بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار

حالىق تورابى>>ءتىل-ادەبيەت

قوڭىر دوڭدە قوڭىر ءان

(شالقىما)

 مۇقاش راحىمەتوللا ۇلى

2015.06.29 15:40     كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى

  اق جاڭبىردىڭ سوڭى سىركەلەپ تىندى. اسپان بۇركەنىشىن العان ەدى، تۇتاس جەر - الەم قۇلان - تازا كورىنگەن. تەك ۇيالى تاستىڭ باۋىرىندا عانا جۇقالتاڭ بوزامىق تۇمان وڭنان - سولعا قاراي سوزىلىپ جاتىر. سودان ىلديلاي، قوسالى سايلاردىڭ باسى ءوزىنىڭ جاراتىلىستىق رەڭىنە قاراي كەشكى شاپاقتاي قىزعىلتتانىپ كورىنەدى. مەن وسى سايلاردى قىرقالاي ورلەپ كەلەمىن. كەيدە ادامعا كەڭ تابيعاتتىڭ قۇشاعىنداعى وسىنداي جالعىزدىق تا جاقسى - اق ەكەن! ويتكەنى ءسىز وسىندايدا قيالىڭىزدى قيىرعا جىبەرۋدەن تارتىنبايسىز، قيال عوي قاشاندا وزىمدىكى دەسەڭ، ال قيىرسىز دالا دا سونداي سەزىلەدى.

  ايتپاقشى، وسى قوڭىر دوڭدە مەن تۋىپپىن. ونى دەسەڭىز، وسى از جىلدىڭ الدىندا عانا ۇكىمەت وسى جەردى ماعان كۋالاندىرىپ، كوك تىستى كىناشقا بەرگەن. ايىبى بۇل جەردىڭ قىسى ۇزاق ەدى، اسىرەسە، ساۋىردىڭ قارا جەلى قاجىتىپ - اق جىبەرەتىن. ءبىراق بۇگىن سونىڭ ءبارى - ءبارى دە ماعان اسا جاعىمدى سەزىلدى. ويتكەنى مەنىڭ وسى تۋعان جەرىمنەن تابان تايدىرعانىما 12 جىل بولعان ەدى. قوڭىر ءدوڭنىڭ باسى اق جولاق قارا جارتاستارمەن بارىپ تۇيىقتالادى. اكەم مارقۇم وسىعان قاراي قويىن قاپتالداتىپ قويىپ، سوناۋ كورىنگەن «مىقتىڭ ءۇيى» دەگەن ءۇيىندى تاستاردىڭ (ونى قاي زاماندا، كىم ۇيگەنى بەلگىسىز) ۇستىندە تۇرىپ، ىڭىلداپ ءان سالاتىن، ىڭىلداپ عانا ەمەس - اۋ، كەيدە بار داۋىسىمەنەن؛ سونداعى ءان اۋەنى: «وي، احوۋ» دەپ باستالادى دا، ءسوزىنىڭ سوڭى: «ۇشادى قىران بۇركىت قىر اينالىپ» دەپ اياقتاپ جاتۋشى ەدى.

  سول ۇيالى تاستاردىڭ باسى ماعان ەنتەلەي قاراپ، ءتىپتى، اكەم ايتاتىن «ۇشادىنى» قايتالاپ قايىرىپ بەرىپ تۇرعانداي، مەن ەندى ءتۇسىندىم. اكەم وسى ەسكى كوزدەرىنە ەلىكتەي بىلگەن بولدى.

  ءاسىلى مەن وسى جارتاستارعا جارماسىپ وسكەم. بويىمنىڭ بيىك، مىنەزىمنىڭ اۋىر بولۋى وسىدان دا بولار، جارتاسقا تارتسام، جامان بولماعان شىعارمىن دەپ ويلايمىن. ءبىراق مەن نەگە جارتاسىمنان جازا باستىم؟! ويىم وسىعان كەلگەندە، ۇيالى تاستىڭ ۇستىنەن «شاڭق» ەتكەن مۇزبالاقتىڭ داۋىسى شىقتى. كۇن نۇرىنا توعىتىلعان ونىڭ قاناتىنىڭ ۇشى قىلىش جۇزىندەي جارق ەتىپ قالعان. قايتىپ كورىنبەدى. بالكىم ول ۋاقىت، بالكىم ول مەنىڭ وسىندا وتكەن جاستىق شاعىم شىعار؟...

  مەن ءجۇرىپ كەلەمىن. وسى جەردەن كەتەردە كىندىك قانىم تامدى دەمەستەن: «سەنەن قۇتىلاتىن كۇنىم بولدى» دەگەندەي ويىم بولعان. ەندى سول ويىما وپىق جەيمىن، قايتالاعىم كەلمەيدى، قايتا كەشىر مەنى دەيمىن! ونىڭ كەشىرگەنى عوي، مەنىڭ وسىندا قايتا ورالۋىم. اۋەلى، ول ماعان «جامان دا بولساڭ ءتولىمسىڭ» دەپ اق جول تىلەگەن بولار، ويتكەنى مەن جەر بەتىنەن جەمىرىلە قويمادىم.

  قيالىمدى قيىرعا سامعاتقان سايىن، كوز شاناعىما لىقسىعان جاس كەلەدى. بۇل قۋانىش جاسى ءارى وكىنىش تە ... بىزدەن بۇرىن جاساعان بىرەۋ: «تۋعان جەرگە تۋىڭدى تىك» دەگەن ەكەن. وسى ءسوزدىڭ ءمانىن ەندى ءتۇسىنىپ تۇرمىن. ايتكەنمەن بۇل دا جاقسى بولدى، اينالىپ كەپ قازىعىمدى تاپقانىمدا، سول قازىقتىڭ قادىرىن ءبىلدىم. باسقانىڭ قاڭسىعىن ات باسىنداي التىنعا بالاپ الدانىپ ءجۇرىپپىن عوي.

  مەن ءجۇرىپ كەلەم. سەزىمىم عوي استاڭ - كەستەڭ، وسى سەزىمنىڭ ءوزى وسى جەردىڭ جەلى مەن بەتەگەلى بەلىنەن؛ اق جارقىن، اشىق مىنەزدى ەلىنەن ۇيىعان - دى.

  قوڭىر ءدوڭنىڭ قوڭىر توپىراعىنان ءبىر اتىم ناسىبايداي الىپ الاقانىما سالدىم. جوق، شەڭگەلدەپ الدىم، ءيىسى قانداي شىركىننىڭ! و، عاجاپ، دۇنيەنىڭ ەڭ ادەمى، ەڭ باعالى ءيىسى تەك وسى تۋعان جەردىڭ توپىراعىندا عانا ەكەن. وسىنى انىقتاپ العانىما شۇكىرلىك ەتتىم.

  توپ شەڭگەلدىڭ تۇبىنەن الدە نە «ساتىر - سۇتىر» ەتتى دە ىتقي جونەلگەن، كادىمگى كوكشە قويان. كوپ ۇزاماي توقتاي قالعان، قوس قۇلاعى ماعان تىگىلدى. جىرىق ەرنى كۇبىرلەپ: «ە، شوشىپ كەتسەم، ءوزىمىزدىڭ باكەڭ ەكەن عوي» دەپ تۇر ما كىم ءبىلسىن؟... كەشە عانا بىرەۋ مەنىڭ كوزىمدى شەشەمە، ءسوزىمدى اكەمە ۇقساتتى. اكە - شەشەمدى كورە قالعان عوي. وسىدان بىرەر جىل بۇرىن، اراب تۇبەگىن ارالاپ، جەر ورتا تەڭىزدەن قايتقام، ول جەرلەردە مەنى ەشكىم، ەشكىمگە دە ۇقساتپاعان ەدى. مەن الگى «كونەنىڭ كوزىن» باس سالىپ كەۋدەمە باستىم. ول وسى جەردىڭ، وسى ەلدىڭ تاريحى جازىلعان سارى كىتاپتاي سەزىلدى ماعان.

  ۇيالى تاستارعا مەن جاقىندادىم با، جوق، ول جاقىنداپ كەلە مە؟ ايتەۋ ماعان تونە ءتۇسىپ، باۋىرىنا باساتىنداي، تاعى سول قوڭىر ءانى كەلەدى قۇلاعىما، قوڭىر دوڭمەن قوسىلا ايتىپ تۇر. اكەم دە ايتادى: «ۇشادى قىران بۇركىت قىر اينالىپ...»

  كوڭىلىم كوتەرىلىپ قالدى، كوككە ورلەدى. ءيا، جەر بەتىندە نەلەر ءدوڭ مەن وي بار عوي، ءبىراق ءوزىڭنىڭ ءدوڭىڭ وزگەدەن بيىك ەكەن!
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.