بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى

«حالىق بۇقاراسىن اناعۇرلىم جاقسى تۇرمىسقا كەنەلتەمىز»

− شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىندە 6 - رەتكى شينجياڭعا ساياتىن ماسەلەلەر جونىندە اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسىن وتكىزگەنى تۋرالى

2021.03.30 17:13     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  3 - ايدىڭ 29 - كۇنى شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ 6 - رەتكى شينجياڭعا ساياتىن ماسەلەلەر جونىندەگى اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىندە وتكىزىلدى. تاياۋدا ەۆروپا وداعى، ا ق ش، ۇلى بريتانيا، كانادا وتىرىك پەن جالعان ينفورماتسيانى نەگىز ەتىپ، اتالمىش «شينجياڭنىڭ ادامدىق ۇقىعى» ماسەلەسىن سىلتاۋ ەتىپ، جۇڭگونىڭ شينجياڭىنداعى قاتىستى جەكەلەر مەن ناقتى تۇلعالارعا سىڭار جاقتى جازا قولداندى. بۇل ءادىس حالىقارالىق زاڭ مەن حالىقارالىق قاتىناستىڭ نەگىزگى ولشەمىنە اۋىر دارەجەدە قايشىلىق جاساپ، جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە اۋىر دارەجەدە كيلىگىپ، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنە اۋىر زيان جەتكىزىپ، شينجياڭنان كەلگەن كادرلار مەن بۇقارانىڭ ۋاكىلدەرىن، وقىمىستىلاردىڭ ۋاكىلدەرىن، ءدىني قايراتكەرلەردى قاتتى كەكتەندىردى. جۇڭگولىق، شەتەلدىك اقپارات قۇرالدارى الدىندا ولار فاكت جانە ءتول كەشىرمەلەر ارقىلى شينجياڭنىڭ ناقتى جاعدايىن تانىستىردى.

  «سەندەر ۇيالمايسىڭدار ما؟ ار – ۇجداندارىڭ قالاي شىدايدى؟»

  شينجياڭ − اشىق رايون، شەتەل تىلشىلەرىنىڭ شينجياڭعا كەلىپ تىلشىلىك ىستەۋى، حابارلاۋى جونىندە جۇڭگو باستان - اياق اشىق بولۋ، قارسى الۋ پوزيتسياسىن ۇستانىپ كەلەدى. الايدا وتە از ساندى شەتەل اقپارات قۇرالدارىنىڭ تىلشىلەرى شينجياڭدا جۇڭگونىڭ زاڭ - ەرەجەلەرىنە بويسۇنبايتىن جانە كاسىپتىك ءمورالعا قايشى كەلەتىن ىستەردى ىستەپ، اتالمىش «دالەلدەۋ»، «جالداپتىق ىستەۋ، قوقانلوقى كورسەتۋ» قيمىلدارىمەن شۇعىلداندى.

  تاياۋدا بەلگىلى راديو سەرىكتەستىگىنىڭ ءتىلشىسى شينجياڭ اقسۋ ايماقتىق ماقتا مانەرلەۋ زاۆودىندا تىلشىلىك ىستەگەن كەزدە زاۆود سىرتىن ءبىر اينالىپ شىعىپ، زاۆودقا كىرىپ احۋال ۇعىسپاعان جاعدايدا حابار جازىپ: «جۇڭگو نەشە ءجۇز مىڭ ۇيعۇر ۇلتى مەن باسقا از ۇلتتاردى ماقتا اتىزىندا جاپالى دەنە ەڭبەگىمەن شۇعىلدانۋعا ماجبۇرلەدى» دەپ جالا جاپتى. وسى سەرىكتەستىكتىڭ ءتىلشىسى اقسۋ كۇشار انار ءدانى كيىم - كەشەك شەكتى سەرىكتەستىگىندە تىلشىلىك ىستەگەن كەزدە، تىلشىلىك ىستەلگەن وبيەكتىنىڭ ماقۇلدىعىن الماعان جاعدايدا، زورلىقپەن سۋرەتكە تارتىپ، وسى سەرىكتەستىكتىڭ قىزمەتكەرلەرىمەن كەركىلدەسىپ قالادى، جاريالانعان حابارلارى سوراقى بولادى، ءتىپتى كۇشار انار ءدانى كيىم - كەشەك شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ قىزمەتكەرلەرىن «ۇكىمەت ءمانساپتىسى» دەپ اتاپ، «كوپ رەت تۇرلىشە سالاۋاتتاعى ءمانساپتىلاردىڭ كەدەرگىسىنە ۇشىرادىم» دەپ قارالادى.

  شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ اقپارات مالىمدەمەشىسى شۇي گۇيشياڭ بىلاي دەدى: بۇل ارەكەتتەردە ەشقانداي كاسىپتىك قۇلىق، كاسىپتىك ءمورال، ەشقانداي جاۋاپكەرلىك جانە ساپا جوق، اقپارات كاسىپتىك ءمورالىنا اۋىر دارەجەدە قايشى كەلىپ، وبيەكتيۆ، تەپە - تەڭ، ءادىل مايداننان اۋىر دارەجەدە الشاقتادى. «ايتىڭىزشى، قايسى ەل وسىنداي اقپارات قۇرالدارى تىلشىلەرىنىڭ وسەك - اياڭ تاراتىپ، جالا جابۋىنا جول بەرە الادى؟! وسى ارادا مەن مىنانى سالتاناتپەن جاريالايمىن: بۇل ماسەلەدە بىزدە پرينسيپتىك تومەنگى شەك بار. ەگەر كەيبىرەۋلەر ‹ادامدىق ۇقىقتى› جەلەۋ ەتىپ، شينجياڭعا كەلىپ اتالمىش ‹دالەلدەۋ›، ‹جالداپتىق ىستەۋ، قوقانلوقى كورسەتۋ› قيمىلدارىمەن شۇعىلدانسا، قىلمىستى دەپ جورامالداۋ فورماسىندا تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، شينجياڭنىڭ ورنىقتىلىعىنا، دامۋىنا كەدەرگىلىك جاساپ، جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە كيلىكپەكشى بولسا، ءبىز بۇعان باتىل قارسى تۇرامىز!» شۇي گۇيشياڭ مىنانى ءبىلدىردى: ءبىز وبيەكتيۆ، ءادىل تۇرعىدا تاباندى بولىپ، كاسىپتىك ءمورالعا بويسۇناتىن اقپارات قۇرالدارىنىڭ قاعاز جانە قالام، اپپارات كوزى جانە ميكروفون ارقىلى بۇكىل دۇنيە جۇزىنە شىنايى شينجياڭدى ۇعىندىرۋىن ءۇمىت ەتەمىز.

  بۇراتالا قالالىق توقىماشىلىق سەرىكتەستىگىندە قىزمەت ىستەيتىن شينجياڭدىق قىز ءالميرا تۇرسىن كوپشىلىككە ءوزىنىڭ سەرىكتەستىكتەگى قىزمەت، تۇرمىس جاعدايىن ايتىپ بەردى: سەرىكتەستىك جاتاقپەن اقىسىز قامدادى، وندا كرەسلو، كيىم ىشكابى، اۋا رەتتەگىش، تەلەۆيزور قاتارلى ءۇي جيھازدارى، ءۇي ەلەكتر جابدىقتارى بار، توراپ تا بار؛ سەرىكتەستىكتە مۇسىلماندار اسحاناسى بار، ۇيعۇر اسپازدارى تاماق جاسايدى، ءار اپتادا پالاۋ، لاعىمان، پەتىر ءمانتى سياقتىلاردى جەيمىز؛ ءار كۇنى جۇمىستان تۇسكەننەن كەيىن ءۇي ىشىمىزدەگىلەرمەن، دوستارىمىزبەن بەينە ەكران ارقىلى اڭگىمەلەسىپ، تەلەۆيزور كورىپ، مۋزىكا تىڭداپ، اپتا سوڭىندا دوستارمەن بىرگە كوشە ارالايمىز، زات ساتىپ الامىز، كينو كورەمىز؛ اي سايىن ۇيگە اقشا جىبەرەمىز، وتباسىمىزدىڭ تۇرمىسى بارعان سايىن جاقسارۋدا ... «سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەۋ ءتىپتى دە كوپ اقشا تابۋ، ءتىپتى دە جاقسى تۇرمىس كەشىرۋ ءۇشىن. شەكارا سىرتىنداعى ادامداردىڭ ‹زورلاپ ەڭبەك ىستەتۋ› دەگەنىمەن ەشقانداي قاتىسى جوق».

  «ءبىز تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىندا ۇيرەندىك، ءتۇرلى ۇقىقتارىمىز تولىق قامتاماسىز ەتىلدى، وقىتۋشىلار بىزگە وتە جاقسى مامىلە جاسادى، ءبىز تەرەڭ دوستىق ورناتتىق، قازىر ءالى دە بايلانىستى ساقتاپ كەلەمىز». پوسكام اۋداندىق تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىنان وقۋ بىتىرگەن وقۋشى ءدىلنار قاھار بىلاي دەدى: شەكارا سىرتىنداعى قۇلاققا تۇرپىدەي تيەتىن وسەك - اياڭداردى ەستىگەندە، ساباقتاستار قاتتى كەكتەندىك. «مەنىڭ وسەك - اياڭ تاراتۋشىلارعا مىنانى ايتقىم كەلەدى: سەندەر كۇنى بويى الباتى سويلەپ، تاربيەلەنۋشىلەردىڭ اتاق - ابىرويىن قارالاۋ ارقىلى وزدەرىڭنىڭ ارام ماقساتتارىڭا جەتپەك بولىپ وتىرسىڭدار، سەندەر ۇيالمايسىڭدار ما؟ ار – ۇجداندارىڭ قالاي شىدايدى؟»

  «اققا قارا جۇقپايدى، قارانى اعارتۋعا بولمايدى!»

  «ماقتا اق بولعانىمەن، كەيبىر ادامداردىڭ جۇرەگى قاپ - قارا». شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ اقپارات مالىمدەمەشىسى ەلجان انايىت بىلاي دەدى: شينجياڭداعى، اسىرەسە، وڭتۇستىك شينجياڭداعى ءار ۇلت شارۋالارى ماقتا ەگۋدى قالايدى، ويتكەنى تابىسى مول، ءوتىمى كەڭ. سوڭعى جىلدارى شينجياڭنىڭ ماقتا، جەر جاڭعاعى ءوندىرىسى جوعارى دارەجەدە ماشينالاندىرىلدى، قاربالاس ءۇزىپ الۋ مەزگىلىندە دە قىرۋار «ماقتا جيناۋشىلاردىڭ» قاجەتى جوق. 2020 - جىلعى ساندى مالىمەتتە كورسەتىلۋىنشە، شينجياڭ ماقتاسىنىڭ ماشينامەن جينالۋ شاماسى %69.83 كە جەتكەن. ا ق ش - نىڭ سەيىل – سەرۋەن، ارەكەت كيىمدەرى ايگىلى ماركاسى سكايچ 3 - ايدا جاريالاعان «سكايچتىڭ ۇيعۇرلار جونىندەگى مالىمدەمەسىندە» بىلاي دەپ ايقىن اتاپ كورسەتىلدى: بۇل سەرىكتەستىك جۇڭگونىڭ ساتۋشى ساۋداگەرلەرىنە دەربەس تەكسەرۋ جۇرگىزگەننەن كەيىن، ايتىلمىش زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋدى بايقامادى. كەيبىر باتىس كاسىپورىندارى جالعان ينفورماتسياعا نەگىزدەلىپ، شينجياڭنىڭ ماقتاسىن كوزسىزدىكپەن تەجەۋ شەشىمىن جاسادى، ناتيجەدە جۇڭگو بازارىنان ايرىلىپ، جۇڭگونىڭ ساياحاتشى قاينارىنان قول ءۇزىپ، كاسىپورىننىڭ ابىرويىنا ىقپال جاسادى. «ءبىز ءار ەل كاسىپورىندارىنىڭ شينجياڭنىڭ ماقتا وندىرىلەتىن جەرىنە، ماقتا توقىماشىلىعى كاسىپورىندارىنا بارىپ ەكسكۋرسيالاپ، ماقتاشىلارمەن جانە ماقتا توقىماشىلىعى جۇمىسشىلارىمەن اڭگىمەلەسىپ، پاراساتتى تالعام جاساۋىن قارسى الامىز».

  جۇڭگوعا قارسى كۇشتەر: «شينجياڭ ءدىني سەنىم ەركىندىگىن شەكتەپ، مەشىت سياقتى ءىسلام ءدىني ورىندارىن كەڭ كولەمدە بۇزدى» دەپ وتىر، انايىت مىنانى ءبىلدىردى: اتالمىش ايتىلىم بوس مىلجىڭ. شينجياڭداعى مەشىتتەردىڭ كوبى 20 - عاسىردىڭ 80 -، 90 - جىلدارىندا، ءتىپتى ودان دا ەرتە سالىنعان. قالا - قالاشىقتانۋدىڭ تەزدەۋىنە جانە اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىنىڭ اتقارىلۋىنا بايلانىستى، كەيبىر جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەر جەرگىلىكتى مۇسىلمانداردىڭ ۇندەۋى مەن وتىنىشىنە ساي، قالالارداعى لاشىقتار رايونىن جاڭالاۋ، اۋىل - قىستاقتىڭ قونىس ورتاسىن وڭاۋ، كەدەيلەردى قونىس اۋدارىپ سۇيەمەلدەۋ سياقتى قىزمەتتەرمەن ۇشتاستىرىپ، قالا - اۋىل قۇرىلىسى جوباسى بويىنشا، جاڭادان سالۋ، كوشىرىپ سالۋ، كەڭەيتىپ سالۋ سياقتى شارالار ارقىلى مەشىتتەردىڭ قاتەرلى ءۇي ماسەلەسىن ويداعىداي شەشتى، مەشىتتەردىڭ قۇرىلىسى اناعۇرلىم حاۋىپسىز، ورنالاسۋى اناعۇرلىم ۇيلەسىمدى بولدى، بۇعان دىنگە سەنەتىن بۇقارا دا ايرىقشا رازى بولدى. قازىر شينجياڭداعى مەشىتتەر دىنگە سەنەتىن بۇقارانىڭ قاجەتىن تولىق قاناعاتتاندىرا الادى.
«مەن تۇرعان جەردەگى مەشىت 1873 - جىلى سالىنعان، يەلەگەن جەر اۋماعى 4 مىڭ 800 شارشى مەتر، قۇرىلىس اۋماعى ءبىر مىڭ 800 شارشى مەتر، ءبىر مىڭ 500 دەن استام ادام ناماز وقي الادى». قاشقار قالاسى قوحان اۋىلى جۇپارحان باقشاسى مەشىتىنىڭ يمامى مامەتيمىن راشات بىلاي دەدى: مەشىتتە سۋ، ەلەكتر، جول، گاز، حابارلاسۋ، راديو - تەلەۆيزيا سياقتى قۇرىلعىلار بار، وعان مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋ، ەلەكتروندى ەكران، كومپيۋتەر، اۋا رەتتەگىش، ءورت ءوشىرۋ قۇرىلعىلارى، اۋىز سۋ جابدىقتارى ورناتىلعان، شارت - جاعدايى وتە جاقسى. «ءبىزدىڭ ءىسلام ءدىنى بىلىمدەرىن ۇيرەنۋ جولىمىز توتەنشە ىركىلىسسىز، مەشىتتەردەن، ءدىني مەكتەپتەردەن ۇيرەنۋىمىزگە دە، ءدىني كلاسسيكالىق شىعارمالاردى، ‹جۇڭگو مۇسىلماندارى› جۋرنالىن وقۋىمىزعا جانە ينتەرنەتكە شىعىپ ۇيرەنۋىمىزگە دە بولادى. 2017 - جىلى مەن شينجياڭ ءىسلام ءدىنى شۋەيۋانىنا وقۋعا بارىپ، ‹قۇران كارىمدى› وقۋ، قاسيەتتى ءتالىم، ءىسلام ءدىنى شاريعاتى سياقتى ءدىني بىلىمدەردى ۇيرەندىم».

  «اققا قارا جۇقپايدى، قارانى اعارتۋعا بولمايدى!» ءراشات اشۋلانىپ بىلاي دەدى: ەگەر شەتەلدەگى كەيبىر اقپارات قۇرالدارى ايتقانداي بولسا، مەشىتتەرىمىزدىڭ شارت - جاعدايى وسىنداي جاقسى بولار ما ەدى؟ مۇسىلماندار ءدىني قيمىلداردى قالىپتى ورىستەتە الار ما ەدى؟ مەن شينجياڭ ءىسلام ءدىنى شۋەيۋانىندا ۇيرەنە الار ما ەدىم؟

  «اشىق – جارقىن بەينەمەن، بۇلجىماستان ءار ۇلت بۇقاراسى ءۇشىن جاقسى ءىس تىندىردى»

  «شەكارا سىرتىنداعى ادامدار ءبىزدىڭ تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىمىزدى ‹لاگەر› دەيدى، بۇل بۇكىلدەي كوزىمىزدى باقىرايتىپ قويىپ وتىرىك ايتقاندىق». حوتان قالالىق تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىنان وقۋ بىتىرگەن وقۋشىسى تاھىرجان توقتى بىلاي دەدى: تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعى − ءبىر مەكتەپ، دۇيسەنبىدەن جۇماعا دەيىن ءار كۇنى 6 ساعات ساباق ءوتىپ، مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ، زاڭ بىلىمدەرى، كاسىپتىك شەبەرلىك جانە ۇشقارىلىقتى الاستاۋ سياقتى مازمۇنداردى ۇيرەتەدى. مەكتەپتىڭ ساباقتان سىرتقى تۇرمىسى توتەنشە باي، ۇنەمى باسكەتبول جارىسى، ارقان تارتۋ جارىسى، ادەبيەت - كوركەمونەر بايقاۋى سياقتى مادەنيەت، دەنەتاربيە قيمىلدارىن وتكىزەدى. مەكتەپ تاربيەلەنۋشىلەردىڭ عۇرىپ - ادەتىنە قۇرمەت ەتەدى، اسحانا ءار كۇنى ءتۇرى كوپ، قورەكتىگى جاقسى مۇسىلمانشا تاعامدارمەن اقىسىز قامدايدى، جاتاعىندا تەلەۆيزور، ەلەكتر جەلدەتكىش جانە مونشا بار.

  وقۋ بىتىرگەننەن كەيىن توقتى اسحانا جانە قوجالىق سەرىكتەستىگىن اشادى. «ساباقتاسىم ەكەۋىمىز تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىنا ەرەكشە العىس ايتامىز، تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعى ءبىزدى قالىپتى تۇرمىسقا ورالتتى». توقتى تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىندا ۇيرەنگەن كاسىپورىن باسقارۋ، زاڭ - ەرەجە بىلىمدەرى اسحانا مەن سەرىكتەستىكتىڭ شارۋاشىلىق باسقارۋىنا قولدانىلدى. قازىر ونىڭ اسحاناسى مەن قوجالىق سەرىكتەستىگىندە 60 نەشە قىزمەتكەر بار، ايىنا 20 مىڭ يۋاننان استام كىرىس كىرگىزەدى. بۇدان بىلاي ول تاعى بىرنەشە قوجالىق بولىمشە سەرىكتەستىگىن اشىپ، قىزمەتكەرلەردى ءتىپتى دە كوپ اقشا تاۋىپ، ءتىپتى دە جاقسى تۇرمىس كەشىرۋگە باستاماق.

  حالىقاراداعى كوپتەگەن اڭعارلى ادام ا ق ش قاتارلى باتىستىڭ جۇڭگوعا قارسى كۇشتەرىنىڭ شينجياڭعا ساياتىن وتىرىگىن بارعان سايىن انىق كورىپ وتىر.

  اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسى الاڭىندا پاكيستان اقپارات اگەنتتىگىنەن كەلگەن ءتىلشى: «ۇزاق ۋاقىتتان بەرى شينجياڭ كەدەيلىك پەن زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك قىسپاعىندا قالدى، الايدا جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ قۇلشىنۋىندا كەدەيلىكتەن ارىلىپ، زورلىقتى كۇش لاڭكەستىگىن تەجەدى، ا ق ش سياقتى ەلدەر نەلىكتەن جۇڭگونىڭ شينجياڭىن سىنداپ، جازعىرۋدا؟» دەپ سۇرادى.

  شۇي گۇيشياڭ بىلاي دەپ جاۋاپ بەردى: شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋى مەن حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋدا بۇرىن - سوڭدى بولماعان تابىستارعا قول جەتكىزدىك، ا ق ش - تىڭ كەيبىر ۇيىمدارى نەمەسە ءمانساپتىلارى نە ءۇشىن شينجياڭعا ءالى دە سىن ايتىپ، جازعىرۋدا؟ ويتكەنى، بۇرىنعى زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك ارەكەتتەرى ولاردىڭ كوڭىلىندەگى «ەڭ كوركەم كورىنىس» ەدى. قازىر شينجياڭ ورنىقتى گۇلدەنۋدى جۇزەگە اسىردى، حالىق تۇرمىسى تىنىش، جاراسىمدى بولدى، ا ق ش پەن باتىستىڭ جۇڭگوعا قارسى كۇشتەرى ماقساتتارىنا جەتە الماي كۇيگەلەكتەنىپ، امالىن تاۋىپ شينجياڭدى جازعىرۋدا. «مۇنداي كۇڭگىرت پيعىلدى ءبىز انىق كورە الامىز، شينجياڭنىڭ ىستەگەن ىستەرىن جازعىراتىن ەشتەڭە جوق، اماليات ءبىزدىڭ باتىستىڭ الدام قالتاسىنا تۇسپەيتىنىمىزدى، جەڭىسكە جەتەتىنىمىزدى دالەلدەدى».

  شۇي گۇيشياڭ بىلاي دەپ دارىپتەدى: «ءبىز پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن بۇلجىماستان باتىل دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، اشىق – جارقىن بەينەمەن، بۇلجىماستان ءار ۇلت بۇقاراسى ءۇشىن جاقسى ءىس تىندىرىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ اناعۇرلىم جاقسى تۇرمىس كەشىرۋىنە مۇمكىندىك جاسايمىز. بۇل ا ق ش پەن باتىستىڭ جۇڭگوعا قارسى كۇشتەرىنىڭ وسەك - اياڭ تاراتۋىنا ەڭ جاقسى جاۋاپ بولادى».

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار