چيڭحاي تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ − باعالى بايلىق ۇستانىمىن بەلسەندىلىكپەن امالياتتا ايگىلەدى
ەكولوگيانى قورعاۋى ىلگەرىلەتىپ، ەكولوگيالىق ساياحاتتى دامىتتى (جوعارى قارقىندى تاس جولدى بويلاپ جۇڭگوعا نازار سالۋ)
«حالىق گازەتىنىڭ» تىلشىلەرى جيا فىڭفىڭ، ليۋ يۇيرۇي
2021.06.15 16:41 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
شينيڭ قالاسىنان جولعا شىعىپ، چيڭحاي - شيزاڭ تاس جولىن بويلاپ، باتىسقا قاراي ەكى ساعات ءجۇرىپ چيڭحاي كولىنە باردىق. كۇن نۇرى جاپ - جاسىل كول بەتىنە ءتۇسىپ، جارقىراي شاعىلىسادى.
انحۇيدىڭ شۋانچىڭ قالاسىنان كەلگەن ساياحاتشى ۋاڭ شۋان فوتو اپپاراتىن كوتەرىپ، الىستاعى كورىنىسكە قاراپ اپپارات تەتىگىن تەزدەتىپ باسۋدا. ول اسەرلەنە: «بۇل جەر نەتكەن كوركەم، جولدىڭ جاپاسى تەككە كەتكەن جوق»! دەدى.
كەزىندە كليمات وزگەرىسى، ادامزات قيمىلى سياقتى كوپ ءتۇرلى فاكتوردىڭ ىقپالىنان چيڭحاي كولىندە اۋىر دارەجەدە ەكولوگيالىق شەگىنۋ ءجايتى جارىققا شىقتى: بيولوگيالىق بايلىق كۇرت ازايىپ، توڭىرەكتەگى جايىلىمدار قۇمايتتانىپ، كول سۋىنىڭ دەڭگەيى ۇزدىكسىز تومەندەپ، سۋ اۋماعى ۇزدىكسىز كىشىرەيدى ...
جاراتىلىستىق قورىق رايونى قۇرىلىپ، كولدى تۇيىقتاپ بالىق باعۋ، چيڭحاي كولىن قورعاۋدى مەملەكەتتىك باقشانى نەگىز ەتكەن جاراتىلىستىق قورىق جۇيەسى قۇرىلىسىنا ەنگىزۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى... تالاي جىل قۇلشىنۋ ارقىلى چيڭحاي كولىنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسى ۇزدىكسىز جاقسارىپ، ەكولوگيالىق ونىمدىلىگى مەن قوعامدىق ونىمدىلىگى كۇن سايىن كورنەكتىلەندى.
«بالا كەزىمىزدەگى چيڭحاي كولى قايتادان تۇلعالاندى، قۋانىشىمىزدا شەك جوق». چيڭحاي حاينان زاڭزۋ اۆتونوميالى وبلىسى گۇڭحى اۋدانى ەگىن، مال شارۋاشىلىعىن جان - جاقتى بارلاۋ، زاڭ اتقارۋ ۇلكەن اترەتىنىڭ باستىعى لي چاۋۋي كىشكەنتايىنان چيڭحايدىڭ كول جاعاسىندا ەرجەتىپ، 3 قىزمەتكەرمەن بىرگە چيڭحاي كولىنىڭ وڭتۇستىك جاعالاۋىنداعى 186 كيلومەترلىك كول جاعالاۋىن شارلاۋ مىندەتىنە جاۋاپتى بولدى. «قازىر ۇرلانىپ بالىق اۋلاۋ ارەكەتى جىلىنا 3 رەتتەن اسپايدى، چيڭحاي كولىنىڭ جالاڭاش سازان بايلىعى بىلتىر جىل سوڭىندا 100 مىڭ توننادان اسىپ، وسى عاسىردىڭ باسىنداعىدان 40 ەسەگە جۋىق ارتتى» دەدى ول.
بيىل «1 – مامىر» دەمالىسىندا چيڭحاي كولى كورىنىس ءوڭىرى 45 مىڭ ادام - رەت ساياحاتشى قابىلداپ، ساياحات كىرىسىن 5 ميلليون 165 مىڭ يۋانعا جەتكىزدى.
ەكولوگيالىق ورتانى كوز قاراشىعىنداي قورعادى، چيڭحاي - شيزاڭ تاس جولى بويىنداعى ەگىنشى - مالشىلار «تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ − باعالى بايلىق» دەگەن ايتىلىمدى بارعان سايىن انىق ءتۇسىندى.
اۆتوكولىكپەن باتىسقا تاعى دا ساپار شەگىپ، ساحارانى كەسىپ، قارلى تاۋدى اسىپ، ءشول دالانى باسىپ وتتىك ... كوكشىل شۇقاناق تۇزدى كول كوزگە شالىنادى، كوك اسپان، اقشا بۇلت ايرىقشا كوز تارتادى، «اسپان ايناسى» دەپ اتالعان بۇل كول ءار جىلى نەشە ءجۇز مىڭ ساياحاتشىنى باۋراۋدا. كورىنىس رايونىنىڭ جانىنداعى بايىن قىستاعى ورايدان پايدالانىپ ساياحات كاسىبىن دامىتتى، بارا وتباسى ساياحاتتىڭ ءدامىن تاتتى.
بايىن قىستاعىنا قادام تاستادىق، قىستاق جولى تەگىس، تازا، الاڭ كەڭ دە دۋماندى، شاعىن عيماراتتاردىڭ تەرەزەلەرى تاپ – تازا ەكەن. قىستاق تۇرعىنى شىن دىپيڭ گۇل ۇرىعىن الىپ، ەسىكتىڭ الدىنداعى باقشاعا ەپپەن شاشۋدا. ول بىلاي دەدى: «تاعى ءبىر ايدان استام ۋاقىتتان كەيىن بۇكىل ەلدىڭ جەر - جەرىنەن كەلگەن ساياحاتشىلار چاكا تۇزدى كولىنە ساياحاتتايدى، باقشانى كورىكتەندىرسەك، ساياحاتشىلاردى باۋراۋمەن بىرگە، ءوزىمىز دە سەرگەك جۇرەمىز. ءبىراز جاپا شەككەنىمىزبەن، تۇرمىسىمىز جاقسارىپ كەلەدى». ول اۋلانى تازالاپ، قوناق ۇيلەردى رەتتەپ، توسەك جاپقىشتاردى تازالاۋعا كىرىستى.
چاكا تۇزدى كولىنە جاقىن بولۋ ابزالدىعىنا سۇيەنگەن ەگىنشى - مالشىلار ارت - ارتىنان وتباسىلىق قوناق ءۇي سالدى، قوناق ءۇيدىڭ ءوزى 328 اۋىزعا جەتتى. ساياحاتشىلارعا ويداعىداي قىزمەت وتەۋ ءۇشىن، قىستاق ءار جاقتاعى كۇشتەرمەن بىرلەسىپ اسپازدىق، حالىقتىق تۇسەلحانا سياقتى ءتۇرلى تاربيەلەۋ كۋرستارىن اشتى. بايىن قىستاعىنىڭ وزگەرىسى قىستاقتىڭ بەت - بەينەسىندە عانا ەمەس، كوپشىلىكتىڭ رۋحاني بەت - بەينەسىندە دە ايگىلەندى. «ەگەر كىمنىڭ ۇيىندە تازالىق ناشار بولسا، جيىن كەزىندە سىنعا الامىز» دەدى قىستاق ايەلدەر بىرلەستىگىنىڭ ءتوراعاسى بولىپ جاڭا عانا تاعايىندالعان شىن دىپيڭ. ول تاعى بىلاي دەدى: «اۋىلداستار ءبىر – بىرىمەن باسەكەلەسىپ، ءبىرىن - ءبىرى سۇيەمەلدەيدى، كورشىلەر ارا قاتىناس تا بۇرىنعىدان الدەقايدا جاقساردى».
«چاكا تۇزدى كولى ساياحاتىن ۇزدىكسىز ارقاۋ ەتىپ، حالىقتىق تۇسەلحانانى ءبىر تۇتاس باسقارۋدى كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، قىزمەت وتەۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، اۋىلداستاردىڭ تۇرمىسىن بارعان سايىن جاقسارتامىز» دەدى قىستاقتا تۇراتىن كادر جاۋ فۋچاڭ تىلشىگە.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
