىندى ەكى وبيەكتى كوزدە ۇستالادى. سونىڭ ىشىندەگى «نارسەنىڭ» وزىندە ءتورت ءتۇرلى جاعداي ۇشىرايدى. ولار: نارسە ەڭ الدىمەن دارا نارسە، سوسىن ەكەۋ ارالىق نارسە، ءۇشىنشى كەزەكتە ول ءبىر-بىرىنەن پارىقتى نارسە، سوڭىندا ول ومىرشەڭدىك كۇشكە يە نارسە. وسى ءتورت ءتۇرلى جاعدايدى دۇرىس اناليز جاساۋ جاراتىلىس ەلەمەنتىن جارىققا شىعارۋدىڭ كىلتى. ال نارسەنى ءبىرجايلى ەتىپ بولعان سوڭ، جانە نارسە مەن دۇنيەنى ءوزارا بايلانىستىرۋ كەرەك. ول ەكەۋى قالاي بايلانىسادى؟ ارينە، وسى ءتۇيىندى شەشۋدىڭ دە وزىندىك سالماعى بار. ويتكەنى، ودان دۇنيەنىڭ كوپ تەكتىلىگى كەلىپ شىعادى. ءتورتىنشى قيىن ءتۇيىن: ماتەريانىڭ ءوزىن تۇبەگەيلى بورشالاۋدىڭ ءتىيىمدى ءتاسىلىن دۇرىس شەشۋ كەرەك. بۇل ءتۇيىن ءداستۇرلى زەرتتەۋ تاسىلىنە جات جاڭاشا زەرتتەۋ ءتاسىلى بولۋ كەرەك. ەگەر ءبىز جانە دە ءداستۇرلى زەرتتەۋ ءتاسىلىن قولدانا بەرسەك، بىزدىڭ قولعا كەلتىرەتىن جەتىستىگىمىز باياعى ءداستۇرلى عىلىمنىڭ شەڭبەرىنەن شىعا المايدى. سول ءۇشىن بەيماتەريالدىق جىكتەۋ ءتاسىلى سىندى جاڭاشا زەرتتەۋ ءتاسىلىن قولدانامىز. بۇل جاعى ايتا سالعاندا جەڭىل كەلگەنىمەن ناقتىلى ىستەۋ بارىسى وتە كۇردەلى. سوڭىندا جانە قويىلاتىن تالابى، بويسىناتىن شارتى، سۇيەنەتىن عىلمي نەگىزى سياقتى جاقتاردى ءبىر-بىرلەپ بەكەمدەپ الامىز. اسىرەسە سونىڭ ىشىندە ءۇش پريىنسيۆتىڭ ورتاعا قويىلۋى سالماق تارتاتىن سەنترى ەسەپتەلەدى. ويتكەنى، ول وسى عىلمي زەرتتەۋدىڭ دۇرىس-بۇرىس بولۋىن بەلگىلەيتىن تابان تىرەر تياناعى. ويلاپ كورسەڭىزدەر جوعارىداعى باسقىشتاردىڭ قاي-قايسىدا وتكەل بەرمەس قىيىن ءتۇيىن بولىپ قالماي، كەلىپ شىعۋىنان قاراساقتا تۇگەلدەي جاڭا ماسەلەلەرگە سايادى.
مەنىڭ شەرىك عاسىر ىزدەنىسىم ارقىلى جارىققا شىققان ماتەريا ۇعىمى ءوزىنىڭ جاڭالىعى مەن قۇدىرەتى ارقىلى قۇندىلىققا يە. بۇگىنگى عىلىمداعى كۇردەلى، قىيىن دەلىنەتىن ماسەلەلەر مەن تاقىرىپتاردى ماتەريا ۇعىمىن تىكە ىستەتۋ ارقىلى شەشۋگە ابدەن بولادى. ويتكەنى، ماتەريا ۇعىمى ماتەريالدىق ماسەلەلەردى شەشەتىن كۇشتى نازاريالىق قۇرال. ەڭ ماڭىزدىسى ماتەريا ۇعىمىنىڭ تىكە تۋىندىسى سانالاتىن «ساپالىق بايلانىس» ءوز الدىنا عىلىمنىڭ ءىز شالماعان تىڭ ءوڭىرىن اشىپ بەرگەنى كۇتپەگەن جەتىستىك ەكەنىن ەسكەرتكىم كەلەدى. ول ماتەماتيكا عىلىمىمەن ەگىز تۇراتىن، تەڭ تۇراتىن عىلىمنىڭ جاڭا سالاسى دەپ باعامدايمىن.
نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى: بۇل ويىڭىزدىڭ كىتاپ بولىپ شىعۋىنان باستاپ، قازىرگە دەيىن حالىققا ۇگىتتەۋ جاعىندا ىستەپ جاتقان جۇمىستارىڭىزدى بايانداساڭىز.
ەركىن سىماعۇل ۇلى: «بىرلىك نازارياسى» نەمەسە «ساپالىق بايلانىس» كىتابى بولسىن، ولاردى زەرتتەپ، كىتاپ شىعارىپ، حانزۋ تىلىنە اۋدارىپ، لەكسيا كەسكىنىن توراپقا شىعارۋعا دەيىن ۇزىن ىرعاسى شەرىك عاسىردان دا ۇزاق ۋاقىت سارىپ ەتىلدى. ارينە، بۇل مەنىڭ ماڭداي ەت، تابان تەرىمنىڭ بوداۋىنا كەلگەن ءتول ەڭبەگىمنىڭ از دا بولسا جەمىسى دەپ بالايمىن. كىتاپ تىڭ يدەيا كوتەرگەن، جاڭا مازمۇندار بولعاندىعى سەبەپتى، وقىرمان قاۋىمنىڭ بىردەن تۇسىنە كەتۋى ايتپاي-اق تۇسىنىكتى. ءسويتىپ، ويدى-قىردى شاپقىلاپ ءجۇرىپ ءبىرقانشا جەرگە اينالىپ لەكسيا جاسادىم. سول بارعان جەرلەرىمدى ايتا كەتسەم: التاي قالاسى، ىلە پەداگوگيكالىق ينيستيتۋتى، كۇيتۇندەگى ىلە كاسىپتىك ينيستيتۋتى، قازاقستاننىڭ كازگۋ ۋنيۆەرسيتەتى. قايسى لەكسيانى الىپ ايتار بولساق تا وتە قىزعىندى ءارى دابىرالى بولدى. الايدا ازعانتاي اۆتورلاردىڭ گازەت، جۋرنال، توراپ بەتتەرىندەگى بەرگەن پىكىرلەرى مەن باعالارى بولماسا، كىتاپ شاڭ باسىپ جابۋلى كۇيدە ەسكەرۋسىز قالا بەردى. سونىمەن لەكسيا تىڭداعان ءبىر ستۋدەنتتىڭ ۇسىنىسى بويىنشا قايتا لەكسيا جاساپ، لەكسيا بارىسىن كەسكىنگە تولىق ءتۇسىرىپ، توراپ بەتىنە شىعارىپ، كەڭ وقىرمانداردىڭ قالاۋىنا ۇسىنىپ وتىرمىن. لەكسيا توراپقا كوتەرىلگەننەن كەيىن وقىرمان، تىڭدارمانداردىڭ قاتتى اڭىسىن قوزعادى. اسىرەسە، بولات قاڭتارباي ۇلى دەگەن ازاماتىمىزدىڭ جازعان «ءدۇمپۋ تۋدىرعان لەكسيا» اتتى ماقالاسى، كىتاپ پەن ونىڭ لەكسيا كەسكىنىنە ازاماتتىق ءۇن قوسىپ، بەرگەن پىكىرى، باعاسى بولىپ، جالپى وقىرمان تىڭدارمانداردىڭ كىتاپتى كورۋگە، لەكسيانى تىڭداۋعا شاقىرعان ۇگىتى، جارناماسى بولدى دەپ بىلەمىن. وسىنداي جۇمىستاردىڭ ارقاسىندا ءمالىم ءبىر توراپتاس كومپيۋتەر، قولفون ارقىلى كورەتىن كىتاپتىڭ ەلەكتروندى نۇسقاسىن جاساپ ۇلگىردى. التاي ايماعىنىڭ باسشىلارى كىتاپتىڭ اڭىسىن ەستىپ، قاتىستى سالالاردىڭ كىتاپتى جەرلىك قازىنانىڭ نىساندارى ارقىلى قولداۋىن بۇيىردى. التاي ايماقتىق عىلىم-تەحنيكا مەكەمەسىنىڭ عىلىم-تەحنيكا جوسپار نىسانىنىڭ سارابىنان ءوتىپ، ۇستەگى جىلعى نىسانعا تىركەلدى. التاي ايماقتىق پارتكوم ۇگىت ءبولىمى قولداۋ تۇرعىسىنان كىتاپتىڭ باسپادان شىعۋ قاراجاتىنا شىعاردى.
نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى: الدا قانداي جوسپارلارىڭىز بار؟
ەركىن سىماعۇل ۇلى: كوز الدا، كىتاپتى ەلىمىز جانە شەتەلگە تانىتۋ جاعىندا ويعا العان بولماشى جوسپارلارىم بار. ءبىراق، ونى جۇزەگە اسىرۋ جالعىز ادامنىڭ قولىنان كەلمەيتىندىكتەن، ءسال دە بولسا قىسىلىپ-قىمتىرىلىپ تۇرعان جايىمدى جاسىرا المايمىن. سولايدا، ىستەۋگە ءتيىستى ىستەردى ەكىلەنۋگە كەلمەيتىندىكتەن ويىمدى بۇكپەسىز اقتارۋدى ءجون كوردىم.
ءبىرىنشى: مادەنيەت ورتالىعىمىز بولعان ءۇرىمجى قالاسىنداعى ماماندارىمىزدىڭ باسىن قوسىپ، ءبىر رەت عىلمي تالقى وتكىزىپ، كىتاپتىڭ دۇرىس-بۇرىسىن انىقتاۋ جۇمىسىن مىندەتتى تۇردە قولعا الۋ كەرەك.
ەكىنشى: شىنجياڭ ۋنيۆەرسيتەتى، بەيجيڭ ۋنيۆەرسيتەتى... قازاقستاننىڭ كازگۋ ۋنيۆەرسيتەتى، ەۆرو-ازيا ۋنيۆەرسيتەتى... سياقتى جوعارى وقۋ ورىندارىنا لەكسيا جاساۋ ورايىن جاراتۋ كەرك.
ءۇشىنشى: كىتاپتى اعىلشىن ءتىلى، نەمىس ءتىلى سياقتى شەتەل تىلدەرىنە اۋدارىپ، ەۆروپانىڭ ۇلكەن ساحنالارىندا لەكسيا جاساۋ مۇمكىندىگىن تۋدىرۋ كەرەك.
نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى: بۇل شىعارمادان باسقا دا ىزدەنىستەرىڭىز بار ما؟
ەركىن سىماعۇل ۇلى: جاقىنعى جىلداردان بەرى مەن ادامنىڭ ىشكى جان دۇنيەسىنە قاتىستى كىتاپتاردى كورىپ، ونىڭ قۇپيا سىرلارىنا قاتتى قىزىعىپ قالعانىمدى سەزىنە باستادىم. اۋەستىگىم بولسا كەرەك، كىتاپتاردىڭ دەنى جاي تىلمەن جازىلعان، مازمۇنى ءار الۋان، وتە تۇسىنىكتى. سولايدا، ولاردىڭ شىنايى ماندىك بايلانىسى تۇزىلمەگەن، تەرەڭ قاتپارلارىنداعى سىرلارى تولىق اشىلا قويماعانداي، ماعان ءبىر بوگدە وي تۋىندادى دا، وسى وي ءبىر ءسات تىنىش قويمادى. اللا قالاسا «بىرلىك نازارياسى» نەمەسە «ساپالىق بايلانىس» كىتاپتارىنىڭ جۇمىستارى ءبىر بەلەسكە كوتەرىلگەننەن كەيىن قولعا الۋعا كەزەك كۇتتىرىپ ءجۇرمىن.
«ساپالىق بايلانىس» كىتابىنان جاسالعان لەكسيانىڭ توراپ ءادىرىسى:
http://www.ertes.net/10130/10510/10030/2013/2094509.htm
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
