قارا كومىر، جاسىل دامۋ
انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ما ينيڭ
2021.08.18 15:12 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
رايونىمىزدىڭ كومىر بايلىعى مول، ساپاسى تاماشا، ساقتاۋ شارت - جاعدايى جاقسى، اشۋ وزىندىك قۇنى تومەن، وسى زامانعى كومىر حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسىنىڭ ساپالى شيكىزاتى. تاياۋ جىلداردان بەرى رايونىمىز كولەمدەندىرۋ، بازالاندىرۋ، شوعىرلاندىرۋ پرينسيبىنە تاباندى بولىپ، كومىر كاسىبى سالاسى قۇرىلىمىن ونان ارى ساپالىلاندىرىپ، كومىر كەنىن زەردەلىلەندىرۋ قۇرىلىسىن ۇزدىكسىز جەدەلدەتكەندىكتەن، كومىردىڭ ساپالى ءوندىرىس قۋاتى ونان ارى شىعارىلا ءتۇستى.
قازىر رايونىمىزدىڭ كومىر حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسىنىڭ تەحنيكالىق جابدىق دەڭگەيى كورنەكتى جوعارىلادى، جاسىل دامۋدا بەلگىلى ونىمدىلىككە قول جەتتى، جۇندۇڭ، تۇرپان - قۇمىل قاتارلىلار نەگىز ەتىلگەن كومىر حيميا ونەركاسىپ كاسىپ سالاسىنداعى شوعىرلى دامىعان ءوڭىر العاشقى قادامدا قالىپتاستى، كومىردەن الىناتىن تابيعي گاز، كومىردەن الىناتىن ولەفين، كومىردى دارەجەگە، ساپاعا ايىرىپ پايدالانۋ قاتارلىلار نەگىز ەتىلگەن وسى زامانعى كومىر حيميا ونەركاسىپ كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋ ارناسى قالىپتاستى.
ۇلگى نىساندار ورنىقتى ىلگەرىلەتىلدى
بيىل 1 - ايدان 6 - ايعا دەيىن رايونىمىزداعى كومىر كاسىپورىندارىنىڭ ءوندىرۋ مەن ساتۋى بىردەي ارتتى. بۇكىل رايوندا جالپى 137 ميلليون 292 مىڭ توننا (كولەمدەنگەن كاسىپورىندار) وڭدەلمەگەن كومىر ءوندىرىلىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％5 ارتتى؛ بۇكىل رايوندا كومىردەن الىنعان تابيعي گاز ءونىم مولشەرى ءبىر ميلليارد 540 ميلليون تەكشەمەترگە جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％1.4 ارتتى.
8 - ايدىڭ 10 - كۇنى شينجياڭ جۇندۇڭ ەكونوميكالىق - تەحنيكالىق اشۋ رايونىنا ورنالاسقان گونىڭ شينجياڭ حۇڭشاچۋان ەنەرگيا شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى اشىق كومىر كەن جۇمىسى ءجۇرىلىپ جاتقان كەن شۇقاناعىندا ابىر - سابىر قاربالاستىق بولىپ جاتتى. وسى زامانعى كومىر حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسىنىڭ نەگىزگى شيكىزاتى رەتىندە، بۇل ارانىڭ كومىرى گونىڭ شينجياڭ حيميا ونەركاسىبى شەكتى سەرىكتەستىگىنە توقتاۋسىز تاسىلۋدا.
سول كۇنى گونىڭ شينجياڭ حيميا ونەركاسىبى ولەفين ءوندىرۋ ورتالىعى پولي ەتيلەن جانە پولي پروپيلەن ءوندىرۋ جۇمىسى باسىندا، اپپاق كۇرىش ءدانىنىڭ ۇلكەندىگىندەي پولي ەتيلەن سمولا تۇيىرشىگى مەن پولي پروپيلەن سمولا تۇيىرشىگى شيكىزات قامباسىنا تاسىلىپ جاتتى. وسىنشاما اپپاق ءونىمنىڭ شيكىزاتىنىڭ كومىر ەكەندىگىن كىم ويلايدى. قازىر گونىڭ شينجياڭ حيميا ونەركاسىبى سەرىكتەستىگى ءار كۇنى پولي ەتيلەن ونىمدەرىنەن مولشەرمەن 800 توننا، پولي پروپيلەن ونىمدەرىنەن مولشەرمەن 1200 توننا وندىرەدى. الدىڭعى جارتى جىلدا، پولي ەتيلەن ونىمدەرىنەن 309 مىڭ 800 توننا ءوندىرىپ، شارۋاشىلىق كىرىسى 2 ميلليارد 493 ميلليون يۋانعا جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن 302 ميلليون يۋان ارتتى.
كومىردىڭ ”قارادان اققا وزگەرىپ“ بۇرىلىس جاساۋى رايونىمىزدىڭ ءداستۇرلى كومىر اشۋدان بايلىقتى تەرەڭدەي كادەگە جاراتىپ پايدالانۋ سىندى تاماشا بۇرىلىسىنىڭ ىقشام كورىنىسى.
”13 - بەسجىلدىق“ مەزگىلىندە، اۆتونوميالى رايون وسى زامانعى كومىر حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسىن تومەن كومىرتەكتى، تازا، جوعارى ءونىمدى، باياندى دامىتۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتتى، كاسىپ سالاسىنىڭ جاسىل دامۋ دەڭگەيى كورنەكتى جوعارىلادى، ”جاراقسىز گازدى، جاراقسىز قوقىر - قوقسىقتى“ ولشەمگە جەتكىزىپ ىعىستىرۋ، نەگىزىنەن، لاس سۋ شىعارماۋ جۇزەگە اسىرىلىپ، وسى زامانعى كومىر حيميا ونەركاسىبى كاسىپورىندارىنىڭ قورشاعان ورتانى قورعاۋ ۇسىنىلىمى كاسىپورىن جالپى قارجىسىنىڭ %30 − %15ىن يەلەدى. سونىمەن بىرگە، اۆتونوميالى رايون كومىردەن الىناتىن تابيعي گاز، كومىردەن الىناتىن ولەفين، كومىردى دارەجەگە، ساپاعا ايىرىپ پايدالانۋ سياقتى وسى زامانعى كومىر حيميا ونەركاسىبى ۇلگى نىسانى قۇرىلىسىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، كومىردەن تابيعي گاز الۋ نىسانىنان ەكەۋىن، كومىردەن ولەفين الۋ نىسانىنان بىرەۋىن، كومىردى دارەجەگە، ساپاعا ايىرىپ پايدالانۋ نىسانىنان ۇشەۋىن سالدى. قازىر ىلە شينتيان كومىر حيميا ونەركاسىبى شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ كومىردەن تابيعي گاز الۋ، شينجياڭ گوتاي شينحۋا حيميا ونەركاسىبى شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ كومىردەن 1، 4 - بۋتاديەن الۋ سياقتى ءتۇيىندى ۇلگى نىساندارى ءساتتى وندىرىسكە قوسىلدى، سونداي - اق ورنىقتى اينالىمدى جۇزەگە اسىردى.
2020 - جىلى اۆتونوميالى رايوننىڭ وسى زامانعى كومىر حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسىنىڭ ونەركاسىپ جالپى ءونىم قۇنى 30 ميلليارد يۋانعا جەتتى. 2020 - جىلعا دەيىن، اۆتونوميالى رايوننىڭ كومىردەن الىنعان تابيعي گاز ءوندىرىس قۋاتى جىلىنا 3 ميلليارد 375 ميلليون تەكشەمەترگە جەتىپ، بۇكىل ەلدىڭ ％66ىن يەلەدى؛ كومىردەن الىنعان 1، 4 - بۋتاديەن ءوندىرىس قۋاتى جىلىنا 500 مىڭ تونناعا جەتىپ، بۇكىل ەلدىڭ ％28ىن يەلەدى.
جاڭالىق اشۋ دامۋدىڭ قوزعالتقىش قۋاتىن جانداندىردى
جۋىق كۇندەردە، ىلە شينتيان كومىر حيميا ونەركاسىبى شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى اۋىر ارەن، كوپ ءتۇرلى ارەن جىنتىكتەي وڭدەۋ نىسانى اياقتالۋ كەزەڭىنە ءوتتى. بۇل نىساننىڭ جىلدىق ءبىر جاقتى ەتۋ قۋاتى 200 مىڭ توننا بولىپ، قاتەرلى جاراقسىز زاتتاردى باسقارۋ تىزىمدىگىندەگى اۋىر ارەن قاتارىنا ەنگىزىلىپ، تىكە ساتىلاتىن مۇناي ونىمىنە اينالاتىن بولدى.
رايونىمىزداعى ماڭىزدى تابيعي گاز وندىرەتىن كاسىپورىن رەتىندە، شينتيان كومىر حيميا ونەركاسىبى عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدى جەتەكشى ەتىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى 20 نەشە ءتۇرلى عىلمي زەرتتەۋ قامالىن ورىستەتىپ، 50گە جۋىق كەلەلى تەحنيكالىق وزگەرتۋ نىسانىن اتقاردى. سەرىكتەستىك پارتكومىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، باس ديرەكتورى ۋاڭ ي بىلاي دەدى: ”سەرىكتەستىك قازىر بار جابدىق - قۇرىلعىلارعا سۇيەنە وتىرىپ قورشاعان ورتانى قورعاۋ ىستەرىن دامىتىپ، قاتەرلى، جاراقسىز زاتتاردىڭ ىعىستىرىلۋ مولشەرىن ازايتۋدى بىرتىندەپ جۇزەگە اسىرىپ، قاتەرلى، جاراقسىز زاتتاردى ءبىر جاقتى ەتۋ قابىلەتىن جوعارىلاتتى، سونداي - اق اۆتوماتتاستىرۋ جۇيەسىن جاڭالاۋ قاتارلىلار ارقىلى زەردەلى كومىر حيميا ونەركاسىبىن جۇزەگە اسىردى“.
عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ − رايونىمىزدىڭ كومىر حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسى تىزبەگىن ۇزارتىپ، جاڭا قوزعالتقىش قۋاتىن جەتىلدىرۋدەگى بەينەلەرىنىڭ ءبىرى. قازىر گونىڭ شينجياڭ حيميا ونەركاسىبى جۇندۇڭ، توقسۇن سياقتى جەرلەردەگى كومىر بايلىعىنا سۇيەنىپ، كومىردەن ولەفين الۋ تەحنيكالىق قامالى مەن جاڭالىق اشۋدى اناعۇرلىم كۇشەيتىپ، قۇرىلىمدانعان، ارناۋلى پايدالانىلاتىن، بۇيىرتىپ جاسالاتىن ونىمدەردى ۇزدىكسىز اشىپ، كومىردەن ولەفين الۋ تومەنگى بۋىن كاسىپ سالاسى تىزبەگىن ۇزارتۋدا.
جۋىق جىلداردان بەرى رايونىمىزدىڭ كومىر حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسى تەحنيكانى شوعىرلاندىرۋ، ينجەنەريالاندىرۋ دەڭگەيى، كەلەلى جابدىقتاردى جاساۋ سياقتى سالالاردا شەشۋشى ناتيجەلەردى جۇزەگە اسىردى. اۆتونوميالى رايوندىق ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ مەڭگەرمەسى شيكىزات ونەركاسىبى باسقارماسىنىڭ ورىنباسار باستىعى ما فاڭۋي بىلاي دەدى: ”حالىقاراداعى، ەل ىشىندەگى وزىق كومىر حيميا ونەركاسىبى تەحنيكاسى مەن جابدىقتاردى ەنگىزۋ ارقىلى رايونىمىزدىڭ كومىر حيميا ونەركاسىبىنىڭ تەحنيكا مەن جابدىقتالۋ دەڭگەيى كورنەكتى جوعارىلادى؛ كومىردەن الىنعان 1، 4 - بۋتاديەن، ءتورت سۋتەكتى فۋران (PTMEG) ءوندىرىس قوندىرعىلارى ەل ىشىندە ۇزدىك دەڭگەيگە جەتتى؛ ەل ىشىندەگى ءتۇيىندى عىلمي زەرتتەۋ اكادەميا ورىندارىنا سۇيەنە وتىرىپ، دەربەس ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىنا يە تۇڭعىش مەتانتيولدان كۇكىرتتى ديمەتيل الۋ قۇرىلعىسىن ءساتتى اشتى“.
كاسىپ سالاسىنىڭ تيبىن جاڭالاپ، دارەجەسىن ءوسىرۋ اياق الىسى تەزدەدى
كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ەڭ جوعارى ماننەن اسىرماۋ، كومىرتەگىن بەيتاراپتاندىرۋ نىساناسى وسى زامانعى كومىر حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسىنا وراسان زور سىن - سايىس الا كەلدى. كومىر قىشىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ەڭ جوعارى ماننەن اسىرماۋ، كومىرتەگىن بەيتاراپتاندىرۋدىڭ ءتۇرلى قىزمەتتەرىن تىڭعىلىقتى جاقسى ىستەۋ رايونىمىزدىڭ الداعى ءبىر مەزگىلدەگى ماڭىزدى مىندەتى.
8 - ايدىڭ 11 - كۇنى قۇمىل قالاسى اراتۇرىك اۋدانى ناۋماۋحۋ ونەركاسىپ باقشا رايونى گۋاڭحۇي ەنەرگيا توبىنىڭ كوكستىك گازدان جان - جاقتى پايدالانىپ جىلىنا 400 مىڭ توننا گليكول ءوندىرۋ نىسانى قاۋىرت قۇرىلىس جۇرگىزىپ جاتتى. بۇل نىساندا گۋاڭحۇي ەنەرگيا توبىنىڭ جىلىنا 10 ميلليون توننا تاس كومىر ءوندىرىپ، دارەجەگە ايىرىپ ساپاسىن ءوسىرىپ جان - جاقتى پايدالانۋ نىسانىنداعى قوسىمشا وندىرىلەتىن كوكىس گازىن شيكىزات ەتىپ، كادەگە جاراتۋ، اۋىستىرۋ، تارتۋ، اجىراتۋ سياقتى ءبىر قىدىرۋ تەحنيكالار ارقىلى وزىق حيميا ونەركاسىبى ءونىمى گليكول ءوندىرىپ شىعارىلادى، نىسان جوسپار بويىنشا بيىل 9 - ايدىڭ سوڭىندا وندىرىسكە قوسىلادى. وندىرىسكە قوسىلعاننان كەيىن، كوكىس گازى بايلىعىنان پايدالانۋ مولشەرى تومەن، بايلىق ىسىراپشىلدىعى اۋىر، قورشاعان ورتانى قورعاۋ قىسىمى زور بولۋداي كاسىپ سالاسىنداعى قيىن تاقىرىپ شەشىلەدى، مولشەرمەن جىلىنا تىكەلەي 628 مىڭ توننا كومىر قىشقىل گازى، 560 توننا كۇكىرت قوس توتىعى از ىعىستىرىلىپ شىعارىلادى.
بيىل قۇمىل وسى زامانعى ەنەرگيا جانە حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسى ۇلگى كورسەتۋ رايونى قۇرىلىسى ورنىقتى قاداممەن ىلگەرىلەتىلۋدە، كومىر بايلىعى باسىمدىعىن ساۋلەلەندىرۋ ارقىلى كولەمدى كومىر بازاسى قۇرىلىپ، وسى زامانعى كومىر حيميا ونەركاسىبى كەلەلى ينجەنەرياسى جۇرگىزىلىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ كولەمدەنە، جوعارى دەڭگەيدە، جان - جاقتى، زەردەلىلەنە دامۋىن جەبەدى.
”14 - بەسجىلدىق“ مەزگىلىندە، كومىر حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسىن دامىتۋ جاعىندا، اۆتونوميالى رايون كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋ ورنىن ايقىن تۇراقتاندىرۋ، كاسىپ سالاسىن ساياساتتىق قولداۋدى كۇشەيتۋ سياقتى 6 ناقتى شارا ارقىلى كاسىپ سالاسىنىڭ جاسىل، تومەن كومىرتەكتى جوعارى ساپامەن دامۋىن ىلگەرىلەتەدى. سونىمەن بىرگە رايونىمىز كومىر، كومىر حيميا ونەركاسىبى بايلىعى شوعىرلانۋ سيپاتتى كاسىپ سالاسىن ورنىقتى قاداممەن دامىتىپ، وسى زامانعى كومىر حيميا ونەركاسىبىنىڭ ەلەكتر قۋاتى، مۇناي - حيميا ونەركاسىبى، حيميالىق تالشىق، مەتال قورىتۋ، قۇرىلىس ماتەريالدارى، جاڭا ەنەرگيا سياقتى كاسىپ سالالارىمەن توعىسا دامۋىن جەدەل ىلگەرىلەتەدى.
”اۆتونوميالى رايون ءداستۇرلى كومىر حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسىنىڭ تيبىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن ءوسىرۋدى جەدەل ىلگەرىلەتىپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگىن بەلسەنە ۇزارتىپ، جوعارى دەڭگەيلى، جىنتىكتەي، جاڭا ماتەريال قاتارلى بەتالىسقا قاراي دامىتىپ، ونىمدەردىڭ باستاپقى شيكىزات سيپاتتى ونىمنەن وزىق جاڭا ماتەريالدىق ونىمگە قاراي بۇرىلىس جاساۋىن جۇزەگە اسىردى“. ما فاڭۋي مىنالاردى ءبىلدىردى: اۆتونوميالى رايون جۇندۇڭ، تۇرپان - قۇمىل وڭىرىندە كومىر مايى، كومىردەن گاز ءوندىرۋ، كومىردەن ولەفين الۋ، كومىردى ساپاسىنا قاراي ايىرىپ جان - جاقتى پايدالانۋ، كومىردەن گليكول الۋ سياقتى وسى زامانعى كومىر حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسىن، سونداي - اق تومەنگى بۋىنعا ۇلاسقان كاسىپ سالاسىن ءتۇيىندى دامىتادى. ايماق، وبلىس، قالالار كاسىپ سالاسىنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتىپ جاڭالاۋدى ءتۇيىندى تۇردە اتقارىپ، تىزبەگىن ۇزارتۋ، تىزبەگىن تولىقتاۋ نىساندارىن جۇرگىزىپ، تەحنيكا مەن جابدىقتاردا جاڭالىق اشۋدى كۇشەيتىپ، وسى زامانعى كومىر حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسىنىڭ تومەن كومىرتەكتى، تازا، جوعارى ءونىمدى، باياندى دامۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتەدى.
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
سۋرەتتى حابار
لەبىز جازۋ
