ەكولوگيالىق ورتا اناعۇرلىم كورىكتەندى، ەكولوگيالىق ونىمدەر اناعۇرلىم كوبەيدى
انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى لي شيڭ
2021.03.22 16:32 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسى جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ باياندى دامۋىنا ساياتىن ءتۇبىرلى ۇلى جوسپار. باس شۋجي شي جينپيڭ 3 - رەتكى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىسىندە بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ − باعالى بايلىق ۇستانىمىنا تاباندى بولىپ، ەكولوگيانى قورعاۋدىڭ قىزىل سىزىعىن باتىل ساقتاپ، قۇمدى تىزگىندەۋ، سۋدى تىزگىندەۋ جانە ورماندى، جايلىمدى قورعاۋ قىزمەتىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ورىستەتىپ، بايتاق، كورىكتى شينجياڭنىڭ اسپانىنىڭ اناعۇرلىم اشىق، تاۋىنىڭ اناعۇرلىم جاسىل، سۋىنىڭ اناعۇرلىم تۇنىق بولۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.
قورشاعان ورتا − حالىق تۇرمىسى، جاسىل تاۋ − كوركەمدىك، كوك اسپان − باقىت. رايونىمىز 3 - رەتكى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋدان قامال الۋ شايقاسىن باتىل جۇرگىزىپ، جاسىل، تومەن كومىرتەكتى دامۋدى جەدەل ىلگەرىلەتىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ كۇن سايىن ارتىپ وتىرعان كوركەم ەكولوگيالىق ورتاعا بولعان قاجەتىن ۇزدىكسىز قاناعاتتاندىرىپ كەلەدى.
ەكولوگيالىق ورتا كورنەكتى جاقساردى
3 - اي، قار - مۇز ەرىپ، تىرشىلىك اتاۋى جانداندى. اقسۋ مەملەكەتتىك سازدىق باقشاسىندا توپ - توپ قۇستار قاناتتارىن جايىپ تومەن كەڭىستىكتە قالىقتادى، كەيبىرەۋى كول بەتىندە اسىر سالىپ ءجۇر، نەتكەن جاراسىمدى ەكولوگيالىق سۋرەت دەسەڭىزشى.
”جۋىق جىلداردان بەرى، ءبىز كورنەكتى ەكولوگيالىق ورتا ماسەلەسىن كۇش سالا شەشىپ، حالىق بۇقاراسىن اناعۇرلىم كوپ ساپالى ەكولوگيالىق ونىمدەرمەن قامداپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ ەكولوگيالىق ورتا تابىس سەزىمىن، باقىت سەزىمىن جانە حاۋىپسىزدىك سەزىمىن ۇزدىكسىز ارتتىرۋعا قۇلشىندىق“، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق ەكولوگيالىق ورتا مەڭگەرمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى، ورىنباسار مەڭگەرمە باستىعى داي ۋجۇن.
2020 - جىلى رايونىمىز كوك اسپاندى، تۇنىق سۋدى، تازا توپىراقتى قورعاۋ شايقاسىنىڭ كەزەڭدىك نىساناسىن ورىنداپ، ەكولوگيالىق ورتا ۇزدىكسىز جاقساردى. 2020 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن، تۇتاس رايونىمىزدا 5.PM2تىڭ قويۋلىعى 2015 - جىلمەن سالىستىرعاندا ％17.6 تومەندەپ، ساپالى كۇن سانى 2015 - جىلمەن سالىستىرعاندا 2.7 پايىز ارتتى، تۇتاس رايونىمىزدا باقىلاپ - ولشەنگەن قالا - قالاشىقتارداعى شوعىرلى اۋىز سۋ قاينارى وڭىرلەرىندەگى ساپالى سۋدىڭ سالىستىرماسى ％92.4كە جەتىپ، رايوندارى بار ايماق دارەجەلى قالالاردا ارام، ساسىق سۋ اۋماعىن جويۋ سالىستىرماسى ％100كە جەتتى.
2000 - جىلدان باستاپ شينجياڭ تارىم وزەنىنىڭ تومەنگى اعارىنا ىلگەرىندى - كەيىندى 21 رەت ەكولوگيالىق سۋ قويا بەردى. بۇل كۇندەرى قىس ماۋسىمىندا دا تارىم وزەنىنىڭ قۇيار جەرىندەگى ءتاتىما كولىندە تىرشىلىك تىنىسى جالىنداعان كورىنىس قالىپتاسىپ، جابايى ۇيرەك، اق قوتان سياقتى سۋ قۇستارى توپ - توپ بولىپ كول بەتىندە اسىر سالىپ وينايدى، توڭىرەگىندەگى سازدى جەرلەردە توراڭعى، قامىس جانە جىڭعىل جايقالا ءوستى.
جۋىق جىلداردان بەرى رايونىمىز ەكولوگيانى قورعاۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ تەبىنىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، مەملەكەتتىك باقشانى نەگىزگى تۇلعا ەتكەن جاراتىلىستىق قورىق جۇيەسىن قۇرۋدى تەزدەتىپ، مەملەكەت جەرى الابىن جاسىلداندىرۋ ارەكەتىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، تارىم وزەنى الابىنداعى توراڭعى ورمانىن قۇتقارۋ قيمىلىن اتقاردى. تاۋ، سۋ، ورمان، اتىز، كول، جايلىم، قۇم ەكولوگياسىن قورعاۋ، قالپىنا كەلتىرۋ سىناق ءتۇيىنى ينجەنەرياسى قۇرىلىسىن ورنىقتى ىلگەرىلەتتى. ءۇش تەرىستىك ىقتاسىن ورمانى، ەگىستىكتەن ورماندى قالپىنا كەلتىرۋ، قۇمايتتانۋدىڭ الدىن الۋ، قۇمدى تىزگىندەۋ سياقتى ءتۇيىندى ينجەنەريالاعا سۇيەنىپ، 5 جىلدا جيىنى 28 ميلليون 375 مىڭ 600 مۋ جەردىڭ قۇمايتتانۋىنىڭ الدىن الىپ، قۇمدى تىزگىندەپ، 4 ميلليون 922 مىڭ مۋ ەگىستىكتەن ورماندى قالپىنا كەلتىرىپ، ورمانمەن كومكەرىلۋ مولشەرى 2015 - جىلداعى ％4.7تەن قازىرگى ％5.02كە جوعارىلادى، جايلىم جامىلعىسى كورنەكتى قالپىنا كەلىپ، شەگىنۋ بەتالىسى تەجەلدى.
ەكولوگيانى قالىپىنا كەلتىرۋ ارقىلى قۇرعاپ قالعان وزەندەر قايتا تىرشىلىك تىنىسىن تاپتى، بايىرعى توراڭعى ورمانى قايتا كوكتەپ جاسىلداندى... بارلىق جەردەن ەكولوگيالىق كوركەم كورىنىس قالىپتاسىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنا تولىق باقىت سەزىمىن الا كەلدى. تۇنىق سۋلى، جاسىل تاۋلى، ەكولوگياسى تاماشا كوركەم شينجياڭ ادامداردىڭ كوز الدىنا تارتىلدى.
جاسىل دامۋ ۇزدىكسىز تەزدەدى
قازىر باۋگاڭ توبى شينجياڭ 1 - تامىز بولات - تەمىر شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ زاۆود اۋماعى ”لاس گازدى ەرەكشە تومەن ىعىستىرىپ شىعارۋدى، لاس سۋدى ىعىستىرىپ شىعارماۋدى، قاتتى لاس زاتتاردى زاۆودتان شىعارماۋدى“ نەگىزىنەن جۇزەگە اسىردى. سەرىكتەستىكتىڭ ەنەرگيا، قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءبولىمنىڭ باستىعى جاۋ يۇڭلي بىلاي دەپ تانىستىردى: 1 - تامىز بولات - تەمىر شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ زاۆود اۋماعىنداعى بارلىق ونەركاسىپتىك جاراقسىز سۋ جانە تۇرمىستىق لاس سۋ تەرەڭدەي ءبىر جاقتى ەتىلگەننەن كەيىن، ونەركاسىپ ءوندىرىسىنىڭ بارىسىنا قايتالاي پايدالانىلادى.
3 - رەتكى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىسىنەن بەرى رايونىمىز ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدى ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ تۇتاس بارىسىنا توعىستىرۋعا تاباندى بولىپ، ەڭ قاتاڭ ەكولوگيانى قورعاۋ ءتۇزىمىن جانە كەڭىستىكتى پايدالانۋدى باسقارۋ ءتۇزىمىن، ەڭ قاتاڭ سۋ بايلىق قاينارىن باسقارۋ ءتۇزىمىن اتقارىپ، ورتانىڭ لاستانۋىن تۋ باستان الدىن الىپ، جاسىل، تومەن كومىرتەكتى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدى تەزدەتتى.
كوك اسپاندى قورعاۋ شايقاسى بارىسىندا، رايونىمىز اتموسفەرانىڭ لاستانۋىنان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋدان قامال الۋدى جوعارى ورەدە جۇرگىزىپ، ونەركاسىپ، وتىندىق كومىر، موتورلى كولىك سىندى ”ءۇش ۇلكەن لاستاۋ قاينارىن“ جاپپاي جونگە سالۋدى ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، كاسىپ سالاسى قۇرىلىمىن، ەنەرگيا قاينارى قۇرىلىمىن ۇزدىكسىز رەتتەپ، ساپالىلاندىرىپ، تۇتاس رايونداعى 1 -، 2 -، 3 - كاسىپ سالاسى قۇرىلىمى ۇزدىكسىز جاقسارىپ، جەل ەلەكتر، فوتو ەلەكتر سياقتى تازا ەنەرگيا قاينارىنان پايدالانۋ مولشەرى ۇزدىكسىز جوعارىلادى.
رايونىمىز تاعى جاسىل باقشا اۋماعى قۇرىلىسىن زور كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، كاسىپورىنداردىڭ جاسىل زاۆود، جاسىل قامداۋ تىزبەگىن قۇرۋىن جانە جاسىل ونىمدەر اشۋىن قولداپ، 4 توپتا اۆتونوميالى رايوندىق جاسىل جاساۋدان ۇلگى كورسەتۋ ورىندارىن جەتىلدىردى. سونىمەن بىرگە، ءداستۇرلى جاساۋ كاسىبىن جاسىل جاساۋعا وزگەرتۋگە كۇش سالىپ، ونەركاسىپتە ەنەرگيا ۇنەمدەۋ، سۋ ۇنەمدەۋ، بايلىق قاينارىن جان - جاقتى پايدالانۋ سالاسى سياقتى 8 جاقتاعى ءداستۇرلى كاسىپ سالاسى تەحنيكاسىن وزگەرتۋ نىسانىن ءتۇيىندى تۇردە قولدادى.
نانفىڭ رحۋا شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى شينجياڭداعى جاسىل وزگەرتۋدى قولداعان كاسىپورىنداردىڭ ءبىرى. جاسىل تەحنيكالىق جاڭالاۋ جانە قورشاعان ورتانى قورعاۋ قۇرىلعىلارىن جاڭالاۋ قۇرىلىسى ارقىلى ”ءۇش ءتۇرلى لاس زاتتى“ ىعىستىرىپ شىعارماۋدى جۇزەگە اسىرۋمەن بىرگە، ءار جىلى تاعى كاسىپورىنعا 4 ميلليون يۋاننان استام كىرىس كىرگىزدى.
ەكولوگيالىق قۇرىلىس تەبىنى بۇرىن بولماعان دارەجەدە ىلگەرىلەدى
”كەزەكتەگى جانە مۇنان كەيىنگى ءبىر مەزگىلدە، ءبىز ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىنىڭ ساياسي جاۋاپكەرشىلىگىن باتىل ارقالاپ، 3 - رەتكى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ءماجىلىسىنىڭ ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ جونىندەگى شەشىمدەرىن، ورنالاستىرۋلارىن ناقتى تياناقتاندىرىپ، بايتاق كورىكتى شينجياڭنىڭ اسپانىنىڭ اناعۇرلىم اشىق، تاۋىنىڭ اناعۇرلىم جاسىل، سۋىنىڭ اناعۇرلىم تۇنىق بولۋىنا مۇمكىندىك جاساۋىمىز كەرەك“، - دەدى داي ۋجۇن.
”14 - بەسجىلدىقتا“ جاقسى باستاما اشۋعا، جاقسى قادام تاستاۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ ءۇشىن، 2021 - جىلى رايونىمىزدىڭ ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ قىزمەتى ”اۋا ساپاسىن جوعارىلاتىپ، كومىر قىشقىل گازىن شىعارۋدى ازايتىپ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدى باقىلاپ - باسقارۋدى كۇشەيتۋ، سۋ قاينارىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋدى كۇشەيتىپ، توپىراقتىڭ لاستانۋىن قاتاڭ مەڭگەرۋدى بەكەمدەپ، حاۋىپ - قاتەردىڭ الدىن الۋ“ سياقتى ءتۇيىندى قىزمەتتەردى توڭىرەكتەي وتىرىپ، لاستانۋدى دالمە - ءدال جونگە سالۋدى، لاستانۋدى عىلمي جونگە سالۋدى، لاستانۋدى زاڭ بويىنشا جونگە سالۋدى اناعۇرلىم كورنەكتىلەندىرەدى. بيىل جىل باسىندا اشىلعان اۆتونوميالى رايوننىڭ ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ قىزمەتى ءماجىلىسى مىنالاردى ورتاعا قويدى: ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋعا جەتەكشىلىك ەتۋ، جاقسارتۋ جانە باسىم ءتۇسىرۋ رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، رايونىمىزدىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىنىڭ جاپپاي جاسىل تۇسكە بۇرىلىس جاساۋىن جەبەۋ كەرەك.
لاستانۋدان ساقتانۋدان جانە ونى جونگە سالۋدان قامال الۋ شايقاسى ۇزدىكسىز تەرەڭدەي ىلگەرىلەيدى. اۆتونوميالى رايوندىق ەكولوگيالىق ورتا مەڭگەرمەسى كليمات وزگەرىسىنە توتەپ بەرۋ باسقارماسىنىڭ قىزمەتكەرى مىنالاردى ءبىلدىردى: ”جۋىقتا ءبىز مەملەكەت شىعارعان كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ەڭ جوعارى ماننەن اسىرماۋعا قاتىستى حۇجاتتارعا ساي، رايونىمىزدىڭ كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ەڭ جوعارى ماننەن اسىرماۋ ارەكەت جوباسىن ەگجەي - تەگجەيلى تياناقتاندىرىق، پرينسيپتىك جاقتان شىعارىلۋ كەڭىستىگى بولماعان جەرلەردە ەڭ جوعارى ماننەن اسىرماۋعا ەڭ الدىمەن جەتۋ كەرەك“.
كەزەكتە رايونىمىز بۋىرشىن اۋدانى، قابا اۋدانى سياقتى مەملەكەت بويىنشا ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىنان ۇلگى كورسەتەتىن 5 اۋداندى جانە قورعاس اۋدانى ”تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ − باعالى بايلىق“ امالياتتىق جاڭالىق اشۋ بازاسىن ءساتتى قۇردى. ”بيىل رايونىمىز 5 - توپتا مەملەكەت بويىنشا ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىنان ۇلگى كورسەتەتىن اۋداندى جانە’ تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ − باعالى بايلىق‘ امالياتتىق جاڭالىق اشۋ بازاسىن قۇرۋدى ۇزدىكسىز بەلسەنە ءوتىنىش ەتىپ، وڭتۇستىك شينجياڭ وڭىرىندە ءنولدى جارۋعا كۇش سالادى“، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق ەكولوگيالىق ورتا جاراتىلىستىق ەكولوگيانى قورعاۋ باسقارماسىنىڭ جاۋاپتىسى.
شينجياڭدا مەملەكەت بويىنشا تۇڭعىش توپتا مەملەكەت دارەجەلى 203 جاسىل زاۆودقا كىرگەن بىردەن - ءبىر كەن كاسىپورنى − ءپايزاۋات اۋدانىنىڭ تۇڭحۇي كەن شارۋاشىلىعى بۇكىل شينجياڭ بويىنشا ”پاراشوك زاتتارىن ۇيىتىپ تولتىرۋ“ تەحنيكاسىن تۇڭعىش ءتۇستى مەتال كەنىنە پايدالانعان كاسىپورىن بولىپ، كەننىڭ قوقىر - قوقسىق ماسەلەسىن ءونىمدى شەشتى. تۇڭحۇي كەن شارۋاشىلىعىنىڭ باس ديرەكتورى ۋاڭ جينبو: الداعى 5 جىلدا سەرىكتەستىگىمىز ءبىرسىپىرا ەنەرگيا ۇنەمدەۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، شينجياڭ بويىنشا تۇڭعىش ەنەرگيا باسقارۋ - مەڭگەرۋ ورتالىعىن قۇرۋعا قۇلشىنادى، - دەدى.
اۆتونوميالى رايوندىق ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ مەڭگەرمەسىنىڭ باستىعى نيجات سىمايىل بىلاي دەدى: ”ءبىز عىلىم - تەحنيكا قامتىمى جوعارى، بايلىق جۇمسالىمى تومەن، قورشاعان ورتانى لاستاۋى از جاسىل جاساۋ جۇيەسىن جەدەل ورناتامىز. رايونىمىز ەنەرگيا ۇنەمدەيتىن، جۇمسالىمى تومەن، سۋ ۇنەمدەيتىن جاڭا تەحنيكانى، جاڭا جابدىقتى جالپىلاستىرۋدى، قولدانۋدى بار كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، ونەركاسىپتىڭ جاسىلعا قاراي بۇرىلىس جاساۋىن، دارەجەسىن جوعارىلاتۋىن بەلسەنە جەبەپ، اينالمالى ەكونوميكا سىناق ءتۇيىنىن جانە ونەركاسىپ، كاسىپورىن ەكولوگيالىق جوباسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتىپ، جاسىل، ەنەرگيا ۇنەمدەيتىن، قورشاعان ورتانى قورعايتىن، ت.ب تەحنيكالار مەن جابدىقتاردى دامىتۋدى جەبەيدى“.
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
