حالىق شولۋى: «بۇرشاق ۋىزى حانزاداسىنىڭ» «سۇيەمەلدەۋگە يە بولىپ» لەپىرۋى، تۇرمەدەن شىعۋ ما، الدە «كونە سۇردەككە قايتا ءتۇسۋى» مە؟
يە رىجى
2020.06.16 15:06 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
«مەيىرىمدىلىكپەن كومەكتەسۋ قيمىلى» دەگەندى جەلەۋ ەتكەن «بۇرشاق ۋىزى پاتشاسىنىڭ اۋىلعا قايتۋى» اتتى تاقىرىپتاعى تىلشىلەردى قابىلداۋ جيىنى 6 – ايدىڭ 8 – كۇنى گۋاڭشي ولكەسى ناننيڭ قالاسىندا وتكىزىلدى. تىلشىلەردى قابىلداۋ جيىنىنىڭ باس كەيىپكەرى بالالارعا ايۋاندىق ىستەگەنى سەبەپتى، 4 جىلعا ۇكىم ەتىلىپ، جازا مەرزىمى تولعاندىقتان بوساپ شىققان مىڭ X.
اقپارات قۇرالدارىنىڭ اشىق حابارلاۋىنشا، مىڭ X وسىنىڭ الدىندا كيىم كيىنىسى وزگەشە، ارەكەتتەرى عاجايىپ، سوزدەرى سولەكەت بولۋ قاتارلى وزگەشەلىكتەرىمەن ناننيڭ كوشەلەرىندە، تۇنگى كلۋبتاردا جانە جەرگىلىكتى ينتەرنەت سۇحباتتارىندا جيى ۇشىرايتىن، ونىڭ ۇستىنە، «بۇرشاق ۋىزى پاتشاسى» دەگەن ينتەرنەت اتىمەن جەرگىلىكتى ورىندا تانىمالى بولىپ، باستاپقى كەزدەردەگى «ينتەرنەت جۇلدىزدارىنىڭ» ءبىرى بولعان. 2016 – جىلى 8 – ايدا ناننيڭ قالاسىندا «ءتاتتى بەرىپ» الداۋ تاسىلىمەن 6 جاسقا ەندى عانا شىققان قىز بالاعا ءبىر جىل بويى ايۋاندىق ىستەگەن. قوعام حاۋىپسىزدىگى تاراۋلارى قولعا تۇسىرگەن سوڭ، مىڭ X قىلمىستىق فاكتىلەرىن جاسىرماي مويىنداعان ءارى وسىنىڭ الدىندا بىرنەشە رەت ءسابي قىزدارعا ايۋاندىق ىستەگەن ارەكەتىن تاپسىرعان، وسى سەبەپتى جازاعا كەسىلگەن.
«بالالارعا قاتىستى جىنىستىق قىلمىس» وتكىزگەندىكتەن تۇرمەگە تۇسكەن ونىڭ تۇرمەدەن شىققان سوڭ، كوپ وتپەي – اق اشىقتان – اشىق تىلشىلەردى قابىلداۋ جيىنىن وتكىزگەنى قوعامدا كۇشتى پىكىر تۋدىردى. ءتۇرلى پىكىرلەردى جيناقتاپ كەلسەك، قارسى تۇرعاندار وتە كوپ، قولداۋ بىلدىرگەندەر ساناۋلى عانا. مۇنداي «ءبىر جاققا اۋعان» اڭىستىڭ جارىققا شىعۋىنىڭ سەبەبى، وسى ءبىر «كومەكتەسۋ» اتىن جامىلىپ اشىلعان تىلشىلەردى قابىلداۋ جيىنى كوپتىڭ نازارىندا «كونە سۇردەككە قايتا باسۋدىڭ» امالى سياقتى سەزىلگەن، ونىڭ ۇستىنە، مىڭ X تىلشىلەردى قابىلداۋ جيىنىنىڭ ناق مايدانىندا ءبي بيلەگەن، بۇل الەۋمەتتىڭ ار - نامىس جانە ءمورالدىق كوڭىل – كۇيىنە سايىس جاريالاۋ، جاماندىقتى دارىپتەپ، جاقسىلىقتى كولەگەيلەۋ، اق پەن قارانى شاتىستىرۋ بولىپ تابىلادى.
بۇل وقيعا بارىسىندا، كوپشىلىك مىڭ Xنىڭ جازا مەرزىمى تولىپ، قوعام قۇشاعىنا قايتىپ ورالۋىن قابىلداماي نەمەسە قاقپايلاپ وتىرعان جوق، كوپشىلىكتىڭ كوڭىل ءبولىپ وتىرعانى: كومەك كورسەتۋ وبيەكتىسىنە نەلىكتەن مىڭ Xدى ەمەس، تۇرمەدەن بوساپ شىققانداردىڭ ىشىندە قيىنشىلىعى ونان دا اۋىر باسقا ادامداردى تاڭدامايدى؟ نەلىكتەن «مەيىرىمدىلىكپەن كومەكتەسۋ قيمىلى» دەگەن جەلەۋمەن تىلشىلەردى قابىلداۋ جيىنىن اشادى؟ بۇلاي ىستەۋ بارىسىندا زيانعا ۇشىراعان قىز بەن ونىڭ وتباسىنداعىلاردىڭ كوڭىل – كۇيىن نەگە ويلاستىرماعان؟ مۇنان تۋىندايتىن قوعامدىق ىقپال ويلاستىرىلعان با، جوق پا؟ قيمىلدى جوسپارلاعان جاق «وعان كومەكتەسكەن سەبەبىمىز، ونىڭ كورشىسى كومەك سۇراعان»، «ارەكەتىمىز ارقىلى ونىڭ جۇرەك تۇكپىرىندەگى ىزگىلىكتى وياتۋدى ءۇمىت ەتتىك»، «بۇكىلدەي الەۋمەتتىك يگىلىك سيپاتىنداعى قيمىل، ەشقانداي ساۋدالىق مازمۇن ارالاستىرىلماعان» دەپ جاۋاپ بەرگەن، بۇل جاۋاپتاردىڭ كوپشىلىكتى ريزا ەتپەگەنى انىق.
جىلجىمالى ينتەرنەت داۋىرىندە، كورىلىم — كىرىستىڭ نەگىزى. تۇرمەگە تۇسۋدەن بۇرىن «ينتەرنەت جۇلدىزىنا» اينالعان، جازا مەرزىمى تولىپ، تۇرمەدەن شىققان ادامنىڭ ءبىر رەتكى «ونەر كورسەتۋ» سيپاتىنداعى اقپار جاريالاۋ جيىنىن وتكىزۋى، كەزىندەگى «بۇرشاق ۋىزى حانزاداسىنىڭ» كوپشىلىكتىڭ نازارىنا قايتادان ىلىنۋىنەن دەرەك بەرمەي مە؟ مۇنىڭ قاي جەرى ۇيىنە قايتۋ بولسىن ، اشىقتان – اشىق «كونە سۇردەككە قايتا ءتۇسۋ» ەمەس پە؟ بۇل الەۋمەتتىڭ ءمورالدىق ار – ۇجدانىن مۇلدە ەلەپ - ەسكەرمەگەندىك بولىپ تابىلادى.
بۇل كەزدەيسوق تۋىلعان ءىس دەگەنىمىزبەن، ءبىراق بۇل ەلىمىزدىڭ «بالالارعا قاتىستى جىنىستىق قىلمىس» وتكىزگەن ادامداردىڭ قوعامعا قايتىپ ورالۋىنا قاتىستى ساياساتتارىن ءالى دە كەمەلدەندىرۋ قاجەتتى ەكەنىن بىلدىرەدى. جاقسىدان شاراپات دەگەن ەمەس پە، مىنىن ەلدىڭ كومەگىمەن تۇزەگەن ءجون. شەتەلدىڭ تاجىريبەلەرىنە نەگىزدەلسەك، «بالالارعا قاتىستى جىنىستىق قىلمىس» وتكىزگەن، جازا مەرزىمى تولىپ بوساتىلعان ادامدارعا باقىلاۋ جۇرگىزۋ مەن ساقتاندىرۋ مەحانيزمىن قۇرۋ جونىندە ۇيلەسىمدى ۋاقىتتا ىزدەنىس جاساۋ قاجەتتى ءارى كوكەيتەستى بولىپ وتىر. مىسالى، ا ق ش، ۇلى بريتانيا قاتارلى مەملەكەتتەردە جىنىستىق سۇعاناقتىق جاساۋشىلاردىڭ ينفورماتسيالارىن تىزىمگە الۋ جۇيەسى بار، ەگەر قاتىستى زيانكەستىك ارەكەتتەردى وتكىزگەن بولسا، قىلمىس وتكىزگەن ادامنىڭ ينفورماتسيالارى بەرى بولعاندا بەس جىل، ارى بولعاندا ءومىر بويى الەۋمەتتىڭ تەكسەرىپ كورۋىنە اشىق جاريالاناتىن تىزىمدىككە ەنگىزىلەدى.
قىلمىستىق ىستەر جازاسىن اتقارۋدىڭ اياقتاۋى ءادىليالىق قىزمەتتىڭ توقتاتىلعانىنان دەرەك بەرمەيدى. «زاڭ ەشقاشان قاتىپ – سەمگەن بولماۋى كەرەك، ءادىليالىق قىزمەت تە بۇقارالىق قىزمەت ەسەپتەلەدى. ۇكىم قاعازى دەلوعا قاتىستى ادامدارعا ادىلدىك باعىشتاۋى مۇمكىن، ءبىراق، دەلوعا قاتىستى باسقا ادامداردىڭ «جۇرەكتەگى تۇيىنشەگىن» شەشە المايدى، «جۇرەكتەگى تۇيىنشەك» شەشىلمەيىنشە، دەلو دا شىن مانىندە اياقتالمايدى». بالالارعا پاسىقتىق ىستەۋ قىلمىسىن وتكىزىپ، جازا مەرزىمى تولىپ بوساتىلعانداردى قوعام قۇشاعىنا قايتا ورالتۋ بارىسىندا، قىلمىس وتكىزۋشى شىنايى تاۋبەگە كەلۋى جانە ىرىقتىلىقپەن ارەكەتتەنۋى، قىلمىستىق قىلىعىنىڭ ىقپالىن بارىنشا تومەندەۋى، زياندالۋشى مەن زياندالۋشىنىڭ وتباسىنداعىلاردىڭ كەشىرىمىنە يە بولۋى كەرەك؛ ءادىليا جانە حالىق ىستەرى تاراۋلارىنىڭ باقىلاۋ – باسقارۋ جانە جەتەكشىلىك ەتۋى، الەۋمەتتىڭ ورتاق قاتىناسۋى كەرەك. بۇل جۇيەلى ينجەنەريا قاتىناسۋشىلاردىڭ باستان - اياق بارىنشا ۇستامدى بولۋىن قاجەت ەتەدى.
وسى رەتكى وقيعا جونىندەگى الەۋمەتتىڭ اڭسىنا نەگىزدەلگەندە، بۇكىل قوعامنىڭ ءمورالدىق كوزقاراسىنىڭ جانە زاڭمەن باسقارۋ تانىمىنىڭ ۇزدىكسىز ىلگەرىلەگەنىن، بۇل ەلىمىزدىڭ جۋىرداعى جىلداردان بەرى جۇرگىزگەن زاڭمەن باسقارۋ تاربيەسى مەن زاڭمەن باسقارۋ قۇرىلىسىن كۇشەيتۋدەگى ناتيجەلەرىنىڭ كورنەكتى ەكەنىن ايگىلەيدى. سونىمەن بىرگە، مىناعان دا كوڭىل ءبولۋىمىز كەرەك، ءادىليالىق ءاماليات بارىسىندا، جوعارى دارەجەلى باسقارۋشى ورگاندار جازا مەرزىمى تولىپ بوساتىلعاندارعا كومەكتەسۋ جانە ولاردى تاربيەلەۋگە قاتىناساتىن قوعامدىق ۇيىمدارعا باقىلاۋ جۇرگىزۋ جانە ولارعا جەتەكشىلىك ەتۋدى كۇشەيتۋى كەرەك. نيەتى دۇرىس بولماعان، كومەكتەسۋ دەگەن جەلەۋمەن جارنامالاۋدى ماقسات ەتكەن، حالىق جۇرتشىلىعىنىڭ ءمورالدىق سەزىمىنە زيان جەتكىزەتىن ارەكەتتەردى قاتاڭ ايىپتاۋ ءارى زاڭ بويىنشا قاتىستى نەگىزگى تۇلعانىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن قۋزاستىرۋ كەرەك.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
