بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى

كەدەيلىكتەن ارىلتۋ ناتيجەلى بولدى، گۇلدەنۋدىڭ جاڭا جوباسى كەسكىندەلدى

□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ءپاريزات ابدۇل

2021.03.18 14:40     كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى

  كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ تولىق تابىسپەن اياقتالدى، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ جەلكەنى كوتەرىلىپ، ساپارى باستالدى.

  3 - رەتكى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىسىندە باس شۋجي شي جينپيڭ قايتا كەدەيلەسۋدەن ساقتانۋدى قاداعالاۋ جانە كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ ءتۇزىمىن، مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، كەمەلدەندىرىپ، كەدەيلىكتەن جالپى بەتتىك ارىلتۋدى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋمەن ورگانيكالى ۇشتاستىرۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، دامۋدىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن جانە دامۋدىڭ ومىرشەڭدىگىن ايرىقشا كۇش سالا نىعايتىپ، كەدەيلىكتەن ارىلعاننان كەيىن دە دامي الۋعا، باياندى بولۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەكتىگىن باسا دارىپتەدى.

  كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسى جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە جەتۋدەگى ءۇش ءىرى قامال الۋ شايقاسىنىڭ ءبىرى رەتىندە بۇرىن بولماعان دارەجەدە تەبىنى زور، كولەمى كەڭ، ىقپالى تەرەڭ بولدى. 3 - رەتكى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىسىنەن بەرى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شەشىمدەرىن، ورنالاستىرۋلارىن باتىل دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ ۇلى ساپارىندا دالمە - ءدال كۇش شىعارىپ، شايقاس سايىن جەڭىسكە جەتىپ وتىردى. 2020 - جىلى، قازىر اتقارىلىپ وتىرعان ولشەمنەن تومەن شينجياڭداعى 3 ميلليون 64 مىڭ 900 اۋىل - قىستاق كەدەي حالقى تۇگەلدەي كەدەيلىكتەن ارىلىپ، 3666 كەدەي قىستاق تۇگەل كەدەيلىك تىزىمىنەن شىعارىلىپ، 35 كەدەي اۋدان تۇگەل كەدەيلىك قالپاعىن الىپ تاستاپ، شينجياڭنىڭ مۇلدە كەدەيلىك ماسەلەسى تاريحي شەشىمىن تاپتى.

  قايتا كەدەيلەسۋدەن ساقتانۋدى قاداعالاۋ مەحانيزمى اقاۋسىزداندىرىلدى

  ”جۇبايىم ەكەۋىمىز اۋلاداعى دوعاشا جىلىجايدا ەگىمشىلىكپەن اينالىسىپ، كوكونىس ساتۋدان جىلىنا 15 مىڭ يۋان كىرىس كىرگىزەمىز. ءۇيدىڭ جانىنا جاڭادان شاعىن سەرۋەنباق سالىندى، ءبىز تاعى ءبىر جەڭىل تاعامدار دۇكەنىن اشتىق، كۇندىك كىرىسىمىز 100 يۋان اينالاسىندا“، - دەدى 3 - ايدىڭ 16 - كۇنى حوتان قالاسى گۇجانباق اۋىلى روك قىستاعىنىڭ تۇرعىنى پاتام مامەت وتباسىلارىن ارالاپ جۇرگەن قىستاق كادرلارىنا قۋانىشپەن كىرىسىن ەسەپتەپ كورسەتىپ، ونىڭ جۇزىنەن شاتتىق لەبى ەسەدى.

  روك قىستاعىندا پاتامدى قامتىعان 27 وتباسى قاداعالاناتىن وتباسى بولىپ تۇراقتاندىرىلعان. ”وتباسىنىڭ كىرىس جاعدايى يكەمدى قاداعالانعاننان كەيىن، ءبىز جاقىن ماڭدا جۇمىستانۋ جانە ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ شارۋاشىلىق قۇرۋ، اۋلا شارۋاشىلىعىن دامىتۋ، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋدا تومەنگى شەكتەن تۇسىرمەۋ سياقتى شارالار ارقىلى كەدەيلىكتەن ارىلعان حالىقتىڭ قايتا كەدەيلەسپەۋىن جۇزەگە اسىردىق“، - دەدى حوتان قالاسى گۇجانباق اۋىلى روك قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى لي دا.

  كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەپ، قايتا كەدەيلەسۋدەن جانە جاڭا كەدەيلەسۋدىڭ تۋىلۋىنان ءونىمدى ساقتانۋ ءۇشىن، رايونىمىز كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ ۇلكەن ساندى مالىمەت تۇعىرى ارقىلى قايتا كەدەيلەسۋدەن، كەدەيلەسۋدەن ساقتانۋدى باقىلاۋ جانە يكەمدى كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ مەحانيزمىن ونان ارى اقاۋسىزداندىرىپ، كەمەلدەندىرىپ، كەدەيلىكتەن ارىلۋى تۇراقسىز وتباسىلار، كەدەيلەسۋ جيەگىندە تۇرعان وتباسىلار سياقتى قاۋىمعا قاداعالاۋدى كۇشەيتىپ، ماسەلەنى دەر كەزىندە، ءدال بايقاۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، دەر كەزىندە ساقتاندىرىپ، يكەمدى كومەكتەسىپ، سۇيەمەلدەپ، شىن مانىندە قايتا كەدەيلەسۋدىڭ الدىن الدى.

  ياركەن اۋدانى ءىشقۇل اۋىلى باقىت قىستاعىنىڭ تۇرعىنى حاسيەت تۇرىپ بۇرىن جەر سالىپ قانا كىرىس كىرگىزەتىن، جىلدىق جان باسىندىق ورتاشا كىرىستەرى 5000 يۋانعا جەتپەيتىن، ”كەدەيلىك قالپاعى“ الىنىپ تاستالعانىمەن، ءبارىبىر قايتا كەدەيلەسۋ حاۋپى بار ەدى.

  حاسيەتتىڭ جاعدايىنا مەڭزەس، ياركەن اۋدانى كەدەيلىكتەن ارىلۋى تۇراقسىز وتباسىلار، كەدەيلەسۋ جيەگىندە تۇرعان وتباسىلار جانە باسقا سەبەپپەن كىرىسى كەمەيگەن نەمەسە شىعىسى مولايعان وتباسىلاردىڭ كىرىسىن قاداعالاۋدى كۇشەيتۋ ارقىلى سەبەپتەرىنە تالداۋ جاساپ، الدىن الا باعىتتامالى كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ شاراسىن قولداندى.

  ”مەن ورمان قورعاۋشىسى بولدىم، جەمىس اعاشتارىن باپتاۋعا جاۋاپتىمىن، قازىر ءۇيىمىزدىڭ جان باسىندىق ورتاشا جىلدىق كىرىسىمىز 10 مىڭ يۋاننان استى. بۇدان بىلاي مەن ەسەلەپ قۇلشىنىپ، جەمىس ورمانىن باپتاۋ تەحنيكاسىن جاقسى ۇيرەنىپ، تاماشا تۇرمىس كەشىرەمىن“، - دەدى الداعى تۇرمىسىن ءسوز ەتكەن حاسيەت نىق سەنىممەن.

  كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ مەن اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ ءونىمدى ۇشتاسۋىن ىلگەرىلەتتى

  كەزەكتە شينجياڭنىڭ مۇلدە كەدەيلىك ماسەلەسى تاريحي شەشىمىن تاپتى، الايدا كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋ، كەڭەيتۋ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ مەن اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ ”ۇتىلامالى تاياقشاسىن“ ويداعىداي تۇتاستىرۋ تاريحي مىندەتى ءالى دە جاپالى دا اۋىر.

  3 - ايدىڭ 16 - كۇنى تاڭ اتىسىمەن حوتان اۋدانى لاڭرۋ اۋىلى ساڭىراۋقۇلاق كاسىپ سالاسى باقشاسىنىڭ قوراپتاۋ سەحىندا قىزمەتكەر ءزوھرا ءابايدوللا جۇمىسشىلارمەن بىرگە ساڭىراۋقۇلاق قوراپتاپ جاتتى.

  ءزوھرا لاڭرۋ اۋىلى لاڭرۋ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى، ءۇيىنىڭ كىرىسى ماردىمسىز بولاتىن. بىلتىر قىستاق ”ەكى كوميتەتىنىڭ“ ”ءبىر وتباسىنا ءبىر شارا“ بويىنشا دالمە - ءدال كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋىنىڭ ارقاسىندا ول لاڭرۋ اۋىلىنا ورنالاسقان كۇنلۇن بيوتەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ ساڭىراۋقۇلاق كاسىپ سالاسى باقشاسىندا جۇمىستانىپ، ايلىق كىرىسى 2000 يۋاننان استى. ”زاۆود ۇيگە جاقىن، مەنىڭ دە اقشا تابا الاتىنىمدى كىم ويلاعان دەسەڭىزشى! قازىر ۇيدەگىلەردىڭ قولىنا قارامايمىن، تاعى اتا - اناما اقشا بەرىپ تۇرامىن، ولار دا وتە قۋانىشتى“، - دەدى ءزوھرا كوڭىلدەنە.

  ورنىقتى كىرىس، ورنىقتى جۇمىستانۋ ورنىقتى دامىعان كاسىپ سالاسىنان باستاۋ الادى. حوتان اۋدانى ”ون، ءجۇز، مىڭ، ون مىڭ، ءجۇز ميلليون“ كاسىپ سالاسى جوباسى بويىنشا قويان، تاۋىق، ازىقتىق ساڭىراۋقۇلاق سياقتى كاسىپ سالالارىنىڭ دامۋىن ۇزدىكسىز ساپالىلاندىرىپ، باستاماشى كاسىپورىنداردىڭ جەتەكتەۋىنە سۇيەنىپ كاسىپ سالاسى ارقىلى بايۋعا جەتەكتەۋ قۋاتى ۇزدىكسىز جوعارىلادى. ازىقتىق ساڭىراۋقۇلاقتى مىسال ەتسەك، قازىر كۇنلۇن بيوتەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگى كۇندىك ءونىم مولشەرى 60 مىڭ قالتا كەلەتىن ولشەمدەندىرىلگەن، كولەمدەندىرىلگەن ازىقتىق ساڭىراۋقۇلاق ءوندىرىس بازاسىن سالىپ، 200دەن استام ادامدى جۇمىسقا قابىلدادى.

  قاراقاش اۋدانى ءتوۋات اۋىلى يەڭىكول قىستاعىنىڭ مينشين باعىمشىلىق سەلبەستىك كووپەراتيۆى اماناتتاپ باقتىرۋ ۇلگىسىن كاسىپ سالاسى ارقىلى كەدەيلىكتەن ارىلتۋمەن ۇشتاستىرىپ، 27 كەدەي وتباسى جارنا قوسىپ، ”سەلبەستىك كووپەراتيۆى + قىستاق ەكى كوميتەتى + كەدەي وتباسى“ سىندى جۇمىس جۇرگىزۋ ۇلگىسى ارقىلى سيىر، قوي باعىمشىلىعىن دامىتىپ، شارۋالاردىڭ كىرىستەرىن ارتتىرۋىنا دەم بەردى. كوپتەگەن شارۋالار سيىر، قويلارىن سەلبەستىك كووپەراتيۆىنە وتكىزىپ، ءار جىلى پايدا ءبولىسىپ قالماستان، تاعى سەلبەستىك كووپەراتيۆىندە جۇمىس ىستەپ، ەڭبەكاقى الاتىن بولدى.

  كاسىپ سالاسى كوركەيسە، اۋىل - قىستاق گۇلدەنەدى. رايونىمىز ەرەكشە كاسىپ سالاسىنىڭ دەڭگەيىن كوتەرۋ ينجەنەرياسىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، ەرەكشە ەگىمشىلىك، باعىمشىلىق كاسىبىن زور كۇشپەن دامىتىپ، جەمىس ورمانى كاسىبىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ 4 ايماق - وبلىسىنداعى توقىماشىلىق جانە كيىم - كەشەك، ەلەكتروندى ونىمدەردى قۇراستىرۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى قوسىمشا ونىمدەرىن مانەرلەۋ سياقتى ەڭبەك شوعىرلانعان كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، اۋىل - قىستاق ساياحاتى مەن ەلەكتروندى ساۋدا ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدى زور كۇشپەن دامىتىپ، 2109 قىستاق زاۆودىن، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ سەحىن سالىپ، اناعۇرلىم كوپ كەدەي ەڭبەككۇشتىڭ ءۇيىنىڭ جانىندا، جاقىن ماڭدا، سول جەردە جۇمىستانۋىن جۇزەگە اسىرۋعا جەتەكتەدى.

  ىشكى دامۋ قوزعاۋشى كۇشىن ارتتىردى

  كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدە الدىمەن ەرىك - جىگەر جاعىنان سۇيەمەلدەۋ، ءسوزسىز، اقىل - پاراسات جاعىنان سۇيەمەلدەۋ كەرەك. 35 كەدەي اۋدان كەدەيلىكتەن ارىلتۋ جاۋاپناماسىن جوعارى ساپامەن ويداعىداي ورىنداۋ بارىسىندا باستان - اياق ىشكى قوزعاۋشى كۇش جەتكىلىكسىزدىگى سىندى ولقىلىقتى تولىقتاۋعا دەن قويدى.

  كەلپىن اۋدانى يۇرچي اۋىلى تومارىق قىستاعىنىڭ شيڭشياڭ نان سەلبەستىك كووپەراتيۆىندە ناۋباي عۇلام ءمۇتالىپ بار زەيىنىمەن ءداستۇرلى چەپىت (جۇقا نان) جاساپ جاتتى. ”قوس قولىما سۇيەنىپ، وتباسىمنىڭ جىلدىق جان باسىندىق ورتاشا كىرىسىن 10 مىڭ يۋاننان اسىردىم. كولىك الدىم، جاڭا ءۇي سالدىم، قازىر باقىتتى تۇرمىس كەشىرۋدەمىن، مەن تاعى قۇلشىنىپ، اقشا جيناپ اۋداننان عيماراتتان ءۇي الىپ، بالامدى ىشكى وڭىرگە وقۋعا جىبەرەمىن“، - دەدى ول.

  يۇرچي اۋىلدىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى جاڭ چيشيان تەبىرەنە بىلاي دەدى: قازىر سەلبەستىك كووپەراتيۆىندە 132 ادام جۇمىس ىستەيدى، 73 ادام نان ساتىپ، جانامالاي جۇمىستانىپ وتىر، ناۋبايلار سەلبەستىك كووپەراتيۆىنە كىرگەننەن كەيىن ايلىق ورتاشا كىرىسى 5000 يۋان بولادى. بۇل كۇندەرى قالىڭ شارۋالاردىڭ كەدەيلىكتەن ارىلىپ، كىرىستى ارتتىرۋ بەلسەندىلىگى قاۋلادى، كەدەي وتباسىلار ”مەنى كەدەيلىكتەن ارىلتىڭدار“ دەۋدەن ”مەن كەدەيلىكتەن ارىلامىنعا“ وزگەردى، ناعىز كەدەيلەردى كەدەيلىكتەن ارىلتۋ، كەدەيلىكتەن شىنايى ارىلتۋ دەگەن وسى.

  كەدەي وتباسىلارىنىڭ ىشكى دامۋ قوزعاۋشى كۇشىن قاۋلاتىپ، ”كاسىپ ارقىلى ادامدى ورنىقتىرۋ، كاسىپ ارقىلى ادامدى الاڭسىزداندىرۋدى“ جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن، قاراقاش اۋدانى ”تىزىمدىك فورماسىندا“ باۋلۋ، باعىتتامالى باۋلۋ، ناقتى جۇمىستىق باۋلۋ، ىستەتىپ باۋلۋ جۇرگىزىپ، تۇرلىشە ەرەكشەلىكتەگى ەڭبەكشىلەرگە لايىقتى جۇمىستانۋ ورايىن ازىرلەدى. سونىمەن بىرگە كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ساياساتىندا اڭعارلى ادام، كەدەيلىكتەن ارىلىپ بايۋدا باستاماشى، وركەنيەت سالتىندا تاراتۋشى جەتىلدىرۋ ارقىلى بۇقارانىڭ كەدەيلىكتى جەڭۋ سەنىمىن، بەكىمىن تۋىنداتتى. 2020 - جىلدىڭ العاشقى جارتىسىندا بۇكىل اۋدانداعى ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان 22 مىڭ كەدەي وتباسى كاسىپ سالاسى جانە نىساننىڭ جەتەكتەۋى ارقىلى كىرىستەرىن ارتتىردى.

  ءبىر ونەر ۇيرەنسەڭ، بايۋ جولىڭ كەڭەيە تۇسەدى. حوتان اۋداندىق تەحنيك جۇمىسشىلار مەكتەبى ”جاپپاي باۋلۋ جانە كاسىپورىندا ناقتى جاتتىقتىرۋ“ وي جەلىسىن ارقاۋ ەتىپ، اس - سۋ، تىگىنشىلىك، كولىك رەمونتى، توكشىلىك، ەلەكتروندى ساۋدا سياقتى 27 ءتۇرلى ماماندىق اشىپ، كەدەي وتباسىلارىنىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن قاۋلاتىپ، وسى زامانعى جاساۋ كاسىبىنىڭ، وسى زامانعى قىزمەت وتەۋ كاسىبىنىڭ، وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋىنا دارىندىلار قامتاماسىزدىعىن ازىرلەپ، كەدەي وتباسىلاردىڭ ۇزدىكسىز، ورنىقتى تۇردە كىرىستەرىن ارتتىرۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.

  كەلۋ قاينارى: «شينجياڭ گازەتى» - تيانشان تورى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار