لي كىچياڭ زۇڭلي تىلشىلەر ماجىلىسىنە قاتىناستى ءارى جۇڭگولىق، شەتەلدىك تىلشىلەردىڭ سۇراۋلارىنا جاۋاپ بەردى
2021.03.12 16:42 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
شينحۋا اگەنتتىگى، 3 - ايدىڭ 11 - كۇنى، بەيجيڭ. 13 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 4 - ءماجىلىسى 3 - ايدىڭ 11 - كۇنى تۇستەن كەيىن حالىق سارايىندا تىلشىلەر ءماجىلىسىن وتكىزدى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ ءماجىلىستىڭ مالىمدەمەشىسى جاڭ يەسۇيدىڭ ۇسىنىسىمەن تىلشىلەر ماجىلىسىنە قاتىناستى ءارى جۇڭگولىق، شەتەلدىك تىلشىلەردىڭ سۇراۋلارىنا جاۋاپ بەردى.
تىلشىلەر ءماجىلىسى باستالعان كەزدە لي كىچياڭ بىلاي دەدى: اقپارات قۇرالدارىنداعى دوستارمەن كەزدەسكەنىمە وتە قۋانىشتىمىن، كوپشىلىكتىڭ جۇڭگونىڭ ەكى ءماجىلىسىن حابارلاۋدا كورسەتكەن قاجىرلى ەڭبەگىنە العىس ايتامىن. بيىل ءبىز تاعى دا كەسكىن ارقىلى پىكىر الماستىرامىز، كوپشىلىك، سۇراۋ قويىڭىزدار.
ا ق ش تۇتىنۋشىلار اقپاراتى جانە ساۋدا ارناسىنىڭ ءتىلشىسى: لي زۇڭلي، جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى كوپتەگەن قىزمەتتىڭ ورىندالۋ ءتاسىلى مەن ورنىنا ىقپال جاسادى، ىندەتتىڭ تارالعانىنا ءبىر جىل بولدى، جۇڭگونىڭ جۇمىستاندىرۋ ساپاسى مەن كىرىسىندە قانداي كورنەكتى وزگەرىستەر بولدى، جۇڭگو جاق قانداي ناقتى شارالاردى قولدانىپ مۇنداي جاعدايدى جاقسارتادى؟ اسىرەسە، حالىق سانىنىڭ قارتتانۋى جاعدايىندا، تۇتىنۋ سۇرانىسىنا، اسىرەسە، شەتەل ماركالارىن تۇتىنۋعا قانداي ىقپالى بار؟
لي كىچياڭ: جۇمىستاندىرۋ ءبىر مەملەكەت، ءبىر وتباسى جونىنەن اسا زور ءىس دەۋگە بولادى. بىلتىر ىندەت اسقىنعان كەزدە كوپتەگەن كوشەدەن جۇرگىنشىلەردى كورە المادىق، كوپتەگەن دۇكەن جابىلىپ قالدى، سول كەزدە ءبىز كەڭ كولەمدى جۇمىسسىزدىق ءجايتى جارىققا شىعار ما ەكەن دەپ قاتتى الاڭدادىق. كەيىن مەن جەرگىلىكتى ورىنعا بارىپ قىزمەت تەكسەرىپ، كوپتەگەن دۇكەندى كوردىم. ءبىر شاعىن دۇكەندە دۇكەن قوجايىنى ماعان بىلاي دەدى: تيجارات جۇرگىزبەگەنىمىزگە 3 اي بولدى، ۇكىمەت سالىقتى، اقىنى ازايتىپ، كەشىرىم ەتىپ، ءۇي ماياقىسىن، سۋ - ەلەكتر اقىسىن ازايتۋعا، كەشىرىم ەتۋگە قولداۋ كورسەتىپ، قىزمەت ورنىن ورنىقتىرۋعا قوسىمشا قاراجات بەرگەندىكتەن ءبىز قىزمەتكەر قىسقارتپادىق، اياعىمىزدان تىك تۇردىق. مەن: قىزمەتكەرلەردىڭ ەڭبەكاقىسىن قايتەسىز؟ دەپ سۇرادىم، ول سول كەزدە تۇرمىس قاراجاتىن عانا بەرگەنىن ايتتى. سوندا تۇرعان 20 نەشە قىزمەتكەر جاپا - تارماعاي: دۇكەن تاماققا، جاتىن ورىنعا جاۋاپتى بولىپ وتىر، ءبىزدى جۇمىستان بوساتقان جوق، تاعى نەندەي ايتارىمىز بولسىن، − دەدى. كاسىپورىندار مەن قىزمەتكەرلەر كاسىپورىندى ساقتاپ قالىپ، قىزمەت ورنىن ورنىقتىرسا بولعانى، جۇمىستىڭ، بازاردىڭ قالپىنا كەلەتىنىن، ساۋدانىڭ بىرتىندەپ كۇسەت بولاتىنىن ۇققان.
بىلتىر ءبىز ماكرولىق ساياسات بەلگىلەگەن كەزىمىزدە، تۇراقسىز فاكتورلار وتە كوپ بولعاندىقتان، ەكونوميكالىق ارتۋدىڭ مەجەلى نىساناسىن بەلگىلەمەدىك. الايدا قايتا - قايتا اقىلداسۋ، سالىستىرۋ ارقىلى جۇمىستاندىرۋ نىساناسىن بەلگىلەدىك، اتاپ ايتقاندا، قالا - قالاشىقتا تىڭنان 9 ميلليوننان استام ادامدى جۇمىستاندىرماق بولدىق. ويتكەنى جۇمىستاندىرۋ − حالىق تۇرمىسىنىڭ نەگىزى، دامۋدىڭ نەگىزى ءارى بايلىقتىڭ قاينار بۇلاعى. سول كەزدە ءبىز مىنانى دا العا قويدىق: تۇتاس جىلدا ەكونوميكانىڭ وڭ مانمەن ارتۋىن قۇلشىنا جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن، ءىس جۇزىندە 9 ميلليوننان استام ادامدى قالا - قالاشىقتا تىڭنان جۇمىستاندىرساق بولعانى، ەكونوميكا وڭ مانمەن ارتۋى مۇمكىن، ويتكەنى، جۇمىستانۋ بولسا، كىرىس بولادى، كىرىس تۇتىنۋدى، ەكونوميكانى جەبەيدى.
وتكەن جىلى شي جينپيڭ جولداستى ۇيىتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، بۇكىل ەل بويىنشا جوعارىدان تومەنگە دەيىن بىرگە قۇلشىنۋ ارقىلى بازار تۇلعالارىمىز پارمەندى توزىمدىلىكتى ايگىلەپ، قالىڭ حالىق قيىنشىلىقتى بىرگە جەڭىپ، ەڭ سوڭىندا قالا - قالاشىقتا 11 ميلليون 860 مىڭ ادامدى تىڭنان جۇمىستاندىردىق، تۇتاس جىلدا ەكونوميكا %2.3 ارتىپ، تۇرعىنداردىڭ كىرىسى سايكەستى ارتىپ، مەجەدەگىدەن جاقسى بولدى.
بيىل ءبىزدىڭ جۇمىستاندىرۋ قىسىمىمىز ءالى دە وتە اۋىر، قالا - قالاشىقتا شامامەن 14 ميلليون ەڭبەككۇش تىڭنان قوسىلدى، مۇنىڭ ىشىندە جوعارى مەكتەپتەردەن 9 ميلليون 90 مىڭ وقۋشى وقۋ ءبىتىرىپ، تاريحتاعى ەڭ جوعارى ورەنى جاراتتى، سونداي - اق قوسىننان شەگىنگەن اسكەريلەردىڭ جۇمىسقا ورنالاسۋىن قامتاماسىز ەتۋ، 278 ميلليون شارۋا جۇمىسكەرگە جۇمىس ىستەۋ ورايىن ازىرلەۋ كەرەك. سوندىقتان بيىل ءبىز ماكرولىق ساياسات بەلگىلەگەندە، جۇمىستاندىرۋدى الدىمەن ويلاستىرۋ ساياساتىندا تاعى دا تاباندى بولامىز، ءبىز «التىنى ورنىقتىرۋدى» ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، «التىنى قامتاماسىز ەتۋدى» تياناقتاندىرامىز، سونداي - اق جۇمىستاندىرۋدى ماڭداي الدى ورىنعا قويامىز. بىلتىر شىعارىلعان جۇمىستانۋعا قاتىستى ساياساتتىق شارالار ازايتىلمايدى، قايتا كوبەيتىلەدى، باسقا ساياساتتاردىڭ بارلىعى جۇمىستانۋعا ءتيىمدى بولۋى كەرەك. ءبىز ەكونوميكانىڭ ورنىقتى ارتۋى ارقىلى اناعۇرلىم كوپ جۇمىس ورنىنىڭ اشىلاتىنىنا، ال اناعۇرلىم كوپ جۇمىس ورنىنىڭ ەكونوميكانىڭ ورنىقتىلىق بارىسىندا جاقسارۋىن ىلگەرىلەتەتىنىنە سەنەمىز.
بيىل ءبىز قالا - قالاشىقتا تىڭنان 11 ميلليوننان استام ادامدى جۇمىستاندىرۋدى بەلگىلەدىك، ءىس جۇزىندىك اتقارۋ بارىسىندا مۇنان دا جوعارى بولۋدى ءۇمىت ەتەمىز. ءبىز مىنانى دا ايقىن ءتۇسىنىپ وتىرمىز: جۇمىستاندىرۋدا تاعى دا بازار باس كەيىپكەر رولىن اتقارۋى كەرەك، اتاپ ايتقاندا، بازار نەگىزگى تۇلعاسى ارقىلى جۇمىستاندىرۋعا كەپىلدىك ەتۋىمىز كەرەك. ءبىر جاعىنان، جۇمىس ورنىن ورنىقتىرۋىمىز، كوبەيتۋىمىز، ەندى ءبىر جاعىنان، جۇمىستانۋ ارناسىن كەڭەيتۋىمىز كەرەك. وتكەن جىلى ىندەت جاعدايىندا جۇمىستانۋ تاسىلىندە دە تىڭ وزگەرىستەر بولدى، ايتالىق، وسى بىرنەشە جىلدا دامىعان جاڭا قوزعاۋشى كۇش، جۇيەدەن توراپتا ساتىپ الۋ، جەدەل جەتكىزۋ سياقتى كاسىپتەر قيىن - قىستاۋ جاعدايدا تەز قارقىنمەن ارتتى، سونداي - اق جۇمىستانۋ مەن ءداستۇرلى شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىن دا جەبەدى. ءبىز، ءبىر جاعىنان ، سالىستىرمالى تۇراقتى جۇمىس ورىندارىن كوبەيتۋگە ۇزدىكسىز دەم بەرۋىمىز، يكەمدى جۇمىستانۋ ارناسىن دا كەڭەيتۋىمىز كەرەك. قازىر جۇڭگونىڭ يكەمدى جۇمىستانۋى وركەندەپ كەلەدى، بۇل 200 ميلليوننان استام ادامعا سايادى. كەيبىرەۋلەر بىرنەشە جۇمىس ىستەيدى، وتە جاپالى، سوندىقتان ءبىز وعان قوعامدىق قامسىزداندىرۋ قوسىمشا قاراجاتىن بەرۋىمىز، اسىرەسە، تۋىلۋى مۇمكىن كاسىپتىك زاقىمدالۋ ماسەلەسىن مەحانيزمدىك ادىسپەن شەشىپ، ولاردى نەگىزگى ۇقىق - مۇددەمەن قامتاماسىزداندىرۋىمىز كەرەك. بۇل يكەمدى جۇمىستانۋ بازارىنىڭ اناعۇرلىم اقاۋسىز، ورنىقتى دامۋىنا دا ءتيىمدى.
الگىندە ءتىلشى ورتاعا قويعان قارتتار ماسەلەسىنە كەلسەك، جۇڭگونىڭ قارتتار سانى 260 ميلليونعا جەتتى، قارتتار كاسىبىن دە وراسان زور تابىس جاراتاتىن كاسىپ دەۋگە بولادى، ول الۋان ءتۇرلى سۇرانىستى الا كەلدى. جۇڭگو بازارىنىڭ كوپ ساتىلى، الۋان ءتۇرلى سۇرانىسىنا بايلانىستى، مۇنداي كەڭ - بايتاق بازار دا شەتەل كاسىپورىندارىنىڭ ونىمدەرىنە، قىزمەت وتەۋىنە ، ءتىپتى قارجى قوسۋىنا اناعۇرلىم كوپ وراي جاراتادى، ويتكەنى ءبىزدىڭ بازارىمىز اشىق بولادى.
جۇڭگودا ءبىر ميلليارد 400 ميلليون حالىق سانى بار، ەڭبەككۇش بايلىعىن ەڭ مول بايلىق دەۋگە بولادى، جۇڭگو حالقى تاعى دا جاپا - ماشاقاتقا ءتوزىمدى، تەك جۇمىستانۋ جولى بولسا بولعانى، كوپ اقشا تابا الادى. «حالىق تۇرمىسى شوگەلدىكپەن ىستەلسە، قاجىرلى ەڭبەك ەلەۋسىز قالمايدى». مەن جۇڭگو حالقىنىڭ ەڭبەكشىل قوس قولدارىمەن بىرگە اۋقاتتانۋعا بىرتىندەپ قادام تاستايتىنىنا سەنەمىن.
يسپانيا ەيفي اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى: ا ق ش جۇڭگونىڭ الدىڭعى ايدا ۋحانعا ساپارلاي بارعان دۇنيە جۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ ماماندار گرۋپپاسىنا بايلانىستى جاريالىلىعى جەتەرسىز بولدى دەپ جازعىردى، ماماندار گرۋپپاسىنىڭ باستىعى جۇڭگو جاقتاعى قىزمەتتەستەر قىرۋار قىزمەت جاي - جاپسارىمەن ءبولىستى دەپ اتاپ كورسەتتى، سونىمەن بىرگە، ماماندار گرۋپپاسىنىڭ 2019 - جىلى 10 - ايدان 12 - ايعا دەيىنگى جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنە ۇقسايتىن اۋرۋلارعا قاتىستى ءتىپتى دە كوپ ساندى مالىمەتكە بولۋدى ءۇمىت ەتەتىندەرىن دە ءبىلدىردى، جۇڭگو جاق وسى ساندى مالىمەتتەرمەن قامداۋعا پەيىل مە نەمەسە ماماندار گرۋپپاسىنىڭ جۇڭگوعا تاعى دا ساپارلاي بارۋىن قالاي ما، جوق پا؟
لي كىچياڭ: جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى − تۇتقيىل تۋىلعان دۇنيە جۇزىلىك الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ وقيعاسى، جۇڭگو جاق تا، باسقا ەلدەر دە ۆيرۋستىڭ قايدان كەلگەنىن تەز ارادا انىقتاۋدى ءۇمىت ەتەدى، وسىلاي بولعاندا تارالۋ جولىن ءۇزىپ، ىندەتتەن ءتىپتى دە ويداعىداي ساقتانۋ - تىزگىندەۋگە ءتيىمدى بولادى. الايدا، ىندەتتىڭ ءتۇپ توركىنى راسىندا كۇردەلى عىلمي ماسەلە، ول ءار ەلدىڭ سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، ۇزدىكسىز زەرتتەۋىن قاجەت ەتەدى. جۇڭگو شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەۋ، اشىق، جاريالى بولۋ، اشىق سەلبەستىك جاساۋ پرينسيبى مەن پوزيتسياسىنا ساي، دۇنيە جۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىمەن قاتىناستى ساقتايدى، سونداي - اق دۇنيە جۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى ماماندارىنىڭ جۇڭگودا ءتۇپ قاينارىن انىقتاۋ بايلانىسىمەن زەرتتەۋ قىزمەتىن ورىستەتۋىن قولدايدى. كەلەسى قادامدا ءبىز دۇنيە جۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىمەن بىرگە عىلمي جولمەن تەگىن انىقتاۋ قىزمەتىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋدى قالايمىز.
قازىر ىندەت ءالى دە بۇكىل دۇنيە جۇزىندە تارالىپ وتىر، قازىرگى شۇعىل مىندەت تەگىن انىقتاپ قانا قويماي، ءتۇرلى ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قىزمەتىن دە جاقسى ىستەۋ كەرەك، بۇل ۆاكسينا ەگۋ سياقتىلاردى قامتيدى. جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس − ادامزاتتىڭ ورتاق جاۋى، ءبىز ءار جاقتىڭ قول ۇستاسۋىن ءۇمىت ەتەمىز، ويتكەنى، ادامزاتتىڭ وسىنداي ورتاق جاۋى الدىندا ءارقانداي مەملەكەت ءوز الدىنا دەربەس ءومىر سۇرە المايدى. ءبىز ادامزاتتىڭ ەڭ سوڭىندا وسى اۋرۋدى جەڭەتىن قابىلەتى بار ەكەنىنە دە كامىل سەنەمىز، مەن دە كەلەر جىلى وزدەرىڭىزبەن بەتپە - بەت پىكىر الماستىرۋدى ءۇمىت ەتەمىن.
جاپونيا ەكونوميكالىق اقپارات ءتىلشىسى: ءسىز ۇكىمەت قىزمەتىنەن باياندامادا 2021 - جىلى ىشكى ءوندىرىستىڭ جالپى ءونىم قۇنىن ارتتىرۋ نىساناسى %6 تەن استام بولاتىنىن ورتاعا قويدىڭىز، قازىر كوپتەگەن حالىقارالىق قۇرىلىم جۇڭگونىڭ 2021 - جىلى ەكونوميكاسىنىڭ ارتۋى %8 اينالاسىندا بولۋى مۇمكىن دەپ قارايدى. «14 – بەسجىلدىقتىڭ» باستاما جىلىندا تۇراقتى مۇلىككە قارجى قوسۋ كولەمىنىڭ ۇلعايۋىنان سىرت، دۇنيە جۇزىلىك قارجىنىڭ قالىپتان تىس ارتىپ قالۋىنان قورا – جايعا قارجى قوسۋدىڭ قىزۋ ورلەۋگە كوتەرىلۋى سىندى حاۋىپ – قاتەر ورىن تەۋىپ وتىر، قازىر جۇڭگو ۇكىمەتى كەڭ قازىنا جانە اقشا ساياساتىن قولداندى. زۇڭلي، سىزدەن سۇراماق بولعانىم، وسىنداي جاعدايدا بيىل ماكرولىق ساياساتتىڭ شيەلەنىسۋ مۇمكىندىگى بار ما، جوق پا؟ جاپونيا ەكونوميكا زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ مەجەلەۋىنشە، جۇڭگونىڭ ەكونوميكالىق كولەمى 2028 - جىلى ا ق ش - تىكىنەن اسىپ كەتەدى ەكەن، بۇعان قالاي قارايسىز؟
لي كىچياڭ: مەن ەكونوميكالىق ارتۋدىڭ %6 تەن استام مەجەلى نىساناسىن ورتاعا قويعانىمىزدىڭ كوپ جاقتىڭ نازارىن اۋدارعانىن، كوپتەگەن تالداۋ جاسالعانىن بايقادىم. كەيبىرەۋلەر بەلسەندى دەپ قارايدى، كەيبىرەۋى مەجەدەگىدەن تومەن دەپ قارايدى. ارينە، ەكونوميكانىڭ جاقسارعانىن كورىپ وتىرمىز، الايدا مىنانى دا سەرگەكتىكپەن كورە ءبىلۋىمىز كەرەك: بيىل قالپىنا كەلۋ سيپاتتى ارتۋ نەگىزىندە العا باسۋدا كوپتەگەن سالىستىرۋعا بولمايتىن فاكتور بار، ونىڭ ۇستىنە دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ قالپىنا كەلۋىندە تۇراقسىزدىق ءالى دە وتە زور. ءبىز %6 تەن استام ارتتىرامىز دەپ وتىرمىز، %6 تومەن ەمەس، قازىر ءبىزدىڭ ەكونوميكالىق جالپى مولشەرىمىز 100 تريلليون يۋانعا جەتتى، %6 ارتسا، 6 تريلليون يۋان ارتادى دەگەن ءسوز، مۇنى «13 - بەسجىلدىق» جوبانىڭ العاشقى مەزگىلىنە قوياتىن بولساق، %8 تەن استام ارتۋ قارقىنىمەن عانا جەتۋگە بولاتىن ەدى. ونىڭ ۇستىنە ءبىز %6 تەن استام ارتۋدى اۋىز جۇزىندە ايتىپ وتىرمىز، ءىس جۇزىندىك بارىستا مۇنان دا جوعارىراق ارتۋى مۇمكىن. الايدا، ءبىز جوسپار بەلگىلەپ وتىرعان جوقپىز، مەجەگە جەتەكشىلىك ەتىپ وتىرمىز، مەجە ارقىلى ەكونوميكانىڭ ارتۋ نەگىزىن بەكەمدەپ، ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتىپ، باياندىلىقتى ساقتاۋدى ءۇمىت ەتەمىز، اسىرەسە، كەلەر جىلعى، ونىڭ ارعى جىلىنداعى نىسانالارمەن ۇشتاستىرساق، قاۋىرت كوتەرىلىپ، قاۋىرت قۇلدىراۋ جايتىنەن ساقتانعانىمىز ءجون، ويتپەگەندە بازاردىڭ مەجەسى بۇلىنەدى. ءبىر مەزەت تەز ءجۇرۋدىڭ ورنىقتى بولۋى ەكىتالاي، تەك ورنىقتى جۇرگەندە عانا نىق قاداممەن جۇرۋگە بولادى. ءبىز جۇڭگو سىندى وراسان زور ەكونوميكالىق تۇلعانىڭ ەكونوميكاسىنىڭ ورنىقتى، باياندى دامۋىن، ۇزاق ۋاقىت جاقسارۋىن ءۇمىت ەتەمىز.
وتكەن جىلى سيرەك كەزدەسەتىن وراسان زور سوققىعا قاراتا ءبىز دەر كەزىندە باتىل شارا قولداندىق، دەسە دە، تۇراقتىلىقتى ساقتادىق، «مول سۋمەن قاپتاتىپ سۋارمادىق». ءبىزدىڭ جاڭادان ارتقان قازىنالىق قارجى كولەمىمىز 2 تريلليون يۋان بولدى، مۇنىڭ باسىم كوپ ساندىسى بازار تۇلعاسى مەن حالىق تۇرمىسىنىڭ شۇعىل قاجەتىنە جۇمسالدى، باستىسى، سالىقتى ازايتىپ، اقىنى تومەندەتىپ، نەگىزگى حالىق تۇرمىسىنا كەپىلدىك ەتتىك، ونىڭ ۇستىنە توتە جەتكىزۋ مەحانيزمىن قولداندىق، اتاپ ايتقاندا، وسى «قۇتقارۋ قاراجاتىن» ەڭ تەز بولعاندا 7 كۇن ىشىندە نەگىزگى ساتىعا تىكەلەي جەتكىزىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ سالىقتى كەمەيتۋ، اقىنى تومەندەتۋ، قىزمەت ورنىن ورنىقتىرۋ سياقتى قازىنا قۋاتىنا كەپىلدىك ەتىپ، تەز ارادا ونىمدىلىككە قول جەتكىزدىك. ەگەر ءبىز سول كەزدە ءىرى نىسانداردى ءتۇيىندى تۇردە ويلاستىرىپ، ءىرى كاسىپپەن شۇعىلدانساق، بۇل قاجەتسىز ەمەس ەدى، ءبىراق مۇندا دالەلدەۋ ارقىلى بازار قاجەتىن ويلاستىرۋعا تۋرا كەلەدى، ۋاقىت 200 كۇننەن اسىپ كەتۋى مۇمكىن، ءبىر اپتا عانا ۋاقىت ەمەس ەدى. ۋاقىتتى وتكىزىپ الساق، كاسىپورىندار زور مولشەردە جابىلۋى مۇمكىن. وتكەن جىلعى تىلشىلەر ماجىلىسىندە دە كەيبىر ءتىلشى جۇڭگو ۇكىمەتى قولدانعان ساياساتتىڭ كولەمى مەن تەبىنى وتە ماردىمسىز بولعان جوق پا دەگەندى ورتاعا قويعان بولاتىن. ءبىز «تىڭايتقىشتى» ءتۇپ تامىرعا بەردىك، ساياساتتى ۇرىمتال تۇيىنگە جەتكىزدىك، سوندىقتان ونىڭ ءونىمى تەز، رولى كورنەكتى بولدى. قازىرگى جاعدايدان قاراعاندا، بۇل كولەم، سەرپىن ۇيلەسىمدى بولعان، ازىرلەنگەن زاپاس ساياسات كەيىن كەلە كادەگە جاراماي قالادى.
وتكەن جىلى ءبىز كەڭ ساياسات جۇرگىزبەدىك، ياعني مولشەر جاعىنان ەركىنە جىبەرمەدىك، بيىل دا «شۇعىل بۇرىلىس جاساۋدىڭ» قاجەتى جوق، ءالى دە ساياساتتىڭ ۇلاسپالىلىعى مەن باياندىلىعىن ساقتاپ، ەكونوميكانى كۇش سالا بەكەمدەپ، جاقسارۋدى ىلگەرىلەتۋىمىز كەرەك. ەكونوميكالىق اينالىمنىڭ ۇيلەسىمدى ارالىقتا بولۋىن ساقتاۋ ءۇشىن، «تىڭايتقىشتى» تامىرعا جەتكىزۋگە باسا ءمان بەرۋ كەرەك، قازىر بازار تۇلعالارى، اسىرەسە، ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىندار ءالى دە قالپىنا كەلۋ ۇستىندە. ەكونوميكانىڭ قالپىنا كەلۋى، ارتۋى سەبەپتى، ءبىز ساياساتتى ۇيلەسىمدى رەتتەۋىمىز كەرەك، ءبىراق رەتتەۋ لايىقتى بولۋى كەرەك، كەيبىر كەزەڭدىك ساياساتتار كۇشىنەن قالدىرىلدى، سونىمەن بىرگە، قۇرىلىمدىق سالىقتى كەمەيتۋ، اقىنى تومەندەتۋ ساياساتى ارقىلى ىقپال جاساپ، جۇمىستانۋعا، حالىق تۇرمىسىنا، بازار تۇلعاسىنا كەپىلدىك ەتۋ تەبىنىن السىرەتپەدىك.
قايتكەندە سەرپىندى السىرەتپەۋگە بولادى؟ قارجى كولەمى، ارينە، وتە ماڭىزدى، ءبىراق اقشانى ويداعىداي پايدالانۋ ءتىپتى دە ماڭىزدى، ءبىزدىڭ بىلتىر ماكرولىق تىزگىندەۋدە جيناقتالعان تاجىريبەلەرىمىزدى ءۇرتىس پايدالانۋىمىزعا بولادى. مىسالى، قازىنا، فينانس جاعىندا، قاراپايىمداندىرىپ ايتقاندا، «ءبىردى ازايتۋ، ءبىردى ارتتىرۋ، ءبىردى ورنىقتىلىق بارىسىندا تومەندەتۋ» كەرەك. «ءبىردى ازايتۋ» دەگەنىمىز ورتالىق ۇكىمەتتىڭ ءوز دارەجەسىندەگى شىعىسىن ازايتۋ، ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەر باستاماشىلدىقپەن ۇنەمدى تۇرمىس كەشىرۋ؛ «ءبىردى ارتتىرۋ» دەگەنىمىز تىكەلەي جەتكىزىلەتىن قارجى كولەمىن كەڭەيتىپ، نەگىزگى ساتى مەن بازار تۇلعالارىنا ساياساتتىق قولداۋ تەبىنىنىڭ السىرەمەگەنىن سەزىندىرۋ، وسىلاي ىستەگەندە كاسىپورىندارعا، حالىققا اناعۇرلىم تەز، اناعۇرلىم ءونىمدى تيىمدىلىك جاساۋعا بولادى؛ «ءبىر ورنىقتىلىق بارىسىندا تومەندەتۋ» دەگەنىمىز سۇيمەندىك شامانى ورنىقتىرۋمەن بىرگە، فينانس كاسىپورىندارىن ۇيلەسىمدى پايدا جەتكىزۋگە جەتەكتەپ، ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ قارجى قۇراۋىن ءتىپتى دە قولايلىلاندىرىپ، قارجى قۇراۋ وزىندىك قۇنىن ورنىقتىلىق بارىسىندا تومەندەتۋ بولىپ تابىلادى. ارينە، ءبىز ءتۇرلى كومەسكى قاتەردەن دەر كەزىندە ساقتانامىز جانە ونى جويامىز.
جۇڭگونىڭ دامۋداعى ءتۇبىرلى ماقساتى − جۇڭگو حالقىن جاقسى تۇرمىسقا كەنەلتۋ، جۇڭگو ءالى دە دامۋ ۇستىندەگى ەل، وسىزامانداندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ءالى دە ۇزاق جول باسۋعا تۋرا كەلەدى. ءبىز ءوز ءىسىمىزدى كۇش سالا ويداعىداي ىستەۋدى تياناق ەتەمىز. جۇڭگونىڭ دامۋى دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن ورنىقتىلىعىنا، گۇلدەنىپ - كوركەيۋىنە ماڭىزدى ۇلەس بولىپ قوسىلادى.
جۇڭگو اقپارات اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى: زۇڭلي، سالەمەتسىز بە؟ الدىڭعى ەكى جىلدا بالنيتساعا جاتۋ قاراجاتىن باسقا جەردە ەسەپتەن كوتەرتۋ ماسەلەسى شەشىلىپ، باسقا جەردە ەمدەلۋگە اسا زور قولايلىلىق جاراتىلدى. الايدا، كوپتەگەن ادام سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەيدى، كوپتەگەن قارت باسقا جەردە كۇتىمگە الىنادى، ولاردىڭ امبولاتوريادا ەمدەلگەن ءدارى - دارمەك اقىسىن بۇرىنعى مەكەنىنە قايتىپ ەسەپتەن كوتەرتۋىنە تۋرا كەلەدى، بۇل وتە قولايسىز، سوندىقتان امبولاتوريا قاراجاتىن ەسەپتەن كوتەرۋ ماسەلەسى قاي كەزدە شەشىلەر ەكەن؟
لي كىچياڭ: مەن جۇڭگو ۇكىمەت تورابىنىڭ شىن اتىمەن قالدىرعان لەبىزدەرىنەن دە وسى تەكتەس ماسەلەلەردى بايقادىم. راس، كەيبىر مەكتەپتەردىڭ قاقپاسىنىڭ الدىندا كوپشىلىك كوپتەگەن قارتتىڭ بالاسىن الىپ جۇرگەنىن كورەدى، بۇل قارتتاردىڭ كوبى باسقا جەردە كۇتىمگە الىنادى نەمەسە نەمەرەلەرىنىڭ مەكتەپكە بارىپ - كەلۋىنە كومەكتەسەدى. ولاردىڭ اراسىندا كەيبىرەۋلەر ۇنەمى باسقا جەردە ەمدەلۋ قاراجاتىن ەسەپتەن كوتەرتۋ ءۇشىن نازالانادى، بۇل ماسەلەنى بەلدى بەكەم بايلاپ، بىرتىندەپ شەشۋ كەرەك. بيىل ءبىز امبالاتوريا قاراجاتىن ولكە اتتاپ تىكەلەي ەسەپتەن كوتەرتۋ كولەمىن كەڭەيتەمىز، كەلەر جىلدىڭ سوڭىنان بۇرىن ءاربىر اۋدان ءبىر ءتۇيىندى ەمدەۋ قۇرىلىمىن بەلگىلەپ، امبالاتوريا قاراجاتىن قامتىعان ەمدەۋ قاراجاتىن تىكەلەي ەسەپتەن كوتەرە الادى، بۇل قارتتاردى ەندىگارى مازالاماۋعا بولمايدى. وسى ايتىلعان ءىس، وسى تەكتەس باسقا ىستەر دە بار، قاراماققا ونشا ەلەۋلى ەمەس سياقتى كورىنگەنىمەن، ۇكىمەت قىزمەتكەرلەرى كوبىرەك باس قاتىرىپ، قارتتاردى، وتباسىلاردى نەعۇرلىم الاڭسىز ەتۋى كەرەك.
سامۇرىق جاساندى سەرىك تەلەۆيزياسىنىڭ ءتىلشىسى: وتكەن ءبىر جىلدا شياڭگاڭ ىندەتتىڭ اۋىر سوققىسىنا ۇشىرادى، الداعى ەكى جىلدا تاعى سايلاۋ جىلىنا وتەدى، وسى كەزدە مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ءماجىلىسى شياڭگاڭنىڭ سايلاۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋ جونىندە قارار شىعاردى، حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتى شياڭگاڭنىڭ سايلاۋعا قاتىستى زاڭدارىنا وزگەرىس ەنگىزەدى. وزگەلەر «ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىمنىڭ» بۇدان كەيىن امالياتتا قالاي ايگىلەۋىنە ايرىقشا نازار اۋدارۋدا. سىزشە، «ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم» شياڭگاڭدا بولاشاقتا قايتكەندە نىق قاداممەن ورنىقتى اتقارىلادى؟
لي كىچياڭ: ءبىز «ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم»، «شياڭگاڭدى شياڭگاڭدىقتار باسقارۋ»، وسكەلەڭ اۆتونوميا باعىتىن ۇزدىكسىز جاپپاي، دۇرىس دايەكتىلەندىرىپ، ءىستى نەگىزگى زاڭ مەن ءتۇبىرلى زاڭ بويىنشا قاتاڭ ىستەپ، ەرەكشە اكىمشىلىك رايوننىڭ مەملەكەت حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋداعى زاڭ - ءتۇزىمى مەن اتقارۋ مەحانيزمىن ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، ەرەكشە اكىمشىلىك رايون ۇكىمەتى مەن اكىمىنىڭ زاڭ بويىنشا بيلىك جۇرگىزۋىن بار كۇشپەن قولداۋدى ايقىن العا قويدىق.
الگىندە ءسىز مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ شياڭگاڭنىڭ سايلاۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋ جونىندە قارار شىعارعانى جونىندە سۇراۋ قويدىڭىز، قاراردا «ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم» ءتۇزىم جۇيەسىندە تاباندى بولىناتىنى جانە ونىڭ كەمەلدەندىرىلەتىنى، «وتانشىلداردىڭ شياڭگاڭدى باسقارۋىندا» باستان – اياق تاباندى بولىناتىنى، مۇنىڭ ءوزى «ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىمىنىڭ» نىق قاداممەن ورنىقتى اتقارىلۋىنا كەپىلدىك ەتۋ ءۇشىن بولىپ وتىرعانى ايقىن العا قويىلدى.
بىلتىر شياڭگاڭ قات - قابات سوققىعا ۇشىرادى، ءبىز شياڭگاڭداعى ءار سالانىڭ تىزە قوسا وتىرىپ ىندەتتى ەرتەرەك جەڭىپ، ەكونوميكانىڭ قالپىنا كەلۋ سيپاتتى ارتۋىن جۇزەگە اسىرىپ، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتىپ، شياڭگاڭنىڭ ۇزاق ۋاقىت گۇلدەنىپ - كوركەيۋىن، ورنىقتىلىعىن ساقتاۋىن ءۇمىت ەتەمىز. ورتالىق ۇكىمەت ۇزدىكسىز بار كۇشپەن قولداۋ كورسەتەدى.
ورتالىق راديو - تەلەۆيزيا باس ستانسياسى ورتالىق تەلەۆيزياسىنىڭ ءتىلشىسى: مەملەكەت عىلىم - تەحنيكادا قۇدىرەتتى ەل قۇرۋدى العا قويدى، ءبىراق قازىر كەيبىر ءتۇيىندى سالالار مەن شەشۋشى تەحنيكالاردا ءالى دە ولقىلىقتار ورىن تەۋىپ وتىر، ءتىپتى «كىلتيپان» جارىققا شىقتى. سونىمەن بىرگە، ءبىز كەيبىر وڭاي ولجا تابۋ قۇبىلىستارىن دا كوردىك، مىسالى، كەيبىر رايونداردا كەيبىر جوعارى، جاڭا تەحنيكالى كاسىپ نىساندارىنا زور كولەمدە قارجى قوسۋ جارىققا شىقتى. مۇنداي جاعدايعا قالاي قارايسىز؟ بولاشاقتا ۇكىمەتتىڭ عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق جاراتۋدى ىلگەرىلەتۋ جاعىندا تاعى قانداي جاڭا شارالارى بولادى؟
لي كىچياڭ: تالاي جىلدان بەرى ەلىمىز عىلىم – تەحنيكادا جاڭالىق جاراتۋ سالاسىندا كەيبىر كەلەلى تابىستارعا قول جەتكىزدى، قولدانىلمالى جاڭالىق جاراتۋ سالاسىندا دا تەز دامىدى، الايدا نەگىزدىك زەرتتەۋ سالاسىندا شىنىندا جەتەرسىزدىكتەر ورىن تەۋىپ وتىر. عىلىم - تەحنيكادا قۇدىرەتتى ەل قۇرىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، نەگىزدىك زەرتتەۋ مەن قولدانىلمالى نەگىزدىك زەرتتەۋ سىندى نەگىزدى بەكەمدەۋ كەرەك. قانشالىق تەرەڭ نەگىز قالانسا، سونشالىق بيىك عيمارات سالۋعا بولادى. وڭاي ولجا تابۋعا بولمايدى، ءبىر قادام، ءبىر قادامنان ورنىقتى العا باسۋ كەرەك.
قازىر ەلىمىزدىڭ تۇتاس قوعامدىق زەرتتەۋ - اشۋ قوسىلىمىنىڭ GDP داعى سالىستىرماسى ءالى جوعارى ەمەس، اسىرەسە، نەگىزدىك زەرتتەۋ قوسىلىمى زەرتتەۋ - اشۋ قوسىلىمىنىڭ %6 ىن عانا ۇستايدى، ال دامىعان ەلدەردە ادەتتە %15 - %25 ىن ۇستايدى. ءبىز كەلەسى قادامدا نەگىزدىك زەرتتەۋگە قوسىلىمدى ارتتىرۋىمىز، عىلىم - تەحنيكا تۇزىلىسىنە ۇزدىكسىز رەفورما جاساپ، عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ ءوزىن - ءوزى باسقارۋ ۇقىعىنا يە بولۋىنا مۇمكىندىك جاساۋىمىز كەرەك، ەڭ ماڭىزدىسى، عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ قاراجاتتان پايدالانۋ دەربەس ۇقىعىنا يە بولۋىنا مۇمكىندىك جاساۋىمىز كەرەك، عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ باعالى زەيىن - زەردەسىن كەستە تولتىرۋ، باعالاۋ سياقتى ىستەرگە جۇمساۋىنا جول بەرمەۋىمىز كەرەك، ءالى دە ولاردىڭ بار ىنتا - پەيىلىمەن زەرتتەۋ جۇرگىزۋىنە مۇمكىندىك جاساۋىمىز كەرەك. وسى اراعا كەلگەندە، جاس وقۋشىلارعا مىناداي بىرنەشە اۋىز ءسوز ايتقىم كەلەدى: سىزدەر بولاشاقتا قانداي كاسىپپەن شۇعىلدانساڭىزدار دا، قانداي مۇرات ورناتساڭىزدار دا، نەگىزدىك بىلىمدەردى ۇيرەنۋدى كۇشەيتىپ، نەگىزگى ونەردى بەكەمدەپ، جاڭالىق جاراتۋ قابىلەتىن جەتىلدىرۋلەرىڭىز كەرەك، بۇلار ءبىر - بىرىنە قايشى ەمەس. اعاشتىڭ بيىكتىگى مىڭ كەز بولسا دا، قورەكتىگى تامىرىنان كەلەدى. نەگىزدى بەكەمدەگەندە عانا ءىستىڭ وزگەرۋ، دامۋ زاڭدىلىعىن يگەرىپ، قايسى سالادا بولماسىن، ەرەن ناتيجە جاراتۋعا بولادى.
جاڭالىق جاراتۋدا ءالى دە بازاردىڭ كۇشىنە سۇيەنۋ كەرەك. كاسىپورىن − جاڭالىق جاراتۋدىڭ نەگىزگى تۇلعاسى. «14 - بەسجىلدىق» كەزىندە ۇكىمەت عىلىم - تەحنيكاعا قوسىلىمدى ۇزدىكسىز ارتتىرادى، سونىمەن بىرگە قوعامدىق كۇشتەرگە كوبىرەك سۇيەنىپ زەرتتەۋ - اشۋعا قوسىلىمدى ارتتىرۋ كەرەك، سوندىقتان ءبىز «تۇتاس قوعام» سىندى ولشەم استىنداعى زەرتتەۋ - اشۋ قوسىلىمىن ارتتىرۋىمىز كەرەك. بۇل ءۇشىن كەيبىر مەحانيزمدەردى قولدانۋعا تۋرا كەلەدى. مىسالى، بيىل ءبىز جاساۋ كاسىبىنىڭ زەرتتەۋ - اشۋ قاراجاتى ۇسىنىلىمىن قوسىپ ەسەپتەپ %100 ۇستاپ قالۋ شاراسىن قولداندىق، بۇل ءىس جۇزىندە سالىق جەڭىلدىگى، اتاپ ايتقاندا، بازارلانعان جالپىعا ءتيىمدى ءتۇزىم ءادىسى ارقىلى كاسىپورىنداردىڭ زەرتتەۋ - اشۋعا قارجى قوسۋىنا دەم بەرمەكپىز. ارينە، زەرتتەپ اشۋدا دارىندىلارعا سۇيەنۋ كەرەك، جۇڭگونىڭ دارىندىلار بايلىعى مول. ءبىز، ءبىر جاعىنان، كوشباسشى دارىندىلاردىڭ توپ جارىپ شىعۋىنا مۇمكىندىك جاساۋىمىز، ەندى ءبىر جاعىنان، جاي ادامداردىڭ دا اقىل - پاراساتى بار ەكەنىن كورە ءبىلۋىمىز كەرەك. سوڭعى جىلدارى ءبىز «كوپ بولىپ جاڭالىق اشۋدى» ىلگەرىلەتىپ، «كوپ بولىپ يگىلىك جاراتۋ، جالپى قاۋىم جاڭالىق اشۋ» جاعدايىن قالىپتاستىرىپ، قولدانىستا جاڭالىق اشۋدى ىلگەرىلەتتىك، سونداي - اق تۇتاس تۇلعالىق جاڭالىق اشۋعا اناعۇرلىم كەڭ ءورىس اشتىق.
ءبىز: عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىمىزگە سۇيەنىپ، ءوزىمىزدى الۋەتتەندىرۋىمىز كەرەك، بۇلجاعىندا عالىمدار قاجىرلىلىقپەن قۇلشىنۋى كەرەك دەيمىز، بۇل حالىقارالىق سەلبەستىككە، كاسىپتەستەر ارا اۋىس - كۇيىسكە قايشى كەلمەيدى. عىلمي ىزدەنىس پەن تاپقىرلىقتىڭ بايقالۋى سەلبەستىكتى قاجەت ەتەدى، ورتاق قۇلشىنۋدى قاجەت ەتەدى. تۇيىقتالۋدىڭ بولاشاعى بولمايدى، تىزبەكتى ءۇزىپ تاستاۋدىڭ ەشكىمگە دە پايداسى جوق. جۇڭگو ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىن قورعاۋ نەگىزىندە، ءار ەلمەن عىلىم - تەحنيكا سالاسىنداعى سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، ادامزات وركەنيەتىنىڭ العا باسۋىن بىرگە جەبەۋدى قالايدى.
ا ق ش سىمدى تەلەۆيزيا اقپارات تورابىنىڭ ءتىلشىسى: ا ق ش پەن جۇڭگونىڭ قاتىناسى وتكەن بىرنەشە جىلدا ديپلوماتيالىق قاتىناس ورناتقاننان بەرگى ەڭ تومەنگى شەككە ءتۇستى، جۇڭگو جاقتىڭ جوعارى دارەجەلى ءمانساپتىلارى مۇنى ترامپ ۇكىمەتىنىڭ جۇڭگوعا قارسى توتەنشە قاتە ساياسات اتقارۋىنان تۋىلعانىن تالاي رەت ءبىلدىردى، ولار سونداي - اق ا ق ش بايدەن ۇكىمەتىنىڭ بىلىقپالىقتى وڭاۋىن ءۇمىت ەتتى. ءبىراق ۆاشينگتوننان كەلگەن كوپتەگەن ىڭعىل جۇڭگونىڭ تۇجىرىمى مەن تۇرعىسىندا ماڭىزدى ەكى تۇيىنگە نەمقۇرايدى قارالعانىن ءبىلدىردى: ءبىرى، ەكى جاقتى قاتىناستىڭ ناشارلاۋى ەكى جاقتىڭ سەبەبى، جۇڭگو ۇنەمى ايتاتىنداي جاۋاپكەرلىك بۇكىلدەي ا ق ش - تا ەمەس؛ تاعى ءبىر ءتۇيىن جۇڭگوعا قاراتقان پوزيتسيا، سونداي - اق كەلەلى ساياسات جاعىندا، مەيلى ىندەتتىڭ قاينارىن انىقتاۋ، الدە شياڭگاڭ، شينجياڭ سياقتى ماسەلەلەر بولسىن، ا ق ش - تىڭ دەموكراتتار پارتياسى مەن رەسپۋبليكاشىلدار پارتياسى ءىس جۇزىندە وسكەلەڭ ورتاق تانىمعا يە. ا ق ش - تان شىعىپ وتىرعان مۇنداي كوزقاراسقا قانداي جاۋاپ بەرەسىز؟ اسىرەسە، ا ق ش پەن جۇڭگو كەلەسى اپتادا الياسكادا بايدەن تاققا شىققاننان كەيىنگى تۇڭعىش رەتكى جوعارى دارەجەلىلەر كەڭەسىن وتكىزۋ قارساڭىندا، جۇڭگو قاتىستى ساياساتتىق مايداندى رەتتەپ نەمەسە وزگەرتىپ، ەكى جاقتى قاتىناستىڭ قايتا باستالۋىن جانە قالپىنا كەلۋىن ىلگەرىلەتە الا ما؟
لي كىچياڭ: وتكەن بىرنەشە جىلدا جۇڭگو مەن ا ق ش قاتىناسى شىنىندا اۋىر قيىنشىلىققا ۇشىراپ، ەكى ەلگە دە، دۇنيە جۇزىنە دە ءتيىمسىز ىقپال جاسادى. جۇڭگو مەن ا ق ش دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ءىرى دامۋ ۇستىندەگى ەل جانە ەڭ ءىرى دامىعان ەل رەتىندە، سەلبەستىك جاساۋى ەكى جاققا دا ءتيىمدى، بەلدەسۋى ەكى جاققا دا زيان جەتكىزەدى. جۇڭگو مەن ا ق ش - تىڭ ديپلوماتيالىق قاتىناس ورناتقانىنا 40 نەشە جىل بولدى، تالايلاعان بوران - شاشىندى باستان كەشىردى، سوندا دا العا باسىپ كەلەدى، مۇنىڭ سەبەبى دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋ بەتالىسىنا، ەكى ەلدىڭ ءتۇبىرلى مۇددەسىنە ۇيلەسۋىنەن. ءبىز ەكى جاقتىڭ ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ تاياۋدا بايدەن زۇڭتۇڭمەن تەلەفوندا سويلەسۋ رۋحى بويىنشا، ءبىر - ءبىرىنىڭ وزەكتى مۇددەسى مەن كوڭىل ءبولىپ وتىرعان كەلەلى ىستەرىنە قۇرمەت ەتىپ، ءبىر - ءبىرىنىڭ ىشكى ساياساتىنا جانە ىشكى ىستەرىنە كيلىكپەي، قاقتىعىسپاۋ، قارسىلاسپاۋ، ءوزارا قۇرمەت ەتۋ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ پرينسيبىن ۇستانىپ، ەكى ەل قاتىناسىنىڭ اقاۋسىز، ورنىقتى باعىتقا قاراي دامۋىن ىلگەرىلەتۋىن ءۇمىت ەتەمىز. بۇل ەكى ەل حالىقتارىنىڭ مۇددەسىنە ۇيلەسەدى ءارى حالىقارالىق قوعامنىڭ ءۇمىتى.
جۇڭگو مەن ا ق ش - تىڭ تاريحي مادەنيەتى، دامۋ ساتىسى، قوعامدىق ءتۇزىمى ۇقسامايدى، ءوزارا قاتىناستا قايشىلىق، الاۋىزدىقتان ساقتانۋ قيىن، كەي كەزدە ءتىپتى ءبىرشاما قيان - كەسكى بولادى، مۇنداعى شەشۋشى ءتۇيىن قالاي مامىلە جاساۋدا. جۇڭگو، ا ق ش ەكى ەل حالىقتارى − اقىل - پاراساتتى، قابىلەتتى حالىقتار، ەكى جاق تاعى دا ءوزارا قۇرمەت ەتىپ، تەڭ تۇرعىدا پىكىرلەسۋى كەرەك. ءبىز جۇڭگو مەن ا ق ش - تىڭ كوپ سالالى، كوپ ساتىلى تىلدەسۋىن ءۇمىت ەتەمىز، ءبىر مەزەت ورتاق تانىمعا كەلە الماسا دا، پىكىر اۋىستىرىپ، سەنىمدىلىكتى ارتتىرىپ، كۇدىك - كۇماننان ارىلۋىنا بولادى، بۇل الاۋىزدىقتى مەڭگەرۋگە جانە شەشۋگە ءتيىمدى.
جۇڭگو مەن ا ق ش - تىڭ كەڭ كولەمدى ورتاق مۇددەسى، سەلبەسۋگە بولاتىن كوپتەگەن سالاسى بار. وتكەن جىلعى قات - قابات سوققى جاعدايىندا، جۇڭگو مەن ا ق ش - تىڭ ساۋدا كولەمى ءالى دە 4 تريلليون 100 ميلليارد يۋانعا جەتىپ، %8.8 ارتتى. ءبىز ءالى دە اناعۇرلىم كوپ زەيىن - زەردەمىزدى ورتاقتىققا اۋدارىپ، ورتاق مۇددەنى كەڭەيتۋىمىز كەرەك. جۇڭگو مەن ا ق ش ب م ۇ حاۋىپسىزدىك القالار كەڭەسىنىڭ تۇراقتى القا ەلى رەتىندە دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن ورنىقتىلىعىن قورعاۋدا، دۇنيە ءجۇزىنىڭ گۇلدەنىپ - كوركەيۋىن جەبەۋدە ماڭىزدى جاۋاپكەرلىك ارقالايدى. جۇڭگو مەن ا ق ش قاتىناسىنىڭ تار جول، تايعاق كەشۋلەردەن ءوتىپ العا قاراپ، جالپى جاقتان ورنىقتىلىق بەتالىسىنا قاراي ءجۇرۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك.
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى: ءسىز بازار تۇلعالارىنىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن تاسقىنداتۋعا باسا ءمان بەرىپ، بازار تۇلعالارىنىڭ ەكونوميكانى دامىتۋداعى ماڭىزدى رولىن ساۋلەلەندىرۋدى باستان - اياق دارىپتەپ كەلەسىز. قازىر كەيبىر بازار تۇلعالارى ءوندىرىس - تيجارات، ءادىل باسەكە، بازار ورتاسى سياقتى جاقتاردا ءالى دە كەيبىر قيىنشىلىقتار مەن كەدەرگىلەردى اڭىس ەتىپ وتىر. بيىل ۇكىمەت قانداي رەفورما شارالارىن شىعارىپ، كاسىپورىنداردىڭ قيىنشىلىعىن شەشىپ، ولاردىڭ تىڭ ومىرشەڭدىك كۇشكە يە بولۋىنا مۇمكىندىك جاسايدى؟
لي كىچياڭ: وتكەن جىلى ءبىزدىڭ رەفورمانى ىلگەرىلەتۋىمىزدەگى ەڭ كورنەكتى ءبىر ءتۇيىن ماكرولىق ساياسات بەلگىلەگەندە جانە اتقارعاندا، بازار تۇلعالارىنىڭ قاجەتىن توڭىرەكتەي وتىرىپ ويلاستىرىپ، بازار تۇلعالارىنىڭ قيىنشىلىقتان قۇتىلۋىنا، ومىرشەڭدىك كۇشكە يە بولۋىنا دەم بەرىپ، جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ نەگىزگى جاعدايىن بەكەمدەۋ بولدى. جۇڭگو رەفورما جاساپ، ەسىك اشقان 40 نەشە جىلدان بەرى ءبىز سوتسياليستىك بازار شارۋاشىلىعىن دامىتىپ، بازار تۇلعالارىن ۇزدىكسىز جەتىلدىردىك جانە دامىتتىق. بازار تۇلعالارىن جەتىلدىرگەندە بازاردىڭ بايلىقتى ورنالاستىرۋداعى شەشۋشى رولىن تولىق ساۋلەلەندىرۋگە جانە ۇكىمەتتىڭ رولىن اناعۇرلىم ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋگە بولادى. «13 – بەس جىلدىق» كەزىندەگى 5 جىلدا بازار تۇلعالارىمىزعا 60 ميلليوننان استام سەرىكتەستىك قوسىلدى. وتكەن جىلى ىندەت سوققى جاساعان جاعدايدا سوڭعى مەزگىلدە بازار تۇلعالارى جەدەل قالپىنا كەلدى، قازىر بازار تۇلعاسىنىڭ جالپى سانى 130 ميلليوننان استى، ونىڭ ۇستىنە بىلتىر جەكەشە ونەركاسىپشىلەر مەن ساۋداگەرلەر تاعى دا تىڭنان 10 ميلليوننان استام كوبەيىپ، 80 ميلليوننان استامنان 90 ميلليوننان استامعا جەتىپ، 200 ميلليوننان استام ادامنىڭ كاسىپتەنۋىنە جەتەكشىلىك ەتتى. بازار تۇلعالارىنىڭ ومىرشەڭدىك كۇشى تاسقىنداپ، جاندانۋ دارەجەسى جوعارىلادى، بۇل − ۇكىمەتتىڭ رەفورمانى ىلگەرىلەتۋدەگى قۇلشىنۋ بەتالىسى.
بيىل ءبىز ساياسات شىعارۋدا جانە اتقارۋدا ءالى دە بازار تۇلعالارىن ۇزدىكسىز توڭىرەكتەيمىز، بۇل ءۇشىن ۇكىمەت قۇرىلىمدارىن ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ مەن باسقارۋدى ۇشتاستىرۋ، قىزمەت وتەۋدى ساپالىلاندىرۋ رەفورماسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، بازار تۇلعالارىنىڭ ءومىر سۇرۋمەن بىرگە، جاندانۋىنا مۇمكىندىك جاسايمىز. بىلتىر ءبىز جاسىل تاۋ قالدىرساق، بولاشاققا قول جەتكىزەمىز دەدىك، بيىل بازار تۇلعالارىنىڭ جاسىل تاۋى ماڭگى ساقتالسا، تىرشىلىك تىنىسى جالىنداپ، جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ومىرشەڭدىك كۇشى مەن توزىمدىلىگىن تولىق ايگىلەي الامىز دەيمىز. سوندىقتان ۇكىمەت فۋنكتسياسىنا بۇرىلىس جاساۋدا ەڭ ماڭىزدىسى بازار تۇلعالارىنىڭ ءتيىستى ۇقىق شەگىن وزدەرىنە بەرۋىمىز، مۇنى وزدەرىنىڭ ساۋلەلەندىرۋىنە مۇمكىندىك جاراتۋىمىز كەرەك. تەكسەرىپ بەكىتۋ بۋىندارى جونىندە ءبىز بۋىنداردى، ماتەريالداردى، قاراجاتتى، ۋاقىت شەگىن ۇزدىكسىز ازايتۋىمىز كەرەك. ءبىر جاعىنان، بازار تۇلعالارىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتىپ، ەندى ءبىر جاعىنان، ولاردى ەركىنە قويا بەرىپ، باسەكەگە ەركىن قاتىناستىرۋىمىز كەرەك.
ارينە، باسەكەلەسۋ ءۇشىن ءادىل باسەكە بولۋعا، باقىلاۋ - باسقارۋ بولۋعا ءتيىس. ءادىل، ادىلەتتى باسقارعاندا عانا بازار تۇلعالارى ناعىز جاسامپازدىق قۋاتىن ايگىلەي الادى. سوندىقتان ءبىز ۇكىمەت قۇرىلىمدارىن ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ مەن باسقارۋعا تەڭ ءمان بەرىپ، باقىلاۋ - باسقارۋ تاسىلىندە جاڭالىق اشىپ، ءىس بارىسىنداعى، ىستەن كەيىنگى باقىلاۋ - باسقارۋدى كۇشەيتۋىمىز كەرەك، مۇنىڭ ءبارى رەفورما. ءبىز «ينتەرنەت +»، زات تورابى سياقتى جاڭا كاسىپ فورماتسياسىن قولدايمىز، ءبىراق الدامشىلىق ىستەپ، جالعاندىق ىستەپ، سەنىمنەن ايرىلعاندارعا نەمەسە جاڭا كاسىپ كۇيىن جەلەۋ ەتىپ الدامشىلىقپەن، زاڭسىز قارجى جيناۋمەن اينالىسقاندارعا باتىل سوققى بەرۋىمىز كەرەك، ويتكەنى بازار بىلىقسا، ادىلدىك بولماسا، باسەكە باياندى بولمايدى، ءتىپتى دە كۇشتى ومىرشەڭدىك كۇشتى ايگىلەي المايمىز.
ۇكىمەت اكىمشىلىك قىزمەت وتەۋدى ونان ارى ساپالىلاندىرىپ، كاسىپورىنداردىڭ ساپاعا ءمان بەرىپ، ادال بولىپ، قىزمەتتى قۇنىتتاپ ىستەپ، ءونىم مەن قىزمەت وتەۋدىڭ باسەكەلىك قۋاتىن جوعارىلاتۋى ءۇشىن ورتا جاراتۋى كەرەك. اكىمشىلىك قىزمەت وتەۋدەگى كاسىپورىندارعا، حالىق بۇقاراسىنا ساياتىن ۇنەمى بىتىرىلەتىن ىستەردى توراپتا، قول تەلەفوندا، ءبىر جولدا ىستەۋگە كۇش سالىپ، بازار تۇلعالارىىنىڭ اناعۇرلىم كۇشتى ومىرشەڭدىك كۇشكە، قوعامنىڭ جاسامپازدىق قۋاتقا يە بولۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.
تايۋان سىمسىز جاساندى سەرىك تەلەۆيزياسىنىڭ ءتىلشىسى: بيىل جىل باسىندا تايۋان جاق ۇلى قۇرلىقپەن كەيىنگى ىندەت مەزگىلىندە اۋىس - كۇيىستى قالپىنا كەلتىرۋدى ءۇمىت ەتەتىنىن ءبىلدىردى. سونىمەن بىرگە، ەكى جاعالاۋ قاتىناسىندا قازىر باسەڭدەۋ جاعدايى بايقالمادى، ۇلى قۇرلىق جاق بۇعان قالاي قارايدى، بولاشاقتاعى جاعدايعا قالاي توتەپ بەرەدى؟
لي كىچياڭ: ءبىزدىڭ تايۋانعا قاراتىلعان نەگىزگى باعىت – ساياساتىمىز دايەكتى ءارى وتە ايقىن، اتاپ ايتقاندا، ءبىر جۇڭگو پرينسيبى مەن «92 – جىلعى ورتاق تانىمدا» تاباندى بولامىز. وسى العى شارت استىندا ءبىز تايۋانداعى ءارقانداي ساياسي پارتيانىڭ، ۇيىمنىڭ بىزبەن بارىس - كەلىس جاساۋىن قارسى الامىز، سونداي - اق تايۋانداعى پارتيا - توپتاردىڭ، حالىقتىق ۇيىمداردىڭ ەكى جاعالاۋ قاتىناسى جانە ۇلتتىڭ بولاشاعى جونىندە بىزبەن پىكىرلەسۋىن قارسى الامىز.
ءبىز ەكى جاعالاۋ قاتىناسىنىڭ بەيبىت دامۋى مەن وتاننىڭ بىرلىككە كەلۋىن ىلگەرىلەتۋدە تاباندى بولىپ، ءارقانداي فورماداعى «تايۋان تاۋەلسىزدىگى» بولشەكتەۋشىلىك ارەكەتىنە دە، سىرتقى كۇشتەردىڭ كيلىگۋىنە دە قارسى تۇرامىز.
ءبىز اۋەلدەن «ەكى جاعالاۋداعىلار − ءبىر شاڭىراقتىڭ ادامى» دەيتىن ۇستانىمدى ۇستانىپ كەلەمىز. وسى بىرنەشە جىلدا تايۋان كاسىپورىندارىنا، تايۋاندىق باۋىرلاستارعا تيىمدىلىك جەتكىزەتىن كوپتەگەن ساياساتتار شىعارىلدى، كوپتەگەن تايۋان كاسىپورىندارى مەن باۋىرلاستار بۇدان يگىلىكتەندى. ءبىز تايۋاندىق باۋىرلاستاردى ۇلى قۇرلىقتىڭ دامۋ ورايىنان ۇزدىكسىز يگىلىكتەندىرىپ، ەكى جاعالاۋدىڭ توعىسپالى دامۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتەمىز.
حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ ءتىلشىسى: ىندەت سياقتى فاكتورلاردىڭ ىقپالىندا حالىق تۇرمىسى سالاسىنداعى كەيبىر قيىن ماسەلەلەر كورنەكتىلەنە ءتۇستى، مىسالى، ەمدەلۋ، پەرزەنتتەرىن تاربيەلەۋ، قارتتاردى كۇتىمگە الۋ، بالالاردى باعۋ سياقتىلار ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىنداعى ولقىلىققا اينالىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمى مەن باقىت سەزىمىنە دە ىقپال جاسادى. ۇكىمەت وسى قيىن ماسەلەلەردى شەشۋگە قاي جاقتاردان كىرىسەدى؟
لي كىچياڭ: بيىل ۇكىمەتتىڭ جالپى شىعىسى بىلتىرعىدان ءسال ارتتى، شىعىس كولەمى از ەمەس، سوندىقتان حالىق تۇرمىسى سالاسىنا، اسىرەسە، مىندەتتى وقۋ – اعارتۋ مەن نەگىزدىك ەمدەلۋگە اناعۇرلىم كوبىرەك بەيىمدەلۋ كەرەك. ەگەر سوڭعى جارتى جىلدا ەكونوميكا ۇزدىكسىز جاقساراتىن بولسا، وندا قازىنالىق شىعىس، جۇيەدەن قارىز شىعىسى وسى سالالارعا اناعۇرلىم زور تەبىنمەن جۇمسالادى. بۇل سول جىلعى GDP دىڭ ارتۋىن جەبەۋدە كورنەكتى بولماۋى مۇمكىن، الايدا ۇزاق بولاشاقتىق دامۋدا، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋدا تىرەكتىك رول اتقارادى. ءبىز حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ يدەياسىندا تاباندى بولۋىمىز كەرەك، بۇل − شي جينپيڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىنىڭ ماڭىزدى مازمۇنى، حالىق ۇكىمەتى حالىقتىڭ ءۇمىتىن بيلىك جۇرگىزۋدىڭ باعىتى ەتۋى كەرەك.
وقۋ - اعارتۋ مەن دەنساۋلىق ءاربىر وتباسىنىڭ، مەملەكەت پەن ۇلتتىڭ بولاشاعىنا سايادى. مەن ەكى ماجىلىستە ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناسقاندا، ءبىر ورتا مەكتەپ مەڭگەرۋشىسى بىلاي دەدى: قازىر اۋدان، اۋىل ورتا مەكتەپتەرىندە ساپالى وقىتۋشىلار بايلىعى كەمشىل، وقىتۋشىلاردىڭ يگىلىگى جوعارى ەمەس، ماعلۇماتىن جوعارىلاتۋى دا قيىن. ءبىز بيىل بەلدى بەكەم بايلاپ، اۋدان، اۋىل وقىتۋشىلارىن تاربيەلەۋگە قوسىلىمدى ارتتىرىپ، ولاردىڭ قىزمەت ىستەي ءجۇرىپ قولايلى ساتتە ماعلۇماتىن جوعارىلاتۋىنا، كاسىپتىك اتاق باعالاۋىندا بەيىمدەلۋ ساياساتىن قولدانۋىمىز كەرەك. قالاداعى شارۋا جۇمىسكەرلەردىڭ پەرزەنتتەرى جونىنەن قونىستانۋ كۋالىگىن السا بولعانى، ولاردى ءسوزسىز تاربيەلەۋ ورايىنا يە ەتۋ كەرەك. وتباسىنىڭ، ءوڭىردىڭ ۇقساماۋىنا بولا بالانى ساندالتىپ قويۋعا استە بولمايدى. وراي ادىلدىگىندە وقۋ - اعارتۋ ادىلدىگى ەڭ ۇلكەن ادىلدىك سانالادى.
سالاماتتىق − باقىتتىڭ نەگىزى، سونداي - اق وندىرگىش كۇش. قازىر اۋدان، اۋىل نەگىزگى ساتى ەمدەۋ قۇرىلىمدارى مەن كۇشتەرى ءالى دە ءبىرشاما ءالسىز، كوپتەگەن ادام اۋرۋ سەبەبىنەن ءىرى قالالارداعى ۇلكەن شيپاحانالارعا قاراي جۇگىرۋدە. بيىل ءبىز ءتۇرلى شارالاردى قاتار قولدانىپ، اۋدان، اۋىل شيپاحانالارىنا، قىستاق ەمحانالارىنا قوسىلىمدى ارتتىرىپ، امبولاتوريا ەمدەۋ قامسىزداندىرۋىنىڭ ەسەپتەن كوتەرۋ كولەمى مەن ۇنەمى كەزىگەتىن اۋرۋ ءدارى - دارمەك اقشاسىن ەسەپتەن كوتەرۋ كولەمىن كەڭەيتۋ، ءدارى - دارمەك پەن جوعارى قۇندى ەمدەۋگە جۇمسالاتىن ماتەريالداردىڭ باعاسىن تومەندەتۋ سياقتىلار جونىندە بۇقاراعا شىنايى سەزىنە الاتىنداي شارالاردى قولدانۋىمىز كەرەك. بىلايشا ايتقاندا، بۇقارانىڭ ەمدەلۋىنە كوبىرەك قولايلىلىق جاراتىپ، ەمدەلۋدەگى اۋىرتپالىعىن ءسال دە بولسا ازايتۋىمىز كەرەك. بۇل كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ تابىسىن بەكەمدەپ، اۋرۋ سەبەبىنەن قايتا كەدەيلەنۋدەن ساقتانۋعا دا ءتيىمدى.
قارتتاردى كۇتىمگە الۋ، بالالاردى باعۋ جاعىندا، ۇكىمەت تاعى دا قوعامدىق كۇشتەردى الەۋمەتتىك اۋماق قىزمەت وتەۋ كاسىبىن قۇرۋعا جەتەكتەپ، سالىق سياقتى جاقتاردا مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا ءتيىمدى قولداۋ كورسەتىپ، وتباسىلاردىڭ قارتتاردى كۇتىمگە الۋ، بالالاردى باعۋ جاعىنداعى اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋمەن بىرگە، كوبىرەك مەيىر باعىشتايدى. قىسقاسى، حالىق تۇرمىسى جاعىنداعى ىستەر وتە كوپ، ءبىز دامۋ بارىسىندا حالىق تۇرمىسىن ۇزدىكسىز جاقسارتۋىمىز كەرەك. ءبىز قازىر كەڭ كولەمدە قامتىعان، نەگىزدى قامتاماسىزداندىراتىن قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن اتقارىپ وتىرمىز. نەگىزدى قامتاماسىز ەتۋدە ەكونوميكالىق دامۋ بارىسىندا دەڭگەيدى ۇزدىكسىز جوعارىلاتۋ كەرەك، ءبىراق ءتۇيىندى دە كورنەكتىلەندىرۋ كەرەك. بارلىق ادامعا، مەملەكەت پەن ۇلتتىڭ بولاشاعىنا ساياتىن مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ مەن نەگىزگى ەمدەۋدى ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەر، ءسوز جوق، ۇستىنە الۋى كەرەك.
سينگاپور بىرلەسكەن تاڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى: جۇڭگو ەل ىشىندەگى ءىرى اينالىمدى نەگىزگى تۇلعا ەتكەن، ەل ءىشى مەن حالىقارالىق قوس اينالىم ءبىرىن - ءبىرى جەبەيتىن جاڭا دامۋ جاعدايىن جەدەل ورناتۋدى العا قويدى. ايتىڭىزشى، بۇل جۇڭگونىڭ ا ق ش قاتارلى باتىس ەلدەرىنىڭ «قورشاۋىندا» امالسىز قولدانعان بەلگىلى ستراتەگيالىق «جيىرىلۋى» ما؟ بۇدان سىرت، جۇڭگو ەل ىشىندەگى ءىرى اينالىمدى دامىتىپ، ەرەكشە كەڭ كولەمدى ەل ءىشى بازارىن قۇرعان كەزدە قانداي وزگەرىستەر الا كەلەدى؟ شەتەل قارجىسىنا قالدىرىلاتىن كەڭىستىك بارعان سايىن كىشىرەيە مە؟
لي كىچياڭ: جۇڭگو جاڭا دامۋ كەزەڭىن تياناق ەتىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن دايەكتىلەندىرىپ، جاڭا دامۋ جاعدايىن قالىپتاستىرىپ، ەل ىشىندەگى جالپى اينالىمدى نەگىزگى تۇلعا ەتىپ، ەل ءىشى مەن حالىقارانىڭ قوس اينالىسىن ءوزارا جەبەۋدى العا قويدى، بۇل ءارى ءىرى ەل ىشىندەگى بازاردى ىرگەلەندىرۋ، ءارى ەسىكتى ايقارا اشۋ بولىپ تابىلادى. جۇڭگو ەكونوميكاسى دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىمەن بىتە قايناستى، قازىر بارلىعىمىز قويان - قولتىق ارالاسىپ وتىرمىز، ەسىكتى جاۋىپ الۋدىڭ شىعار جولى جوق دەۋگە بولادى. جۇڭگو ەسىك اشۋدى ۇزدىكسىز، ىرىقتىلىقپەن كەڭەيتەدى، بۇل جۇڭگونىڭ ءوز مۇددەسىنىڭ قاجەتى ءارى دۇنيە جۇزىنە ءتيىمدى. جۇڭگو ىشكى سۇرانىم بازارىن ۇلعايتىپ، وزىندىك دامۋدى جەبەيدى، سونداي - اق شەتەل قارجىسىنا، شەتەلدىڭ ونىمدەرىنە جانە قىزمەت وتەۋىنە وراسان زور وراي اكەلەدى. مەن ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا قاتىناسقان كەزىمدە ءبىر كاسىپورىنشى ىشكى اينالىمدى مىقتى يگەرۋدىڭ ءوزى ىشكى بازاردى اشۋ ەكەنىن، قوس اينالىمدى مىقتى يگەرۋدىڭ ءوزى حالىقارالىق بازاردى اشۋ ەكەنىن، ەكى بازاردى دا اشۋعا بولاتىنىن ايتتى. ول وتە قاراپايىم سويلەدى، ءبىراق ءسوزى قىسقا دا ماعىنالى بولدى.
ەسىك اشۋ ءار ەلدىڭ بىرگە قۇلشىنىپ، ءبىر باعىتتا ءجۇرۋىن قاجەت ەتەدى. 8 جىل قۇلشىنۋ ارقىلى بىلتىر شىعىس وڭتۇستىك ازيا وداعىنداعى 10 ەل، جۇڭگو، جاپونيا، كورەيا، اۆستراليا، جاڭا زەللانديا 15 ەل RCEP كەلىسىمىنە كەلىستى، بۇل − دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇلكەن ەركىن ساۋدا رايونى، مۇنى قوعامدىق ءتۇزىمى تۇرلىشە، مادەنيەت سالتى تۇرلىشە، دامۋ ساتىسى تۇرلىشە ەلدەر ورتاق قۇرىپ وتىر. بۇل تەك ءوزارا قۇرمەت ەتىپ، تەڭ تۇرعىدا مامىلە جاساساق بولعانى، ورتاق تانىمدى تىلگە تيەك ەتىپ، ورتاق مۇددەنى تاۋىپ، ءار ەل حالقىنىڭ ىرىس - قۇتىن مولايتۋعا بولاتىنىن، ونىڭ ۇستىنە وڭىرلىك كاسىپ تىزبەگىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىنىڭ ورنىقتىلىعىنا ءتيىمدى بولىپ، دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنا قوزعاۋشى كۇش قوسۋعا بولاتىنىن تۇسىندىرەدى. جۇڭگو − دۇنيە جۇزىلىك كاسىپ تىزبەگىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى، ءبىز ءوز رولىمىزدى ساۋلەلەندىرىپ قانا قويماي، ءوز جاۋاپكەرلىگىمىزدى دە اتقارىپ، دۇنيە جۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنىڭ ەرەجەسىن نەگىز ەتكەن كوپ جاقتى ساۋدا ءتۇزىلىسىن قورعاۋىمىز كەرەك. ءوزارا تيىمدىلىك جەتكىزىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋگە ءتيىمدى بولسا، مەيلى كوپ جاقتى، ەكى جاقتى مەحانيزم بولسىن، ءبىز بەلسەندى ەسىك اشۋ پوزيتسياسىن ۇستانامىز.
ءبىز سىرتقا اناعۇرلىم ىرىقتىلىقپەن ەسىك اشىپ، شەتەل ساۋداگەرلەرىنىڭ جۇڭگوعا كەلىپ قارجى قوسۋداعى شەكتەلگەن سالالار ءتىزىمىن ۇزدىكسىز ازايتىپ، قىزمەت وتەۋ كاسىبىن قامتىعان سىرتقا ەسىك اشۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتەمىز. مەن كوپتەگەن شەتەل كاسىپورنىنىڭ جۇڭگونىڭ ساۋدا ورتاسىنا كوڭىل بولەتىنىن بايقادىم، ءبىز تاعى بازارلانعان، زاڭمەن باسقارىلاتىن، حالىقارالانعان تيجارات - ساۋدا ورتاسىن ۇزدىكسىز قالىپتاستىرۋىمىز كەرەك. قورىتىپ ايتقاندا، ءتۇرلى قۇلشىنىستار ارقىلى ىشكى سۇرانىمدى ۇلعايتۋ بارىسىندا ەسىك اشۋدى ۇزدىكسىز كەڭەيتىپ، جۇڭگونى شەتەل ساۋداگەرلەرىنىڭ قارجى قوسۋىنداعى ماڭىزدى نىسانالى جەرگە، دۇنيە جۇزىندەگى ءىرى بازارعا ۇزدىكسىز اينالدىرامىز.
تىلشىلەر ءماجىلىسى توراپتىق بەينە ەكران فورماسىمەن وتكىزىلدى، نەگىزگى ءماجىلىس الاڭى حالىق سارايىنىڭ 3 - قاباتىنداعى التىن ءتۇستى زالدا، بولىمشە ءماجىلىس الاڭى مەديا ورتالىعىنىڭ ەكى ءماجىلىس اقپارات ورتالىعىندا ورنالاستىرىلدى. تىلشىلەر ءماجىلىسى 110 مينۋتقا جالعاستى.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
