بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار

حالىق تورابى>>ءتىل-ادەبيەت

ءجۇنىسقان باقاي 80 جاستا

2015.12.31 14:23    


  ءجۇنىسقان باقاي

  ۋاقىت - باقىت ەڭبەكپەن، سىر شەرتەدى جەر - كوكتەن

  بيىل ساقا پەداگوك، جۇڭگو قازاق بالالار ادەبيەتىنىڭ اتاسى، ايگىلى تىلگەر ءجۇنىسقان باقايدىڭ دۇنيەگە كەلگەنىنە 80 جىل تولدى، گازەتىمىز شىعا باستاعاننان بەرى جانكۇيەر اۆتور، قولداۋشى بولا بىلگەن جۇكەڭنىڭ 80 جاسىن قۇتتىقتاي وتىرىپ، ول كىسىگە مىعىم دەنساۋلىق تىلەپ، «سيقورجىن» بەتىنەن ارناۋلى ورىن بەرىپ، بالالارعا ارنالعان ءبىر توپ ولەڭىن جاريالاۋدى ءجون كوردى.

  ــ «ىلە كەشى» رەداكسياسى

ۇيقى

«ۇيقى ــ جاننىڭ تىنىشى»
ءتان ــ تۇلعاعا جايلى شاق،
تابيعاتتىڭ مۇنىسى،
راقاتقا باي قۇشاق.

كوپ شىداممەن تولعانىپ،
ۇيىقتاماي توزبەيسىڭ.
ۋاقىتقا الدانىپ،
كەيدە وتكەنىن سەزبەيسىڭ.

باستى تىقپا بەرىلىپ،
مولشەرلەي ءبىل ۇيقىڭدى.
ارەكەتتەن ەرىنىپ،
كەتىرەسىڭ سيقىڭدى.

ادەت ەتسەڭ قيالداپ،
باسىنادى جەلكەلەپ.
ارتىق ۇيقى زيانداپ،
قارتايتادى ەرتەرەك.

ەستە بار-جوق ەسىمدەر

اتاق - داڭق ەڭبەكتەن،
ەسىمىن ەل بىلەدى.
كورمەسەدە
قۇرمەتپەن،
اتىن اتاپ جۇرەدى.

ەڭبەكسىزدى
ەل ەلەپ،
قاپەرىنە المايدى،
ۇلگىسىز جان نە كەرەك،
ەسىمى ەستە قالمايدى.

بارلىق ىسكە تەلۋلى،
بىلسەڭ ەگەر جاس شاعىڭ.
ەل كوڭىلىنە ەنۋدى،
ەڭبەگىڭمەن باستاعىن.


اتاسىنىڭ ايتقانى

رەتى كەلىپ ءبىر كۇنى،
اتاسى سويلەپ بالاعا.
- جاقسىءسوزدى ۇلگىلى،
ساقتا، - دەدى، - سانادا.

ايتايىن اقىل، ال تىڭداپ،
پارىقتا ۇساق - ءىرىءىستى.
تانىعىن ءمانىن ايقىنداپ،
ايىرىپ دۇرىس - بۇرىستى.

كۇردەلى جاي كوپ قىم - قۋىت،
ويمەنەن ەكشەپ تالداعىن.
بىلمەگەنگە ءبىلدىرىپ،
دۇرىستىقتان اۋماعىن.

ويلاپ سويلە جىراقتى،
كەتپەسىن ءسوزىڭ تۇرلەنىپ.
پىكىرىڭ بولسىن تۇراقتى،
ايتقانىڭدا تۇر بەرىك.

قايىرىمدى بول، پەيىلى كەڭ،
كوڭىلدىڭ كورسەت ورنەگىن.
ۇلى توي، شاتتىق مەرەكەڭ -
كوپپەنەن بىرگە كورگەنىڭ.

وسىدان ءوربىپ جاقسىلىق،
جايىلىپ جۇرتقا تارقاماق.
مولشەرىڭ الدان ناق شىعىپ،
قۇرادى اقىل سالتانات...

بولجاعان الىس - جاقىنىن،
بالانىڭ ويى ورەلى.
اتانىڭ ايتقان اقىلىن
ورىنداپ،
ءوسىپ كەلەدى.

تاڭدالىپ جولى بۇگىنگى،
سىناقتان ءوتىپ كەشەگى.
قابىلداپ جاڭا ۇعىمدى،
ءبارىن دە دۇرىس شەشەدى.
ارداقتا اتا - اناڭدى
ارداقتا اتا - اناڭدى،
كوڭىل كوركىن كىرلەتپە.
اينىتپا اسىل باعاڭدى،
ءومىر بويى قۇرمەتتە.

قادىر تۇتساڭ شىنايى،
جۇرتقا ءوزىڭ جاعاسىڭ.
ەڭبەگىڭمەن ۇدايى،
اتاق - داڭق تاباسىڭ.

تەنتەك،
تەرىس باققاندار
وزگەنى، ءوزىن قينايدى.
ماسىل بولىپ جاتقاندار -
جۇرت ىشىنە سيمايدى.

كوپكە جامان كورسەتپەك،
جيىركەنىشتى ءىس - قىلىق.
ءبارىن دۇرىس ولشەتپەك،
اقىل مەن ار - كۇش تۇنىق.
شىرمالما ويعا شىتىرمان
كەزدەسەر ىستەر ءار شاقتا،
وزەندەي اساۋ تەلەگەي.
وتكىزەر ودان ار جاققا،
اقىلىڭ، ايلاڭ كەمەدەي.

ويلايتىن ويعا كولەم كەڭ،
تاباسىڭ جۇمىس جۇيەسىن.
ۇققاندا ءبارىن تەرەڭنەن،
كوركەيتەر كۇشكە يەسىن.

بارساڭ دا قايدا،
الدىڭدا
ارالاس جاتىر باق - قايعى.
بىلەرگە - كۇلگەن تاڭ مۇندا،
بىلمەسكە - تاڭ دا اتپايدى.

شىرمالما ويعا شىتىرمان،
جات كورمە ءومىر سالماعىن.
تەكتەمەي ءوزىن، ۇتىلعان،
قاتارعا ءوتىپ قالماعىن.

ءىس ىڭعايى

ءبىر ىسكە سوزساڭ قولىڭدى،
ءمان - جايىن ونىڭ ءبىل انىق.
بوگەيتىن جاي بار جولىڭدى،
كولدەنەڭ شىعىپ تۇرادى، ۇق.

كەلمەگەن بابى، بايقاسىپ،
وندا دا تالاي بار سەبەپ.
بىرىمەن ءبىرى ايقاسىپ،
شاتىسىپ جاتقان نارسە كوپ.

باستاي بەر ارتقا شەگىنبە،
ىڭعايىن تاۋىپ شارتىمەن.
قاندايى بولسىن، تەگىندە،
الدى تار، ءىستىڭ ارتى كەڭ.

باتىلدىق بولسا شىداعان،
شەشەسىڭ وڭاي بۇل جاعىن.
انادان دا، مىنادان
جاسقانىپ قاراپ تۇرماعىن.

سۇيەنبە وزگە جاندارعا،
كوپ كۇتپە جولدىڭ توتەسىن.
شىعاتىن بولساڭ زاڭعارعا،
ءوز اياعىڭمەنەن جەتەسىڭ.

ۋاقىتقا قيانات

بەردى ۋاقىت – تابيعات،
– وسىندا كۇش، باقىت، – دەپ، –
ەڭبەك ەتسەڭ، كوڭىل شات،
ءارقاشاندا ۋاقىت كوپ.

جالقاۋ جاندار ۇقپايدى،
بارلىق ىسكە قۇلقى كوپ.
اتتاپ بىلاي شىقپايدى،
بولدى تاماق، ۇيقىمەن.

الىستادى ار - نامىس،
ءۇمىت كۇتىپ جەڭىلدەن.
وزگەلەردەن قالدى الىس،
ەسكەرۋسىز ومىردەن.

ارەكەتسىز جۇرگەنگە،
جوق ەش جەردە تياناق.
اۋىر قىلمىس بىلگەنگە -
ۋاقىتقا قيانات.

ەستە ساقتا

ادامدا وي، ءسوز، ارەكەت،
ادەت، مىنەز - قۇلىق بار.
سولارعا كوڭىل ءبولىپ كوپ،
جاستايىڭنان ىرىققا ال.

ەستە ساقتا مىنانى،
دۇرىستا ويدىڭ اعىمىن.
ول ءسوز بولىپ شىعادى،
ءبىلدىرسىن ءمان تۇنىعىن.

ارەكەت بولىپ ەندى ءسوز،
كوپ قيمىلعا كوشەدى.
ءار نارسەگە بولىپ كەز،
ءورىسى دە وسەدى.

ارەكەتىڭ بىرتىندەپ،
اينالادى ادەتكە.
باقپا وزگەنىڭ جۇرتىن كوپ،
جۇعىمسىزدى ءنار ەتپە.

قالىپتاسىپ ادەتتەن،
مىنەز - قۇلاق ورنايدى.
كۇندەر ءتۇرلى تەربەتكەن،
ول بىركەلكى بولمايدى.

تاعدىرىڭ سول بايقاساڭ،
بەلگىلەيتىن ساپاڭدى.
ءومىر ءۇشىن شايقاسقان،
ادامدىق دەپ اتالدى.

كەيبىر جاندار

اشىق اۋىز جانداردىڭ،
ىشىندە ءسوز تۇرمايدى.
پايدالانىپ ونى اركىم،
قۇپياسىن ۇرلايدى.

از عانا ىسكە
كەكشىل جان،
وشپەندىلىك ساقتايدى.
ىشتەي ءىرىپ ءارقاشان،
كوڭىلى تىنىم تاپپايدى.

ۋاقىتتى
جالقاۋ جان،
وتپەدى دەپ زارلايدى.
ءوزى ءۇشىن ارنالعان،
ۇلەسىن دە المايدى.

اشىق اۋىز كەكشىلدىك،
جالقاۋلىقتان تۇر اۋلاق.
ءسوز ورنىعىپ، بوپ شىندىق،
كەتپەسىن ءىس ءبىر اۋناپ.

ءمانى قانداي؟

بالالىق شاعىم مەنىڭ دە،
سەندەردەي ءوتتى بىلەمىن.
ۇقساستىعى بار تەگىندە،
كەي جەرى قىزىق كۇلەمىن.

دومالاق كيىز دوپ بولىپ،
«پومىزەك» دەۋشى ەك ونى ءبىز.
وينايتىنبىز كوپ بولىپ،
ۇستىندە تەرى تونىمىز.

«اقسۇيەك»ءۇشىن ءتۇن بولەك،
تاپقانى الىپ قاشاتىن.
ۇستالىپ قالسا،
ۇيمەلەپ،
ءبارى دە سونى باساتىن.

ۋاقىت بيلەپ،
كوپ ءىستىڭ،
وزگەرەدى ەكەن كەيدە ءوڭى.
قازىرگىسىمەن كەلىستىم،
كورمەدىم الگى بەينەنى.

ايتىلدى كونە ءبىر بەلگى،
كىمدەر قالاي ۇعادى؟
ەسكە السا وتكەن كۇندەردى،
ءمانى قانداي شىعادى؟

ەكەۋىنىڭ اراسى

كوپ نارسەنى كەزىككەن،
كوزىمىزبەن كورەمىز.
قۇلاق ەستىپ،
سەزىپ كەڭ،
كوتەرىلگەن ورەمىز.

بايقاعانعا پارقى بار،
تىڭداعاننىڭ، كورگەننىڭ.
وڭ - سول، الدى - ارتى بار،
ءسوز جەتكىزىپ كەتكەنىڭ.

ەستىگەنگە ەنتىگىپ،
سەنىپ كەتپە ۇدايى.
شىققان شىندىق جەرىن ۇق،
كوزبەن كورگەن – شىنايى.

«وتىرىك پەن شىندىقتىڭ،
ءتورت - اق ەلى اراسى.
شىنىن سويلە، شىندى ۇققىن، -
دەيدى قازاق بالاسى.

سۇلۋلار

بەتى سۇلۋ،
اي ءديدار.
عاجايىپ ءبىر پەريزات،
كوركەمدىكتىڭ ءبارى بار، -
سيعا تارتقان تابيعات.

سىرىن ۇقساڭ تەرەڭنەن،
پانالايسىڭ تاسانى.
كورىنىسى كوڭىلدەن،
كوتەرىلىپ قاشادى.
* * *
قولى سۇلۋ،
شەبەر شىن.
ونەر وركەن ورىستەپ.
كوڭىلگە كۇي بەرگەن تىڭ،
ءمان - مانەرى تەگىس كەپ.

بيىكتەتكەن ورەسىن،
كوركى گۇلدەي ءىسىنىڭ.
سول ىسىندە كورەسىڭ،
بەت الپەتىن، ءمۇسىنىن.
* * *
جانى سۇلۋ،
جايدارى،
كوكىرەگىندە كوزى بار.
ءىسى كوپكە پايدالى،
اقىل ايتار، ءسوز ۇعار.

ۋاقىتپەن ۇمتىلعان،
ونەر - ءبىلىم – تۇراعى.
كوكەيىڭدە قۇلپىرعان،
ءبىر اسىل جان تۇرادى.
* * *
كوركەمدىكتىڭ ءبارى بار، -
تال بويىنان تاباسىڭ.
وزدىگىنەن تانىلار،
ايتا المايسىڭ باعاسىن.

وت قاناتى ءبىلۋدىڭ،
كوڭىلىڭە قونسا كەپ،
ويلاناسىڭ
سۇلۋدىڭ
ءبارى وسىلاي بولسا دەپ.

(«ىلە كەشى» گازەتىنىڭ 2015 - جىلى جەلتوقساننىڭ 29 - كۇنگى سانىنان)

جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.