شىندىقتىڭ ناقتى جاي - جاپسارى ارقىلى شينجياڭعا ساياتىن ساندىراقتاردى اشكەرەلەيمىز
− شينجياڭعا ساياتىن ماسەلەلەر جونىندەگى اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىنەن كورگەن - بىلگەندەرىمىز
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى ۋىن شين، جيا جاۋ
2021.10.13 16:04 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
تاياۋدا عانا جابىلعان بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ادامدىق ۇقىق القالار كەڭەسىنىڭ 48 - كەزەكتى ماجىلىسىندە كەيبىر باتىس ەلدەرى جالعان ينفورماتسيالار مەن وسەك - اياڭدارعا نەگىزدەلىپ، شينجياڭعا ساياتىن ماسەلەلەر جونىندە جۇڭگونى قيسىنسىز جازعىرىپ، شابۋىلداپ، ”شينجياڭداعى ادامدىق ۇقىقتى“ جەلەۋ ەتىپ، جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە دورەكىلىكپەن كيلىكتى.
10 - ايدىڭ 11 - كۇنى شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتى بەيجيڭدە شينجياڭعا ساياتىن ماسەلەلەر جونىندە اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسىن وتكىزىپ، بەينەبايلانىس ءتاسىلى ارقىلى شينجياڭداعى قاتىستى بۇقارا ۋاكىلدەرىن ءتول كەشىرمەلەرىن ايتۋعا ۇسىنىس ەتىپ، امەريكاداعى، باتىستاعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەردىڭ شينجياڭعا ساياتىن ساندىراقتارىنا تويتارىس بەردى.
(1)
شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ اقپارات مالىمدەمەشىسى شۇي گۇيشياڭ اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىندە بىلاي دەدى: امەريكاداعى، باتىستاعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەردىڭ ايتىلمىس ”شينجياڭدا زور كولەمدە ادامدىق ۇقىققا قول سۇعۋ ءومىر ءسۇرىپ وتىر“ دەگەن ايىپتاۋىنىڭ ءبارى شىنايى بولماعان ينفورماتسيا قاينارى، الدەكىمنىڭ ايتقانىنا عانا سەنۋ، قاساقانا قاستىق سايلاۋ نەگىزىندە قۇرىلعان، ءارقانداي فاكت نەگىزى جوق، مۇلدە تابان تىرەپ تۇرا المايدى.
امەريكانىڭ جۇڭگودا تۇراتىن ەلشىلىگى بيىل 1 - ايدا الەۋمەتتىك قارىم - قاتىناس مەديا اككاۋنتىندا ”جۇڭگو ۇكىمەتى شينجياڭدا ءىسلام ءدىنىن شەكتەۋىن جالعاستىرىپ، ايتكار مەشىتىنىڭ 100 جىلدان استام ۋاقىت تاريحى بار ءاپ - ادەمى مەيمانداردى قارسى الۋ تاقتايشاسىن جوعالتىپتى“ دەپ داۋرىققاندىعىنا قاراتا، شينجياڭ ءىسلام ءدىنى قوعامىنىڭ ورىنباسار باستىعى، قاشقار قالاسى ايتكار مەشىتىنىڭ يمامى مامەت جۇما بەينەبايلانىس ارقىلى وسى تاقتايشانىڭ احۋالىن ۇستىندە تانىستىردى.
بەينەبايلانىستا وسى تاقتايشا قاشقار قالاسى ايتكار مەشىتى ۇلكەن زالىنىڭ سىرتىنداعى قابىرعادا ءىلۋلى تۇر ەكەن. مامەت جۇمانىڭ تانىستىرۋىنا قاراعاندا، تاقتايشا 1982 - جىلى جاسالعان ءارى پايدالانىلا باستاعان. ۇزاق ۋاقىت سىرتتا تۇرعاندىقتان، جەلگە جەمىرىلىپ، كۇنگە قاقتالىپ، تاقتايشانىڭ بەتىندەگى اياتتارى وشكىندەپ، توزىپ كەتكەن. 2017 - جىلى مادەني ەسكەرتكىشتەردى قورعاۋ تالابى بويىنشا، قاشقار قالاسى ايتكار مەشىتىنىڭ دەموكراتيالىق باسقارۋ ۇيىمى ءىسلام ءدىنى سالاسىنداعىلار مەن دىنگە سەنەتىن بۇقارانىڭ پىكىرىن الۋ نەگىزىندە، جوندەپ قالپىنا كەلتىرۋگە ۇيىمداستىرىپ، اياتتارىن قايتادان جازىپ، تاقتايشانى قايتادان سىرلادى. قالپىنا كەلتىرىپ بولعاننان كەيىن، اناعۇرلىم ويداعىداي قورعاۋ ءۇشىن، مەشىتتىڭ ۇلكەن قاقپاسىنىڭ جوعارعى جاعىنان قالقاسى بار ۇلكەن زالدىڭ قابىرعاسىنا اۋىستىردى.
(2)
شينجياڭنىڭ ماقتا وندىرىسىندە، زايىرى، ”زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ“ بار ما، جوق پا؟ امەريكاداعى، باتىستاعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەردىڭ شينجياڭدا ”زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ“ ءومىر ءسۇرىپ وتىر دەگەندى جەلەۋ ەتىپ، شينجياڭنىڭ ماقتا كاسىبىن قيسىنسىز جازالاۋىنا مەڭزەس، اقسۋ ايماعى توقسۋ اۋدانىنداعى ماقتاشى ءامار سىمايىل بەينەبايلانىس ارقىلى شينجياڭنىڭ ماقتا تەرۋ احۋالىن تانىستىردى.
”كوپشىلىك قاراڭىزدار، ارت جاعىمداعى مىنا ماقتا اتىزى مەنىكى، ماقتالار ۇلكەن - ۇلكەن اشىلىپتى، قانداي ادەمى!“ ءامار سىمايىل بىلاي دەدى: ماقتانى ماشينامەن تەرۋ وزىندىك قۇندى نەداۋىر ۇنەمدەدى، 600 مۋدان استام اتىزداعى ماقتانى ءبىر كۇندە جيناپ الۋعا بولادى.
”مەن ماقتانىڭ ارقاسىندا باقىتتى تۇرمىسقا كەنەلدىم. مەن قازىر ماقتا ەگىپ قانا قويماي، تاعى سيىر جانە قوي باعىپ وتىرمىن“. ءامار سىمايىل سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇرىپ، ءوزىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسى ارقىلى بۇكىل قىستاقتاعىلاردى بىرگە كىرىستەرىن ارتتىرىپ، بايۋعا جەتەكتەمەكشى بولىپ وتىر.
(3)
اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسى كەزىندە شينجياڭنىڭ حوتان ايماعىنىڭ 5 ايەل ۋاكىلى ايەلدەردىڭ ساياسي ۇقىعىن زاڭ بويىنشا قامتاماسىز ەتۋ، ايەلدەردىڭ بالالى بولۋ ۇقىعىن زاڭ بويىنشا قامتاماسىز ەتۋ، ايەلدەردىڭ سالاماتتىق ۇقىعىن شىن مانىندە قامتاماسىز ەتۋ، ايەلدەردىڭ ءبىلىم الۋ ۇقىعىن زاڭ بويىنشا قامتاماسىز ەتۋ، ايەلدەردىڭ تەپە - تەڭ جۇمىستانۋ ۇقىعىن زاڭ بويىنشا قامتاماسىز ەتۋ سياقتى جاقتاردان وزدەرىنىڭ ءتول كەشىرمەلەرىن بايانداپ، ”شينجياڭ از ۇلت ايەلدەرىنىڭ ۇقىق - مۇددەسىنە اۋىر دارەجەدە قول سۇقتى“ دەگەن سياقتى وسەك - اياڭدارعا تويتارىس بەردى.
شۇي گۇيشياڭ بىلاي دەدى: فاكت مىنانى دالەلدەدى: شينجياڭنىڭ ايەلدەر ۇقىق - مۇددەسىن قامتاماسىز ەتۋ قىزمەتىنىڭ ۇزدىكسىز كۇشەيۋىنە ىلەسە، ءار ۇلت ايەلدەرىنىڭ دامۋ ورتاسى ۇزدىكسىز جاقسارىپ، ءبىلىم الۋ دەڭگەيى كورنەكتى جوعارىلادى، ۇيلەنۋ، وتباسى جانە مال - مۇلىك بويىنشا ۇقىعىن قورعاۋ تانىمى دا كورنەكتى كۇشەيدى، حالىق تۇرمىسىنىڭ ىرىس - قۇتى ورنىقتى ارتتى، بارعان سايىن كوپ ايەلدەر شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق قۇرىلىسىنا بەلسەنە ات سالىسىپ، اتى - زاتىنا ساي ”جارتى الەمگە“ اينالدى.
(4)
شينجياڭ جۇڭگونىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ جانە ۇشقارىلىقتى الاستاۋ كۇرەسىندەگى نەگىزگى مايدانى. 1990 - جىلدان 2016 - جىلدىڭ اياعىنا دەيىن شينجياڭدا نەشە مىڭ رەت زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك ارەكەتى تۋىلىپ، قىرۋار بەيكۇنا بۇقارانىڭ ءولىم - ءجىتىمى مەن مال - مۇلىك شىعىنىن تۋدىردى. اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسىنىڭ الدىندا جۇڭگو - شەتەل اقپارات قۇرالدارىنىڭ تىلشىلەرى شينجياڭنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ جانە ۇشقارىلىقتى الاستاۋ كۇرەسى نەگىزگى تاقىرىبىنداعى كورمەنى ەكسكۋرسيالادى.
ءتۇسىندىرۋشى بىلاي دەپ تانىستىردى: شينجياڭ ۇشقارىلىقتى الاستاۋ قىزمەتىن ورىستەتۋ ارقىلى لاڭكەستىكتىڭ، ءدىني ۇشقارىلىقتىڭ ءوسىپ - ءوربيتىن توپىراعى مەن شارت - جاعدايىن ەڭ جوعارى شەكتە جويىپ، ازاماتتاردىڭ نەگىزگى ۇقىعىنىڭ زيانعا ۇشىراماۋىن ەڭ جوعارى دارەجەدە قامتاماسىز ەتتى. قازىر شينجياڭدا ءۇرتىس 4 جىلدان استام ۋاقىت بويى زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك دەلوسى تۋىلعان جوق، قوعام اماندىعى جاعدايى كورنەكتى جاقسارىپ، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشىرىپ، بۇقارانىڭ تابىس سەزىمى، باقىت سەزىمى، حاۋىپسىزدىك سەزىمى كورنەكتى كۇشەيدى.
”حالىقارالىق قوعام از ساندى مەملەكەتتەردىڭ ەسكى سارىنىنا الجاسپايدى“. شۇي گۇيشياڭ بىلاي دەدى: بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ادامدىق ۇقىق القالار كەڭەسىنىڭ 48 - كەزەكتى ماجىلىسىندە پاكيستان 65 مەملەكەت اتىنان جۇڭگوعا دەم بەرىپ ورتاق ءسوز سويلەدى، شىعاناق ەلدەرى سەلبەستىك كوميتەتىنە مۇشە 6 مەملەكەت توپتىق حات جولداپ، جۇڭگو جاقتىڭ تۇرعىسىن قولدادى، 20 نەشە مەملەكەت جەكە سويلەۋ فورماسىمەن جۇڭگونى قولدادى، جيىنى 100گە جۋىق مەملەكەت تۇرلىشە تاسىلدەرمەن جۇڭگونىڭ شينجياڭعا ساياتىن ساياساتتىق تۇرعىسىن تۇسىنەتىندىگىن جانە قولدايتىندىعىن ءبىلدىردى. وسى پاراساتتى ۇندەر، ادىلەتشىل كۇشتەر ادامدى ءسۇيىندىرىپ، حالىقارالىق قوعامنىڭ قۇپتاۋى مەن قۇپتاماۋىن تولىق ءتۇسىندىردى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 - ايدىڭ 11 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
