ج ك پ ورتالىق كوميتەتى كەڭسەسى، مەملەكەتتىك كەڭەس كەڭسەسى پىكىر باسىپ تاراتتى
اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن دامىتۋ جەدەل ىلگەرىلەتىلەدى
2021.02.24 16:56 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
شينحۋا اگەنتتىگى، 2 - ايدىڭ 23 – كۇنى، بەيجيڭ. ج ك پ ورتالىق كوميتەتى كەڭسەسى، مەملەكەتتىك كەڭەس كەڭسەسى تاياۋدا «اۋىل – قىستاق دارىندىلارىن دامىتۋدى جەدەل ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى پىكىردى» باسىپ تاراتتى ءارى ۇقتىرۋ شىعارىپ، وڭىرلەردىڭ، تاراۋلاردىڭ امالياتپەن ۇشتاستىرا وتىرىپ مۇقيات دايەكتى تياناقتاندىرۋىن تالاپ ەتتى.
«اۋىل – قىستاق دارىندىلارىن دامىتۋدى جەدەل ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى پىكىردىڭ» تولىق ءماتىنى مىناداي.
اۋىل - قىستاقتى كوركەيتۋدىڭ تەتىگى ادامدا. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن دامىتۋ جونىندەگى ماڭىزدى نۇسقاۋىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قاتىستى شەشىم، ورنالاستىرۋلارىن تياناقتاندىرىپ، ءتۇرلى دارىندىلاردىڭ اۋىل - قىستاق قۇرىلىسىنا ات سالىسۋىن جەبەۋ ءۇشىن، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن دامىتۋدى جەدەل ىلگەرىلەتۋ جونىندە مىناداي پىكىر شىعاردىق.
ءبىرىنشى، جالپى تالاپ
(1) جەتەكشى يدەيا. شي جينپيڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتىپ، پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ جانە پارتيا 19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ەكىنشى، ءۇشىنشى، ءتورتىنشى، بەسىنشى جالپى ماجىلىستەرىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، پارتيانىڭ اۋىل - قىستاق دارىندىلار قىزمەتىنە جالپى بەتتىك باسشىلىق ەتۋىندە تاباندى بولىپ جانە ونى كۇشەيتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن، اۋىل - قىستاقتى الدىمەن دامىتۋدا تاباندى بولىپ، اۋىل - قىستاق ادام كۇشى كاپيتالىن اشۋدى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋدا تاباندى بولىپ، جەرگىلىكتى دارىندىلاردى زور كۇشپەن تاربيەلەپ، قالاداعى دارىندىلاردىڭ اۋىلدارعا بارۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، كاسىپتىك دارىندىلاردىڭ اۋىل - قىستاققا قىزمەت وتەۋىن ىلگەرىلەتىپ، ءتۇرلى دارىندىلاردى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ بارىسىندا ۇلەس قوسۋعا، يگىلىك جاراتۋعا باۋراپ، اۋىل - قىستاق دارىندىلار قىزمەتى ءتۇزىلىس، مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، دارىندىلاردى دامىتۋدى قامتاماسىزداندىرۋ شارالارىن كۇشەيتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن تۇسىنەتىن، اۋىل - قىستاقتى سۇيەتىن، شارۋالاردى سۇيەتىن اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار قىزمەتى قوسىنىن جەتىلدىرىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋگە، اۋىل شارۋاشىلىعىن، اۋىل - قىستاقتى وسىزامانداندىرۋدى جەدەلدەتۋگە دارىندىلار جاعىنان پارمەندى تىرەك ازىرلەۋ.
(2) نىسانالىق مىندەت. 2025 – جىلعا بارعاندا اۋىل – قىستاق دارىندىلارىن دامىتۋ ءتۇزىم جۇلگەسى مەن ساياسات جۇيەسىن نەگىزىنەن قالىپتاستىرۋ، اۋىل – قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ ءارقايسى سالاسىنداعى دارىندىلاردىڭ كولەمىن ۇزدىكسىز زورايتۋ، ساپاسىن ورنىقتى جوعارىلاتۋ، قۇرىلىمىن ۇزدىكسىز ساپالىلاندىرۋ، ءتۇرلى دارىندىلار اۋىل – قىستاققا قولداۋ كورسەتىپ، قىزمەت وتەيتىن جاعدايدى نەگىزىنەن قالىپتاستىرۋ، اۋىل – قىستاق دارىندىلارىنىڭ اۋىل – قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن اتقارۋدىڭ نەگىزگى قاجەتىن العاشقى ادىمدا قاناعاتتاندىرۋىنا مۇمكىندىك جاراتۋ.
(3) قىزمەت پرينسيبى
− پارتيانىڭ اۋىل - قىستاق دارىندىلار قىزمەتىنە جاپپاي باسشىلىق ەتۋىن كۇشەيتۋدە تاباندى بولۋ. دارىندىلاردى پارتيا باسقارۋ پرينسيبىن دايەكتىلەندىرىپ، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن دامىتۋدى پارتكومنىڭ دارىندىلار قىزمەتىنىڭ جالپى تۇلعالىق ورنالاستىرۋىنا ەنگىزىپ، ءتۇرلى دارىندىلاردى اۋىل - قىستاق نەگىزگى ساتىلارىنىڭ ءبىرىنشى شەبىنە بارۋعا جەتەكتەپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ بورىشىن ارقالاي الاتىن دارىندىلار قوسىنىن قالىپتاستىرۋ.
− جان - جاقتى باۋلۋدا، تۇرلەر بويىنشا شارا قولدانۋدا تاباندى بولۋ. اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋ قاجەتىن ارقاۋ ەتىپ، ءتۇرلى دارىندىلاردى جان - جاقتى باۋلىپ، جالپى مولشەرىن كەڭەيتىپ، ساپانى جوعارىلاتىپ، قۇرىلىمدى ساپالىلاندىرۋ. اۋىل - قىستاقتىڭ دامۋ زاڭدىلىعى مەن دارىندىلاردىڭ جەتىلۋ زاڭدىلىعىنا قۇرمەت ەتىپ، تۇرلىشە وڭىرلەرگە، تۇرلىشە تيپتەگى دارىندىلارعا باعىتتاي وتىرىپ، پارىقتى ساياسات - شارالاردى اتقارۋ.
− كوپ نەگىزدى نەگىزدى تۇلعادا، جۇمىس ءبولىسى بويىنشا سايكەسۋدە تاباندى بولۋ. ۇكىمەت، تاربيەلەۋ قۇرىلىمى، كاسىپورىن سياقتىلاردىڭ ءوز ابزالدىقتارىن ساۋلەلەندىرىپ، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن تاربيەلەۋگە بىرگە ات سالىسىپ، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىنىڭ گۇلدەنۋىنە تۇساۋ بولاتىن ماسەلەلەردى شەشىپ، قىزمەتتىڭ بىرىككەن كۇشىن قالىپتاستىرۋ.
− دارىندىلاردى كەڭ كولەمدە قابىلداۋدا، دارىندىلاردى جوعارى ونىمدىلىكپەن ىستەتۋدە تاباندى بولۋ. تاربيەلەۋ مەن ەنگىزۋدى ۇشتاستىرۋدا، دارىندىلاردى ەنگىزۋ مەن اقىل - پاراسات ەنگىزۋدى ۇشتاستىرۋدا تاباندى بولىپ، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىنىڭ كەلۋ قاينارىن كەڭەيتىپ، توڭىرەكتىڭ ءتورت بۇرىشىنداعى دارىندىلاردى توپتاپ ىستەتۋ. دارىندىلاردى ويداعىداي، يكەمدى پايدالانىپ، دارىندىلاردىڭ ءىس تىندىرىپ، يگىلىك جاراتۋىنا جانە قۇندى جۇزەگە اسىرۋىنا وراي، شارت - جاعداي ازىرلەپ، دارىندىلاردىڭ ىشكى ومىرشەڭدىك كۇشىن مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا قاۋلاتۋ.
− مەحانيزمدى كەمەلدەندىرۋدە تاباندى بولىپ، قامتاماسىزداندىرۋدى كۇشەيتۋ. اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن تاربيەلەۋ، ەنگىزۋ، باسقارۋ، پايدالانۋ، اينالىمعا سالۋ، شابىتتاندىرۋ سياقتى ءتۇزىم رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، دارىندىلاردى اۋىل - قىستاققا قىزمەت وتەۋگە شابىتتاندىرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، اۋىل - قىستاقتاعى وراي ارقىلى ادامدى باۋراۋ، اۋىل - قىستاق ورتاسى ارقىلى ادامدى الىپ قالۋعا مۇمكىندىك جاراتۋ.
ەكىنشى، اۋىل شارۋاشىلىق ءوندىرىس - تيجارات دارىندىلارىن جەتىلدىرۋدى جەدەلدەتۋ
(4) ساپالى شارۋالار قوسىنىن جەتىلدىرۋ. وسى زامانعى شارۋالاردى جەتىلدىرۋ جوسپارىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، ۇيلەسىمدى كولەمدەگى شارۋاشىلىقپەن شۇعىلداناتىن شارۋالارعا ءتۇيىندى تۇردە بەت الىپ، تۇتاس كاسىپ تىزبەگى بويىنشا تاربيەلەۋدى ساتىعا، تۇرگە ءبولىپ ورىستەتىپ، جاتتىعۋدان كەيىنگى تەحنيكالىق جەتەكشىلىك پەن ىزىنە ءتۇسىپ قىزمەت وتەۋدى كۇشەيتىپ، جاڭاشا اۋىل شارۋاشىلىق تيجارات تۇلعالارىن قۇرۋعا قولداۋ كورسەتۋ. قازىرگى بار توراپ وقۋ - اعارتۋ بايلىعىنان تولىق پايدالانىپ، شارۋالاردى توراپتا تاربيەلەۋ، باۋلۋدى كۇشەيتۋ. اۋىل - قىستاقتا ناقتى جۇمىس تىندىراتىن دارىندىلاردى باۋلۋ جوسپارىن اتقارىپ، تاربيەلەۋ بازاسى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ، اۋىل - قىستاقتا باسقالارعا باستاماشى بولا الاتىن، ناقتى جۇمىس تىندىراتىن ءبىر توپ جەتەكشى دارىندى جەتىلدىرۋ.
(5) وتباسىلىق ەگىس الاڭدارىنىڭ تيجاراتشىلارىن، شارۋالار سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ جەتەكشىلەرىن جەتىلدىرۋدى كورنەكتى تۇردە مىقتى يگەرۋ. وتباسىلىق ەگىس الاڭدارىنداعى تيجاراتشىلاردى تاربيەلەۋدى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، نىسانداردى قولداۋ، وندىرىسكە جەتەكشىلىك ەتۋ، ساپانى باسقارۋ، بازاردى ۇشتاستىرۋ سياقتى قىزمەت وتەۋدى كەمەلدەندىرۋ. شارۋالار سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ باستاماشىلارى دارىندىلار قامباسىن قۇرىپ، شارۋالار سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ تىرەكتىلەرىن تاربيەلەۋدى كۇشەيتۋ. شارۋ جۇمىسكەرلەر، جوعارى مەكتەپ بىتىرگەن وقۋشىلار، قوسىننان شەگىنگەن اسكەريلەر، عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى، اۋىل - قىستاقتاعى ناقتى جۇمىس تىندىراتىن دارىندىلار قاتارلىلاردى وتباسىلىق ەگىس الاڭدارىن، شارۋالار كوپەراتيۆىن قۇرۋعا شابىتتاندىرۋ. شارت - جاعدايى بار جەرلەردى شارۋالار سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىق مەڭگەرۋشىلەرىن ۇسىنىس ەتۋىنە قولداۋ كورسەتۋگە شابىتتاندىرۋ. وتباسىلىق ەگىس الاڭى تيجاراتشىلارىن، شارۋالار سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ جەتەكشىلەرىن كاسىپتىك اتاق باعالاۋعا، تەحنيكالىق دارەجەنى تۇراقتاندىرۋعا قاتىناسۋعا شابىتتاندىرۋ.
ءۇشىنشى، اۋىل - قىستاقتاعى ەكىنشى، ءۇشىنشى كاسىپ سالالارىن دامىتاتىن دارىندىلاردى جەتىلدىرۋدى جەدەلدەتۋ
(6) اۋىل - قىستاقتىڭ يگىلىك جاراتۋ، جاڭالىق اشۋ باستاماشىلارىن جەتىلدىرۋ. اۋىل - قىستاقتاعى يگىلىك جاراتۋ، جاڭالىق اشۋ جەتەكشىلەرىن جەتىلدىرۋ ارەكەتىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، اۋىل - قىستاقتاعى يگىلىك جاراتۋ، جاڭالىق اشۋ ەكولوگياسىن ۇزدىكسىز جاقسارتىپ، فينانس قۇرىلىمدارىن اۋىل - قىستاقتاعى يگىلىك جاراتۋ، جاڭالىق اشۋ فينانس ونىمدەرى مەن قىزمەت وتەۋ تاسىلدەرىن اشۋعا ورنىقتى جەتەكتەپ، اۋىل - قىستاقتاعى يگىلىك جاراتۋ، جاڭالىق اشۋ، جەتىلدىرۋ ناقتى جاتتىعۋ بازاسىن جەدەل قۇرىپ، اۋىل - قىستاقتاعى يگىلىك جاراتۋ، جاڭالىق اشۋ جەتەكشى قوسىنىن قۇرۋ. جاڭا بۋىن اۋىل - قىستاق كاسىپورىنشىلارى قوسىنىن زورايتىپ، ارناۋلى كۋرس اشۋ، امالياتتىق شىنىعۋ، ۇيرەنۋ، اۋىس - كۇيىس جاساۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى اۋىل - قىستاق كاسىپورىنشىلارىن تاربيەلەۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنا ساياتىن كاسىپورىن دارىندىلارىن ىنتالاندىرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، اۋىل - قىستاق كاسىپورىنشىلارىنىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن قورعاۋدى كۇشەيتۋ.
(7) اۋىل - قىستاق ەلەكتروندى ساۋدا دارىندىلارىن جەتىلدىرۋدى كۇشەيتۋ. ەلەكتروندىق ساۋدانىڭ اۋىل - قىستاققا كىرۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتىپ، ەلەكتروندىق ساۋدا ماماندارىن اۋىل - قىستاققا جەتكىزۋ قيمىلىن ورىستەتۋ. مەملەكەتتىك ەلەكتروندىق ساۋدا الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ تەكشەسىنە سۇيەنىپ، اۋىل - قىستاق ەلەكتروندىق ساۋدا دارىندىلارىن تاربيەلەۋ دانەكەرىن جانە وقىتۋشى، ولشەم، كۋالاندىرۋ جۇيەسىن جەدەل ورناتىپ، جەلى ءىشى - سىرتى ۇشتاسقان كوپ ساتىلى دارىندىلاردى تاربيەلەۋ قيمىلىن ورىستەتۋ.
(8) اۋىل - قىستاق شەبەرلەرىن جەتىلدىرۋ. اۋىل - قىستاقتاعى قولونەرشىلەردى، ءداستۇرلى كوركەمونەرشىلەردى تاۋىپ، تاربيەلەپ، ايگىلى ۇستازدار قىزمەت كەڭسەسىن، ۇستازدار ۇيرەنۋ ورنىن قۇرۋ ارقىلى ءداستۇرلى ونەرگە مۇراگەرلىك ەتۋ جانە ونى دامىتۋ. جوعارى مەكتەپتەردىڭ، كاسىپتىك مەكتەپتەردىڭ ءداستۇرلى ونەردى جالعاستىرۋشىلاردى تاربيەلەۋىنە دەم بەرۋ. ءداستۇرلى ونەر دارىندىلارى شوعىرلانعان جەرلەردە قىزمەت پۋنكتىن قۇرىپ، ۇيرەنۋ، باۋلۋ، ۇلگى كورسەتۋ، جەتەكتەۋ، ايگىلى ماركا جەتىلدىرۋ قىزمەتىن ورىستەتۋ. ءداستۇرلى ونەر دارىندىلارىنىڭ ەرەكشە كاسىپورىن قۇرۋىنا قولداۋ كورسەتىپ، دەم بەرىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ ەرەكشە قولونەر كاسىبىن دامىتۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋ.
(9) شارۋ جۇمىسكەرلەر بويىنشا سىرتقا ەڭبەككۇش شىعارۋدا ماركا جاراتۋ. سىرتقا ەڭبەككۇش شىعارۋ ماركا جوسپارىن اتقارىپ، جەرگىلىكتى ەرەكشەلىككە يە ەڭبەككۇش توپتارىن ارقاۋ ەتىپ، ونەرگە باۋلۋ جۇيەسى مەن باعالاۋ جۇيەسىن ورناتىپ، يگىلىك جاراتۋ جاعىنان سۇيەمەلدەۋ، ايگىلى ماركا جەتىلدىرۋ ساياساتىن كەمەلدەندىرىپ، كاسىپتىك ولشەمدى كەمەلدەندىرۋ، ماماندار قىزمەت كەڭسەسىن قۇرۋ، مامانداردى ساباق وتۋگە ۇسىنىس ەتۋ، تەحنيكالىق جارىس وتكىزۋ سياقتى جولدارمەن كاسىپپەن شۇعىلدانۋشىلاردىڭ كاسىپتىك ونەرىن جاپپاي جوعارىلاتىپ، سىرتقا ەڭبەككۇش شىعارۋدىڭ ۇيىمداسۋ، ارنايىلانۋ، ولشەمدەنۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، شارۋ جۇمىسكەرلەر بويىنشا سىرتقا ەڭبەككۇش شىعارۋ ماركاسىن جەتىلدىرۋ.
ءتورتىنشى، اۋىل - قىستاقتاعى الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ دارىندىلارىن تاربيەلەۋدى جەدەلدەتۋ
(10) اۋىل - قىستاق وقىتۋشىلار قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ. قالا مەن اۋىلدا بىرلىككە كەلگەن باستاۋىش، ورتا مەكتەپ وقىتۋشى، جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەرىنىڭ شتات ولشەمىن تياناقتاندىرۋ. توڭكەرىستىك بايىرعى رايونداردىڭ، ۇلتتىق رايونداردىڭ، شەكارا رايونداردىڭ دارىندىلارىن قولداۋ جوسپارىن، وقىتۋشىلاردىڭ ارناۋلى جوسپارىن جانە ساقا وقىتۋشىلاردىڭ لەكسيا سويلەۋ جوسپارىن ءۇرتىس اتقارۋ. اۋىل - قىستاقتاعى تىرەكتى وقىتۋشىلاردى تاربيەلەۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، جەرگىلىكتى تاڭداۋلى وقىتۋشىلاردى دالمە - ءدال باۋلۋ. «مەملەكەتتىك تاربيەلەۋ - باۋلۋ جوسپارىنا» رەفورما جاساۋ جانە ونى كەمەلدەندىرۋ، «ينتەرنەت + مىندەتتى وقۋ – اعارتۋ» فورماسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، اۋىل - قىستاق وقىتۋشىلارىنىڭ دامۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرۋ. اۋىل – قىستاق مەكتەپتەرىندە ۇزاق ۋاقىت ساباق وتكەن وقىتۋشىلاردىڭ كاسىپتىك اتاعىن باعالاۋدا بەلگىلەمە بويىنشا «باعىتتامالى باعالاۋ، باعىتتامالى ىستەتۋ» شاراسىن قولدانۋ، جوعارى دارەجەلى قىزمەت ورىندارىندا جالپى مولشەرىن مەڭگەرۋ، سالىستىرما بويىنشا ءبىر جاقتى ەتۋ شاراسىن اتقارۋ، بۇل جاعىندا سول مەكتەپتىڭ جۇمىس ورنى قۇرىلىمىنىڭ سالىستىرماسىنداعى شەكتەمەگە ۇشىراتپاۋ. اۋىل - قىستاق وقىتۋشىلارىنا تۇرمىستىق قوسىمشا قاراجات بەرۋ ساياساتىن ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، اۋىل - قىستاق مەكتەپتەرىندەگى وقىتۋشىلاردىڭ اينالمالى جاتاق قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، بەلگىلەمەگە ساي شارتقا ۇيلەسەتىن اۋىل - قىستاق وقىتۋشىلارىن جەرگىلىكتى ورىننىڭ تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىزداندىرۋ كولەمىنە ەنگىزۋ.
(11) اۋىل - قىستاق دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق دارىندىلار قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ. قىزمەت وتەلەتىن حالىق سانىنىڭ %1ى اينالاسىنداعى سالىستىرما بويىنشا، اۋداندى بىرلىك ەتىپ، ءار 5 جىلدا اۋىل - قالاشىق ەمحانالارى قىزمەتكەرلەرىنىڭ شتات جالپى مولشەرىن يكەمدى رەتتەپ، اۋدان كولەمىندە ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ پايدالانۋعا رۇقسات ەتىپ، بوس شتاتتاردان ويداعىداي، تولىق پايدالانۋ. اۋىل - قىستاق نەگىزگى ساتى ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ قۇرىلىمدارىندا قىزمەتكەردى اشىق قابىلداۋدى ىلگەرىلەتۋ، جاپالى، شەت - شالعاي وڭىرلەردەگى اۋدان دارەجەلى جانە نەگىزگى ساتى ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ قۇرىلىمدارىندا جاعدايعا قاراي وقۋ تاريحى، جاسى سياقتى قىزمەتكەر قابىلداۋ شارت - جاعدايىن لايىقتى كەڭەيتىپ، شۇعىل قاجەت بولىپ وتىرعان دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق كاسىپتىك دارىندىلارىنا بەتپە - بەت ەمتيحان بەرۋ، تىكەلەي تەكسەرۋ سياقتى تاسىلدەرمەن اشىق قىزمەتكەر قابىلداۋعا بولادى. اۋىل - قالاشىق ەمحانالارىندا كەمىندە ءبىر الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ شيپاگەرى بولۋ كەرەك. بەساسپاپ شيپاگەرلەردى، ەرەكشە قىزمەت ورنى جوسپارىن، اۋىل - قىستاقتاعى تاپسىرىس بويىنشا باعىتتامالى مەديتسينالىق وقۋشىلاردى اقىسىز تاربيەلەۋدى جانە كومەكشى بەساسپاپ شيپاگەرلەردى تاربيەلەۋدى ىشكەرىلەي اتقارىپ، قالاداعى 2 - دارەجەلى جانە ودان جوعارى شيپاحانالاردا قىزمەت ىستەپ جاتقان نەمەسە زەينەتكە شىققان شيپاگەرلەردىڭ اۋىل - قىستاقتاعى نەگىزگى ساتى ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ قۇرىلىمدارىندا كوپ ورىندا كاسىپپەن شۇعىلدانۋىنا قولداۋ كورسەتىپ، اۋىل - قىستاق ەمدەۋ ورىندارىن قۇرىپ، اۋىل - قىستاقتاعى دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق دارىندىلار قوسىنىن تولىقتاۋ. اۋىل - قىستاق نەگىزگى ساتى دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق دارىندىلارىن ىنتالاندىرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، كاسىپتىك اتاق ءوسىرۋ جانە بەيىمدەلۋ ساياساتىن تياناقتاندىرىپ، اۋىل - قالاشىق ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ قۇرىلىمدارىنىڭ جۇمىس ورنىن ورنالاستىرۋدى ساپالىلاندىرىپ، اۋىل - قىستاق نەگىزگى ساتى ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ قۇرىلىمدارىنىڭ ونىمدىلىك ەڭبەكاقىسىنىڭ جالپى مولشەرى مەن دەڭگەيىن ساياسات بويىنشا ۇيلەسىمدى تەكسەرىپ بەكىتۋ. اۋىل - قىستاق نەگىزگى ساتى دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق دارىندىلارىنىڭ قابىلەتىن جوعارىلاتۋ بويىنشا تاربيەلەۋ نىساندارىن ساپالىلاندىرىپ، قىزمەت ورنىندا تاربيەلەۋدى جانە ۇزدىكسىز تاربيەلەۋدى كۇشەيتۋ. اۋىل - قىستاق شيپاگەرلەرىنىڭ ءتۇرلى كومەك قاراجاتىن تياناقتاندىرىپ، اۋىل - قىستاق شيپاگەرلەرىنىڭ كىرىس مامىلەسىن بىرتىندەپ جوعارىلاتىپ، اۋىل - قىستاق شيپاگەرلەرىنىڭ نەگىزدىك زەينەتكەرلىك قامسىزداندىرۋىنا قاتىناسۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەپ، اۋىل - قىستاق بەساسپاپ كاسىپتىك كومەكشى شيپاگەرلەرىنىڭ تولىمدىلىق ەمتيحانىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، اۋىل - قىستاق شيپاگەرلەرىنىڭ كاسىپتىك (كومەكشى) شيپاگەرلەرگە اينالۋىن ىلگەرىلەتىپ، مەديتسينا ماماندىعى بويىنشا جوعارى مەكتەپتەردەن وقۋ بىتىرگەن وقۋشىلاردىڭ اۋىل - قىستاقتا شيپاگەرلىك كاسىبىمەن شۇعىلدانۋىن ەمتيحانسىز تىركەۋگە الۋعا جەتەكشىلىك ەتۋ. ءوز جەرىنەن شىققان، باعىتتامالى قابىلدانىپ، اقىسىز وقىتىلعان ءبىر توپ ستۋدەنتتى اۋىل – قىستاققا قايتىپ شيپاگەرلىكپەن شۇعىلدانۋعا شابىتتاندىرۋ، اۋىل - قىستاق دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق قىزمەت قوسىنىن ءتۇرلى جولدارمەن تاربيەلەپ، اۋىل - قىستاقتىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋعا قىزمەت وتەۋ جانە جونگە سالۋ دەڭگەيىن جاقسارتۋ.
(12) اۋىل - قىستاق مادەنيەت، ساياحات، دەنەتاربيە دارىندىلار قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ. مادەنيەت، ساياحات، دەنەتاربيە دارىندىلارىنىڭ اۋىلدارعا بارىپ قىزمەت وتەۋىن ىلگەرىلەتىپ، توڭكەرىستىك بايىرعى رايوندارعا، ۇلتتىق رايوندارعا، شەكارا رايوندارعا ءتۇيىندى تۇردە بەيىمدەۋ. مادەنيەت جانە ساياحات، راديو - تەلەۆيزيا، توراپتىق دىبىس - كەسكىن سياقتى كاسىپتىك دارىندىلاردى سۇيەمەلدەۋ ساياساتىن كەمەلدەندىرىپ، اۋىل - قىستاق ادەبيەت - كوركەمونەر قوعامدىق ۇيىمدارىنان، جاسامپازدىق توپتارىنان، مادەنيەت ەرىكتىلەرىنەن، بەيزاتتىق مادەني مۇرالارعا مۇراگەرلىك ەتۋشىلەردەن جانە اۋىل - قىستاق ساياحاتىنان ۇلگى كورسەتۋشىلەردەن ءبىر توبىن جەتىلدىرۋ. سپورتشىلاردى، جاتتىقتىرۋشىلاردى، دەنەتاربيە كاسىبىنىڭ وقىتۋشى - وقۋشىلارىن، دەنەتاربيە عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرىن اۋىل - قىستاق دەنەتاربيەسىنە جەتەكشىلىك ەتۋگە ەرىكتى قىزمەت وتەۋگە قاتىناسۋعا شابىتتاندىرۋ.
(13) اۋىل - قىستاق جوسپار قۇرىلىسىنىڭ دارىندىلار قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ. اۋىل - قىستاققا قانىق باس جوسپارلاۋشى، اۋىل - قىستاق جوبالاۋشىسى، ساۋلەتشى، جوبالاۋشىلاردىڭ، سونداي – اق وسى تۇردەگى ۇيىرمەلەردىڭ قىستاق جوباسىن جاساۋعا، ەرەكشە كورىنىستەردى جاساۋعا، گۋمانيتارلىق بەت – بەينە جاعىنان جەتەكشىلىك ەتۋگە ات سالىسۋىنا قولداۋ كورسەتىپ، جوبالاۋ قۇرىلىسىنىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ ەرەكشە بەت - بەينەسىن سومداۋ. قالا مەن اۋىلدىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن باسقارۋ، قورعاۋ دارىندىلارىن ءوزارا بايلانىستىرۋدى، ورتاق يگىلىكتەنۋدى ءبىر تۇتاس ىلگەرىلەتىپ، قىزمەت وتەۋ تەكشەسىن قۇرىپ، اۋىس - كۇيىس مەحانيزمىن ىركىلىسسىزدەندىرۋ. اۋىل - قىستاق جەرگىلىكتى قۇرىلىس دارىندىلارىن جەتىلدىرۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، اۋىل - قىستاق قۇرىلىسى شەبەرلەرىن تاربيەلەۋدى جانە باسقارۋدى كۇشەيتىپ، جول جوندەۋشى، سۋ يگىلىگى قىزمەتكەرى، دارەتحانا جاڭالاۋ مامانى، اۋىل - قىستاق تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنا جەتەكشىلىك ەتۋشى قاتارلى كاسىپتىك قىزمەتكەرلەردى جەتىلدىرىپ، اۋىل - قىستاق ورتاسىن جونگە سالۋ، نەگىزدىك قۇرىلعى جانە اۋىل - قىستاق تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىن باسقارۋ، قورعاۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ.
بەسىنشى، اۋىل - قىستاقتى جونگە سالۋ دارىندىلارىن جەتىلدىرۋدى جەدەلدەتۋ
(14) اۋىل - قالاشىق پارتيا، ۇكىمەت دارىندىلار قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ. اۋىل - قالاشىق باسشىلىق القاسىن، اسىرەسە، اۋىل - قالاشىق پارتكوم شۋجيلەرىن تاڭداۋلىلاردان، مىقتىلاردان تاڭداپ سەپتەۋ، اۋىل - قالاشىق ءىسورىن قىزمەتكەرلەرىنەن، تاڭداۋلى قىستاق پارتيا ۇيىمى شۋجيلەرىنەن، قىستاقتارعا بارىپ مىندەت وتەگەن تاڭداپ اۋىستىرىلاتىن وقۋشىلاردان، قىستاقتا تۇراتىن ءبىرىنشى شۋجيلەردەن، قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىندەگىلەر اراسىنان اۋىل - قالاشىق باسشى كادرلارىن تاڭداپ ءوسىرۋدى ۇدايىلاندىرۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ. اۋىل - قالاشىق شتاتىن ارناۋلى ازىرلەپ، ارناۋلى ىستەتۋ ءتاسىلىن قولدانىپ، اۋىل - قالاشىققا جاڭادان قابىلدانعان ۇكىمەت قىزمەتكەرلەرىنىڭ اۋىل - قالاشىقتا تۇراتىن ەڭ تومەنگى قىزمەت وتەۋ جىل شەگىن ايقىنداۋ، اۋىل - قالاشىقتان قىزمەتكەرلەردى ۋاقىتتىق قابىلداپ ىستەتۋ ءىسىن ارناعا ءتۇسىرۋ. اۋىل - قالاشىق قىزمەتىنە بەرىلەتىن قوسىمشا قاراجات پەن جاپالى، شەت - شالعاي وڭىرلەرگە بەرىلەتىن قوسىمشا قاراجات ساياساتىن تياناقتاندىرىپ، اۋىل - قالاشىق ورگاندارىنداعى قىزمەتكەرلەردىڭ كىرىسىنىڭ اۋدانعا توتە قاراستى ورگاندارداعى دارەجەلەس قىزمەتكەرلەردىكىنەن جوعارى بولۋىنا كەپىلدىك ەتۋ. جاپالى، شەت - شالعاي وڭىرلەردەگى اۋىل - قالاشىق ۇكىمەت قىزمەتكەرلەرىن قابىلداۋ ساياساتىن تياناقتاندىرىپ، شارت - جاعداي مەن ەمتيحان بەرۋ سالىستىرماسىن لايىقتى تومەندەتىپ، اۋدان، اۋىل ەكى دارەجەلى ورىنداردىڭ جوعارى مەكتەپ بىتىرگەن وقۋشىلار، قوسىننان شەگىنگەن اسكەريلەر سياقتى جەرگىلىكتى نوپوستاعى نەمەسە جەرگىلىكتى ورىندا ۇزاق ۋاقىت تۇرمىس كەشىرىپ قىزمەت ىستەيتىن قىزمەتكەرلەردەن ەمتيحان الۋىنا جول بەرۋ.
(15) قىستاق پارتيا ۇيىمىنىڭ باستاماشىلار قوسىنىنىڭ جالپى تۇلعالىق ساپالىلانۋىن، جوعارىلاۋىن ىلگەرىلەتۋ. ساياسي ولشەمدى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋدا تاباندى بولىپ، يدەيالىق - ساياسي ساپاسى جاقسى، ءمورالى جاقسى، بايۋعا باستاۋ قابىلەتى كۇشتى، سايكەستىرۋ قابىلەتى كۇشتى، ءادىل، تۋراشىل، پاك، تارتىپشەڭ، بۇقارا ءۇشىن قىزۋ ىنتامەن قىزمەت ىستەيتىن پارتيا مۇشەلەرىن قىستاق پارتيا ۇيىمىنىڭ شۋجيلىگىنە تاڭداپ ءوسىرۋ. قىستاقتاعى اۋقاتتانۋ شەبەرلەرىنەن، سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەپ، ساۋدامەن شۇعىلدانىپ، اۋىلىنا قايتقانداردان، ءوز جەرىندەگى داشۋەدەن وقۋ بىتىرگەن وقۋشىلاردان، قوسىننان شەگىنگەن اسكەريلەردەن شىققان پارتيا مۇشەلەرى اراسىنان قىستاق پارتيا ۇيىمىنىڭ شۋجيىن تاربيەلەۋگە، تاڭداپ وسىرۋگە ءمان بەرۋ. قىستاقتا قازىرشە پارتيا ۇيىمىنىڭ شۋجيلىگىنە لايىقتى كانديدات بولماسا، جوعارى دارەجەلى ورگانداردان، كاسىپورىن، ءىسورىندارداعى تاڭداۋلى پارتيالى كادرلاردان تاڭداپ جىبەرۋگە بولادى، شارت - جاعدايى بار جەرلەردىڭ دە قىستاق اتتاپ مىندەت وتەۋ جونىندە ىزدەنىس جاساۋىنا بولادى. قىستاق پارتيا ۇيىمى شۋجيلەرىنىڭ اۋدان دارەجەلى پارتكوم ۇيىمداستىرۋ تاراۋلارىنىڭ ەستەلىككە الىپ باسقارۋ ءتۇزىمى مەن قىستاق «ەكى كوميتەت» مۇشەلەرىنىڭ تولىمدىلىعىن بىرلەسىپ تەكسەرۋ مەحانيزمىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، قىستاق «ەكى كوميتەتى» مۇشەلەرىنىڭ جاقىن تۋىستارىنىڭ تايساپ تۇرۋىن جۇزەگە اسىرىپ، قىستاق كادرلارى قوسىنىن كىرشىكسىزدەندىرۋ، ساپالىلاندىرۋ. تاڭداۋلى قىستاق پارتيا ۇيىمى شۋجيلەرىنەن اۋىل - قالاشىق ۇكىمەت قىزمەتكەرلەرىن قابىلداۋ، اۋىل - قالاشىق ءىسورىن شتاتىنداعى قىزمەتكەرلەردى قابىلداۋ تەبىنىن ارتتىرۋ. اۋدان دارەجەلى پارتكومدار ءار جىلى كەمىندە ءبىر رەت قىستاق پارتيا ۇيىمى شۋجيلەرىن تاربيەلەپ، قىستاق كادرلارى مەن شارۋالاردىڭ وقۋ تاريحى تاربيەسىنە قاتىناسۋىنا قولداۋ كورسەتۋ. ءتۇيىندى اۋىل - قىستاقتارعا قىستاقتا تۇراتىن ءبىرىنشى شۋجيلەر مەن قىزمەت اترەتتەرىن تاڭداپ جىبەرۋ تۇزىمىندە تاباندى بولۋ جانە ونى كەمەلدەندىرۋ.
(16) «ءبىر قىستاقتا ءبىر ستۋدەنت» تاربيەلەۋ جوسپارىن اتقارۋ. جەر - جەردى ءبىر توپ جوعارى دارەجەلى كاسىپتىك مەكتەپتەردى تاڭداپ الۋعا شابىتتاندىرىپ، قاتىستى بەلگىلەمەلەر بويىنشا، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ قاجەتىنە ساي، اۋىل شارۋاشىلىعىنا ساياتىن كاسىپتەردى اشىپ، قىستاق كادرلارى، جاڭاشا اۋىل شارۋاشىلىق تيجارات تۇلعالارىنىڭ باستاماشىلارى، قوسىننان شەگىنگەن اسكەريلەر، اۋىلىنا قايتىپ يگىلىك جاراتقان شارۋ جۇمىسكەرلەر سياقتىلاردى قولداپ، مەكتەپتە ۇيرەنۋ، يكەمدى وقۋ ءتۇزىمى، اۋىل - قىستاق عىلىمىن اۋىستىرۋ، وقۋ - اعارتۋدى اۋىل - قىستاققا جەتكىزۋ سياقتى تاسىلدەردى قولدانىپ، سول جەردىڭ وزىندە، جاقىن ماڭدا كاسىپتىك جوعارى دارەجەلى ءبىلىم الىپ، اۋىلداعى ءبىر توپ ستۋدەنتتەردى، اۋىل - قىستاقتى جونگە سالۋ دارىندىلارىن جەتىلدىرۋ. تاڭداپ اۋىستىرىلاتىن وقۋشىلاردى قىستاقتارعا بارىپ مىندەتكە تاعايىنداۋ، ستۋدەنت قىستاق ءمانساپتىلارىنىڭ قاتىستى مىندەتىن اتقارۋ، ستۋدەنت قىستاق باستىقتارىن باسقارۋ قىزمەتىن اناعۇرلىم كۇشەيتىپ، تاڭداپ وسىرىلەتىن وقۋشىلارعا قاراتا ادەتتە وسى جىلعى مەملەكەت قىزمەتكەرلەرىن قابىلداۋ جوسپارىنىڭ %10 ى اينالاسىنداعى كولەم تالابىن تياناقتاندىرۋ. جەر - جەردىڭ جوعارى مەكتەپ بىتىرگەن وقۋشىلاردى قىستاقتارعا بارىپ قىزمەت ىستەۋگە ءتۇرلى جولدارمەن قابىلداۋىنا دەم بەرۋ. جوعارى مەكتەپ بىتىرگەن وقۋشىلارعا قاراتا «ءۇشتى قولداۋ، ءبىردى سۇيەمەلدەۋ» جوسپارى بويىنشا قابىلداۋ كولەمىن كەڭەيتۋ.
(17) اۋىل - قىستاق قوعامدىق قىزمەت دارىندىلار قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ. اۋىل - قالاشىق قوعامدىق قىزمەت وتەۋ پۋنكتى قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، ۇكىمەتتىك ساتىپ الۋعا قىزمەت وتەۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، قوعامدىق قىزمەت دارىندىلارىن كاسىپتىك قىزمەت وتەۋگە باۋراپ، قوعامدىق قىزمەتكە قىزمەت وتەۋ تۇرىندەگى قوعامدىق ۇيىمداردى كۇش سالا جەتىلدىرۋ. جەرگىلىكتى قوعامدىق قىزمەتتىڭ كاسىپتىك دارىندىلارىن تاربيەلەۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، قىستاق كادرلارى، جاس پارتيا مۇشەلەرى سياقتىلاردى قوعامدىق قىزمەتتىڭ كاسىپتىك تولىمدىلىعىن باعالاۋ جانە ءتۇرلى تاربيەلەۋ كۋرستارىنا قاتىناسۋعا شابىتتاندىرۋ. بايىرعى توڭكەرىستىك رايونداردىڭ، ۇلتتىق رايونداردىڭ، شەكارا رايونداردىڭ قوعامدىق قىزمەت ماماندارىن قولداۋ جوسپارىن ۇزدىكسىز اتقارۋ. اۋىل - قىستاق بالالارىنا قامقورلىق جاساۋ، قىزمەت وتەۋ دارىندىلار قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ. نىساندارعا قاراتا سيلىق، تولىقتاما بەرۋ، سالىقتى كەمەيتۋ، كەشىرىم ەتۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى جوعارى مەكتەپ بىتىرگەن وقۋشىلاردى، قوسىننان شەگىنگەن اسكەريلەردى، اۋىلىنا قايتقانداردى، اۋىلعا كەلگەندەردى الەۋمەتتىك اۋماقتارعا قىزمەت وتەۋگە جەتەكتەۋ.
(18) اۋىل - قىستاق شارۋاشىلىق باسقارۋ دارىندىلار قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ. اۋىل - قىستاق شارۋاشىلىعىن باسقارۋدىڭ اكىمشىلىك مىندەتى مەن كاسىپتىك مىندەتىن زاڭ - ەرەجە بويىنشا ايىرىپ، مىندەت مازمۇنى تىزىمدىگىن ورناتۋ جانە كەمەلدەندىرۋ. قابىلداۋ، رەتتەۋ، ۇسىنىس ەتۋ سياقتى تاسىلدەردى قولدانىپ، ارناۋلى، قوسىمشا مىندەت وتەيتىن قىزمەتكەرلەردى ورنالاستىرۋ سياقتى جولدارمەن اۋىل - قىستاق شارۋاشىلىق باسقارۋ قوسىنىن تولىقتاپ، ءىس ىستەيتىن، جاۋاپتى بولاتىن ادام بولۋىنا كەپىلدىك ەتۋ. كاسىپتىك تاربيەلەۋدى كۇشەيتىپ، 3 جىل ىشىندە ءبىر رەت كەزەكپەن تاربيەلەۋگە كۇش سالۋ. اۋىل - قىستاق جەرىن كوتەرمەگە الىپ شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ داۋ - شارىن جاراستىرۋ، تورەلىك ايتۋ دارىندىلار قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، جەر - جەردى تورەشىلەردىڭ دارەجەسىن باعالاۋ ءتۇزىمىن ورناتۋ جونىندە ىزدەنىس جاساۋعا شابىتتاندىرۋ. اۋىل - قىستاق سەلبەستىك ۇيىمدارىن باسقارۋ كاسىبىن اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكتەرىنىڭ كاسىپتىك اتاعىن باعالاۋ كولەمىنە ەنگىزىپ، باعالاۋ ولشەمىن كەمەلدەندىرۋ. اۋىل - قىستاق كوللەكتيۆ شارۋاشىلىق ۇيىمدارىنىڭ دارىندىلاردى باۋلۋىن كۇشەيتىپ، شابىتتاندىرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرۋ.
(19) اۋىل - قىستاق زاڭ دارىندىلارى قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ. اۋىل شارۋاشىلىق جالپىلىق اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋ دارىندىلار قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، زاڭ اتقارۋشى قىزمەتكەرلەردى تاربيەلەۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، ەڭبەكاقى مامىلەسى مەن كاسىپتىك قامتاماسىزداندىرۋ ساياساتىن كەمەلدەندىرىپ، جالپىلىق پەن ارنايىلىق ۇشتاسقان، بىردە ارنايىلانعان، كوپ جاقتان ىسىلعان زاڭ اتقارۋ دارىندىلارىن جەتىلدىرۋ. الەۋمەتتىك زاڭدىق قىزمەت وتەۋ كۇشتەرىنىڭ تومەنگە ءتۇسۋىن ىلگەرىلەتىپ، قابىلداۋ، ۇسىنىسپەن ىستەتۋ، ۇكىمەت قىزمەت وتەۋدى ساتىپ الۋ، ەرىكتىلەر قوسىنىن دامىتۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى اۋىل - قالاشىق ءادىليا ورىندارىنىڭ الەۋمەتتىك زاڭدىق قىزمەت وتەۋ دارىندىلار قوسىنىن تولىقتاپ، اۋىل - قىستاق زاڭدىق قىزمەت وتەۋ دارىندىلارىن تاربيەلەۋدى كۇشەيتۋ. قىستاق كادرلارى، قىستاق ايەلدەر بىرلەستىگى اتقارۋ كوميتەتى، حالىقتىق جاراستىرۋشى، بولەك بويىنشا باسقارۋشى، قىستاق تۇرعىندارى گرۋپپا باستىعى، قوسىننان شەگىنگەن اسكەريلەر سياقتىلاردى ءتۇيىن ەتىپ، «زاڭ جاعىنان اڭعارلى ادامداردى» جەدەل جەتىلدىرۋ. اۋىل - قىستاقتا زاڭدى ۇيرەنۋدەن، زاڭدى قولدانۋدان ۇلگى كورسەتەتىن وتباسىلاردى جەتىلدىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى جالپىلىق اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋشى قىزمەتكەرلەرى مەن اۋىل - قىستاقتاعى زاڭدى ۇيرەنۋدەن، زاڭدى قولدانۋدان ۇلگى كورسەتەتىن وتباسىلاردى تىعىز ۇشتاستىرۋ مەحانيزمىن ورناتۋ. اۋىل - قىستاق حالىقتىق جاراستىرۋشىلار قوسىنىنىڭ ماماندانۋ ورەسىن جوعارىلاتىپ، اۋىل - قىستاقتاعى «بەس ساقا» ادامداردىڭ اراسىنان حالىقتىق جاراستىرۋشىلاردى ۇسىنىس ەتۋدى تارتىپپەن ىلگەرىلەتۋ. «ءبىر قىستاقتا ءبىر زاڭ اقىلشىسى بولۋ» ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋ جانە تياناقتاندىرۋ.
التىنشى، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق عىلىم - تەحنيكا دارىندىلارىن جەتىلدىرۋدى جەدەلدەتۋ
(20) اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق جوعارى عىلىم - تەحنيكاسىنىڭ كوشباسشى دارىندىلارىن جەتىلدىرۋ. مەملەكەتتىڭ كەلەلى دارىندىلار ينجەنەرياسى، دارىندىلار ارناۋلى نىسانى بويىنشا اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق سالاسىنا الدىمەن قولداۋ كورسەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق عىلمي زەرتتەۋىندەگى ۇزدىك دارىندىلاردى تاربيەلەۋدى ىلگەرىلەتىپ، جەر - جەردى اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق سالاسىنداعى «دارىندىلاردى ەنگىزۋ جوسپارىن» اتقارۋعا ىنتالاندىرىپ، جوعارى عىلىم - تەحنيكالىق كوشباسشى دارىندىلار مەن توپتاردان ءبىر توبىن جەدەل جەتىلدىرۋ. تاڭداۋلى جاس زاپاس دارىندىلاردى تاربيەلەۋدى كۇشەيتىپ، نەگىزگى ساتىعا قىزمەت وتەۋ بەتالىسىن كورنەكتىلەندىرۋ. جوعارى عىلىم - تەحنيكا كوشباسشى دارىندىلارىنىڭ قاتىستى ساياساتتار بويىنشا مەملەكەتتىك اۋىل شارۋاشىلىق جوعارى، جاڭا تەحنيكا كاسىبىنەن ۇلگى كورسەتۋ رايونى، اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم - تەحنيكا باقشا رايونى سياقتىلارعا ىرگە تەبۋىنە قولداۋ كورسەتۋ.
(21) اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق جاراتاتىن دارىندىلاردى تاربيەلەۋ. وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپ سالاسى تەحنيكا جۇيەسى، اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋ وداعى، وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپ سالاسى عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋ ورتالىعى سياقتى تۇعىرلارعا سۇيەنىپ، دارىندىلاردى بايقاۋ، جەتىلدىرۋ، ۇيىستىرۋ. اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپورىندارىنىڭ عىلىم - تەحنيكا دارىندىلارىن جەتىلدىرۋدى كۇشەيتۋ. اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق عىلمي زەرتتەۋىن جوسپارعا الۋ، جەتىستىكتەردى باعالاۋ، جەتىستىكتەردى كادەگە جاراتۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ، عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنىڭ قوسىمشا مىندەت وتەۋى، قوسىمشا ەڭبەكاقى الۋى، جارنا ۇقىعى مەن كەسىكتى ساۋدا ۇقىعىنان تەڭ يگىلىكتەنۋى، باستاماشى بولىپ كاسىپورىن قۇرۋى، جەتىستىكتەر بويىنشا ۇقىق - مۇددەنى ءبولۋ سياقتى شابىتتاندىرۋ ادىستەرىن كەمەلدەندىرۋ.
(22) اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق عىلىم - تەحنيكاسىن جالپىلاستىراتىن دارىندىلاردى تاربيەلەۋ. اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكاسىن جالپىلاستىرۋ جۇيەسى رەفورماسىندا جاڭالىق جاراتۋدى ىلگەرىلەتىپ، الەۋمەتتىك يگىلىك سيپاتىنداعى جانە تيجاراتتىق اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكاسىن جالپىلاستىرۋدى توعىسپالى دامىتۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، ارتقان قۇن قىزمەت وتەۋىمەن قامداپ، ۇيلەسىمدى اقى الۋعا جول بەرۋ. اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكاسىن جالپىلاستىرۋعا قىزمەت وتەۋدى ەرەكشە ۇسىنىس ەتۋ جوسپارىن جاپپاي اتقارۋ. اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكتەرىنىڭ كاسىپتىك اتاق ءتۇزىمى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، قىزمەت ناتيجەسى دەڭگەيى مەن ءىس جۇزىندىك ۇلەسىن كورنەكتىلەندىرىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ ءبىرىنشى شەبىنە قىزمەت وتەيتىن دارىندىلارعا بەيىمدەلىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق عىلىم - تەحنيكاسىن جالپىلاستىراتىن دارىندىلاردى پارىقتى تۇردە تۇرگە ءبولىپ باعالاۋ. نەگىزگى ساتىداعى اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكتەرىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، جاس تىرەكتى اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكتەرىن ءتۇيىندى تۇردە تاربيەلەۋ. اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ ساپا حاۋىپسىزدىگىن سايكەستىرۋشىلەر، ينفورماتسيا قىزمەتكەرلەرى قوسىنىن قۇرۋ جانە اقاۋسىزداندىرۋ. جەرگىلىكتى ورىنداردى «جەرگىلىكتى ماماندارعا»، «ەگىنشىلىك ماماندارىنا»، «اۋىلدا يگىلىك جاراتۋشىلارعا» قوسىمشا قاراجات بەرۋگە شابىتتاندىرۋ. «ەڭ تاڭداۋلى اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكتەرىن ىزدەۋ» قيمىلىن ورىستەتۋ. عىلمي زەرتتەۋ ورىندارىنىڭ، جوعارى مەكتەپتەردىڭ مامانداردىڭ نەگىزگى ساتىعا قىزمەت وتەۋ قيمىلىن ورىستەتۋىنە جەتەكشىلىك ەتۋ، «عىلىم - تەحنيكالىق شاعىن اۋلا» سياقتى تاربيەلەۋ ۇلگىسىن جالپىلاستىرىپ، اسپيرانتتاردى اۋىل - قىستاققا جىبەرىپ، قولدانىلمالى تەحنيكانى زەرتتەۋ جانە جالپىلاستىرۋ، قىزمەت وتەۋ قىزمەتىن ورىستەتۋ.
(23) عىلىم - تەحنيكا ارناۋلى قىزمەتكەرلەرى قوسىنىن دامىتۋ جانە ۇلعايتۋ. ۇكىمەت تاڭداپ جىبەرۋ، بازار تاڭداۋ، ەرىكتى قاتىناسۋ پرينسيبىندە تاباندى بولىپ، عىلىم - تەحنيكا ارناۋلى قىزمەتكەرلەرىنىڭ قىزمەت مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، عىلىم - تەحنيكا ارناۋلى قىزمەتكەرلەرىنىڭ كەلۋ قاينارى ارناسىن كەڭەيتىپ، ءار دارەجەلى عىلىم - تەحنيكا ارناۋلى قىزمەتكەرلەرىنىڭ عىلىم - تەحنيكالىق قىزمەت وتەۋىن جانە يگىلىك جاراتۋ ارقىلى جەتەكشىلىك ەتۋىن جاپپاي قامتۋدى بىرتىندەپ جۇزەگە اسىرۋ. عىلىم - تەحنيكا ارناۋلى قىزمەتكەرلەرىن سۇيەمەلدەۋ، شابىتتاندىرۋ ساياساتىن كەمەلدەندىرۋ جانە ساپالىلاندىرۋ، عىلىم - تەحنيكا ارناۋلى قىزمەتكەرلەرى قىزمەتىن قولداۋ تەبىنىن ۇزدىكسىز ارتتىرۋ، مۇددە ورتاق تۇلعاسى ۇلگىسىن جالپىلاستىرۋ، عىلىم - تەحنيكا ارناۋلى قىزمەتكەرلەرىنىڭ شارۋالار كووپەراتيۆىن، كاسىپتىك - تەحنيكالىق قوعامدى جانە اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپورىندارىن قۇرۋىنا قولداۋ كورسەتۋ.
جەتىنشى، ءتۇرلى نەگىزگى تۇلعالاردىڭ اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن جەتىلدىرۋدەگى رولىن تولىق ساۋلەلەندىرۋ
(24) جوعارى دارەجەلى وقۋ - اعارتۋ دارىندىلارىن تاربيەلەۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرۋ. اۋىل شارۋاشىلىعىنا ساياتىن جوعارى مەكتەپتەردىڭ ەگىس باسىندا وقىتۋ تاربيەسىن جاپپاي كۇشەيتىپ، جەر جىرتۋ بارىسىندا وقۋ تاربيەسىنە قاتىستى ساباقتاردى اۋىل شارۋاشىلىعىنا ساياتىن كاسىپتىك وقۋشىلاردىڭ مىندەتتى ساباعى ەتۋ. كورنەكتى اۋىل شارۋاشىلىعى، ورمان شارۋاشىلىعى دارىندىلارىن تاربيەلەۋ، جەتىلدىرۋدىڭ 2.0 جوسپارىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، ۇزدىك، جاڭاشىل، جان – جاقتى ءىس تىندىراتىن، قولدانىلمالى تەحنيكانى قانىق يگەرگەن اۋىل شارۋاشىلىعى، ورمان شارۋاشىلىعى دارىندىلارىن جەدەل جەتىلدىرۋ. بيولوگيالىق تەحنيكا، ينفورماتسيا تەحنيكاسى سياقتى وسىزامانعى عىلىم - تەحنيكانى جاڭالاۋ ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعىنا ساياتىن قازىرگى كاسىپتەردىڭ دارەجگسىن جوعارىلاتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنا ساياتىن جاڭادان گۇلدەنگەن ءبىر توپ كاسىپتى اشۋ. ۋنيۆەرسال جوعارى مەكتەپتەردى اۋىل شارۋاشىلىق ءداستۇرلى پاندەرىنىڭ كاسىپتىك شەكاراسىن كەڭەيتۋگە جەتەكتەپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنا ساياتىن پاندەر كاسىبىن كوبەيتۋ. اۋىل - قىستاقتى كوركەيتۋدى، دامىتۋدى زەرتتەۋ ورنى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنا ساياتىن كاسىپتىك وقۋشى قابىلداۋدى قولداۋ سەرپىنىن ارتتىرۋ. ەگىن، ورمان شارۋاشىلىعى جوعارى مەكتەپتەرىنىڭ توراپ ارقىلى تاربيەلەۋ بايلىعىنان ورتاق يگىلىكتەنۋىن كۇشەيتىپ، قولدانىلمالى سارا تۋىندىلارمەن تاربيەلەۋ ساباق جۇيەسىن قالىپتاستىرۋ.
(25) اۋىل - قىستاققا باعىتتالعان كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋدى جەدەل دامىتۋ. اۋىل - قىستاق كاسىپتىك مەكتەپتەرىنىڭ نەگىزدىك قابىلەت قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، جوعارى دەڭگەيدەگى اۋىل شارۋاشىلىق جوعارى دارەجەلى كاسىپتىك مەكتەپتەرىنىڭ تولىق كۋرس ساتىسىنداعى كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋدى ورىستەتۋىنە الدىمەن قولداۋ كورسەتىپ، مەكتەپ پەن كاسىپورىن سەلبەستىگى، ۇكىمەت ءبولىپ بەرۋ، بايلىقتى بىرىكتىرۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى پراكتيكا، ناقتى جاتتىعۋ بازالارىنان ءبىر توبىن قۇرۋ. كاسىپتىك مەكتەپتەردىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنا ساياتىن كاسىپتىك قۇرىلىستاردى كۇشەيتۋىنە، تەحنيكالىق زەرتتەۋ - اشۋ تەكشەلەرىن اشۋىنا، ەرەكشە تەحنولوگيا كلاستارىن اشۋىنا قولداۋ كورسەتىپ، نەگىزگى ساتىلاردا شۇعىل قاجەت بولىپ وتىرعان كاسىپتىك - تەحنيكالىق دارىندىلاردى جەتىلدىرۋ. وقۋ ءتۇزىمى تاربيەسى مەن كاسىپتىك تاربيەلەۋدى ۇشتاستىرۋ ۇلگىسىن قولدانىپ، اۋىل - قىستاقتاعى 90 – جىلداردىڭ تۇلەگى مەن 2000 – جىلداردىڭ تۇلەگىن تەحنيكالىق جاقتان تاربيەلەۋ. قوسىننان شەگىنگەن اسكەريلەردى، جۇمىستان بوساعان جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردى، شارۋ جۇمىسكەرلەردى، ساپالى شارۋالاردى، ۇيدە قالعان ايەلدەردى جوعارى دارەجەلى كاسىپتىك مەكتەپتەرگە ەمتيحان بەرۋگە شابىتتاندىرۋ، مۇندا مادەنيەت ساپاسىن سىناۋ، قابىلداۋ ءنومىر شەگىن لايىقتى تومەندەتۋگە بولادى.
(26) ءار دارەجەلى پارتيا مەكتەپتەرىنە (اكىمشىلىك شۋەيۋاندارعا) سۇيەنىپ، نەگىزگى ساتى پارتيا ۇيىمدارىنىڭ كادرلار قوسىنىن جەتىلدىرۋ. پارتيا مەكتەبىنىڭ (اكىمشىلىك شۋەيۋان)، كادرلار شۋەيۋانىنىڭ نەگىزگى ارنالىق، نەگىزگى شەپتىك رولىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار كادرلارىن تاربيەلەۋدى تۇرلەر، دارەجە بويىنشا ورىستەتۋ. اۋدان دارەجەلى پارتيا مەكتەپتەرىن (اكىمشىلىك مەكتەپتەردى) نەگىزگى تۇلعا ەتىپ، قىستاق كادرلارى، قىستاقتا تۇراتىن ءبىرىنشى شۋجي، نەگىزگى ساتى وداق ۇيىمدارىنىڭ شۋجيى سياقتى اۋىل - قىستاق كادرلار قوسىنىن تاربيەلەۋدى كۇشەيتۋ. جەلى ءىشى - سىرتىن ۇشتاستىرۋ سياقتى ۇلگىلەردى قولدانىپ، پارتيا مەكتەپتەرىنىڭ (اكىمشىلىك شۋەيۋانداردىڭ)، كادرلار شۋەيۋاندارىنىڭ وقۋ - اعارتۋ بايلىعىن قىستاق پەن الەۋمەتتىك اۋماقتارعا دەيىن كەڭەيتۋ.
(27) اۋىل شارۋاشىلىق راديو - تەلەۆيزيا مەكتەبى سياقتى تاربيەلەۋ قۇرىلىمدارىنىڭ رولىن تولىق ساۋلەلەندىرۋ. كاسىپتىك مەكتەپتەر، اۋىل شارۋاشىلىق راديو - تەلەۆيزيا مەكتەپتەرى، اۋىل - قىستاق ەرەسەكتەر مادەنيەت تەحنيكاسىن جەتىلدىرۋ مەكتەپتەرى (قۇرىلىمدارى)، اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكاسىن جالپىلاستىرۋ قۇرىلىمدارى، اۋىل شارۋاشىلىق عىلمي زەرتتەۋ ورىندارى سياقتىلاردى قولداپ، ساپالى شارۋالار، شەبەر ۇستالار سياقتى جەرگىلىكتى دارىندىلاردى تاربيەلەۋدى كۇشەيتۋ. شارۋالاردىڭ وقۋ ءنومىرى بانكەسىن قۇرۋ جونىندە ىزدەنىس جاساپ، شارۋالاردى تاربيەلەۋ مەن كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋدىڭ ءونىمدى ۇشتاسۋىن ىلگەرىلەتۋ. ۇكىمەت جەتەكشىلىك ەتەتىن، كوپ نەگىزدى ات سالىساتىن ۇسىنىلىم مەحانيزمىن ورناتىپ، شارۋالاردى تاربيەلەۋ، باۋلۋ قاراجاتىن بەلگىلەمە بويىنشا ءار دارەجەلى مەجە ەسەپكە ەنگىزىپ، قوعامدىق كاپيتال ۇسىنىلىمىن باۋراۋ.
(28) كاسىپورىنداردىڭ اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن تاربيەلەۋگە قاتىناسۋىن قولداۋ. اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپورىندارىن شيكىزات بازاسى، كاسىپ باقشا رايونى سياقتىلارعا سۇيەنىپ ناقتى جاتتىعۋ بازاسىن قۇرۋعا جەتەكتەپ، شارۋالاردىڭ قولدانىلمالى جاڭا تەحنيكانى قولدانۋىن ىلگەرىلەتۋ جانە ولاردى وسى جاعىنان تاربيەلەۋ. اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپورىندارىنىڭ ينفورماتسيا، عىلىم - تەحنيكا، ايگىلى ماركا، قارجى سياقتى ابزالدىقتارعا سۇيەنىپ، شارۋالاردى وتباسىلىق ەگىس الاڭدارىن، شارۋالار كووپەراتيۆتەرىن قۇرۋعا جەتەكشىلىك ەتۋىنە شابىت بەرۋ، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن جەتىلدىرۋ بازاسىن قۇرۋ. اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپورىندارىنىڭ عىلمي زەرتتەۋ اكادەميالارىمەن، جوعارى مەكتەپتەرمەن بىرلەسىپ ءوندىرىس، وقىتۋ، زەرتتەۋ، قولدانۋ جاقتارىنان سەلبەسە وتىرىپ جاڭالىق اشۋ بازاسىن قۇرۋىنا، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ دارىندىلارىن جەتىلدىرۋىنە قولداۋ كورسەتۋ.
سەگىزىنشى، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن دامىتۋ ءتۇزىلىس، مەحانيزمىن ورناتۋ جانە كەمەلدەندىرۋ
(29) اۋىل - قىستاق قىزمەتى كادرلارىن تاربيەلەۋ، شىنىقتىرۋ ءتۇزىمىن اقاۋسىزداندىرۋ. اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى ورگاندارداعى جاس كادرلاردى اۋىل - قىستاق نەگىزگى ساتىلارىندا باۋلۋ، شىنىقتىرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى ورگاندارداعى دامۋ كومەسكى كۇشى بار جاس كادرلاردى اۋىل - قالاشىقتارعا مىندەت وتەۋگە، ءمانساپقا ءىلىپ قويۋعا جوسپارلى تۇردە تاڭداپ جىبەرىپ، تاڭداۋلى كادرلاردى اۋىل - قىستاققا جۇمىس ىستەۋگە، يگىلىك جاراتۋعا ءتۇرلى جولدارمەن تاڭداپ جىبەرۋ.
(30) اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن تاربيەلەۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋ. ۇكىمەت قاراجاتىمەن وقيتىن پەداگوگيكا وقۋشىلارىن تاربيەلەۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، باعىتتامالى تاربيەلەۋدى جولعا قويىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ قىزمەت وتەۋ جىل شەگىن ايقىنداپ، ەرەكشە قىزمەت ورنى جوسپارىن جالپىلىق قاراجاتپەن وقيتىن پەداگوگيكا وقۋشىلارىن تاربيەلەۋمەن ۇشتاستىرۋدى ىلگەرىلەتۋ. كاسىپتىك مەكتەپتەردىڭ (تەحنيك جۇمىسشىلار مەكتەپتەرىن قامتيدى) اۋىل شارۋاشىلىعىنا قاتىستى كاسىپتەردى اشۋىن نەمەسە ەرەكشە تەحنولوگيا كلاستارىن اشۋىن، نەگىزگى ساتىداعى اكىمشىلىك ورىندارمەن، ىسورىندارمەن، جۇمىسشى ىستەتەتىن كاسىپورىندارمەن دالمە - ءدال ۇشتاسۋىن ىلگەرىلەتىپ، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن باعىتتامالى تاربيەلەۋ. ورتالىق پەن مەملەكەت ورگاندارىنىڭ قاتىستى تاراۋلارىنىڭ، جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەردىڭ، جوعارى مەكتەپتەردىڭ، كاسىپتىك مەكتەپتەردىڭ سەلبەستىكتى كۇشەيتۋىن قولداپ، بەلگىلەمە بويىنشا جاپالى وڭىرلەر مەن نەگىزگى ساتىنىڭ ءبىرىنشى شەبىنە قاراتا «تاپسىرىس بەرۋ» ۇلگىسىندە كاسىپتىك دارىندىلاردى تاربيەلەپ بەرۋ.
(31) ءتۇرلى دارىندىلار اۋىل - قىستاققا مەرزىم بويىنشا قىزمەت وتەۋ ءتۇزىمىن ورناتۋ. قالا شيپاگەرلەرى، وقىتۋشىلار، عىلىم - تەحنيكا، مادەنيەت سياقتى سالالارداعى دارىندىلاردىڭ اۋىل - قىستاقتا مەرزىم بويىنشا قىزمەت وتەۋ ءتۇزىمىن ورناتىپ، شارتقا ۇيلەسەتىن ءىسورىندارداعى عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ مەملەكەتتىڭ قاتىستى بەلگىلەمەلەرى بويىنشا اۋىل - قىستاققا جانە اۋىل شارۋاشىلىعىنا ساياتىن كاسىپورىندارعا بارىپ جاڭالىق اشۋىن، يگىلىك جاراتۋىن قولداپ جانە شابىت بەرىپ، ولاردىڭ كاسىپتىك اتاق باعالاۋ، ەڭبەكاقى يگىلىگى، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ سياقتى جاقتارداعى ۇقىق - مۇددەسىن تولىق قامتاماسىزداندىرۋ. جەرگىلىكتى ورىنداردى ءارقايسى سالانىڭ سىرتىنداعى دارىندىلاردى بىرىكتىرىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ اقىلشىلار ۇيىرمەسىن قۇرۋعا شابىتتاندىرىپ، زەينەتكە شىققان ماماندار مەن كادرلاردىڭ اۋىل - قىستاقتى كوركەيتۋگە قىزمەت ەتۋىنە قولداۋ كورسەتۋ جانە جەتەكشىلىك ەتۋ. باستاۋىش، ورتا مەكتەپ وقىتۋشىلارىنىڭ جوعارى دارەجەلى كاسىپتىك اتاق الۋىندا پرينسيپتىك جاقتان ءبىر جىلدان ارتىق اۋىل - قىستاق نەگىزگى ساتىسىندا قىزمەت وتەۋ كەشىرمەسى بولۋ تالابىن تياناقتاندىرۋ. مەملەكەت ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتكەرلەرىن مەرزىم بويىنشا نەگىزگى ساتىعا جانە جاپالى، شەت - شالعاي رايوندارعا جىبەرىپ ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەت وتەۋىمەن شۇعىلدانۋ ءتۇزىمىن ورناتادى. كاسىپتىك شيپاگەرلەر تەتە اعا دارەجەلى تەحنيكالىق اتاق الماق بولسا، اۋدان دارەجەلىدەن تومەن نەمەسە سالالار بويىنشا كومەك بەرەتىن ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ قۇرىلىمدارىندا ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ جاعىنان قىزمەت وتەۋ كەشىرمەلەرى جيىنى ءبىر جىلدان جوعارى بولۋ. كاسىپتىك - تەحنيكالىق دارىندىلاردىڭ نىسان سەلبەستىگى، قىسقا مەرزىمدىك قىزمەت، ماماندارعا قىزمەت وتەۋ، قوسىمشا مىندەت وتەۋ سياقتى كوپ ءتۇرلى فورمامەن نەگىزگى ساتىعا بارىپ قىزمەت وتەۋ قيمىلىن ورىستەتۋىنە قولداۋ كورسەتۋ، نەگىزگى ساتىدا ىستەۋ ۋاقىتىنىڭ جالپى جارىم جىلدان اسقاندارىن نەگىزگى ساتىدا قىزمەت ىستەۋ كەشىرمەسىن ازىرلەدى دەپ قاراپ، كاسىپتىك اتاق باعالاۋدىڭ، قىزمەت ورنىنا ۇسىنىس ەتۋدىڭ ماڭىزدى پايدالانۋ ماتەريالى ەتۋ. اۋدان، اۋىل ءىسورىندارىنىڭ كاسىپتىك سيپاتى كۇشتى قىزمەت ورىندارىنا ۇسىنىس ەتىلگەن جوعارى دارەجەلى دارىندىلارعا كەلىسىم بويىنشا ەڭبەكاقى، نىسان ەڭبەكاقىسى، جىلدىق ەڭبەكاقى ءتۇزىمى سياقتى يكەمدى، الۋان ءتۇرلى ءبولىس تاسىلدەرىن قولدانىپ، ەڭبەكاقى مامىلەسىن ۇيلەسىمدى بەلگىلەۋگە بولادى. جەرگىلىكتى ورىنداردى دارىندىلار جاتاقحاناسىن سالۋ، تۇرعىن ءۇي كومەك قاراجاتىن تاراتۋ ارقىلى اۋىلىنا قايتقانداردىڭ، اۋىلعا بارعانداردىڭ بالالارىنىڭ جۇمىسقا ورنالاسۋ، يگىلىك جاراتۋ ورىندارىندا مەكتەپكە دەيىنگى تاربيەنى، مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدى قابىلداۋىنا جول بەرۋ، اۋىلىنا قايتقانداردىڭ، اۋىلعا بارعانداردىڭ قونىستانۋى مەن بالالارىنىڭ وقۋعا ءتۇسۋ ماسەلەسىن ويداعىداي شەشۋگە شابىت بەرۋ. قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ قاتىناسىن جوتكەۋ، جالعاستىرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، اۋىلىنا قايتقاندارعا، اۋىلعا بارعاندارعا جانە ولاردىڭ ءۇي ىشىندەگىلەرگە بەلگىلەمە بويىنشا قالا - قالاشىق جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەرىنىڭ نەگىزگى زەينەتكەرلىك قامسىزداندىرۋىنا، نەگىزگى ەمدەلۋدى قامسىزداندىرۋعا قاتىناسۋ جاقتارىنان قولايلى قىزمەت وتەۋ.
(32) دارىندىلاردى جاپالى رايوندار مەن نەگىزگى ساتىلاردىڭ ءبىرىنشى شەبىنە بارۋعا شابىتتاندىرۋ ءتۇزىمىن اقاۋسىزداندىرۋ. نەگىزگى ساتىنىڭ ءبىرىنشى شەبىندە قىزمەت ىستەيتىن كاسىپتىك - تەحنيكالىق دارىندىلاردىڭ كاسىپتىك - تەحنيكالىق اتاعىن باعالاۋ شارتىن لايىقتى كەڭەيتۋ. نەگىزگى ساتىنىڭ ءبىرىنشى شەبىندە جانە جاپالى، شەت - شالعاي وڭىرلەردە ۇزاق ۋاقىت قىزمەت ىستەگەندەرگە قىزمەت ورنىن ءسۇيىپ، كاسىپتى قادىرلەۋ بەينەسى، ءىس جۇزىندىك قىزمەت ناتيجەسى جانە قىزمەت جىل شەگى سياقتىلاردى باعالاۋ سالماعىن ارتتىرىپ، ەڭبەكاقى مامىلەسىنە بەيىمدەلۋ ساياساتىن تياناقتاندىرىپ جانە كەمەلدەندىرىپ، دارىندىلاردى ءبىرىنشى شەپكە تامىر تارتىپ، ۇلەس قوسۋعا شابىتتاندىرۋ. ەمدەۋ، وقۋ - اعارتۋ دارىندىلارىنىڭ «ۇيىرمە ۇلگىسىندە» شينجياڭعا، شيزاڭعا كومەكتەسۋ تاجىريبەلەرىن، ادىستەرىن جالپىلاستىرىپ، دارىندىلاردىڭ «ۇيىرمە ۇلگىسىندە» كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋىن باسقا دا جاپالى وڭىرلەر مەن ءتىپتى دە كوپ سالاعا بىرتىندەپ كەڭەيتۋ.
(33) اۋدان كولەمىندەگى كاسىپتىك دارىندىلاردى ءبىر تۇتاس پايدالانۋ ءتۇزىمىن ورناتۋ. نەگىزگى ساتىداعى ءتۇرلى شتات بايلىعىن ءبىر تۇتاس پايدالانۋدى تۇيىندە سىناق ەتۋدى بەلسەنە ورىستەتىپ، اۋىل - قالاشىقتارعا ادام ىستەتۋدە اناعۇرلىم يكەمدى دەربەس ۇقىق بەرۋ جونىندە ىزدەنىس جاساپ، اكىمشىلىك ىستەر شتاتىن جوعارىدان تومەنگە قاراي دارەجە اتتاپ رەتتەۋگە دەم بەرىپ، بايلىققا قىزمەت وتەۋدى باسقارۋدى نەگىزگى ساتىعا بەيىمدەۋدى ىلگەرىلەتۋ. مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ ساتىسىنداعى وقىتۋشىلاردى «اۋدان باسقارۋىنداعى مەكتەپتەرگە ۇسىنىس ەتۋدى» ىلگەرىلەتىپ، قالا - اۋىل مەكتەپتەرىنىڭ ورتاق تۇلعاسى، اۋىل - قىستاق سەنترلى مەكتەپتەرىنىڭ ۇلگىسىن جالپىلاستىرۋ. اۋدان كولەمىندەگى دەنساۋلىق ساقتاۋ دارىندىلارىن ءبىر تۇلعالاندىرىپ ورنالاستىرۋ مەن باسقارۋدى كۇشەيتىپ، وڭىرلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ شتاتى جالپى مولشەرى ىشىندە ءتۇرلى دەنساۋلىق ساقتاۋ دارىندىلارىن ءبىر تۇتاس ورنالاستىرىپ، كوپ ىستەگەندەر كوپ الۋدى، جاقسى ناتيجە جاراتقاندار جاقسى اقى الۋدى كۇشەيتىپ، «اۋدان ۇسىنىس ەتىپ، اۋىل ىستەتۋ» جانە «اۋىل ۇسىنىس ەتىپ، قىستاق ىستەتۋ» ءتۇزىمىن اتقارۋعا دەم بەرۋ.
(34) اۋىل - قىستاقتاعى جوعارى ونەرلى دارىندىلاردىڭ كاسىپتىك ونەر دارەجەسى ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋ. شارۋالاردى كاسىپتىك ونەردى ساراپتاۋ، كاسىپتىك ونەر دارەجەسىن تۇراقتاندىرۋ، كاسىپتىك ونەر جارىسى سياقتى كوپ ءتۇرلى تەحنيكالىق باعالاۋعا قاتىناسۋعا ۇيىمداستىرۋ. «جارىس ورنىنا باعالاۋ»، «نىسان ورنىنا باعالاۋ» جونىندە ىزدەنىس جاساۋ، شارتقا ۇيلەسەتىن سايكەستى تەحنيكالىق دارەجەنى تىكەلەي تۇراقتاندىرۋعا بولادى. قاتىستى بەلگىلەمەلەرگە ساي، كورنەكتى ۇلەس قوسقان دارىندىلاردىڭ دارەجەسىن قالىپتى داعدىنى بۇزۋ نەگىزىندە سايكەستى تەحنيكالىق دارەجەگە باعالاۋ.
(35) اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن دارەجەگە، تۇرگە ءبولىپ باعالاۋ جۇيەسىن ورناتۋ جانە كەمەلدەندىرۋ. «عىلمي ماقالانى بايتاق دالاعا جازۋدا» تاباندى بولىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق سالاسىنداعى جوعارى دارەجەلى كاسىپتىك اتاق باعالاۋ، مالىمدەۋ شارت - جاعدايىن كەمەلدەندىرىپ، تەحنيكالىق ولشەم، ارناۋلى مالىمەت، دامۋ جوباسى، تەحنيكالىق جوبا، تاجىريبە بايانداماسى سياقتىلاردى عىلمي ماقالا جاريالاۋمەن ۇقساس باعالاۋ ءتاسىلى جونىندە ىزدەنىس جاساۋ. اۋىل - قىستاقتىڭ دامۋى شۇعىل قاجەت ەتىپ وتىرعان تاپشى دارىندىلارعا قاراتا ەرەكشە قىزمەت ورنىن ازىرلەۋگە بولادى، بۇل تۇراقتى جۇمىس ورنىنىڭ جالپى مولشەرىنىڭ، كاسىپتىك اتاق ەڭ جوعارى دارەجەسىنىڭ جانە قۇرىلىم سالىستىرماسىنىڭ شەكتەمەسىنە ۇشىرامايدى.
(36) اۋىل - قىستاق دارىندىلارىنا قىزمەت وتەۋدى قامتاماسىزداندىرۋ قۋاتىن جوعارىلاتۋ. اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن تۇراقتاندىرۋ ولشەمىن كەمەلدەندىرىپ، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن تۇرگە ايىرىپ ساناققا الۋدى ويداعىداي ىستەپ، اۋىل - قىستاق دارىندىلار قىزمەتىن ينفورماتسيالاندىرۋ قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، اۋدان، اۋىل، قىستاق سىندى ءۇش دارەجەلى اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن باسقارۋ تورابىن قۇرۋ جانە كەمەلدەندىرۋ. دارىندىلاردى باسقارۋ، قىزمەت وتەۋ قىزمەتىن كۇشەيتىپ، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىنا قىزمەت وتەۋ كاسىبىن كۇش سالا دامىتىپ، بازار نەگىزگى تۇلعالارىن اۋىل - قىستاق دارىندىلارىنا دانەكەرلىك ەتۋ، ينفورماتسيا سياقتى جاقتاردا قىزمەت وتەۋگە جەتەكتەۋ.
توعىزىنشى، قامتاماسىزداندىرۋ شارالارى
(37) ۇيىمدىق باسشىلىقتى كۇشەيتۋ. ءار دارەجەلى پارتكومدار اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن وركەندەتۋدى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن اتقارۋدىڭ ماڭىزدى مىندەتى ەتىپ، پارتكوم ءبىر تۇتاس باسشىلىق ەتەتىن، ۇيىمداستىرۋ تاراۋلارى جەتەكشىلىك ەتەتىن، پارتكومنىڭ اۋىل - قىستاق قىزمەت تاراۋلارى ءبىر تۇتاس سايكەستىرەتىن، قاتىستى تاراۋلار جۇمىس ءبولىسى بويىنشا جاۋاپتى بولاتىن اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن دامىتۋ قىزمەتى بىرىككەن ءماجىلىس ءتۇزىمىن ورناتۋ. اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن دامىتۋدى دارىندىلار قىزمەتىنىڭ نىسانالىق جاۋاپكەرلىك ءتۇزىمىن باعالاۋعا جانە اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ ناقتى ناتيجەسىن باعالاۋعا ەنگىزۋ. اۋىل - قىستاق قىزمەتى كادرلار قوسىنىن جەتىلدىرۋدى، ورنالاستىرۋدى، باسقارۋدى، پايدالانۋدى كۇشەيتىپ، كادرلاردى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ ءبىرىنشى شەبىنە بەيىمدەپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنا ساياتىن تاراۋلاردىڭ باسشىلىق القالارى مەن قالا، اۋدانداردىڭ اۋىل - قىستاقتى كوركەيتۋگە جاۋاپتى باسشى كادرلارىن تاڭداپ، كۇشەيتىپ، ساياسيدا ىسىلعان، ناتيجەسى كورنەكتى اۋىل - قىستاق قىزمەت كادرلارىن وسىرۋگە، ىستەتۋگە ءمان بەرۋ.
(38) ساياساتتىق قامتاماسىزداندىرۋدى كۇشەيتۋ. اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن دامىتۋگە ۇسىنىلىمدى قامتاماسىز ەتۋدى كۇشەيتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنا ساياتىن كاسىپورىنداردىڭ اۋىل - قىستاق ادام كۇشى كاپيتالىن اشۋ ۇسىنىلىمىن ارتتىرۋىنا قولداۋ كورسەتۋ. اۋىل - قىستاق كوللەكتيۆ تيجارات سيپاتىنداعى قۇرىلىسقا پايدالانىلاتىن جەر مەن قايتادان ەگىستىككە پايدالانىلاتىن جەردى قالپىنا كەلتىرۋ، بوساتۋ كورسەتكىشىندە ءتۇرلى اۋىل - قىستاق دارىندىلارىنىڭ جاڭا كاسىپتەردى، جاڭا كاسىپ فورماتسيالارىن دامىتۋىنا قولداۋ كورسەتۋ جاعىنا دەن قويۋ. اۋىل - قىستاق فينانس ونىمدەرى مەن قىزمەت وتەۋدە جاڭالىق اشۋدى ىلگەرىلەتىپ، باعالى قاعاز، قامسىزداندىرۋ، كەپىلدىك، قور سياقتى فينانس قۇرىلىمدارىنىڭ اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە قىزمەت وتەۋىنە دەم بەرىپ، ونەركاسىپ - ساۋدا كاپيتالىن اۋىل - قىستاق ىستەرىنە قارجى قوسۋعا جەتەكتەپ، دارىندىلاردىڭ اۋىل - قىستاققا قايتادان اعىلۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋ.
(39) اۋىل - قىستاقتا دارىندىلاردى باۋراۋ، دارىندىلاردى شوعىرلاندىرۋ تەكشەسىن قۇرۋ. وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپ باقشاسى، اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم - تەحنيكا باقشا رايونى، اۋىل - قىستاق يگىلىك جاراتۋ، جاڭالىق اشۋ باقشا رايونى سياقتى تەكشە قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، باقشاعا كىرگەن كاسىپورىندار، عىلمي زەرتتەۋ ورىندارى سياقتىلاردىڭ عىلمي زەرتتەۋ، جاڭالىق اشۋ تەكشەسىن قۇرۋىنا قولداۋ كورسەتىپ، عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىن وندىرگىش كۇشكە اينالدىرۋ، دارىندىلاردى سيلاۋ، تولىقتاۋ سياقتى ساياساتتاردى كەمەلدەندىرىپ، جوعارى دەڭگەيلى دارىندىلار مەن شۇعىل قاجەتتى، تاپشى كاسىپتىك دارىندىلاردى ەنگىزۋ. دارىندىلار ايالداماسى، دارىندىلارعا قىزمەت وتەۋ پۋنكتى، ماماندار قىزمەت وتەۋ بازاسى، جاستار ءۇيى، ايەلدەر ءۇيى سياقتى دارىندىلارعا قىزمەت وتەۋ تەكشەسى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىنا ساياساتتىق كەڭەس بەرۋ، كاسىپتىك اتاق مالىمدەۋ، نىسانداردى مالىمدەۋ، قارجى قۇراۋدى ۇشتاستىرۋ سياقتى قىزمەت وتەۋمەن قامداۋ.
(40) اۋىل - قىستاق دارىندىلارىنىڭ ارناۋلى جوباسىن جاساۋ. اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن اتقارۋدىڭ قاجەتىنە تۋرالانىپ، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىنىڭ قامداۋ - قاجەتسىنۋ جالپى مولشەرى مەن قۇرىلىمىن باعالاپ، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىنىڭ قامداۋ - قاجەتسىنۋ جاعىنداعى ولقىلىقتارىن ەگجەي - تەگجەيلى اشالاپ، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىنىڭ ينفورماتسيا قويماسى مەن سۇرانىس تىزىمدىگىن ورناتۋ جونىندە ىزدەنىس جاساۋ. اۋىل - قىستاق دارىندىلارىنىڭ قازىرگى جاعدايىن قانىق ءبىلۋ نەگىزىندە، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن دامىتۋ جوباسىن جاساپ، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن دامىتۋدىڭ جالپى تالابىن، ءتۇيىندى مىندەتتەرىن، ساياساتتىق شارالارىن ايقىنداپ، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار قىزمەتى دارىندىلار قوسىنى قۇرىلىسىنىڭ تۇزىمدەنۋىن، جۇيەلىلەنۋىن، ۇدايىلانۋىن ىلگەرىلەتۋ.
(41) تاماشا ورتا جاراتۋ. اۋىل - قىستاقتىڭ كاسىپ سالاسىن دامىتۋدى سۇيەمەلدەيتىن ساياسات جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلارى مەن الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ قۇرىلعىلارىن ويداعىداي قۇرىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ دامۋ شارت - جاعدايىن جاقسارتىپ، اۋىل - قىستاقتا تۇرمىستىڭ قولايلىلانۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، قالا - اۋىل دارىندىلارىن اۋىل - قىستاقتا قالۋعا باۋراۋ. تاڭداۋلى دارىندىلاردى باعالاۋ، جاڭالىق اشۋ، يگىلىك جاراتۋ جارىسى، كاسىپتىك ونەر جارىسى سياقتى جولدارمەن ءار جىلى ءبىر توپ اۋىل - قىستاق دارىندىلارىنىڭ وزات تيپتەرىن تاڭداپ ءوسىرىپ، بەلگىلەمە بويىنشا ماداقتاۋ - سيلاۋ جانە ساياسات جاعىنان سۇيەمەلدەۋ، اۋىل - قىستاق دارىندىلارىن كۇش سالا ورگە ۇمتىلۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىمەن شۇعىلدانۋ داڭقتى دەيتىن يدەيالىق كوزقاراستى كۇشەيتۋگە جەتەكتەۋ.
(ورتالىق اۋىل شارۋاشىلىق كەڭسەسى جاۋاپتىسىنىڭ تىلشىلەردىڭ سۇراعىنا جاۋاپ بەرۋىنە قاتىستى حاباردى «حالىق گازەتىنىڭ» بۇگىنگى 10 – بەتىنەن وقي الاسىزدار)
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
