- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
ۇيات بولادى
2014.08.19 15:18 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ حالىق راديو ستانسياسى تورابى
ساحارا مادەنيەتىن جاراتقان كوشپەندىلەر تەكسىز قىلىقتاردى تەكتەپ «جامان بولادى»، «ۇيات بولادى»، «وبال بولادى» دەپ جاتادى. مىنە وسىنداي وتباسىنان باستالعان ۇزاق ۋاقىتتىق تاربيە ساحارا حالقىنىڭ سالت-سانا، ءداستۇرىن بىرتىندەپ قالىپتاستىرىپ، دۇنيەگە ايگىلى كوشپەندىلەر مادەنيەتىن جاراتتى ءارى ءداۋىر اعىمىمەن ىلەسە ارلەنىپ، باي مازمۇندى قوعامدىق ءمورالدى قالىپتاستىرىپ، زاڭدى تالاپتارمەن توعىسىپ قوعام ورنىقتىلىعىن قورعايتىن ءتالىم-تاربيەگە باي وقۋلىققا اينالدى.
الايدا، «جاقسىلىق پەن جاماندىق»، «باق پەن سور ەگىز» دەگەندەي كەي كەزدەرى ءىشىنارا ورىنداردا، ايىرىم از ساندى ادامداردىڭ، كەيبىر ءىس-ارەكەتى وسى دانا داستۇرىمىزگە سىزات سالىپ، زاڭدى بەلگىلەمەلەرگە بەلگىلى دارەجەدە قايشىلىق جاساپ جاتقانىن ەلەپ-ەسكەرمەيتىن ەرسى قىلىقتار، ەكىنىڭ بىرىندە كەزدەسىپ قالاتىن دا جاسىرا المايمىز.
اۋىل-قىستاق جول قاتىناسىنىڭ كۇننەن-كۇنگە جاقسارۋى مەن ورتا-شاعىن تۇرپاتتى قاتىناس كولىكتەرى جانە اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى ءار ءبىر وتباسىلارىنا دەيىن جەتىپ ۇلگىردى دەسەك تە بولادى. اۋەلى، قولايلى دا جىلدام كولىك موتوتسيكل تولىق جالپىلاسىپ كەتتى. حالقىمىزدىڭ مىنە وسىنداي زىمىران زاماننىڭ كوز ىلەستىرمەي جاڭالانعان جاڭا جەتىستىكتەرىن، كۇندەلىكتى ءوندىرىسى مەن تۇرمىسىنا قولدانا بىلگەن، تەحنيكانىڭ تەتىگىن مەڭگەرە بىلگەن قاعىلەزدىگى ءبىز ءۇشىن تاۋداي تابىس بولاتىنى شىندىق. الايدا، قاتىناس قاعيداسى جايلى قاعىلەزدىگىمىز نەگە كورنەكتىلەنبەيدى؟ قاتىناس قاعيداسىنىڭ زاڭدى بەلگىلەمەلەرىن ەلەپ-ەسكەرمەيتىن كەي قىلىقتارىمىزدان ۇيالمايتىنىمىز قالاي؟ كەرى كەتكەن كەلەڭسىزدىكتى «ۇيات بولادى»، «جامان بولادى» دەپ تەكتەۋدى ۇيرەنگەن ءبىز قاتىناس قاعيداسىنا قايشىلىق جاساپ، كۋالىك بىتىرمەۋ، ارتىق ادام تيەۋ، قارقىننان اسىرۋ، ماس بولىپ اۆتو كولىك جۇرگىزۋ سىندى زاڭ جول بەرمەيتىن قاعيدالارعا قاراتا «جامان بولادى»، «ۇيات بولادى» دەپ ءوزىمىزدى ساقتاندىرساق بولمايما؟ وسىنداي ولقىلىعىمىزدان ورنى تولماس وكىنىش ارقالاپ، مەزگىلسىز بۇل ومىرگە حوش ايتىپ، جاقىن-جاناشىرلارىنىڭ جانىنا ازاپ ارقالاتقان تراگەديالار از تۋىلدى ما؟
قاراماققا، قاراپايىم، ادەتتەگى ءىس سياقتانعانىمەن ءبىر موتوسيكلگە ءبىر وتباسىنداعى ءتورت بىردەي جاندى ــــ بالا-شاعالارىن الدى-ارتىنا مىنگەستىرىپ كەتىپ بارا جاتقانىن كورگەندە جاعاڭىزدى ۇستايسىز، ايتەۋ امان بولسىن دەپ تىلەيسىز! بۇنداي ءجايىت تەك اۋىلدا عانا ەمەس، قاتىناس كولىكتەرى قايشالىسقان اۋدان قالاشىقتارىندا ءار كەز كوزگە تۇسەتىن بولدى. ولار ءۇشىن بۇل تەك قاتىناس ساقشىلارى كورمەسە نەمەسە ولار جول توسپاسا بولعانى.
راسىمياتى تولىقسىز نەمەسە كوڭىلگە قاراپ ارتىق ادام تيەگەن كىرە كولىكتەرىنىڭ قاتىناس قاعيداسىنا نەمقۇرايدى قارايتىن جايتەردە جوق ەمەس. «قىرىنداپ وتىرىپ قىسىلا سالايىق! جولدا قاتىناس ساقشىسى جوق شىعار-اۋ؟!» دەگەن دالادان دارىعان دارقان مىنەزىنە، بىردەن قۋانساڭىز، زاڭدى قاعيدا ەرەجەلەردى ەسكەرمەيتىندىگىنە تاعى الاڭدايسىز. ال حاۋىپسىزدىك بەلبەۋىن تەك قاتىناس ساقشىلارىنىڭ تەكسەرۋى ءۇشىن عانا تاعاتىن كەي ءبىر دىزگىنشىلەرىمىز ءۇشىن نە ايتامىز؟
شىركىن «ۇيات بولادى» دەگەن تەكتەۋ، مىنا قاتىناس قاعيداسىنىڭ قاراپايىم ەرەجەلەرىنە قايشى كەلەتىن ادەتتەردى «جامان بولادى» دەيتىن ساحارا سالتى مەن تەكتەي بىلەتىن سانالىلىقتى ساۋلەلەندىرە الساق قانداي جاقسى بولار ەدى؟ دەگەن ويدىڭ جەتەگىندە كەي اۋىلداستارىمىزعا «ەسكەرسەڭىز ەس قاتادى» دەگىمىز كەلەدى. زاڭدى بەلگىلەنگەن ەرەجە-تۇزىمدەرگە نەمقۇرايدى قاراۋ، مىنا وركەنيەتتى قوعامدا شىنىندا «ۇيات بولاتىنىن» ەسكەرتكىمىز كەلەدى! ءبىز ءۇشىن قۇندى ۇلتتىق ءداستۇرىمىز، ماڭگى باعي ارداقتالۋ كەرەك بولسا، بۇگىنگى وركەنيەتتى قوعامنىڭ زاڭ-ەرەجەلەرى دە سول سياقتى قاستەرلەنۋى كەرەك! ءبىز بولساق «بەت كورسە ءجۇز ۇيالاتىن» ساحارالىقتارمىز. سوندىقتان دا باسقالار الدىندا، ءوزىن دە، وزگەنى دە قۇرمەتتەي الاتىن، ساحارا سالتى مەن جاۋاپكەرلىكتى، ار-ۇياتتى، نامىستى ءوز ارەكەتىمىزبەن بەينەلەپ، وركەنيەتى قوعامنىڭ زاڭدى تالاپتارىمەن توعىستىرا بىلسەك نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى!!!
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
