بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى>>شولۋ

مىعىم نەگىز، شۇعىلالى تابىس (ۇدىرە العا تارتقان 60 جىل، ساحاراداعى نيڭشيانىڭ تىڭ داستانى)

ــ نيڭشيا حۇيزۋ اۆتونوميالى رايونىنىڭ ۇلتتار ىنتىماعى العاباسارلىعى ىستەرى جايىندا

«حالىق گازەتىنىڭ» تىلشىلەرى فەي ۋەيۋەي، لي زىڭحۇي، شۇي يۋانفىڭ، جۋ لەي، حاۋ يىنسان

2018.08.21 14:08     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  نيڭشيا حۇيزۋ اۆتونوميالى رايونى قۇرىلعان 60 جىلدان بەرى ءار ۇلت حالقى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ دۇرىس باسشىلىعىندا جانە ىقىلاستى قامقورلىعىندا ءوزارا قارايلاسىپ، ءبىر نيەت، ءبىر تىلەكتە بولىپ، ەكونوميكاسى گۇلدەنگەن، ۇلتتارى ىنتىماقتى، ورتاسى كورىكتى، حالقى باقىتتى رايون قۇرىپ، بۇكىل ەلمەن بىرگە جالپى بەتتىك دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋ، مەملەكەت بويىنشا ۇلتتار ىنتىماعى العاباسارلىعىندا ۇلگى رايونىن قۇرۋ جولىندا شۇعىلالى داستان جازدى.


  جاعراپيالىق ورتا، ەكونوميكا، الدە گۋمانيتارلىق جاقتارىنان بولسىن، نيڭشا ايقىن ەرەكشەلىك قالىپتاستىردى.


  ايبىندى حىلان تاۋى قوڭىرجاي بەلدەۋ ءشولى جانە قوڭىرجاي بەلدەۋلىك ءشولدى جايىلىم سىندى ەكى بولەككە بولگەن.


  «حۋاڭحى وزەنى تارام – تارام وزەنشەلەردەن قۇرالعانىمەن، ىرىس تۇنعاندارى ساناۋلى عانا»، نيڭشيا جازىعى كوركەمدىك جاعىنان چاڭجياڭنىڭ وڭتۇستىگىنەن قالىسپايدى؛ الايدا شيحايگۋ سياقتى وڭتۇستىكتەگى تاۋلى رايوندار تاريحتا ەڭ كەدەي وڭىرلەردىڭ ءبىرى بولعان.


  ال بۇگىنگى كۇندە شيحايگۋدىڭ مەشەۋ بەت – بەينەسىندە شىت جاڭا وزگەرىس تۋىلدى، گۋيۋان قالاسىندا كەدەيلىكتىڭ تۋىنداۋ شاماسى %8.4 كە تومەندەدى، يانچى اۋدانىنىڭ قىركۇيەكتە الدىڭعى قاتاردا كەدەيلىك قالپاعىن الىپ تاستاۋىنان ءۇمىت بار. تۇتاس اۆتونوميالى رايونعا نازار سالساق، جەر مەن كوكتەي وزگەرىس تۋىلدى، بارلىق جەردەن جاڭا بەينەنى كورۋگە بولادى.


  60 جىلدىق ۇلى وزگەرىس، 60 جىلدىق ىنتىماقتاسا ىلگەرىلەۋ. نيڭشيا حۇيزۋ اۆتونوميالى رايونىنىڭ 60 جىلدا شۇعىلالى تابىس جاراتۋىنىڭ استارىندا نە جاتىر؟ كادر – جۇرتشىلىقتىڭ جاۋابى: ۇلتتار ىنتىماعى. ول بەينە، وتتەگى جانە كوز قاراشىعى سەكىلدى، ونان ءبىر ءسات تە اجىراۋعا بولمايدى.


  نيڭشيا مامىراجاي داۋىرگە قالاي جەتتى؟ بۇدان كەيىن قايتكەندە مامىراجاي بولا الادى؟


  ساحارا كۇز باسىنا ەندى عانا قادام تاستادى، ول ارانى ارالاپ، ءار ۇلتتىڭ جاڭا نيڭشيانى بىرگە قۇرۋداعى، ۇلتتار ىنتىماعىن بەكەمدەۋدەگى اسەرلى اڭگىمەلەرىن تىڭدادىق.


  «پارتيانىڭ باسشىلىعى نىعايسا، ۇلتتار ىنتىماعىن شىنايى يگەرۋگە بولادى»


  پارتيانىڭ جالپى بەتتىك باسشىلىعىندا تاباندى بولۋ جانە ونى كۇشەيتۋ ــ ۇلت قىزمەتىنىڭ تابىستى بولۋىنىڭ ءتۇبىرلى كەپىلى


  مەشىت الدىندا داعدى بويىنشا ەسكەرتكىش ورناتۋعا بولمايدى. الايدا شيجي اۋدانى دانجياجي قىستاعى شان – ي – تاڭ مەشىتىنىڭ الدىندا قىزىل ارميا ۇزاق جورىعىنىڭ ەسكەرتكىشى ەڭسە كوتەرىپ تۇر.


  نيڭشيادا ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ توڭكەرىستىك رۋحى سوناۋ قىزىل ارميانىڭ ۇزاق جورىعى كەزىندە – اق وركەن جايعان.


  1935 – جىلى تامىزدا قىزىل 25 – ارميا ليۋپان تاۋىنىڭ ەتەگىندەگى حۇيزۋ بۇقاراسى شوعىرلى قونىستانعان دانجياجي دەگەن جەرگە كەلەدى، جۇرگەن جەرىندە ەشكىمگە زالالىن تيگىزبەيتىن جاۋىنگەرلەر كوشەدە تۇنەۋگە پەيىل بولسا دا مەشىتكە كىرمەيدى، ەرتەسى تاڭەرتەڭ كوشەنى تاپ – تازا ەتىپ سىپىرىپ قويادى، اترەت باستىعى چىڭ زىحۋا مەشىتكە «حۇيزۋلارمەن حانزۋلار ءبىر وتباسىنىڭ ادامىنداي» دەگەن قامقا تۋ ۇسىنادى. سول جىلى 5 – قازاندا ءتوراعا ماۋ زىدۇڭ ورتالىق قىزىل ارمياسىن باستاپ جولشىباي دانجياجي دەگەن جەردەن وتكەندە بۇقارا تايساقتاۋ بىلاي تۇرسىن، ەڭ زور قۇرمەتپەن قارسى الادى. شان – ي – تاڭ مەشىتىنىڭ سول قانات ۇيىندە ءتوراعا ماۋ زىدۇڭ ما دىحاي احۇنمەن ۇزاق اڭگىمەلەسەدى. سول كۇنى كەشكى دەمالىس كەزىندە حۇيزۋ بۇقارا ەسىكتىڭ تاقتايىن شىعارىپ، ىستىق كاڭدە جاتىپ ۇيىقتاۋعا داعدىلانباعان ءتوراعا ماۋ زىدۇڭعا توسەپ بەرەدى...


  1958 – جىلى نيڭشيا حۇيزۋ اۆتونوميالى رايونى قۇرىلدى. رايون قۇرىلعان باستاپقى مەزگىلدە نەگىزى ءالسىز بولدى، بۇكىل ەلدىڭ جەر – جەرى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ نيڭشياعا كومەك بەرۋ ۇندەۋىنە ءۇن قوسىپ، ءار ۇلتتان قىرۋار كادر، تەحنيك، وقىتۋشى، شيپاگەر، ادەبيەت – كوركەمونەر قىزمەتكەرى جانە زيالى نيڭشياعا بارىپ، وسىناۋ ءشول وڭىرگە ىرگە تەپتى.


  1972 – جىلى شيحايگۋ ايماعىنداعى كوپتەگەن ەگىنشىنىڭ استىقتان، كيىمنەن تارىعىپ وتىرعانىن بىلگەن جوۋ ىنلاي زۇڭلي قاتتى قامىعادى. سول جىلى ورتالىق گۋيۋان ايماعى (شيحايگۋ ايماعى دەپ تە اتالادى) قىزمەتى اڭگىمە ءماجىلىسىن اشىپ، شيحايگۋدىڭ كەدەيلىك ماسەلەسىن تالقىلادى.


  بيىل ماۋسىمنىڭ سوڭىندا اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم 12 – كەزەكتى ءتورتىنشى جالپى ءماجىلىسىن اشتى، ءماجىلىستىڭ ۇلت، ءدىن قىزمەتىن ارنايى زەرتتەۋ دەگەن ءبىر عانا تاقىرىبى بولدى، ۇلتتار ىنتىماعى العاباسارلىعىندا ۇلگىلى ورىن قۇرۋ قىزمەتى ورنالاستىرىلىپ، ۇلتتار ىنتىماعى قىزمەتى زەرتتەلدى، وسى «جان تامىر ينجەنەرياسىن»، «ءبىر باسشى جاۋاپتى بولۋعا ءتيىستى ينجەنەريانى» قايتكەندە شىنايى تياناقتاندىرۋعا بولاتىنى تالقىلاندى.


  اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ شۋجيى شى تايفىڭ تالاي رەت: جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ باسشىلىعى ــ ۇلت قىزمەتىنىڭ تابىستى بولۋىنىڭ ءتۇبىرلى كەپىلى، سونداي – اق ءار ۇلتتىڭ ۇلى ىنتىماعىنىڭ ءتۇبىرلى كەپىلى، ــ دەگەن بولاتىن. نيڭشيانىڭ مامىراجاي بولۋىنداعى ەڭ ماڭىزدى ءبىر شارت ءارقانداي ۋاقىتتا پارتيانىڭ جالپى بەتتىك باسشىلىعىندا تاباندى بولىپ، پارتيا باسشىلىعىمەن ۇلت قىزمەتىن ءبىر تۇتاس باسقارۋ جانە وعان جەتەكشىلىك ەتۋ بولىپ تابىلادى.


  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار