جۋىردا «ورمان جانە بۇتا – بۇرگەن ەكولوگيالىق جۇيەسىن جانە بايلىق قاينارىن باسقارۋ» تاقىرىبىندا چيڭحاي – شيزاڭ ۇستىرتىنە 2 – رەت تەكسەرۋ جۇرگىزەتىن جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى وسىمدىكتەر بولىمشەسىنىڭ تەكسەرۋ اترەتى شيزاڭنىڭ چايۇي اۋدانىندا تەكسەرۋ جۇرگىزۋ بارىسىندا، بەلگىلى اۋماقتى الىپ جاتقان، كوككە تىرەلگەن يۇننان ءتاتتى جەمىستى سامىرسىنى ەجەلگى ورمانىن بايقاعان. ۇشقىشسىز ۇشاقپەن سالبىراما ارقان تاستاۋ ارقىلى كوپ رەت ولشەۋ بارىسىندا، بۇل ورماننىڭ اعاش ءتاجىسىنىڭ بيىكتىگى 70 مەتر ەكەنىن، ەڭ بيىك اعاشتىڭ بيىكتىگى 83.2 مەتر، ورتان بەلىنىڭ جۋاندىعى 207 سانتيمەتر ەكەنىن بايقاعان، بۇل بۇرىن جاريالانعان گۇڭشانداعى تاقىر شىرشادان (72 مەتر)، موتوداعى بۋتان قاراعايىنان (76.8 مەتر) جانە تايۋانداعى تاقىر شىرشادان بيىك بولىپ، جۇڭگوداعى ەڭ بيىك اعاش رەكوردىن جاڭالاعان.
جاڭادان بايقالعان يۇننان ءتاتتى جەمىستى سامىرسىنى چايۇي اۋدانى جوعارعى چايۇي قالاشىعى چايۇي وزەىنىڭ ەكى جاعالاۋىنداعى تاۋلى جەر مەن وزەن اڭعارىنداعى وڭىرگە بەلدەۋ فورماسىندا وسكەن، بۇل جەر تەڭىز دەڭگەيىنەن 2300 مەتر بيىكتىكتە. بۇل شوعىرلى ورماندا كوپ مولشەردەگى مەملەكەتتىك 1 – دارەجەلى قورعالاتىن جابايى وسىمدىك — ۇرمە بۇرشاقتى شىرشا بايىرعى اعاشى، سونداي – اق، وعان جابىسا وسكەن ءسۇيسىن تۇقىمداسى مەن قىرىققۇلاق تەكتەس وسىمدىكتەر بار. بۇل وڭىردە وسىنشاما بيىك ءارى كەمەلدى بايىرعى ورماننىڭ ساقتالىپ قالۋىنىڭ سەبەبى ابزال كليمات پەن جەر بەدەرى شارت – جاعدايى، سونداي – اق، ادامزات ارەكەتىنىڭ ىقپالىنا وتە از ۇشىراۋى بولىپ تابىلادى. بۇل جەردەگى كوپ مولشەردەگى بيىك اعاشتار مەن ولار ورنالاسقان شوعىر جانە ەكولوگيالىق جۇيە ماڭىزدى عىلىمي زەرتتەۋ قۇنى مەن قورعاۋ جاعىندا ماڭىزدى ءمان الادى.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى