پارتياعا ءوزىن ارناپ، وتان ءۇمىتىن اقتاۋعا قاي - قاشان دا ساقاداي ساي تۇردى

− ”لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋداعى اتويشى ورتا اترەت“ قارۋلى ساقشى شينجياڭ باس اترەتى بەلگىلى جيدۇڭ تارماق اترەتى ەرەكشە شايقاس 1 - ورتا اترەتى جونىندە (2)

□ انار بۇلت/ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى ۋاڭ نا، گو ليڭ

2021.08.03 15:10   كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى

　　قارۋلى ساقشى شينجياڭ باس اترەتى بەلگىلى جيدۇڭ تارماق اترەتى ەرەكشە شايقاس 1 - ورتا اترەتىنىڭ وفيتسەر - اسكەرلەرى كونەءشار اۋدانى زەمين اۋىلى كۇچا قىستاعىنىڭ تۇرعىنىنا سويىس كەپتەرى باعىمشىلىق فەرماسىن سالىپ بەردى. □ سۋرەتتى انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جوۋ پىڭ تۇسىرگەن

　　ولار 31 رەت ەلەۋلى لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ شايقاسىنا قاتىناسىپ، بارلىعىندا جەڭىسكە جەتتى. داڭق ەستەلىگىندە 180نەن استام ەڭبەك مەدالى شۇعىلا شاشىپ جارقىراپ تۇر.

　　ولار لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ ءبىرىنشى شەبىن كۇزەتىپ، شەبەرلىكپەن قيان - كەسكى شايقاس، سۇراپىل شايقاس جۇرگىزدى، مەيلى كادر، الدە جاۋىنگەر بولسىن، مەيلى شوفەر، الدە حابارشى بولسىن، بارلىعى تۇگەل جاۋىنگەر. ولاردىڭ الدىندا زورلىقتى كۇش لاڭكەستەر تاسالانار جەر، قاشار تۇس تابا الماي، ەستىگەن زامان زارەسى ۇشىپ، الىسپاي - اق تورعايداي توزادى.

　　ولار − ”لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋداعى اتويشى ورتا اترەت“ قارۋلى ساقشى شينجياڭ باس اترەتى بەلگىلى جيدۇڭ تارماق اترەتى ەرەكشە شايقاس 1 - ورتا اترەتى.

　　شايقاس مايدانىندا ”اتويشى“ قوسىنعا ەشنارسە تەڭ كەلمەيدى، قايراتتى اسكەر، قۋاتتى قوسىن قالاي شىڭدالىپ شىقتى؟

　　اق نيەت، قۇرىش تۇلعامەن ادال رۋح سومدادى

　　7 - ايدىڭ 29 - كۇنى كەشقۇرىم، ءبىر كۇنگى جاتتىعۋدى اياقتاتقاننان كەيىن، ەرەكشە شايقاس 1 - ورتا اترەتى 3 - كىشى اترەتىنىڭ ورىنباسار باستىعى شي شياۋپيڭ «ماشاقات پەن نۇر - شۇعىلا» اتتى كىتاپتى الىپ شىعىپ، تەرەڭ مازمۇنىنا وي جۇگىرتە وتىرىپ وقي باستادى.

　　وسى بىرنەشە كۇندە شي شياۋپيڭ اسكەري بولىممەن بىرگە وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ ءشول دالاسىنىڭ قويناۋىندا دالالىق جاتتىعۋ جاساۋعا اتتاناردا ءوزى مەن ساپتاستارى بىردەن كىتاپ الىپ، اسكەري ونەردى كۇشەيتۋمەن بىرگە، وي - سانالارىن دا جاقسىلاپ قارۋلاندىرماق بولدى.

　　”ءومىر مەن ءولىم سىناعىنان زور قانداي سىناق بولماق؟“. وسى سويلەمدى وقىعاندا شي شياۋپيڭ ءوزىنىڭ ورتا اترەتتە قاتىناسقان شايقاستارىن ەسكە الىپ تەرەڭ ويعا باتتى: ”تالاي رەتكى ءولىم - ءومىر ايقاسىندا، نە نارسە كوپشىلىكتى ءومىرىن وزىنە ەمەس، پارتياعا تاپسىرۋعا جەتەلەدى؟“. ”پارتياعا دەگەن شارتسىز ادالدىق“. ول جاۋاپتى بىردەمدە تاپتى.

　　ءبىر جىلى 12 - ايدا ءبىر رەتكى زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك شابۋىلداۋ وقيعاسىن ءبىر جاقتى ەتكەندە، ولىككە بايلانعان، سىم جولدارى كۇيىپ جابىسىپ قالعان 8 جارۋ قۇرىلعىسى الدىندا، ورتا اترەتتەگى جارىلعىش زات تازالاۋشى 2 جاۋىنگەر نەشە 10 كيلوگرام اۋىرلىقتاعى جارىلعىش زات تازالاۋ كيىمىن كيىپ، كيىمدى وپەراتسيا پىشاعىمەن ءبىر قابات، ءبىر قاباتتان سىپىرىپ، سىم جولدارىن تىستەۋىكپەن ءبىر تالداپ ارشىپ، ءۇرتىس 12 ساعات شايقاسىپ، جارىلعىش زاتتى تازالاۋ مىندەتىن ءساتتى ورىندادى.

　　ءبىر جىلى 7 - ايدا ءبىر توپ زورلىقتى كۇش لاڭكەس ەلەمەنتتەر بەلگىلى جەردە ارلى - بەرلى ءوتىپ جاتقان اۆتوكولىكتەردى شاعىپ، ورتەپ، جازىقسىز بۇقارانى شاۋىپ ءولتىردى. ورتا اترەتتەگى وفيتسەر - اسكەرلەر تىزگىن ۇشىمەن وقيعا تۋىلعان جەرگە جەتتى، قىلىشپەن جانە بەنزين قۇمىراسىمەن قۇتىرىنا شابۋىلداعان زورلىقتى كۇش لاڭكەستەردى وفيتسەر - اسكەرلەر جەدەل پارىقتاپ، دالمە - ءدال سوققى بەرىپ، 17 زورلىقتى كۇش لاڭكەستى اتىپ ءولتىرىپ، 121 زورلىقتى كۇش لاڭكەستى قۋعىنداپ ۇستاۋعا سايكەستى.

　　ەرەكشە شايقاس 1 - ورتا اترەتىنىڭ وفيتسەر - اسكەرلەرىنىڭ سودىرلارمەن قويان - قولتىق شايقاستا جەڭىسكە جەتە الۋى، مينانىڭ قاتەرىنەن امان - ەسەن شىعا الۋى ”پارتياعا شارتسىز ادال بولۋداي“ ساياسي قاسيەتتىڭ ارقاسى.

　　ەرەكشە شايقاس 1 - ورتا اترەتىنىڭ داڭق بولمەسىندە ەرەكشە شايقاس اترەت مۇشەلەرىنىڭ سەرت ءسوزى، تالاي رەتكى لاڭكەستىككە قارسى كۇرەستە قولعا تۇسىرگەن قىلمىستىلاردىڭ دەلو تۋدىرۋ قۇرالدارى تىزىلگەن، جانە بىرنەشە قابىرعاعا جىپىرلاتا ىلىنگەن مەدالدار مەن سيلىقتار بار. ءار جولى كادر اۋىسىپ كەلگەندە، جاڭا اسكەر تولىقتانعاندا، كوپشىلىك ەڭ الدىمەن داڭق بولمەسىنە بارىپ سەرت بەرەدى، مىندەت جاۋاپكەرشىلىكتى ايقىندايدى، بورىشتى تىلگە تيەك ەتەدى.

　　”ءبىز قاشاندا تەمىردەي بەرىك بەكىممەن پارتياعا ىلەسىپ، بۇكىل نيەتىمىزدى پارتياعا ارناپ، بورىش ارقالاۋدى ءوز ومىرىمىزدەن دە ارتىق كورىپ، شارتسىز ادال بولاتىن ساياسي قاسيەتپەن لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ قيان - كەسكى شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە جەتۋگە سارقىلماس قوزعاۋشى كۇش ازىرلەيمىز“، - دەدى ورتا اترەت جەتەكشىسى ۋاڭ شياۋزى.

　　سان سىناقتان ءوتىپ شىڭدالىپ، سايلاۋىت اسكەر سومدادى

　　الماس قىلىشتىڭ ءدۇزى قايراۋمەن شىعادى، قاراورىك گۇلىنىڭ حوش ءيىسى سارى ايازدا تارايدى. اۆتولىككە وتىرماي، زىمىراي جۇگىرۋگە جاتتىقتى، كوپىردەن وتپەي، سۋدان ءجۇزىپ وتۋگە ماشىقتاندى، جولمەن جۇرمەي، ۇڭگىرمەن ءوتتى... ەرەكشە شايقاس 1 - ورتا اترەتىندەگى وفيتسەر - اسكەرلەر قيىن، قاتەرلى، حاۋىپتى جاعدايلاردا قايتا - قايتا شىڭدالىپ، فيزيولوگيالىق شەككە سايىس جاريالاۋ بارىسىندا ءوزىنىڭ بۇرىنعى ناتيجەلەرىنەن اسىپ ءتۇسۋدى جۇزەگە اسىرىپ، تۇلا بويىن ەرەن ونەرگە تولتىردى.

　　بار نازارىن تىگۋگە جاتتىعۋ ءۇشىن، مەرگەن چۋ جيالى ءار كۇنى ينەمەن كۇرىشتەن تەسىك تەسۋگە جاتتىعىپ، كۇرىشتەن ينەمەن ءجىپ ساباقتاپ، نەشە ساعات بويى تاپجىلمايدى. العاش جاتتىققاندا ءار كۇنى ونىڭ ساۋساعىنا ينە 70 − 80 رەت كىرىپ كەتەتىن، قاجىرلىلىقپەن 3 ايدان استام ۋاقىت جاتتىققاننان كەيىن، بىرتىندەپ ىسىلدى، ول قازىر كۇرىشتەن ينەمەن ءجىپتى قينالماي ساباقتايتىن بولدى.

　　مەرگەن ليۋ يۇنلۇڭ سەمەنت جەردە مىلتىق ۇستاۋعا جاتتىعىپ، 3 ساعات بويى تاپجىلماي جاتادى، مۇندا ول 15 كيلوگرام اۋىرلىقتاعى قۇم قالتانى ۇستىنە باستىرىپ، يىعىنا 2 كىرپىش قويىپ، مىلتىق وقپانىنىڭ ۇستىنە 3 جەز قويادى. وسى ءبىر عانا ارەكەتتىڭ وزىنە ول تۇپ - تۋرا 3 اي جاتتىقتى.

　　ءبىر جىلى 8 - ايدا ەرەكشە شايقاس 1 - ورتا اترەتى ءۇرتىس ءبىر ايدان استام ۋاقىت ءبىرىنشى شەپتە شايقاس جۇرگىزىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى قارۋلى شارلاۋ، قۇمداعى ورماندا ءتىنتۋ، قارۋلى اداقتاپ تەكسەرۋ سياقتى 10 نەشە مىندەتتى ورىندادى. ”بۇل رەتكى مىندەتتە ۇزاق جولعا جۇگىرۋ، بەيتانىس وڭىردە تاكتيكالىق سايكەسۋ سياقتى جاقتاردا كوپتەگەن ماسەلەلەر بايقالدى، ءسوز جوق، ولقىلىقتاردى تولىقتاۋ كەرەك، ويتكەنى شايقاس كەز كەلگەن ۋاقىتتا باستالۋى مۇمكىن“، - دەدى سول كەزدە ورتا اترەتتىڭ باستىعى بولىپ تۇرعان ليۋ لين كەسەتە.

　　سونىمەن اترەتكە قايتقان ەكىنشى كۇنى وفيتسەر - اسكەرلەر ءبىر اپتا مەرزىممەن جوعارى شەكتىك جاتتىعۋ باستادى: ءار كۇنى قارۋ اسىنىپ دالادا 5 كيلومەتر جول ءجۇردى، جارتاسقا ورمەلەدى، 400 مەترلىك كەدەرگىدەن ءوتتى...

　　ەرەكشە شايقاس 1 - ورتا اترەتىنىڭ قازىرگى باستىعى حان جىنۋي تانىستىرىپ بىلاي دەدى: ءار رەت مىندەتتى ورىنداعاننان كەيىن، قايتالاپ قورىتىندى جاساۋ ەرەكشە شايقاس 1 - ورتا اترەتىنىڭ ”تۇراقتى ارەكەتى“، جاعدايلاردى ءبىر - بىرلەپ ءبىر جاقتى ەتىپ ولقىلىقتاردى تاۋىپ، تاجىريبە - ساباقتاردى قايىرىلا تولعانۋ ارقىلى، ءتۇرلى زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك وقيعالارىن ءبىر جاقتى ەتۋدە ىرىقتىلىققا قۇلشىنا قول جەتكىزەمىز.

　　ورتا اترەتتىڭ اسكەرلەر تۇراعى زالىندا دۇنيە جۇزىلىك لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ كارتاسى مەن شينجياڭنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ كارتاسى بار، وندا زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك وقيعالارى مەن ءبىر جاقتى ەتىلۋ جاعدايى كوك تورتبۇرىشتارمەن بەلگىلەنگەن. شينجياڭنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ كارتاسىندا، ەڭ جاقىنعى زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك دەلوسى تۋىلعان ۋاقىت 2016 - جىل دەپ كورسەتىلگەن.

　　قازىر شينجياڭنىڭ قوعامدىق كەلەلى جاعدايى ۇزدىكسىز ورنىعىپ، جاقسارىپ، ءۇرتىس 4 جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك دەلوسى تۋىلمادى. ”ءبىز ءالى دە شايقاسقا دايىندالۋ ارقاۋىن مىقتاپ شيراتىپ، تاۋقىمەت تانىمىن كۇشەيتىپ، قاشاندا قارۋ جاستانىپ، قۇدىرەتتى اسكەر جاتتىقتىرۋ قوزعاۋشى كۇشىمەن جانە شايقاس ەرىك - جىگەرىمەن جەڭىسكە جەتۋ قابىلەتىن كۇشەيتەمىز“، - دەدى حان جىنۋي.

　　بۇقاراعا سۇيەنىپ، شايقاستا ۇنەمى جەڭىسكە قول جەتكىزدى

　　ارميانىڭ جەڭىستى شايقاس جۇرگىزۋىندەگى سۇيەنىشى حالىق. قارۋلى ساقشى شينجياڭ باس اترەتى بەلگىلى ەرەكشە شايقاس ۇلكەن اترەتىنىڭ ورىنباسار باستىعى ليۋ جىجۇن بۇل جونىندە تەرەڭ اسەرگە يە.

　　ليۋ جىجۇن ەرەكشە شايقاس 1 - ورتا اترەتىندە اسكەرلىك مىندەت وتەگەن كەزىندە، ىلگەرىندى - كەيىندى 5 رەت لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ شايقاسىنا قاتىناسقان، 2008 - جىلى قاتىناسىپ ءبىر جاقتى ەتكەن سول ءبىر زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك وقيعاسى كۇنى بۇگىنگە دەيىن ونىڭ ەسىندە.

　　سول كەزدە ءبىر توپ سودىر جازىقسىز بۇقارانى ولتىرگەننەن كەيىن قاشىپ كەتەدى. تۇتقىنداۋشى وفيتسەر - اسكەرلەر وقيعا تۋىلعان الاپتا تور تارتۋ ۇلگىسىندە ءتىنتىپ تەكسەرۋ جۇرگىزەدى، ءتىنتۋ ءۇشىنشى كۇنگە بارعاندا، ءبىر شەشەي ءبىر ساعاتتىڭ الدىندا ءبىر ەر ادامنىڭ ۇيىنە كەلىپ تاماق سۇراپ ىشكەندىگىن، قياپاتى كۇماندى ەكەنىن ايتادى. تۇتقىنداۋشى وفيتسەر - اسكەرلەر ءىز - دەرەككە نەگىزدەلىپ، جاقىن ماڭداعى جۇگەرى اتىزىنان الگى سودىردىڭ دەرەگىن بايقاپ، ونى اتىپ ولتىرەدى نەمەسە باعىندىرادى.

　　بۇقاراعا سۇيەنۋ، بۇقاراعا سەنۋ، بۇقارانى جۇمىلدىرۋ ارقىلى ەرەكشە شايقاس 1 - ورتا اترەتى تالاي رەتكى لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ شايقاسىندا شايقاسقان سايىن جەڭىسكە جەتىپ وتىردى. ”ءبىز حالىق قارۋلى ساقشى اسكەري ءبولىمىمىز، حالىقتىڭ مۇددەسىن كوڭىل تورىنە قويىپ، ماڭگى حالىقتىڭ پەرزەنت اسكەرى بولامىز“، - دەدى ليۋ جىجۇن.

　　7 - ايدىڭ 30 - كۇنى تۇستەن كەيىن كونەءشار اۋدانى زەمىن اۋىلى اۋميدى قىستاعى 4 - گرۋپپاسىنىڭ 100 مۋلىق جاڭعاق بازاسىندا، قىستاقتاعى پارتيا مۇشەلەرى مەن بۇقارانىڭ 20 نەشە ۋاكىلى قول كوتەرىپ داۋىسقا سالىپ، وسى كۇزدە جاڭعاق ورمانىنا اق لوبىنى كىرىستىرە ەگۋ شەشىمىن قابىلدادى.

　　وسى جاڭعاق ورمانىن 2009 - جىلى ەرەكشە شايقاس 1 - ورتا اترەتىنىڭ وفيتسەر - اسكەرلەرى قارجى شىعارىپ كوشەت ساتىپ الىپ وتىرعىزعان. سول جىلى 3 - ايدا وفيتسەر - اسكەرلەردىڭ جەر تەگىستەپ، كوشەت ساتىپ الىپ، اۋىلداستاردى باستاپ شۇقاناق قازىپ، توپىراق تولتىرىپ، سۋارعانى قىستاق تۇرعىنى ابىلەز توحتىنىڭ ءالى ەسىندە.

　　”سول كەزدە مەن دە ونداعان ءتۇپ كوشەت ەككەن ەدىم، قاس قاققانشا 12 جىل وتە شىعىپتى، سول كەزدەگى ءجىپ - جىڭىشكە جاڭعاق كوشەتتەرى قازىر بىلەكتەي بولىپ جۋانداپ تولىستى“. ابىلەز تەبىرەنە بىلاي دەدى: وفيتسەر - اسكەرلەر جاڭعاق كوشەتىن ەككەننەن كەيىن، اگروتەحنيك ۇسىنىس ەتىپ، جەمىس بەرمەۋ ماسەلەسىن شەشىپ، قىستاق تۇرعىندارىنا ارالاستىرىپ ەگۋ، تىڭايتقىش بەرۋ، سۋارۋ، رەتتەپ، شىرپۋ سياقتى جاڭعاق جەتىلدىرۋ، باپتاۋ تەحنيكالارىن ۇيرەتتى.

　　ابىلەز قازىر ءبىر مۋ جەردەگى جاڭعاقتىڭ تازا كىرىسى 3000 يۋانعا تايايدى، ءار جىلى ءبىر رەت كوكونىس ارالاستىرىپ ەگۋدەن تاعى 2500 يۋان توڭىرەگىندە كىرىس كىرەدى، سوندا جاڭعاق ورمانىن قىستاق تۇرعىندارىنىڭ قۇتتى الابى دەۋگە بولادى دەپ ەسەپ جاسادى. ”ءبىز شىن جۇرەكتەن قارۋلى ساقشى وفيتسەر - اسكەرلەرىنە العىس ايتامىز“، - دەدى ابىلەز توڭىرەگىندەگى جەمىس سامسىعان جاڭعاق اعاشتارىنا قاراپ تۇرىپ تەبىرەنە.

　　ارميا مەن حالىق ءبىر ءۇيلى جانداي ىنتىماقتاسسا، ولارعا الەمدە قانداي جاۋ تەڭ كەلە الماق.