تەلەفون ءنومىرىمدى ۇرلاعان كىم؟
2021.02.10 13:52 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
اسىلگى تاقىرىبى: جەكەلەردىڭ فينانستىق ينفورماتسيالارىن تىزە قوسا وتىرىپ قورعاۋ كەرەك (قازىنا – ەكونوميكا كوزقاراسى)
شياۋ چاۋ
قازىر، سيفرلى وزگەرىستەر فينانس سالاسىنا ىشكەرىلەي ىقپال ەتۋدە، دەرەكتەردىڭ بۇكىل حالىق شارۋاشىلىعى مەن قوعامدىق تۇرمىستاعى ماڭىزدىلىعى كۇن سايىن كورنەكتىلەنە تۇسۋدە، جەكەلەردىڭ فينانستىق ينفورماتسيالارىن قورعاۋدى كۇشەيتۋ توتەنشە كوكەيتەستى بولىپ وتىر. جەكەلەردىڭ فينانستىق ينفورماتسيالارىن قورعاۋدى ونان ارى كۇشەيتۋدە باقىلاۋ – باسقارۋ تاراۋلارى، فينانس قۇرىلىمدارى جانە تۇتىنۋشىلار بىرگە قۇلشىنۋى كەرەك.
«قارىز الاسىز با؟ ءوسىمى تومەن، قارىز قايتارۋ ءتاسىلى يكەمدى»، «ءبىز شىعارعان قامسىزداندىرۋ ءونىمى سىزگە باپ كەلەدى» ... شاڭحاي قالاسىنىڭ تۇرعىنى لي مىرزا جۋىردا وسى تەكتەس جارنامالىق سيپاتتاعى تەلەفونداردى قايتا – قايتا تاپسىرىپ الىپ، ابدەن مەزى بولدى: «تەلەفون جالعاۋشى ا دەگەننەن – اق مەنىڭ ازاماتتىق كۋالىك ءنومىرىم، بانكە كارتۋچكا ءنومىرىم سياقتىلاردى ايتادى، ءتىپتى مەنىڭ قالتامداعى اقشامنىڭ جاعدايىنا دەيىن بىلەتىن بولىپ شىقتى، بۇل ينفورماتسيالارعا قالاي يە بولعانىن بىلە المادىم!» — دەدى.
قالتاڭىزداعى قاراجاتتىڭ ناقتى جاعدايىن، جۋىردا قارجى قوسپاق بولعان ويىڭىزدىڭ بار ەكەنىن تەلەفون ۇرعان ادام تۇگەل ءبىلىپ تۇرادى، لي مىرزا سياقتى ءىستى باستان كەشىرگەن ادام از ەمەس. مۇنداي الۋان ايلا ىستەتەتىن فينانستىق جارنامالاردىڭ ءورشۋىنىڭ سەبەبى جەكەلەردىڭ فينانستىق ينفورماتسيالارىنىڭ اشكەرەلەنۋى سەبەبىنەن بولادى. جەكەلەردىڭ فينانستىق ينفورماتسيالارى ازاماتتىق كۋالىك ءنومىرى، مال – مۇلىك جاعدايى، بانكە كارتۋچكاسىنىڭ ءنومىرى، نەسيە كارتۋچكاسىنىڭ ءنومىرى، فينانستىق ساۋدا – ساتتىق ينفورماتسياسى قاتارلىلاردى قامتيدى، مۇنداي ينفورماتسيالار اشكەرەلەنسە، جەكەلەردىڭ مال – مۇلكىنىڭ حاۋىپسىزدىگىنە اسا زور كومەسكى قاتەر توندىرەدى. قازىر سيفرلى وزگەرىس فينانس سالاسىنا ىشكەرىلەي ىقپال جاساۋدا، دەرەكتەردىڭ بۇكىل حالىق شارۋاشىلىعى مەن قوعامدىق تۇرمىستاعى ماڭىزدىلىعى بارعان سايىن كورنەكتىلەنە تۇسۋدە، جەكەلەردىڭ فينانستىق ينفورماتسيالارىن قورعاۋدى كۇشەيتۋ توتەنشە كوكەيتەستى بولىپ وتىر.
سيفرلى داۋىردە ينفورماتسيانىڭ فينانس سالاسىنداعى ماڭىزدىلىعى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. جۋىرداعى جىلداردان بەرى، كاسىپورىندار مەن جەكەلەردىڭ فينانستىق ينفورماتسيالارى جانە دەرەكتەرى ىشكەرىلەي اشىلدى ءارى پايدالانىلدى، بۇل، ءبىر جاعىنان، تۇتىنۋشىلاردىڭ فينانستىق قىزمەت وتەۋدەن يگىلىكتەنۋ قاجەتىن قاناعاتتاندىرسا، ەندى ءبىر جاعىنان، فينانس سالاسىنىڭ تيجاراتتىق ءتاسىلىن، باسقارۋ فورماسىن وزگەرتۋدە جانە ونى جاقسارتۋدا. مىسالى، تۇتىنۋشىلاردىڭ تۇتىنۋ ادەتى، قارىز قايتارۋ ادەتى قاتارلى كرەديتتىك ينفورماتسيالارىن بارعان سايىن تۇسىنۋگە بايلانىستى، فينانس قۇرىلىمدارى تۇتىنۋشىلارعا ۇيلەسىمدى دەڭگەيدەگى قارىز بەرۋ سوماسىن بەلگىلەي الادى. تاعى ءبىر مىسال، ىندەتتەن ساقتانۋ – تىزگىندەۋ مەزگىلىندە، كوپتەگەن فينانس قۇرىلىمدارى جاناسپاۋ تاسىلىمەن قازىر بەرۋدە، ينتەرنەتتەن سىرتقى جۇمىس ءبىتىرۋ ورىندارىنا بارماي – اق مۇنداي جۇمىستاردى بىتىرۋگە بولاتىن جاعداي جاراتۋعا، انە، سول ينتەرنەتتەگى كرەديتتىك ينفورماتسيالارعا تالداۋ جاساۋ جانە ودان پايدالانۋ كوپ سەپتىگىن تيگىزدى. ينفورماتسيانىڭ تەڭگەرىمسىزدىگى ماسەلەسىن شەشىم ەتۋ، باستان – اياق فينانس سالاسىنىڭ قۇلشىناتىن باعدارىنىڭ ءبىرى بولىپ كەلەدى. ينفورماتسيادان پايدالانۋ ۇيلەسىمدى بولسا، فينانستىق قىزمەت وتەۋدىڭ دالدىگىن، قولجەتىمدىلىگىن جانە جالپىعا تيىمدىلىگىن ءبىرشاما زور مولشەردە جوعارىلاتۋعا بولادى.
الايدا، ينفورماتسيا ارقىلى فينانس سالاسىنا قۋات بەردە، ءىشىنارا فينانس قۇرىلىمدارىندا جەكەلىك ينفورماتسيانى قورعاۋ جاعىندا ارناعا تۇسپەگەن ارەكەتتەر ساقتالىپ وتىرعاندىقتان، كەيبىر قۇرىلىمدار قولدانۋشىلاردىڭ رۇقساتىن الماي تۇرىپ، ءوز بەتتەرىمەن قولدانۋشىلاردىڭ ينفورماتسيالارىن پايدالانىپ، شەكتەن تىس جارناما جاسادى ءارى تۇتىنۋعا جەلىكتىردى. كەيبىر زاڭسىز ەلەمەنتتەر ءتىپتى جەكەلەردىڭ فينانستىق ينفورماتسيالارىن بازارعا سالىپ، وتكەرمەلەپ ساتىپ، زاڭعا قايشى پايداعا كەنەلدى. بۇل ارەكەتتەر فينانستىق تۇتىنۋشىلاردىڭ ءبىلۋ ۇقىعى، تاڭداۋ ۇقىعى جانە قۇپيالىق ۇقىعىنا قول سۇعۋ ەسەپتەلەدى. فينانس قۇرىلىمدارى زاڭ، بەلگىلەمە تانىمىن كۇشەيتىپ، كلەنتتەردىڭ فينانستىق ينفورماتسيالارىنان ۇيلەسىمدى پايدالانۋى جانە ونى قورعاۋى كەرەك، سوندا عانا جەكەلەردىڭ فينانستىق ينفورماتسيالارىنىڭ ەڭ جوعارى ونىمدىلىگىن ساۋلەلەندىرۋگە بولادى. جۋىردا، جۇڭگو حالىق بانكەسى «كرەديتتىك ىستەردى باسقارۋ ءادىسىن (پىكىر الىناتىن نۇسقاسى)» جاريالاپ، كرەديت قۇرىلىمدارىنان ينفورماتسيانى جيناعاندا «ەڭ از، ەڭ قاجەتتى بولۋ» پرينسيپىنە تاباندى بولۋىن تالاپ ەتتى، بۇل فينانس قۇرىلىمدارىنىڭ جەكەلەردىڭ فينانستىق ينفورماتسيالارىن جيناۋىنداعى نەگىزگى پرينسيپ بولۋى قاجەت.
جەكەلەردىڭ فينانستىق ينفورماتسيالارىن قورعاۋ — باقىلاۋ – باسقارۋ تاراۋلارىنىڭ الدىنا قويىلعان ماڭىزدى تاقىرىپ. باقىلاۋ – باسقارۋ تاراۋلارى فينانس قۇرىلىمدارىن كلەنتتەردىڭ فينانستىق ينفورماتسيالارىن قورعاۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋگە جەتەلەۋى كەرەك. ينفورماتسيانىڭ اشكەرەلەنۋ جاعدايى بايقالعان، ءتىپتى بەلگىلەمەگە قايشى تۇردە كلەنتتەردىڭ دەرەكتەرىن ساۋدالاعان فينانس قۇرىلىمدارى بايقالسا، زاڭ بويىنشا قاتاڭ جازالاۋى، باقىلاۋ – باسقارۋ جاعىنداعى سەسكەندىرۋ رولىن قالىپتاستىرۋى كەرەك. سونىمەن بىرگە، جەكەلەردىڭ فينانستىق ينفورماتسياسىن قورعاۋعا قاتىستى زاڭ – تۇزىمدەردى ۇيلەسىمدى كەزدە ورتاعا قويىپ، جەكەلەردىڭ فينانستىق ينفورماتسيالارىنىڭ فينانس سالاسىنداعى قولدانىلىمىن ارناعا تۇسىرۋگە اناعۇرلىم كۇش سالۋى كەرەك.
فينانستىق تۇتىنۋشىلار جەكەلىك فينانستىق ينفورماتسياسىن قورعاۋ تانىمىن جوعارىلاتۋى كەرەك. جۋىردا، جۇڭگو بانكەلەر بىرلەستىگى جاريالاعان تەكسەرۋ ناتيجەسىنە قاراعاندا، ءوزىن قورعاۋ قابىلەتى توتەنشە جاقسى دەپ قارايتىن ساۋالناماعا قاتىناسۋشىلاردىڭ سانى تەك جالپى ساۋالناماعا قاتىناسۋشىلاردىڭ %28 ىن عانا ۇستاعان. ءىشىنارا تۇتىنۋشىلاردىڭ ءوزىن قورعاۋ تانىمى كەمشىل، بۇل وبيەكتيۆ جاقتان جەكەلەردىڭ فينانستىق ينفورماتسياسىن قورعاۋدىڭ قيىندىق دارەجەسىن ارتتىرعان. جەكەلەردىڭ فينانستىق ينفورماتسياسىن قورعاۋ جاعىنداعى ۇگىتتى كۇشەيتىپ، تۇتىنۋشىلاردى جەكەلىك ينفورماتسياسىن باسقالارعا كەلسىن – كەلمەسىن ايتپاۋعا، اقى تولەگەندە سەنىمدى ينتەرنەت ورتاسىنان پايدالانۋعا، ينتەرنەتتە زات ساتىپ العاندا، اقىنى رەسمي اقى تولەۋ قۇرالدارى ارقىلى تولەۋ كەرەك ... ينفورماتسيا داۋىرىندە، جەكەلەردىڭ فينانستىق ينفورماتسيالارىن قورعاۋدى ونان ارى كۇشەيتۋدە باقىلاۋ – باسقارۋ تاراۋلارى، فينانس قۇرىلىمدارى جانە تۇتىنۋشىلار بىرگە قۇلشىنۋى كەرەك.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
