بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار

حالىق تورابى>>ءتىل-ادەبيەت

مادەنيەتتى ادامدار قانداي بولادى

2016.03.31 16:55    

  اۋىلدا وسكەن بالامىن، شالا ساۋاتتى اكە - شەشەم ماعان جاقسى وقىپ، جوعارىلاپ وقىعاندا عانا مادەنيەتتى ادام بولۋعا بولادى دەپ ۇنەمى تاربيە ايتاتىن - دى. سولاردىڭ ايتقانىنداي داشۋە ءبىتىرىپ، قىزمەتكە ورنالاسىپ، قوعامدا ءوز ورنىم بار ازامات بولدىم. الايدا، مادەنيەتتى ادامداردا قانداي ولشەم، بەلگىلەرى بولاتىندىعى جونىندە ۇنەمى ويلاناتىنمىن.

  ءبىر كۇنى بىرنەشە جازۋشىمەن تالقى ورىستەتتىك. ءبىز سىرتقا شىققانىمىزدا جول شەتىندەگى تام قابىرعاسىنا سۇيەنىپ، كەۋدەسىن باسىپ، قينالىپ تۇر ەكەن. ارامىزداعى بىرەۋى ونىڭ جاعدايىن ءبىلىپ، كومەكتەسپەكشى بولدى. تاعى بىرەۋى ونىڭ قانداي ادام ەكەندىگىن قايدان بىلەسىڭ، ول ساعان جابىسىپ الىپ، اۋرەشىلىك تۋدىرسا قايتەسىڭ، جونىمىزگە كەتەيىك، _ دەدى. ءبىز كەتتىك. الايدا سول ادامنىڭ قينالعان بەينەسى مەنىڭ كوز الدىمنان كەتپەي قويدى. سونداي _ اق مادەنيەتتى ادامداردىڭ قوعامدىق جاۋاپكەرلىكتى ارقالاۋ جونىندە ءتىلىن بەزەيتىن مەن سياقتى ادامدار ءسىرا، مادەنيەتتى ادام ەسەپتەلەمە، - دەيتىن سۇراۋ مەنى مازالايتىن بولدى.

  جوعارى مەكتەپتەردىڭ وقىتۋشىلارى دا مادەنيەتتى مە؟ ال مەن سولاردىڭ ءبارىنىڭ مادەنيەتتى بولۋى ەكىتالاي دەپ كۇدىكتەنەمىن. ءبىر جولى جوعارى دارەجەلى مادەنيەت تالقى جيىنىنا قاتىناستىم. سول كۇنى ەسىمى ەلگە تانىلعان ءبىر پروفەسسور سوزگە شىعىپ، قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ قوعامدىق ورنى جانە قوعام الدىنداعى جاۋاپكەرلىگى جونىندە ءتىلدىڭ مايىن تامىزدى. ونىڭ لەكسياسى اياقتاعاندا، ءبىر وقۋشى:

  _ جۋىردا توردا ءسىزدىڭ نەكە سىرتىندا كوڭىلدەسىڭىزدىڭ بار ەكەندىگى جونىندە قاۋەسەت تارالدى، بۇعان قالاي قارايسىز، _ دەپ سۇراۋ قويدى.

  تانىمالى پروفەسسوردىڭ ءوڭى قۋارىپ كەتتى. سۇلكىنى ءتۇسىپ كەتكەن پروفەسسوردان وقۋشى بىرنەشە رەت قايتالاپ سۇرادى. اشۋعا بۋلىققان پروفەسسور وقۋشىنى ۇياتتى سوزبەن ياناتتاپ مىنبەدەن ءتۇسىپ كەتتى. ءبىر مادەنيەتتى وقىتۋشىنىڭ بۇل ءسوزىن ەستىگىندە ءوز قۇلاعىما ءوزىم سەنبەي قالدىم. مادەنيەتتى كىسىلەرىمىز مىناداي بولسا، قاتارداعى قارا حالىقتىڭ كۇنى قالاي دەگەن وي كەلدى.

  تاعى مىناداي ۋاقيعا بولدى. جيەن قىزىما تۋىس - تۋعاندار جان - جاقتان جىگىت ىزدەپ قاربالاسقا ءتۇستى. اقىرى اقپارات ورنىندا قىزمەت ىستەيتىن جىگىت تاۋىپ تانىستىردى، ولار تانىسىپ، ءوزارا ۇناتقان سوڭ، باس قۇراۋ بەكىمىنە كەلەدى. ءبىز ءساتتى كۇندى تاڭداپ كۇيەۋ جىگىتتى قوناققا شاقىردىق. كوڭىلدى داستارقان ۇستىندە بەلگىلى ءبىر پاراقور ءمانساپتى جايلى ءسوز قوزعالعاندا، كۇيەۋ جىگىت ونىمەن كورشى ەكەندىگىن ايتىپ قالدى. جيەن قىزىم مۇنداي پاراقور ءمانساپتىلار زاڭنىڭ قاتاڭ جازاسىنا تارتىلۋى كەرەك دەدى. كۇيەۋ جىگىت وعان:

  - نەسىنە جىنىگەسىڭ، ونىڭ سەنىمەن قاتىسى نە، ءمۇسادىرالاعان اقشادان ساعان ۇلەس بەرۋشى مە ەدى ، - دەدى. - مەن باجى تاپسىرۋشىمىن، سوندىقتان مۇنداي ىسكە قارسىمىن، _ دەپ تۇنەردى جيەن قىزىم.

  ەكى جاستىڭ تالعامدارى بىردەي بولماعاندىقتان باس قۇرامادى. كەيىن جيەن قىزىمنان ءىستىڭ ءمان _ جايىن سۇرعانىمدا:

  - بۇل ءىس مەنى وكىندىردى ءارى قۋانىشقا بولەدى. باس قۇراۋ قۋانىشىمنىڭ ىسكە اسپاعانىنا وكىندىم. الايدا قوعامعا قاراتا جاۋاپكەرلىگى جوق، قوعامدىق ءمورال ساناسى تومەن بىرەۋمەن تۇرمىستانباعانىما قۋاندىم، - دەدى.

  مادەنيەتتى ادام ، ءسىرا، قالاي بولادى؟ بۇعان وسى كۇنگە دەيىن جاۋاپ تاپپادىم. وقىعانى كوپ بولعانىمەن قوعامدىق ءمورالدى بىلمەيتىن، باسقالاردى قارالاپ، كوڭىل كوتەرەتىن كىسىلەردى مادەنيەتتى ادام دەپ ەسەپتەۋگە بولا ما، ءسىرا.

  كەلۋ قاينارى: شينجياڭ زاڭ جانە تۇرمىس گازەتى
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.