ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ تۋىت ساياساتىن جاقسارتىپ، حالىق سانىنىڭ ۇزاق ۋاقىت بىركەلكى دامۋىن جەبەۋ جونىندەگى قارارى
(2021 – جىلى 6 – ايدىڭ 26 – كۇنى)
2021.07.21 16:21 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
حالىق سانىنىڭ دامۋى − جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ دامۋىنا قاتىستى ءىرى ءىس. پارتيانىڭ 19 – قۇرىلتايى مەن پارتيا 19 – كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ەكىنشى، ءۇشىنشى، ءتورتىنشى، بەسىنشى جالپى ماجىلىستەرىنىڭ رۋحىن دايەكتى تياناقتاندىرىپ، حالىق سانىنىڭ ۇزاق ۋاقىت بىركەلكى دامۋىن جەبەۋ ءۇشىن، قازىر تۋىت ساياساتىن جاقسارتۋ، ءبىر جۇپ ەرلى – زايىپتىنىڭ 3 پەرزەنتتى بولۋىنا جول بەرۋ ساياساتىن اتقارۋ ءارى قوعامدىق باعىپ – قاعۋ قاراجاتى سياقتى تەجەۋ شارالارىن كۇشىنەن قالدىرۋ، قاتىستى جازا بەلگىلەمەلەرىن اداقتاۋ جانە كۇشىنەن قالدىرۋ، تۋىتقا قولداۋ كورسەتۋ جاعىنان بەلسەندى شارالاردى سايكەستەندىرىپ اتقارۋ (تومەندە قىسقاشا 3 پەرزەنتتى بولۋعا جول بەرۋ ساياساتى جانە سايكەستەندىرىپ قولداۋ كورسەتۋ شارالارى دەلىنەدى) جونىنەن مىناداي قارار شىعاردىق.
ءبىرىنشى، تۋىت ساياساتىن جاقسارتىپ، حالىق سانىنىڭ ۇزاق ۋاقىت بىركەلكى دامۋىن جەبەۋدىڭ كەلەلى ءمانىن تولىق تانۋ
پارتيا مەن مەملەكەت حالىق سانى جانە دامۋ جونىندەگى جالپىلىق شەشىمدە باستان - اياق تاباندى بولىپ، حالىق سانىنىڭ دامۋ زاڭدىلىعىن عىلمي يگەرىپ، جوسپارلى تۋىت سىندى نەگىزگى مەملەكەت ساياساتىندا تاباندى بولىپ، ەكونوميكانىڭ دامۋى مەن قوعامنىڭ العا باسۋىن پارمەندى جەبەپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋعا بەرىك نەگىز قالادى. پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى پارتيا ورتالىق كوميتەتى حالىق سانى ماسەلەسىنە وسكەلەڭ ءمان بەرىپ، ەلىمىز حالىق سانىنىڭ دامۋ، وزگەرۋ جاعدايىنا نەگىزدەلىپ، تۋىت ساياساتىن بىرتىندەپ رەتتەۋ، جاقسارتۋ، حالىق سانىنىڭ ۇزاق ۋاقىت بىركەلكى دامۋىن جەبەۋ جونىندە كەلەلى شەشىم جاساپ، ءتۇرلى قىزمەتتە كورنەكتى ونىمدىلىككە قول جەتكىزدى. قازىر حالىق سانى جاعدايىنىڭ جاڭا وزگەرىسىنە جانە ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ جاڭا تالابىنا اناعۇرلىم سايكەسىپ، 3 پەرزەنتتى بولۋ ساياساتى مەن سايكەستەندىرىپ قولداۋ شارالارىن اتقارۋ كەلەلى ماڭىزعا يە.
(1) حالىق سانى قۇرىلىمىن جاقسارتۋعا، حالىق سانىنىڭ قارتتانۋىنا بەلسەنە توتەپ بەرۋ ستراتەگياسىن تياناقتاندىرۋعا ءتيىمدى. قارتتانۋ − بۇكىل دۇنيە جۇزىلىك حالىق سانى دامۋىنىڭ ۇلكەن بەتالىسى، سونداي - اق ەلىمىزدىڭ دامۋى ءدوپ كەلىپ وتىرعان كەلەلى سىن - سايىس. مەجەمەن «14 – بەسجىلدىق» جوبا مەزگىلىندە ەلىمىزدىڭ حالىق سانى ورتا دارەجەلى قارتتانۋ كەزەڭىنە وتەدى، 2035 – جىلدىڭ الدى – ارتىندا اۋىر دارەجەدە قارتتانۋ كەزەڭىنە وتەدى، بۇل ەكونوميكالىق اينالىمنىڭ جالپى سالاسىنا، قوعامدىق قۇرىلىستىڭ ءارقايسى بۋىنىنا، قوعامدىق مادەنيەتتىڭ كوپ جاعىنا تەرەڭ ىقپال جاسايدى. 3 پەرزەنتتى بولۋ ساياساتى مەن سايكەستەندىرىپ قولداۋ شارالارىن اتقارۋ تۋىت كومەسكى قۋاتىن اشۋعا، حالىق سانىنىڭ قارتتانۋ اياق الىسىن باسەڭدەتۋگە، ۇرپاق ارا جاراسىمدىلىقتى جەبەۋگە، قوعامنىڭ جالپى تۇلعالىق ومىرشەڭدىك قۋاتىن ارتتىرۋعا ءتيىمدى.
( 2 ) ادام كۇشى بايلىعى وزگەشە ابزالدىعىن ساقتاپ، دۇنيە جۇزىندە ءجۇز جىلدا بولماعان زور وزگەرىس جاعدايىنا توتەپ بەرۋگە ءتيىمدى. حالىق سانى − قوعام دامۋىنىڭ نەگىزگى تۇلعاسى ءارى ەكونوميكانىڭ باياندى دامۋىنا ىقپال جاسايتىن شەشۋشى اينىمالى شاما. 3 پەرزەنتتى بولۋ ساياساتى مەن سايكەستەندىرىپ قولداۋ شارالارىن اتقارۋ بولاشاقتا لايىقتى حالىق سانى جالپى مولشەرى مەن ەڭبەككۇش كولەمىن ساقتاۋعا، حالىق سانى فاكتورىنىڭ نەگىزدىك، جالپى جاعدايلىق، ستراتەگيالىق رولىن اناعۇرلىم ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋگە، ساپالى دامۋعا ادام كۇشى كاپيتالىنىڭ جانە ىشكى سۇرانىستىڭ ۇتىمدى تىرەگىن ازىرلەۋگە ءتيىمدى.
(3) جالپى تۋىت مولشەرىنىڭ تومەندەۋ اۋقىمىن باسەڭدەتىپ، لايىقتى تۋىت ورەسىن جۇزەگە اسىرۋدى ىلگەرىلەتۋگە ءتيىمدى. بۇقارانىڭ تۋىت كوزقاراسى جالپى تۇلعالىق جاقتان از پەرزەنتتى بولۋعا ويىستى، ەكونوميكالىق اۋىرتپالىق، پەرزەنتتەرىنە قامقورلىق جاساۋ، ايەلدەردىڭ كاسىپتىك دامۋدان الاڭداۋى قاتارلىلار تۋىتتى تەجەيتىن باستى فاكتورعا اينالدى. 3 پەرزەنتتى بولۋ ساياساتى مەن سايكەستەندىرىپ قولداۋ شارالارىن اتقارىپ، تۋىت ساياساتىنىڭ قاتىستى ەكونوميكالىق، قوعامدىق ساياساتتارمەن بىرگە كۇش سالۋىن جەبەۋ ءتىپتى دە كوپ وتباسىنىڭ تۋىت تىلەگىن قاناعاتتاندىرۋعا، تۋىت ورەسىن جوعارىلاتۋعا ءتيىمدى.
(4) جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋدىڭ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋگە، ادام مەن تابيعاتتىڭ جاراسىمدى قاتار ءومىر ءسۇرۋىن جەبەۋگە ءتيىمدى. بۇدان بىلايعى ءبىر مەزگىلدە ەلىمىزدىڭ حالىق سانى كوپ بولۋ نەگىزگى مەملەكەت جاعدايى وزگەرمەيدى، حالىق سانى مەن بايلىق ورتاسىنىڭ كوتەرىمدىلىك قۋاتى ءالى دە تىعىز، تەپە - تەڭ كۇيدە تۇرادى، كەدەيلىكتەن ارىلعان رايونداردىڭ، سونداي - اق ەكولوگياسى ءالسىز، بايلىعى تاپشى رايونداردىڭ حالىق سانى مەن دامۋ قايشىلىعى ءالى دە ءبىرشاما كورنەكتى بولىپ وتىر. 3 پەرزەنتتى بولۋ ساياساتى مەن سايكەستەندىرىپ قولداۋ شارالارىن اتقارۋ كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ مەن جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋدىڭ جەتىستىكتەرىن ونان ارى بەكەمدەۋگە، حالىق سانىنىڭ وڭىرلىك ۇيلەسىمدى ورنالاسۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋگە، حالىق سانىنىڭ ەكونوميكامەن، قوعاممەن، بايلىقپەن، ورتامەن سايكەستى، باياندى دامۋىن جەبەۋگە ءتيىمدى.
ەكىنشى، جەتەكشى يدەيا، باستى پرينسيپتەر جانە نىسانا
(5) جەتەكشى يدەيا. شي جينپيڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتۋدە تاباندى بولىپ، جاڭا دامۋ كەزەڭىن تياناق ەتىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن دايەكتىلەندىرىپ، جاڭا دامۋ جاعدايىن قالىپتاستىرىپ، حالىق سانىنىڭ قارتتانۋىنا بەلسەنە توتەپ بەرۋ مەملەكەتتىك ستراتەگياسىن اتقارىپ، 3 پەرزەنتتى بولۋ ساياساتى مەن سايكەستەندىرىپ قولداۋ شارالارىن اتقارىپ، قىزمەت وتەۋ، باسقارۋ تۇزىمىنە رەفورما جاساپ، وتباسىلاردىڭ دامۋ قۋاتىن جوعارىلاتىپ، لايىقتى تۋىت دەڭگەيىن جۇزەگە اسىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، حالىق سانىنىڭ ۇزاق ۋاقىت بىركەلكى دامۋىن جەبەپ، باي، قۇدىرەتتى، دەموكراتيالى، وركەنيەتتى، جاراسىمدى، كورىكتى سوتسياليستىك وسىزاماندانعان قۇدىرەتتى ەل قۇرۋعا، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋعا بەرىك نەگىز جانە باياندى قوزعاۋشى كۇش ازىرلەۋ.
(6) باستى پرينسيپتەر
− حالىقتى وزەك ەتۋ. حالىق بۇقاراسىنىڭ تىلەگىنە سايكەسىپ، تۋىت ساياساتىن جاقسارتۋدى بەلسەنە ورنىقتى ىلگەرىلەتىپ، تۋىت ساياساتىنىڭ سايكەسىمدىلىگىن، ادىلدىگىن جەبەپ، بۇقارانىڭ كوپ نەگىزدى تۋىت قاجەتىن قاناعاتتاندىرىپ، توي - تومالاق، پەرزەنتتى بولۋ، تاربيەلەۋ، وقۋ - اعارتۋدى ءبىر تۇلعالاندىرىپ، بۇقارانىڭ مۇڭ - مۇقتاجىن شىنايى شەشىپ، تۋىت كومەسكى كۇشىن اشىپ، وتباسىنىڭ جاراسىمدىلىعىن، باقىتىن جەبەۋ.
− تەپە - تەڭدىكتى نەگىزگى جەلى ەتۋ. حالىق سانىنىڭ ۇزاق ۋاقىت بىركەلكى دامۋىن جەبەۋدى بۇكىل پارتيا، بۇكىل ەل قىزمەتىنىڭ جالپى جاعدايى، وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ جالپى جاعدايى تۇرعىسىنان جوبالاپ، ورنالاستىرىپ، كوپ ءتۇرلى ساياساتتىق نىساناعا تەڭ ءمان بەرىپ، حالىق سانىنىڭ سانى، ساپاسى، قۇرىلىمى، ورنالاسۋى سياقتى ماسەلەلەردى ءبىر تۇتاس ويلاستىرىپ، حالىق سانىنىڭ ەكونوميكامەن، قوعاممەن، بايلىقپەن، ورتامەن سايكەستى، باياندى دامۋىن جەبەۋ، ادامنىڭ جان - جاقتى دامۋىن جەبەۋ.
− رەفورمانى قوزعاۋشى كۇش ەتۋ. ەلىمىز حالىق سانىنىڭ دامۋىندا ءدوپ كەلگەن كورنەكتى قايشىلىقتار مەن ماسەلەلەردى، وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋىن كوزدە ۇستاپ، رەفورمانى تەرەڭدەتىپ، حالىق سانىنىڭ ۇزاق ۋاقىت بىركەلكى دامۋىنا ىقپال جاسايتىن يدەيالىق كوزقاراس، ساياسات، زاڭ - ەرەجە، ءتۇزىلىس، مەحانيزم سياقتى تەجەۋ فاكتورلارىن الاستاپ، حالىق سانىن جونگە سالۋ قۋاتى مەن ورەسىن جوعارىلاتۋ.
− زاڭمەن جونگە سالۋ ارقىلى قامتاماسىز ەتۋ. كەلەلى رەفورمالاردا زاڭدى نەگىز ەتۋدە، زاڭ بويىنشا اتقارۋدا تاباندى بولىپ، ۇزاق ۋاقىتتان بەرى پارتيانىڭ حالىققا باسشىلىق ەتىپ، حالىق سانى ماسەلەسىن ءبىر تۇتاس شەشۋ جاعىنداعى جاڭالىق اشۋ ۇستانىمىن، رەفورما جەتىستىكتەرىن، امالياتتىق تاجىريبەلەردى زاڭعا اينالدىرىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن، جاڭا داۋىردەگى حالىق سانى قىزمەتىنىڭ ورنىقتى، باياندى بولۋىن، حالىق سانىنىڭ دامۋ ستراتەگيالىق نىساناسىنىڭ ءساتتى جۇزەگە اسۋىن قامتاماسىز ەتۋ.
(7) باستى نىسانا
2025 - جىلعا دەيىن بەلسەندى تۋىتقا قولداۋ كورسەتۋ ساياسات جۇيەسىن نەگىزىنەن ورناتۋ، قىزمەت وتەۋ، باسقارۋ ءتۇزىمىن نەگىزىنەن كەمەلدەندىرۋ، ساپالى پەرزەنت كورۋگە، ساپالى تاربيەلەۋگە قىزمەت وتەۋ دەڭگەيىن كورنەكتى جوعارىلاتۋ، جالپىعا ءتيىمدى اماناتتاپ تاربيەلەۋگە قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن جەدەل قۇرۋ، تۋىت، باعىپ - قاعۋ، وقۋ - اعارتۋ وزىندىك قۇنىن كورنەكتى تومەندەتۋ، تۋىت دەڭگەيىن لايىقتى جوعارىلاتۋ، تۋىلعان بالالاردىڭ جىنىس سالىستىرماسىن قالىپتى دەڭگەيگە بەت الدىرۋ، حالىق سانى قۇرىلىمىن بىرتىندەپ جاقسارتۋ، حالىق سانى ساپاسىن اناعۇرلىم جوعارىلاتۋ.
2035 - جىلعا بارعاندا، حالىق سانىنىڭ ۇزاق ۋاقىت بىركەلكى دامۋىن جەبەيتىن ساياسات، زاڭ - ەرەجە جۇيەسىن اناعۇرلىم كەمەلدەندىرىپ، قىزمەت وتەۋ، باسقارۋ مەحانيزمىنىڭ اينالىمىن ءونىمدى ەتىپ، تۋىت ورەسىن اناعۇرلىم ۇيلەسىمدىلىككە بەت الدىرىپ، حالىق سانى قۇرىلىمىن اناعۇرلىم جاقسارتۋ. ساپالى پەرزەنت كورۋ، ساپالى تاربيەلەۋ، سابيلەردى تاربيەلەۋگە قىزمەت وتەۋ دەڭگەيىن حالىق بۇقاراسىنىڭ تاماشا تۇرمىسقا دەگەن قاجەتىنە ۇيلەستىرىپ، وتباسىلاردىڭ دامۋ قۋاتىن كورنەكتى جوعارىلاتىپ، ادامنىڭ جان - جاقتى دامۋىندا اناعۇرلىم كورنەكتى ماندىك ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكىزۋ.
ءۇشىنشى، 3 پەرزەنتتى بولۋ ساياساتىن ويداعىداي اتقارۋعا ۇيىمداستىرۋ
(8) 3 پەرزەنتتى بولۋ ساياساتىن زاڭ بويىنشا اتقارۋ. «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ حالىق سانى جانە جوسپارلى تۋىت زاڭىنا» وزگەرىس ەنگىزىپ، وقۋ جاسىنداعى نەكەلەنۋ مەن پەرزەنتتى بولۋدى، ساپالى ۇرپاق تاربيەلەۋدى دارىپتەپ، 3 پەرزەنتتى بولۋ ساياساتىن اتقارۋ كەرەك. ولكەلەر (اۆتونوميالى رايون، توتە قاراستى قالا) ءوز رايوندارىنىڭ حالىق سانىنىڭ دامۋ جاعدايىن، قىزمەت نەگىزىن جانە ساياسات اتقارۋ حاۋىپ - قاتەرىن جان - جاقتى ويلاستىرىپ، ساياساتتاردى ۇشتاستىرۋدى ويداعىداي ىستەپ، زاڭ بويىنشا ۇيىمداستىرىپ اتقارۋى كەرەك.
( 9 ) قوعامدىق باعىپ - قاعۋ قاراجاتى سياقتى تەجەۋ شارالارىن كۇشىنەن قالدىرۋ. قوعامدىق باعىپ - قاعۋ قاراجاتىن كۇشىنەن قالدىرىپ، قاتىستى جازا بەلگىلەمەلەرىن اداقتاۋ جانە كۇشىنەن قالدىرۋ كەرەك. نوپوسقا قوندىرۋ، وقۋعا ءتۇسۋ، قىزمەتكە ورنالاسۋ سياقتىلاردى جەكەلەردىڭ تۋىت جاعدايىنان جاپپاي ايىرۋ كەرەك. تاريحتان قالعان ماسەلەلەردى زاڭ، بەلگىلەمە بويىنشا ۇيلەسىمدى شەشۋ كەرەك. حالىق سانىنىڭ دامۋى مەن ەكونوميكا، قوعام، بايلىق، قورشاعان ورتا قايشىلىعى ءبىرشاما كورنەكتى وڭىرلەردە ۇگىتتەۋ مەن دارىپتەۋدى كۇشەيتىپ، حالىققا ءتيىمدى قاتىستى ساياساتتار مەن تۋىت ساياساتىنىڭ ءونىمدى ۇشتاسۋىن جەبەپ، ءتۇرلى باسقارۋ مەن قىزمەت وتەۋدى دالمە - ءدال جاقسى ىستەۋ كەرەك.
(10) حالىق سانىنا قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن ورناتۋ جانە كەمەلدەندىرۋ. «قارتتاردى، بالالاردى» ماڭىزدى ءتۇيىن ەتىپ، جالپى تىرشىلىك پەريودىن قامتىعان حالىق سانىنا قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن ورناتۋ جانە كەمەلدەندىرۋ كەرەك. نەگىزگى ساتىنىڭ قىزمەت وتەۋ، باسقارۋ جۇيەسى مەن قۋات قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، قارتتاردى كۇتىمدەۋ فۋنكتسياسىن كۇشەيتۋ كەرەك. تۋىتتى تىزىمدەۋ ءتۇزىمىن تياناقتاندىرىپ، تۋىتقا اقىل - كەڭەس بەرۋدى، جەتەكشىلىك ەتۋدى ويداعىداي ىستەۋ كەرەك. تۋىلۋ مەديتسينالىق كۋالىگى، بالالارعا ساقتىق ۆاكسيناسىن ەگۋ، نوپوسقا تىركەۋ، ەمدەۋ قامسىزداندىرۋىنا قاتىناسۋ، قوعامدىق قامسىزداندىرۋ كارتوچكاسىن الۋدى ءوتىنىش ەتۋ سياقتىلاردى ۇشتاستىرىپ ءبىتىرۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك.
(11) حالىق سانىن باقىلاۋ مەن جاعدايدى تۇجىرىمداۋدى كۇشەيتۋ. مەملەكەتتىڭ تىرشىلىكتى تىزىمدەۋ، باسقارۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرىپ، جالپى قاۋىمدى قامتىعان، تۇتاس تىرشىلىك پەريودىن قامتىعان حالىق سانىن باقىلاۋ - تەكسەرۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرىپ، تۋىت جاعدايى مەن حالىق سانىنىڭ وزگەرىس بەتالىسىن قاداعالاي باقىلاۋ - تەكسەرۋ كەرەك. مەملەكەتتىڭ حالىق سانى نەگىزدىك ينفورماتسيا قويماسى سياقتى تۇعىرلارعا سۇيەنىپ، وقۋ - اعارتۋ، قوعام حاۋىپسىزدىگى، حالىق ىستەرى، دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق، ەمدەۋ قامسىزداندىرۋى، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ سياقتى حالىق سانىنا قىزمەت وتەۋ نەگىزدىك ينفورماتسيالارىنىڭ توعىسۋىن، بىرگە يگىلىكتەنۋدى، يكەمدى جاڭالانۋىن جۇزەگە اسىرۋ كەرەك. حالىق سانىنىڭ ۇزاق ۋاقىت بىركەلكى دامۋىنىڭ كورسەتكىش جۇيەسىن ورناتىپ، حالىق سانىن مەجەلەۋ، ساقتاندىرۋ ءتۇزىمىن اقاۋسىزداندىرۋ كەرەك.
ءتورتىنشى، ساپالى پەرزەنت كورۋگە، ساپالى تاربيەلەۋگە قىزمەت وتەۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ
(12) جۇكتى ايەلدەر مەن بالالاردىڭ دەنساۋلىعىن قامتاماسىزداندىرۋ. جۇكتىلىك حاۋىپ - قاتەرىن تەكسەرۋ جانە باعالاۋ، جاعدايى قاتەرلى جۇكتى ايەلدەردىڭ ارناۋلى دەلوسىن باسقارۋ، قاتەرلى، سالماقتى ناۋقاستاردى ەمدەۋ، جۇكتى ايەلدەردىڭ كوز جۇمۋ جەكە دەلوسىن مالىمدەۋ جانە شاقىرىپ كەڭەسۋ، حابارلاندىرۋ سياقتى انالار مەن نارەستەلەردىڭ حاۋىپسىزدىگى جونىندەگى بەس ءتۇرلى ءتۇزىمدى جاپپاي تياناقتاندىرۋ كەرەك. انالار مەن بالالاردىڭ دەنساۋلىعىن قامتاماسىزداندىرۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، ءار دارەجەلى انالار مەن بالالاردىڭ دەنساۋلىعىن قورعاۋ قۇرىلىمدارىن ولشەمدەندىرۋ قۇرىلىسى مەن ارناعا ءتۇسىرىپ باسقارۋدى جەدەل ىلگەرىلەتىپ، جاعدايى قاتەرلى، اۋىر جۇكتى ايەلدەردىڭ، جاڭا تۋعان نارەستەلەردىڭ ەمدەلۋ قۋاتى مەن بالالار ءبولىمى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، اۋدان، اۋىل، قىستاق سىندى 3 دارەجەلى نەگىزگى ساتى تورابىن بەكەمدەپ، پەرزەنتتى بولۋعا قاتىستى الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋدەگى ولقىلىقتاردى جەدەل تولىقتاۋ كەرەك. جىنىس اقاۋسىزدىعىنا قىزمەت وتەۋدى ايەلدەردىڭ دەنساۋلىعىن باسقارۋدىڭ تۇتاس بارىسىنا ءسىڭىرۋ كەرەك. بالالاردىڭ دەنساۋلىعىن قورعاۋ امبالاتورياسىن ولشەمدەندىرۋ، ارناعا ءتۇسىرۋ قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، بالالاردىڭ، جاستار مەن ورەندەردىڭ الىستى كورە الماۋ، قورەكتىگى بىركەلكى بولماۋ، قانقۇرت ءتۇسۋ سياقتى حاۋىپ - قاتەر فاكتورلارى مەن اۋرۋلاردى تەكسەرۋ، دياگنوز قويۋ جانە وعان كيلىگۋدى كۇشەيتۋ كەرەك. بالالاردىڭ نەگىزگى ەمدەلۋىن قامتاماسىزداندىرۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ كەرەك.
(13) تۋۋ كەمىستىگىنەن جان - جاقتى ساقتانۋ. تۋما كەمىستىكتەن ساقتانۋ - ەمدەۋ تورابىن اقاۋسىزداندىرىپ، 3 - دارەجەلى ساقتانۋ شارالارىن تياناقتاندىرۋ كەرەك. قاتىستى بىلىمدەردى جالپىلاستىرۋ جانە تۋما كەمىستىكتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جونىندە اقىل - كەڭەس بەرۋدى كۇشەيتىپ، نەكەلەنۋدەن بۇرىن دەنساۋلىق قورعاۋدى كۇشەيتىپ، جۇكتىلىكتەن بۇرىنعى ساپالى پەرزەنت كورۋ دەنساۋلىق تەكسەرتۋىن ىلگەرىلەتىپ، تۋىتتان بۇرىن تەكسەرۋ مەن دياگنوز قويۋدى كۇشەيتىپ، جۇكتىلىك مەزگىلىندەگى، تۋىتتىڭ الدى - ارتىنداعى ءبىر تۇلعالانعان باسقارۋ، قىزمەت وتەۋ جانە كوپ ءپان سەلبەستىگىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. جاڭا تۋعان نارەستەنىڭ اۋرۋىن تەكسەرۋ كولەمىن كەڭەيتىپ، ەرتە ۇلگى الىپ تەكسەرۋدى، ەرتە دياگنوز قويۋدى، ەرتە ەمدەۋدى جەبەۋ كەرەك. تۋما كەمىستىگى بار بالالارعا قاراتىلعا نەگىزگى ەمدەۋ جانە ساۋىقتىرۋ، قۇتقارۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ كەرەك.
(14) ادامزاتتىڭ قوسىمشا كوبەيۋ تەحنيكاسىنىڭ قولدانىلۋىن ارناعا ءتۇسىرۋ. جوبا ارقىلى جەتەكشىلىك ەتۋدى كۇشەيتىپ، تەحنيكالىق تەكسەرىپ بەكىتۋدى قاتايتىپ، قامداۋ مەن قاجەتسىنۋ تەڭ، ورنالاسۋى ۇيلەسىمدى ادامزاتتىڭ قوسالقى ءوربۋ تەحنيكالىق قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن قۇرۋ كەرەك. ادامزاتتىڭ ءوربۋى جونىنەن تەحنيكالىق قىزمەت وتەۋدى باقىلاۋ - باسقارۋدى كۇشەيتىپ، قاتىستى تەحنيكالاردىڭ قولدانىلۋىن قاتاڭ ارناعا ءتۇسىرۋ كەرەك. جەتىلدىرۋ قۋاتىن جوعارىلاتۋدا ارناۋلى قامال الۋ ءىسىن ورىستەتىپ، پەرزەنت كورە الماۋ جاعىنان دياگنوز قويۋ، ەمدەۋ قىزمەت وتەۋىن ارناعا ءتۇسىرۋ كەرەك.
بەسىنشى، جالپىعا ءتيىمدى بالالاردى اماناتتاپ باعىپ - قاعۋعا قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن دامىتۋ
(15) قولداۋ ساياساتى مەن ولشەمدى ارناعا ءتۇسىرۋ جۇيەسىن ورناتۋ جانە كەمەلدەندىرۋ. سابيلەردى كۇتىمدەۋگە قىزمەت وتەۋدى ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ جوباسىنا ەنگىزىپ، ساياساتتىق جەتەكتەۋدى كۇشەيتىپ، جەر، تۇرعىن ءۇي، قازىنا، فينانس، دارىندى سياقتى قولداۋ ساياساتتارىن كەمەلدەندىرۋ ارقىلى قوعامدىق كۇشتەردى بەلسەنە ات سالىسۋعا جەتەكتەۋ كەرەك. قالا، ايماق دارەجەلى اكىمشىلىك رايونداردى بىرلىك ەتىپ، جالپى تۇلعالىق شەشۋ جوباسىن جاساپ، قىزمەت مەحانيزمىن ورناتىپ، اماناتتاپ تاربيەلەۋگە قىزمەت وتەۋدىڭ اقاۋسىز دامۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. كاسىپتىك دارىندىلاردى تاربيەلەۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، كاسىپپەن شۇعىلدانۋشىلاردىڭ كاسىپتىك تولىمدىلىق رۇقساتىن الۋ ءتۇزىمىن زاڭ بويىنشا بىرتىندەپ اتقارۋ كەرەك. زەردەلى اماناتتاپ تاربيەلەۋ سياقتى جاڭا كاسىپ فورماتسياسىن دامىتىپ، اماناتتاپ تاربيەلەۋگە قىزمەت وتەۋ، ءسۇت پاراشوگى، ءسۇت شارۋاشىلىعى، قۋىرشاق سۋرەت جوبالاۋ جانە جاساۋ سياقتى سالالارداعى ۇلتتىق ماركالاردى جەتىلدىرۋ كەرەك.
( 16 ) كوپ ءتۇرلى فورماداعى جالپىعا ءتيىمدى قىزمەت وتەۋدى زور كۇشپەن دامىتۋ. ورتالىقتىڭ مەجە ەسەبىندەگى قارجى قوسۋدىڭ جەتەكتەۋ جانە جەبەۋ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، ءبىر توپ قولايلى، باعاسى لايىقتى، ساپاسى قامتاماسىز ەتىلەتىن اماناتتاپ تاربيەلەۋگە قىزمەت وتەۋ قۇرىلىمىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. شارت - جاعدايى بار ادام ىستەتۋشى ورىنداردىڭ جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەرگە اماناتتاپ تاربيەلەۋ جاعىنان قىزمەت وتەۋىنە قولداۋ كورسەتىلەدى. مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىندار سياقتى تۇلعالاردى ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەر ىلگەرىلەتىپ وتىرعان جالپىعا ءتيىمدى اماناتتاپ تاربيەلەۋگە قىزمەت وتەۋ جۇيەسى قۇرىلىسىنا بەلسەنە ات سالىسۋعا شابىتتاندىرۋ كەرەك. الەۋمەتتىك اۋماقتا اماناتتاپ تاربيەلەۋگە قىزمەت وتەۋ قۇرىلعىلارى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، تۇرعىندار الەۋمەتتىك اۋماعىندا تۇراتىن نارەستەلەر مەن سابيلەرگە ارنالعان قيمىل ورىندارى مەن قىزمەت وتەۋ قۇرىلعىلارىن كەمەلدەندىرۋ كەرەك. وتباسىلىق اماناتتاۋ، تاربيەلەۋ تۇيىندەرىن باسقارۋ ءادىسىن بەلگىلەۋ كەرەك. الدىڭعى بۋىن سوڭعى بۋىنعا قارايلاسۋ، وتباسىلار ءوزارا كومەكتەسۋ سياقتى كۇتىمدەۋ ۇلگىسىن قولداۋ كەرەك. وتباسىلىق كاسىپورىنداردىڭ بالا تاربيەلەۋگە قىزمەت وتەۋدى كەڭەيتۋىنە قولداۋ كورسەتۋ كەرەك. شارت - جاعدايى بار بالالار باقشاسىنىڭ 2 - 3 جاس مولشەرىندەگى سابيلەردى قابىلداۋىنا دەم بەرۋ جانە قولداۋ كورسەتۋ كەرەك.
(17) جالپىلىق باقىلاۋ - باسقارۋدى كۇشەيتۋ. ءتۇرلى قۇرىلىمدار سابيلەردى كۇتىمدەۋ قىزمەتىن ورىستەتكەندە مەملەكەت پەن جەرگىلىكتى ورىنداردىڭ قاتىستى ولشەمدەرى مەن ەرەجەلەرىنە ۇيلەسۋى ءارى نارەستەلەردىڭ حاۋىپسىزدىگى مەن دەنساۋلىعى جونىنەن تۇلعالىق جاۋاپكەرلىك ارقالاۋى كەرەك. جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەر باقىلاۋ - باسقارۋ جاۋاپكەرلىگىن ارقالاپ، تىزىمگە الۋ، ەستەلىككە الۋ ءتۇزىمىن، ينفورماتسيانى اشىق جاريالاۋ ءتۇزىمىن، باعالاۋ ءتۇزىمىن ورناتىپ جانە كەمەلدەندىرىپ، يكەمدى باسقارۋدى كۇشەيتىپ، قۇرىلىمداردى جابۋ، توقتاتۋ سياقتى ەرەكشە جاعدايدا شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ، ءبىر جاقتى ەتۋ مەحانيزمىن ورناتۋى كەرەك.
التىنشى، تۋىت، تاربيەلەۋ، وقىتۋ وزىندىك قۇنىن تومەندەتۋ
(18) تۋىت دەمالىسى مەن تۋىتتى قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋ. تۋىت دەمالىسى، بالا ەمىزۋ دەمالىسى سياقتى تۇزىمدەردى قاتاڭ تياناقتاندىرۋ كەرەك. شارت - جاعدايى بار جەرلەردىڭ اتا - انالاردىڭ بالا تاربيەلەۋ دەمالىسىن تۇيىندە سىناق ەتۋىن قولداپ، دەمالىس كەزىندەگى جۇمىسشى ىستەتۋدىڭ وزىندىك قۇنىن ءبولىپ كوتەرۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ كەرەك. تۋىت قامسىزداندىرۋىنىڭ قامسىزداندىرۋعا قاتىناسقان ايەل جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردىڭ تۋىت ەمدەلۋ قاراجاتى، تۋىت قوسىمشا قاراجاتى مامىلەسى سياقتىلاردى قامتاماسىزداندىرۋىن ۇزدىكسىز ويداعىداي ىستەپ، قالا - اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ەمدەلۋىن قامسىزداندىرۋعا قاتىناسۋشىلاردىڭ تۋىت ەمدەلۋ قاراجاتىن قامتاماسىزداندىرۋدى ويداعىداي ىستەپ، تۋىت ەمدەلۋ قاراجاتى اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋ كەرەك.
(19) سالىق، تۇرعىن ءۇي سياقتى قولداۋ ساياساتتارىن كۇشەيتۋ. كەلەسى قادامدا جەكەلەر تابىس سالىعى زاڭىنا وزگەرىس ەنگىزۋمەن ۇشتاستىرىپ، 3 جاستان تومەنگى نارەستەلەردى كۇتىمدەۋ قاراجاتىن جەكەلەر تابىس سالىعى ارناۋلى قوسىمشا قاراجاتىنا ەنگىزىپ تارتىپ قالۋدى ىلگەرىلەتۋدى اقىلداسۋ كەرەك. جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەر الەۋمەتتىك مايعا بەرىلەتىن ۇيلەردى مايعا بەرگەندە، سول جەردەگى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىزداندىرۋ شارتىنا ۇيلەسەتىن، ونىڭ ۇستىنە ازامات جاسىنا تولماعان بالالارى بار وتباسىلارىنا ازامات جاسىنا تولماعان بالالاردىڭ سانىنا قاراي ءۇي ۇلگىسىن تاڭداۋ سياقتى جاقتاردان لايىقتى قامقورلىق جاساۋىنا بولادى. جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەردىڭ كامەلەتكە تولماعان بالانى باعىپ - قاعۋ جاعدايىنا قاراي پارىقتى مايعا بەرۋ جانە ءۇي ساتىپ الۋ ءتيىمدى ساياساتىن اقىلداسىپ بەلگىلەۋىنە بولادى.
(20) وقۋ - اعارتۋدىڭ ادىلدىگىن جانە ساپالى وقۋ - اعارتۋ بايلىعىمەن قامداۋدى ىلگەرىلەتۋ. قالا - قالاشىقتارداعى شاعىن اۋماقتارداعى سايكەستى بالاباقشالاردى جونگە سالۋدى ىلگەرىلەتىپ، جالپىعا ءتيىمدى بالاباقشالاردىڭ قامتىمىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، باقشادا بولۋ ۋاقىتىن نەمەسە اماناتپەن قىزمەت وتەۋدى لايىقتى ۇزارتۋ كەرەك. مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدىڭ ساپالى، بىركەلكى دامۋى مەن قالا - اۋىلدىڭ ءبىر تۇلعالانۋىن ىلگەرىلەتىپ، «مەكتەپ تاڭداۋ دابىراسى» سىندى قيىن ماسەلەنى ءونىمدى شەشۋ كەرەك. مەكتەپ وقۋ - اعارتۋ بايلىعىنا سۇيەنىپ، الەۋمەتتىك يگىلىكتىڭ جالپىعا ءتيىمدى بولۋىن پرينسيپ ەتىپ، ساباقتان كەيىنگى مادەنيەت، دەنەتاربيە قيمىلدارىن، قوعامدىق اماليات نىساندارىن جانە اماناتپەن باسقارۋ قىزمەتىن جاپپاي ورىستەتىپ، وقۋدان قايتۋ ۋاقىتى مەن اكە - شەشەسىنىڭ جۇمىستان ءتۇسۋ ۋاقىتىن ۇشتاستىرۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. مەكتەپ ىشىندەگى وقىتۋ ساپاسى مەن وقۋ - اعارتۋدى باعالاۋدى جاقسارتىپ، وقۋشىلاردىڭ ساباقتان سىرتقى كۋرسقا قاتىناسۋ جيىلىگى، قاراجاتى سياقتى جاعدايلاردى وقۋ - اعارتۋعا جەتەكشىلىك ەتۋ جۇيەسىنە ەنگىزۋ كەرەك. وتباسى مەن مەكتەپتىڭ وقىتۋ اۋىرتپالىعىن تەڭگەرىپ، مەكتەپ سىرتىنداعى كۋرستان وتكىزۋدى قاتاڭ ارناعا ءتۇسىرۋ كەرەك.
(21) ايەلدەردىڭ جۇمىستانۋداعى زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن قامتاماسىز ەتۋ. ورگان، كاسىپورىن، ءىسورىن سياقتى ادام ىستەتۋشى ورىنداردىڭ قابىلداۋ ارەكەتىن ارناعا ءتۇسىرىپ، ايەلدەردىڭ تەڭ تۇرعىدا جۇمىستانۋىن جەبەۋ كەرەك. «ايەل جۇمىسشى – قىزمەتكەرلەرگە باعىتتالعان ەڭبەك جاعىنداعى قورعاۋ ەرەكشە بەلگىلەمەسىن» ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، ايەل جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردىڭ تۋىت ۇقىق - مۇددەسىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندە مەرزىم بويىنشا ارناۋلى باقىلاۋ - تەكسەرۋ جۇرگىزۋ كەرەك. پەرزەنت كورۋ سەبەبىنەن جۇمىستانۋى ءۇزىلىپ قالعان ايەلدەرگە قايتالاي جۇمىستانۋ بويىنشا تاربيەلەۋ جونىنەن الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ كەرەك. تۋىت دوستىعىن ادام ىستەتۋشى ورىننىڭ قوعامدىق جاۋاپكەرلىكتى ارقالاۋىنىڭ ماڭىزدى جاعى ەتىپ، ادام ىستەتۋشى ورىننىڭ جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردىڭ قىزمەت پەن وتباسى قاتىناسىن تەڭگەرۋىنە ءتيىمدى شارالار بەلگىلەۋىنە دەم بەرىپ، نارەستەلەرگە قامقورلىق جاساۋعا ءتيىمدى يكەمدى دەمالىس پەن يكەمدى قىزمەت ءتاسىلىن زاڭ بويىنشا كەڭەسىپ بەلگىلەۋ كەرەك. قازىر اتقارىلىپ وتىرعان دەمالىس پەن قىزمەت ۋاقىتىنا قاتىستى ساياساتتىق بەلگىلەمەلەردى دەر كەزىندە سايكەستى وزگەرىس ەنگىزىپ كەمەلدەندىرۋ كەرەك.
جەتىنشى، ساياساتتى رەتكە سالۋدى، تارتىپپەن ۇشتاستىرۋدى كۇشەيتۋ
(22) جوسپارلى تۋىتتى جۇزەگە اسىرعان وتباسىلاردىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن قورعاۋ. جاپپاي 2 پەرزەنتتى بولۋ ساياساتى رەتتەلۋدەن بۇرىنعى جالعىز پەرزەنتتى وتباسىلار مەن اۋىل – قىستاقتاعى جوسپارلى تۋىتتى جۇزەگە اسىرعان 2 پەرزەنتتى وتباسىلار جونىنەن قازىر اتقارىلىپ وتىرعان سيلاۋ – سۇيەمەلدەۋ ءتۇزىمى مەن تيىمدىلىك ساياساتىن ءۇرتىس اتقارۋ كەرەك. جالعىز پەرزەنتتى اتا – انالاردى كۇتىمدەۋ دەمالىسى ءتۇزىمىن بەلگىلەۋ جاعىندا ىزدەنىس جاساۋ كەرەك. زاڭ شىعارۋدى كۇشەيتىپ، پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ ۇندەۋىنە ءۇن قوسىپ، جوسپارلى تۋىتتى جۇزەگە اسىرعان وتباسىلاردىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن قامتاماسىزداندىرۋ كەرەك.
(23) جوسپارلى تۋىتتاعى ەرەكشە وتباسىلاردى جان - جاقتى سۇيەمەلدەۋ، قامتاماسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن ورناتۋ جانە كەمەلدەندىرۋ. ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ ورەسى سياقتى فاكتورلارعا ساي، ەرەكشە سۇيەمەلدەۋ ءتۇزىمى ارقىلى سۇيەمەلدەۋ ولشەمىن اۋقىمدىق رەتتەۋ كەرەك. شارتقا ۇيلەسەتىن جوسپارلى تۋىتتاعى ەرەكشە وتباسى مۇشەلەرىنە قاراتا نەگىزگى زەينەتكەرلىككە، نەگىزگى ەمدەلۋدى قامتاماسىزداندىرۋعا قاتىستى ساياساتتاردى تياناقتاندىرۋ؛ ۇكىمەت باسقارۋىنداعى قارتتاردى كۇتىمگە الۋ قۇرىلىمدارىنا الدىمەن ورنالاستىرىپ، اقىسىز نەمەسە تومەن اقى الىپ باعۋعا قىزمەت وتەۋ؛ تۇرعىن ءۇي قيىنشىلىعى بارلارىن الدىمەن تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىزداندىرۋعا ەنگىزۋ كەرەك. شارت - جاعدايى بار جەرلەردىڭ جوسپارلى تۋىتتاعى ەرەكشە وتباسى مۇشەلەرى اراسىنداعى تۇرمىسىن ۇزاق ۋاقىت ءوزى باسقارا المايتىن، ەكونوميكالىق قيىنشىلىعى بار قارتتارعا كۇتىمدەۋ قوسىمشا قاراجاتىن بەرۋىنە بولادى. كومەككە قاجەتتى قارجىنى ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، شارت - جاعدايى بار جەرلەردىڭ الەۋمەتتىك يگىلىك قورىن نەمەسە قورىن قۇرۋ جونىندە ىزدەنىس جاساپ، جوسپارلى تۋىتتاعى ەرەكشە وتباسىلاردى سۇيەمەلدەۋگە ءتۇيىندى تۇردە جۇمساۋ كەرەك.
(24) ۇكىمەت جەتەكشىلىك ەتەتىن، قوعامدىق ۇيىمدار ات سالىساتىن سۇيەمەلدەۋ، قامقورلىق جاساۋ قىزمەت مەحانيزمىن ورناتۋ جانە كەمەلدەندىرۋ. اشىق مەردىگەر شاقىرۋ، مەردىگەرلىككە مالىمدەلۋ ءتاسىلى ارقىلى تولىمدىلىعى بار قوعامدىق ۇيىمداردىڭ جوسپارلى تۋىتتاعى ەرەكشە وتباسى مىندەتتەمەسىن قابىلداۋىنا قولداۋ كورسەتىپ، تۇرمىسقا قارايلاسۋ، رۋحاني جاقتان جۇباتۋ سياقتى قىزمەت وتەۋدى ورىستەتىپ، زاڭ بويىنشا قارتتاردى كۇتىمگە الۋ قۇرىلىمدارىنا كىرۋ، ەمدەلۋ، كۇتۋ سياقتى ىستەردى ۋاكىلەتتىكپەن ىستەۋ كەرەك. «مەيىر باعىشتاۋ قيمىلىن» ىشكەرىلەي ورىستەتۋ كەرەك. مەرزىم بويىنشا ارالاپ جاعداي ۇعىسۋ ءتۇزىمىن ورناتىپ، جوسپارلى تۋىتتاعى ەرەكشە وتباسىلارعا قاراتىلعان «قوس قىزمەت ورنى» بايلانىسشىلار ءتۇزىمىن تياناقتاندىرىپ، كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ حاۋىپسىزدىك تورىن مىقتاپ ورناتۋ، قاتايتۋ كەرەك.
سەگىزىنشى، ۇيىمدىق اتقارۋدى قامتاماسىز ەتۋدى كۇشەيتۋ
(25) پارتيانىڭ باسشىلىعىن كۇشەيتۋ. ءار دارەجەلى پارتكومدار مەن ۇكىمەتتەر ساياسي دەڭگەيدى جوعارىلاتىپ، مەملەكەت جاعدايى، مەملەكەت ساياساتى تانىمىن كۇشەيتىپ، ءبىرىنشى باسشى ءوزى يگەرۋدە، باس جاۋاپكەرلىكتى ارقالاۋدا تاباندى بولىپ، نىسانالى باسقارۋ جاۋاپكەرلىك تۇزىمىندە تاباندى بولىپ جانە ونى كەمەلدەندىرىپ، ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋدى، ساياساتتاردى سايكەستىرۋدى جانە قىزمەتتەردى تياناقتاندىرۋدى كۇشەيتىپ، تۋىتقا بايلانىستى بەلسەندى قولداۋ شارالارىن شىعارۋدى ىلگەرىلەتىپ، جاۋاپكەرلىكتىڭ، شارالاردىڭ، ۇسىنىلىمنىڭ، تياناقتاندىرۋدىڭ تىڭعىلىقتى ورىندالۋىنا كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.
( 26 ) قوعامدىق كۇشتەردى جۇمىلدىرۋ. ۇكىمەت پەن قوعامنىڭ سەلبەسىپ جونگە سالۋىن كۇشەيتىپ، جۇمىسشى ۇيىمى، كوممۋنيستىك جاستار وداعى، ايەلدەر بىرلەستىگى سياقتى بۇقارالىق ۇيىمداردىڭ حالىق سانىنىڭ دامۋىن جەبەۋ، وتباسى قۇرىلىسى، تۋىت جاعىنان قولداۋ سياقتى جاقتارداعى ماڭىزدى رولىن تولىق ساۋلەلەندىرۋ كەرەك. جوسپارلى تۋىت قوعامىنىڭ رولىن بەلسەنە ساۋلەلەندىرىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ قۋات قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ۇگىت - تاربيە، ءوربۋ جۇيەسى اقاۋسىزدىعىنا اقىل - كەڭەس بەرۋ، قىزمەت وتەۋ، ساپالى پەرزەنت كورىپ، ساپالى تاربيەلەۋگە جەتەكشىلىك ەتۋ، جوسپارلى تۋىتتى اتقارعان وتباسىلاردى سۇيەمەلدەۋ، ۇقىق - مۇددەنى قورعاۋ، وتباسىنىڭ اقاۋسىزدىعىن جەبەۋ سياقتى قىزمەتتەردى ويداعىداي ىستەۋ كەرەك. قوعامدىق ۇيىمداردىڭ دەنساۋلىق بىلىمدەرىن جالپىلاستىرۋ، سابيلەردى كۇتىمدەۋگە قىزمەت وتەۋ سياقتى الەۋمەتتىك يگىلىك قيمىلدارىن ورىستەتۋگە دەم بەرۋ كەرەك. قارتتاردىڭ تۇرمىس قاجەتىن قاناعاتتاندىرۋدى جانە نارەستەلەردىڭ اقاۋسىز ءوسىپ - جەتىلۋ ورتاسىن جاراتۋدى جەتەكشى ەتىپ، ومىرشەڭدىك كۇشكە يە قالا قۇرۋ قيمىلىن ورىستەتۋ كەرەك.
(27) ستراتەگيالىق زەرتتەۋدى تەرەڭدەۋ. سوتسياليستىك وسىزاماندانعان قۇدىرەتتى ەل قۇرۋدى جانە جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋدى بەتكە الىپ، مەملەكەت حالىق سانىنىڭ ورتا، ۇزاق مەرزىمدىك دامۋ ستراتەگياسى مەن وڭىرلىك حالىق سانىنىڭ دامۋ پلانىن زەرتتەۋدى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، حالىق سانىنىڭ كەڭىستىك ورنالاسۋىن كەمەلدەندىرىپ، ادام كۇشى بايلىعىن ورنالاستىرۋدى جاقسارتۋ كەرەك. جاڭا داۋىردەگى جۇڭگوشا حالىق سانى عىلىمى مەن نازاريالىق جۇيە قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، حالىق سانىن زەرتتەۋدىڭ جوعارى دەڭگەيلى اقىل - پاراسات قامباسىن دامىتىپ، حالىقارالىق اۋىس - كۇيىس پەن سەلبەستىكتى جەبەۋ كەرەك.
(28) ۇگىتتەۋ، جەتەكتەۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەۋ. ساياساتتى ۇگىتتەۋدى، ءتۇسىندىرۋدى كۇشەيتىپ، جەر - جەردىڭ، تاراۋلاردىڭ جانە تۇتاس قوعامنىڭ يدەياسىن، ارەكەتىن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ كەلەلى شەشىمدەرىمەن، ورنالاستىرۋلارىمەن بىرلىككە كەلتىرىپ، قوعامنىڭ ءار سالاسىن حالىق سانىنىڭ قۇرىلىمدىق وزگەرىسىن دۇرىس تانۋعا جەتەكتەپ، نەگىزگى اۋەندى اسقاقتاتىپ، وڭ ەنەرگيا توپتاپ، قوعام نازار اۋدارىپ وتىرعان ماسەلەلەرگە دەر كەزىندە ۇيلەسىمدى جاۋاپ قايتارىپ، تاماشا راي قالىپتاستىرۋ كەرەك. جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ءداستۇرلى تاماشا ءمورالىن ساۋلەلەندىرىپ، پەرزەنتتى بولۋدىڭ قوعامدىق قۇنىنا قۇرمەت ەتىپ، لايىقتى جاس مولشەرىندە نەكەلەنىپ، پەرزەنتتى بولۋدى، ساپالى ۇرپاق تاربيەلەۋدى دارىپتەپ، ەرلى - زايىپتىلاردى بالا تاربيەلەۋ جاۋاپكەرلىگىن بىرگە ارقالاپ، قالىڭمالدى كوپ الۋ سياقتى ناشار ادەتتەردى جويىپ، جاڭاشا نەكەلەنۋ، پەرزەنتتى بولۋ مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋعا شابىتتاندىرۋ كەرەك.
(29) قىزمەتكە جەتەكشىلىك ەتۋدى كۇشەيتۋ. ولكەلەر (اۆتونوميالى رايون، توتە قاراستى قالالار) وسى قاراردىڭ تالابىنا ساي، اتقارۋ جوباسىن جاساپ، مىندەتتىڭ تياناقتانۋىن مىقتى يگەرىپ، جاڭادان بەلەڭ العان، اۋقىم قالىپتاستىرا باستاعان ماسەلەلەردى دەر كەزىندە اقىلداسىپ شەشىپ، تۋىت ساياساتىن جاقسارتۋدا بەلسەندى ونىمدىلىككە قول جەتكىزۋگە كەپىلدىك ەتۋى كەرەك. ولكەلىك (اۆتونوميالى رايوندىق، توتە قاراستى قالالىق) پارتكومدار مەن ۇكىمەتتەر ءار جىلى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنە، مەملەكەتتىك كەڭەسكە ءوز رايونىنىڭ حالىق سانى قىزمەتىنىڭ جاعدايىنان مالىمەت بەرىپ وتىرۋى، ورتالىق باقىلاۋ - تەكسەرۋدى دەر كەزىندە ورىستەتۋى كەرەك.
(شينحۋا اگەنتتىگى، 7 - ايدىڭ 20 – كۇنى، بەيجيڭ)
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
سۋرەتتى حابار
لەبىز جازۋ
