- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
بيىلعى نوبەل ادەبيەت سيلىعىنىڭ يەگەرى: سۆەتلانا الەكسەيەۆيچ كىم؟
قۇسىمان قۇماش ۇلى
2015.10.19 10:48
ءسوز باسى
ءار جىلى قازان ايى كەلەردە دۇنيەدەگى ادەبيەت سۇيەر قاۋىم ءبىر ەلەڭدەپ قالادى. ولاردى ەلەڭدەتەتىن نارسە-وسى ايدا جاريالاناتىن نوبەل ادەبيەت سيلىعى. «نوبەلدى كىم الادى؟» دەگەن سۇراق ءاربىر وقىرماندى ستوككولمگە قاراي تەلمىرتىپ قويادى. سول اسىعا كۇتكەن سۇراقتىڭ جاۋابى 8-قازان تۇستەن كەيىنگى ساعات بىردە جاريا بولدى. 2015-جىلعى نوبەل ادەبيەت سيلىعى بەلارۋسسيالىق ايەل جازۋشى، ءتىلشى سۆەتلانا الەكسەيەۆيچكە بۇيىردى. ءسويتىپ، ول تاريحتان بەرگى 14-رەت وسى سيلىققا يە بولعان ايەل جازۋشىعا اينالىپ شىعا كەلدى. باسقالارعا تانىس بولسا دا، بىزگە بەيتانىس وسى جازۋشى، ءسىرا، كىم؟ سول تۋرالى ازىراق ءسوز ايتايىق.
ول كىم؟
سۆەتلانا الەكسەيەۆيچ 1948-جىلى ۋكراينانىڭ يۋانوۆلانكوۆسكي قالاشىعىندا دۇنيەگە كەلگەن. اكەسى-بەلارۋس، شەشەسى-ۋكراين. بەلارۋسسيادا ەرجەتكەن. مينسكى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اقپارات كاسىبىن تامامداعان. ۋنيۆەرسيتەت بىتىرگەن سوڭ، بىرنەشە گازەتتە تىلشىلىك قىزمەت وتەگەن. كەيىن مينسكىدەگى ادەبيەت جۋرنالىنىڭ ءتىلشىسى بولعان. لۋكاچەنكو ۇكىمەتىنىڭ كەسىرىنەن 2000-جىلدان باستاپ ەلدەن كەتىپ، ەۆروپاعا قونىستانعان. ىلگەرىندى-سوڭدى پاريج، بەرلين قالالارىندا تۇرعان. 2011-جىلى عانا وتانىنا قايتىپ ورالعان.
ول-تاريحتا تۇڭعىش رەت نوبەل سيلىعىن العان ورىس ءتىلدى ايەل جازۋشى. ولاردان بۇرىنعىلارىن ەسكە الار بولساق، شولوحوۆ (1965)، سولجەنتسين (1970)، پاستەرناك (1985)، برودسكي (1987).
ول ناقتى ءىس، وقيعاعا قاتىسۋشى اداممەن بولعان سۇحباتتار، كۋاگەرلەردىڭ كورگەن-بىلگەندەرىن جازۋمەن ەرەكشەلەنەدى. ول ۇنەمى قالام تەربەيتىن تاقىرىپتار: 2-دۇنيە جۇزىلىك سوعىس، اۋعانستان سوعىسى، سوۆەت وداعىنىڭ ىدىراۋى، چەرنوبيل ۋاقيعاسى سياقتى تاريحي ماڭىزدى ۋاقيعالار. ونىڭ قازىرگە دەيىن ون توعىز مەملەكەتتە تۋىندىلارى اۋدارىلىپ باسىلعان. ۋاكىلدىك تۋىندىلارىنان «سوعىستا ايەل زاتى جوق»، «زينكي بالا اسكەرلەر»، « اجال داۋىسى»، «چەرنوبيل ەستەلىكتەرى: يادرو اپاتىنىڭ اۋىزشا تاريحى»، «مەن ايەل اسكەرمىن، ءارى ايەلمىن»، «مەن ءسىزدى ساعىنامىن، شەشە». ونىڭ شىعارمالارى كوپ ەمەس، تولىق سانى ونعا جەتپەيدى.
«تاريحي ماتەريالدار» ارقىلى شىندىقتى جازۋ
ۇلى وقيعالار ىشىندەگى قاراپايىم ادامدار تاعدىرى ــ سۆەتلانا الەكسەيەۆيچتىڭ بۇكىل شىعارمالارىنداعى بۇلجىماس تاقىرىپ. ول قاراپايىم ادامداردىڭ ءۇنى عانا ءبىزدى دۇنيەنىڭ ناق وزىنە جاقىنداتا تۇسەدى دەيدى، ول ۇلى ۋاقيعالاردىڭ ايبىندى تۇلعاسىنا، سىنا كىرمەستەي تۇلعالانعان تاريحقا كۇمانمەن قارايدى.
ورىس ادەبيەتىنىڭ بىلگىرى، روسسيا وسىزامان ادەبيەت تۋىندىلارىنىڭ ەڭ تاماشا حانزۋشا اۋدارما سيلىعىنىڭ يەگەرى، «زينكي بالا اسكەرلەر» كىتابىن حانزۋ تىلىنە اۋدارعان گاۋ ماڭ مىرزا 1989-جىلى روسسيا ادەبيەت ۇيىرمەسىندەگىلەرمەن بىرگە جۇڭگوعا كەلگەن سۆەتلانا الەكسەيەۆيچپەن كەزدەسكەنىن، ونىڭ وزىنە تەرەڭ اسەر قالدىرعانىن ايتادى. گاۋماڭ مىرزا بىلاي دەيدى: « سۆەتلانا الەكسەيەۆيچتىڭ جاسامپازدىعى الدە قاشان ءوز ستلين قالىپتاستىرعان. شىعارمالارىندا «تاريحي ماتەريالدار» قۇنى مەن «شىندىقتى جازۋ» ەرەكشەلىگى بار. ونىڭ كىتابىندا باس كەيىپكەر جوق، ەگجەي-تەگجەيلى پسيحيكالىق تالداۋلار دا جاسامايدى، ءبىراق تا ول ەستەلىككە العان ديالوگتار، ءوزار بايلانىسپايتىن ۋاقيعالار، ءمالىم قۇبىلىستار، ادامدارعا ءبىرشاما تولىق ۇعىم مەن كورىنىستى كورسەتىپ بەرە الادى. ول قاعازعا تۇسىرگەن سوزدەر قاراپايىم كوزقاراستار ارقىلى وبيەكتيۆ جاعدايدى ويعا سالادى. ول سويلەۋشىنىڭ جان-دۇنيەسىنە ەنۋگە، ونىڭ ءتۇپساناسىندا ساقتالعان ناقتى نارسەنى ارشىپ الۋعا بارىنشا كۇش سالادى. ول ءوزى تۇسىندىرمەيدى، كەرىسىنشە سويلەۋشىنىڭ تۇرلىشە قيمىلدى جانە ارەكەت سەبەبىن ايتىپ بەرۋىن قالايدى. ول ءۇن ارقىلى دۇنيەنى تانيدى، جان-سەزىم اسەرى ارقىلى شىندىقتى كورسەتەدى. الەكسەيۆيچ، استە، ناقتى تاريحي جازبالار ارقىلى تاريحتى سۋرەتتەمەيدى، قايتا جەكە ادامنىڭ باستان كەشكەنى، قۇپيا ارحيۆ جانە ۇمىتىلعان، تەرىستەلگەن ماتەريالدار ىشىنەن شىندىق ىزدەيدى. بۇنداي جاسامپازدىقتىڭ ءمانى تىم تەرەڭ، ويدان قۇراستىرىلعان جازبالاردان الدە قايدا ارتىق». سۆەتلانا الەكسەيەۆيچتىڭ وزگەشە بايانداۋ ءتاسىلى، سىنشىل دا شىنشىل كوزقاراسى وعان كوپتەگەن اۋىرەشىلىكتەر اكەلگەن. سوۆەت وداعى تۇسىندا ونىڭ ۋاكىلدىك تۋىندىسى«مەن ايەل اسكەرمىن، ءارى ايەلمىن» قاتىستى ۇيىمدار جاعىنان پىشاققا ءتۇسىپ، كەيبىر تاراۋلارى قىسقارتىلعان، «زينكي بالا اسكەرلەر» كىتابى شەكتەلگەن. جەكەلىك ءىس-ارەكەتتەرى تىڭشىلىق ۇيىمدار جاعىنان باقىلانىپ وتىرعان. دەرەك كوزدەرىنە قاراعاندا، اتالمىش كىتاپتىڭ قىسقارتىلعان جەرلەرى قالپىنا كەلتىرىلىپ، تولىق نۇسقاسى حانزۋ تىلىندە جۋىق ارادا باسپادان شىعاتىن كورىنەدى.
شۆەتسيا ادەبيەت ينستيتۋتىنىڭ ۇنەمىلىك ىستەر حاتشىسى سارا دانيۋس سۆەتلانا الەكسەيەۆيچ شىعارماشىلىعى جايىندا مىنالاردى ايتادى:«ول ‹جان-سەزىم تاريحى مەن رۋح تاريحىن› جاراتتى. بۇل نوبەل سيلىعى تاريحىندا بۇرىن بولىپ كورمەگەن. بۇرىنعىلاردىڭ كوبى كاسىپتىك جازۋشى، ول ءتىلشى بولعاندىقتان، ونىڭ تاريحي ماتەريالعا دەگەن سەزگىرلىگى مەن سوعان بويلاپ كىرۋ قابىلەتى كاسىپتىك جازۋشىلاردا كەمشىل نەمەسە ولار بۇنى شىنداپ مەڭگەرە المايدى. مىسالى، ونىڭ شەكتەلگەن، نازاردان قاعىس قالعان ماتەريالداردى ىزدەۋ، كوز كورگەن كۋاگەرلەرمەن سۇحباتتاسۋ قابىلەتى، ونى بۇرىنعى سيلىق يەگەرلەرىنەن پارىقتايتىن ماڭىزدى ەرەكشەلىك. تەك سول عانا چەرنوبيلدىڭ تاريحى مەن كارى اجەيدىڭ قاراپايىم اڭگىمەسىن ۇشتاستىرىپ جازا الادى، بۇل بۇرىنعى تازا قاندى ادەبيەتكە تولىقتاۋ ىسپەتتى. ول جاڭا ءبىر ادەبيەت اعىمىن جاساپ شىقتى. بۇل اعىمنىڭ ناعىز تابىسى مازمۇنىندا ەمەس، قايتا فورماسىندا. بۇل نوبەل سيلىعى تاريحىندا ەكىنشى رەت شىنايى ىستەر جازىلعان شىعارماعا بەرىلىپ وتىر. الدىڭعىسى، جارىم عاسىردىڭ الدىنداعى ءىس، ياعىني 1953-جىلى چەرچيل «2-دۇنيە جۇزىلىك سوعىس ەستەلىكتەرى» كىتابىمەن وسى ەرەكشە داڭىققا يە بولعان. ويدان قۇراستىرماعان، شىن ىستەر تۋرالى ادەبيەتتىڭ جارىققا شىعۋى-نوبەل سيلىعى باعالاۋ كوميتەتىنىڭ شىعارماشىلىق جاعىندا كوڭىل اۋدارعان جاڭا ءبىر ءتۇيىنى. بۇرىن سيلىققا يە بولعان تۋىندىلاردىڭ ىشىندە، ەڭ كوبى رومان، ودان كەيىن ولەڭ، ەڭ سوڭىندا دراما تۇراتىن. ءالى اقتاڭداق كۇيدە تۇرعانى ەستەلىكتەر مەن شالقىمالار. سوندىقتان، پوۆەست پەن شىندىق تۋرالى شىعارمالاردىڭ سيلىققا يە بولۋى نوبەل سيلىعىنىڭ شىعارمانى باعالاۋ جاعىندا جاڭا ورىسكە بەتالعاندىعنىڭ بەلگىسى».
مەيلى قالاي بولماسىن، سارا دانيۋستىڭ سوزىنەن سۆەتلانا الەكسەيەۆيچتىڭ سيلىققا يە بولىپ، نەشە جىل بويى سيلىقتان دامەلى بولىپ جۇرگەن جاپون جازۋشىسى حارۋكي مۋراكاميدىڭ قالىپ قويعانىنىڭ سەبەبىن، سىر ۇشىعىن اڭعارعانداي بولامىز. مۇمكىن الەم نازارىن اۋدارعان قىرىم تۇبەگى دە وعان بولىستىق قىلعان شىعار.
الەكسەيەۆيچ شىعارمالارى جونىندە قىسقاشا تانىستىرۋ
«مەن ايەل اسكەرمىن، ءارى ايەلمىن»: 2-دۇنيە جۇزىلىك سوعىس تۇسىندا ءبىر ميلليوننان استام ون بەس پەن وتىز جاس ارالىعىنداعى ايەل جاۋىنگەرلەر سوعىسقا قاتىسقان. بۇل كىتاپ سولاردىڭ باسىنان كەشكەن جان تەبىرەنتەرلىك ىستەرىن جانە سوعىس ءورتى ىشىندەگى ۇلى ماحابباتتارىن ەستەلىككە العان.
«زينكي بالا اسكەرلەر»: سۆەتلانا الەكسەيەۆيچتىڭ ۋاكىلدىك تۋىندىسى. اۋعان سوعىسىنداعى سوۆەت وداعى وفيتسەرلەرى، سولداتتار، سەستىرالار، سۇيگەن جار، اكە-شەشە، بالالاردىڭ ەستەلىكتەرى جازىلعان. سوعىس بەينەسىن قان-سولىمەن كورسەتكەن. وق جاڭبىرشا جاۋعان قان مايداننىڭ قاساپ قىرعىنى مەن قاسىرەتتەرىن جازعان. ول 20-عاسىرداعى ەڭ تاڭداۋلى ادەبيەت تۋىندىلارىنىڭ ءبىرى.
«چەرنوبيل ەستەلىكتەرى: يادرو اپاتىنىڭ اۋىزشا تاريحى»: بۇل كىتاپ ادامزات تاريحىنداعى ەڭ ۇلكەن تەحنيكالىق تراگەديانى ەستەلىككە الادى. 1986-جىلى 26-ساۋىردە، ۋكراينانىڭ سولتۇستىگىندەگى چەرنوبيل يادرو ەلەكتر ستانسياسىندا ۇلكەن جارىلىس بولادى. كورشىلەس بەلارۋسسيا تۇرعىندارى بار دۇنيەسىنەن ايىرىلادى، كوپتەگەن ادامدار ولەدى، تۇرعان جەرلەرىنەن زورلىقپەن كوشىرىلەدى. نەشە مىڭداعان گەكتار جەر لاستانادى، يادرو اپاتىنان ادام ايتسا نانعىسىز اۋرۋلار قاپتايدى. الەكسەيەۆيچ ءۇش جىل ۋاقىت جۇمساپ، وسى اپاتتان امان قالعانداردى ىزدەپ، سۇحباتتاسىپ، ەستەلىكتەر الادى.
«سوعىستا ايەل زاتى جوق»: سۆەتلانا الەكسەيەۆيچ ءتورت جىلداي ۋاقىتىن جۇمساپ، ەكى جۇزدەن استام قالا-قالاشىققا جانە قىستاقتارعا بارىپ، جۇزدەگەن وتان قورعاۋ سوعىسىنا قاتىسقان ايەلدەرمەن اڭگىمەلەسەدى، ولاردىڭ ءسوزىن ەستەلىككە الادى. سوعىس ولاردىڭ وتباسىن ويراندادى، بۇرىنعى ءمۇلايىم، سۇلۋ مىنەزدى جاندار قاتىگەز، سۋىق قاندى جاندارعا اينالدى. سوعىس ولاردىڭ بويىنداعى اسىل قاسيەتتەردى جويىپ جىبەردى، بۇل بۇكىل ادامزات ءۇشىن اۋىر قاسىرەت ەدى.
«مەن ءسىزدى ساعىنامىن، شەشە»: وتان قورعاۋ سوعىسىندا سوعىس زاردابىنان نەشە ون مىڭداعان بالا ولەدى، سوعىس باستالعان كەزدە ولاردىڭ كوبى ارەڭ 2-12 جاس ارالىعىندا بولاتىن. بۇل كىتاپ سول ناۋبەتتەن امان قالعانداردىڭ ايتقاندارى، بالاشاقتىڭ قاسىرەتتى مينۋتتارى باياندالاتىن كىتاپ.
الەكسەيەۆيچتىڭ ايتقاندارىنان
* تۇرمىستىڭ قىر-سىرىن بىلگىم كەلەدى، ودان اياقتالماعان سيۋجەتتەردى جانە بىزگە جەتپەگەن ساۋلەلەردى كورگىم كەلەدى.
* مەنىڭ قىزىعاتىنىم ۋاقيعانىڭ، سوعىستىڭ، چەرنوبيلدىڭ، ءوزىن-ءوزى ءولتىرۋدىڭ ناق ءوزى ەمەس، مەنى قىزىقتىراتىن نارسە: ادامزات تۇرمىسىندا نە تۋىلدى، ادامزات ءبىزدىڭ داۋىردە نەنى باستان كەشتى، ادامنىڭ قيمىلى مەن اسەرى، ءبىر ادامنىڭ بويىندا قانشالىق فيزيولوگيالىق، داۋىرلىك جانە ادامنىڭ وزىنە ءتان قاسيەتتەر بولادى، وسىلار...
* مەن باستان-اياق ءوزىمنىڭ دۇنيەنى باقىلاۋ تاسىلىمە سايكەس كەلەتىن، ءوز كوزىممەن كورگەن، ەت قۇلاعىممەن ەستىگەن نارسەنى بەينەلەپ بەرەتىن ادەبي فورمانى ىزدەدىم. كوپ تاسىلدەردى سىناپ كوردىم، ەڭ سوڭىندا ادامزات ءوزى سويلەيتىن ءبىر ءتۇرلى ءتاسىلدى تاڭدادىم.
* مەنىڭ شىعارمالارىمدا ناقتىلى ادام ءوزى جاساعان داۋىردەگى ۋاقيعالاردى اڭگىمەلەيدى. مىسالى، سوعىس، چەرنوبيل اپاتى نەمەسە ۇلى يمپەريانىڭ كۇيرەۋى. ولار ءوز تۇرمىسىنا قاتىستى اڭگىمەلەردى ءوز اۋزىمەن ايتا باستاعاندا، ءبىر ەلدىڭ تاريحىن، وزدەرىنىڭ ورتاق تاريحىن ەستەلىككە الىپ جاتادى.
* ادامزات تۇرلىشە بەينەگە ەنگەن، دۇنيە وسىنداي تۇرلەنگەن بۇگىنگى تاڭدا، ادەبيەت-كوركەمونەر تۋىندىلارىنىڭ ەستەلىككە الىنۋ ءتاسىلى بارعان سايىن ءبىر ءتۇرلى بولىپ بارادى، كوركەمونەردىڭ ءوزى ادەتتە سونشالىق ءالجۋاز.
* ەستەلىك ءبىزدى رەالدىققا باستاپ بارادى، ويتكەنى ول رەالدىقتىڭ قاينار كوزىن بىلەدى ءارى ونى امان ساقتايدى.
* جيىرما جىل قىزمەت ەتىپ، زور مولشەردەگى ناقتى ماتەريالدار مەن ادامداردىڭ ءوز ءۇنىن نەگىز ەتىپ بىرنەشە كىتاپ جازعاننان كەيىن، مەن كوركەمونەر جاسامپازدىعى ادامزاتتىڭ كوپتەگەن ىستەرىن ءتۇسىنىپ-بىلۋدە الدەقاشان جەڭىلىسكە ۇشىرادى دەپ ايتۋىما تۋرا كەلدى. ءبىراق، مەن ۋاقيعالاردىڭ قۇرعاق تاريحىن عانا ەستەلىككە العامىن جوق، مەن ادامزات سەزىنگەن تاريحتى ەستەلىككە الدىم. ادامداردىڭ ۋاقيعا بارىسىنداعى ويى، سوعان قاراتا تۇسىنىگى مەن ەستەلىگى؛ ولاردىڭ سەنگەنى نەمەسە كۇدىكتەنگەنى؛ ولار سەزىنگەن ءۇمىت، الدامشى سەزىم جانە قورقىنىش.
* وسى بۇحارالىق قاسيەتكە يە ناقتى دەتالدار، قانداي جاعدايدا دا ادام ويى جەتپەيتىن جانە تاپقىرلاي المايتىن نارسەلەر. ءبىز ۇزاق وتپەي جيىرما نەمەسە ەلۋ جىلدىڭ الدىنداعى بەت-بەينەمىزدى ۇمىتىپ قالاتىن بولامىز. كەي-كەيدە ءوزىمىزدىڭ وتكەنىمىز ءۇشىن ۇيالامىز، ءارى سول كەزدە ءوز باسىمىزدا تۋىلعان ىستەرگە مۇلدەم سەنبەيتىن بولامىز.
* ارينە، ەستەلىك تە ەستەلىككە الۋشىنىڭ ويى مەن سەزىمنىڭ تۋىندىسى، ءبىراق مەنىڭ شىعارمالارىم سان مىڭداعان ادامداردىڭ ۇنىنەن، تاعدىرىنان جانە تۇرمىسىمەن بىرگە جاساپ كەلە جاتقان بولشەكتەردەن قۇرالعان. ءاربىر كىتابىما ءۇش تە ءتورت جىل ۋاقىت جۇمسالدى، مەنىڭ «تاريحي انتولوگياما» بىرنەشە ۇرپاق ادامدارى قامتىلدى. ول «اقپان توڭكەرىسىن» كورگەن كۋاشىلەردىڭ ەستەلىكتەرىنەن باستالىپ، ستاليننىڭ گۋلاگ تۇرمەسىن باسىپ ءوتىپ، قازىرگى كۇنگە جەتىپ كەلدى. ( «نە ايتسام ەكەن: ءولىم بە، الدە ماحاببات پا» كىتابىنان الىندى)
ءسوز سوڭى
نوبەل ادەبيەت سيلىعىن باعالاۋ كوميتەتىندەگىلەر ءار جىلى ءبىز بىلمەيتىن جازۋشىلاردى جارىق ەتكىزىپ كوزىمىزدى ءبىر اشىپ تاستايدى. سونىڭ كۋاسى -سۆەتلانا الەكسەيەۆيچ. تاريحتىڭ سالقار كوشىندە ورىستىڭ قازاققا قاتىسى ءۇزىلىپ كورمەگەن. سوڭعى عاسىرلار، لەنين-ستالين ءداۋىرى، وتان قورعاۋ سوعىسى، اۋعانستان سوعىسى، كەڭەس وداعىنىڭ ىدىراۋى، مىنەكي سول ۋاقيعالارعا قازاقتاردىڭ تۇگەلدەي قاتىسى بار. دۇنيەگە باسقاشا قارايتىن الگى ءبىر لاقپا شال سولجەنتسينگە قاراعاندا، بىزگە تاعدىرى تەرىس كەلگەن پاستەرناك، برودسكي جانە وسى ەڭبەكشىل ايەل جازۋشى جاقىن سياقتى... ول تۋرالى جاعىمدى جاڭالىقتاردى ورىس تىلىنە ءبىر تابان جاقىن قازاق ەلىنەن كۇتەتىن بولامىز.
ءبىزدىڭ قولىمىزعا سۆەتلانا الەكسەيەۆيچتىڭ كىتاپتارى تولىق جەتپەدى، تەك الىستان ءدۇبىرىن ەستىپ جاتقان جايىمىز بار. ونىڭ كىتابىندا قانشالىق شىندىق ايتىلدى، كوزىمىزدى قانداي دۇنيەلەرگە جەتكىزەدى، ونىڭ داڭقى مەن داقپىرتى قانشالىق جالعاسادى؟- دەگەن سۇراقتار كولدەنەڭدەيدى. ول كەلەسى كۇندەردىڭ ەنشىسىندە.
تاريحتىڭ شاڭ-توزاڭى ىشىندە قالىپ، ءۇنسىز جاتقان شىندىقتاردىڭ اشىلاتىن كۇندەرى دە ۇزاق ەمەس سياقتى. ءسوز سوڭىن مارقۇم تالاسبەك اسەمقۇلوۆتىڭ ءبىر اۋىز سوزىمەن اياقتاۋدى ءجون دەپ تاپتىم: «ساليۋت پەن فەيەرۆەرك اياقتالعاندا، اسپاندا شىن جۇلدىزدار عانا قالادى».
ادامزات شىندىعى سالتانات قۇرا بەرسىن!
كەلۋ قاينارى: «ىلە كەشى» - ىلە اقپارات تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
