شينجياڭنىڭ ەڭ تابىستى ادامدىق ۇقىق حيكاياسى
□ حى يىن
2022.05.24 14:14 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
جاقىنداعى 12 - رەتكى ”جۇڭگو ساياحات كۇنىندە“ شينجياڭنىڭ جەر - جەرىندە فورماسى ءار الۋان، باي مازمۇندى نەگىزگى تاقىرىپتىق قيمىلدار وتكىزىلىپ، ”شينجياڭ جاقسى جەر“ ايگىلى ماركاسىن كۇش قوسا شارىقتاتتى. شينجياڭنىڭ ساياحات كاسىبى قۋاتتى ومىرشەڭدىك كۇشتى ايگىلەپ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋداعى جەتەكتەۋ رولى ۇزدىكسىز كورنەكتىلەنىپ، شينجياڭنىڭ ادامدىق ۇقىق ىستەرىنىڭ العا باسۋىن ءبىر قىرىنان ايگىلەدى.
بارلىق ادام ادامدىق ۇقىقتان تولىق يگىلىكتەنۋ − ادامزات قوعامىنىڭ ۇلى ارمانى ءارى شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىن قامتىعان تۇتاس جۇڭگو حالقىنىڭ ۇزاق ۋاقىت تالپىنعان، تالىقپاي كۇرەس جۇرگىزگەن ورتاق نىساناسى. جاڭا جۇڭگو قۇرىلعان 70 نەشە جىلدان بەرى، شينجياڭنىڭ ادامدىق ۇقىق ىستەرى قارىشتاپ دامىپ، تاريحي تابىستارعا قول جەتكىزدى. اسىرەسە، پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى مەن جۇڭگو ۇكىمەتى شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن ۇزدىكسىز بايىتىپ جانە دامىتىپ، شينجياڭدى زاڭمەن جونگە سالۋعا، شينجياڭدى ىنتىماقتاسا ورنىقتىرۋعا، شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋگە، حالىقتى بايىتىپ شينجياڭدى گۇلدەندىرۋگە، شينجياڭدى باياندى كوركەيتۋگە تاباندى بولىپ، حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋدى جانە جاقسارتۋدى ءتۇيىن ەتۋگە تاباندى بولىپ، ءتۇرلى ىستەردى بار كۇشپەن دامىتىپ، رەفورمانىڭ، دامۋدىڭ جەتىستىكتەرىنەن بىرگە يگىلىكتەنىپ، ءار ۇلت حالقىنىڭ تەڭ تۇرعىدا ات سالىسۋ، تەڭ تۇرعىدا دامۋ ۇقىق - مۇددەسىن شىن مانىندە قامتاماسىز ەتتى، شينجياڭنىڭ ادامدىق ۇقىق ىستەرى ۇزدىكسىز تىڭ دامۋعا يە بولدى.
شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى ورنىقتىلىقتان، حاۋىپسىزدىكتەن، دامۋدان جانە العا باسۋدان تەڭ تۇرعىدا يگىلىكتەندى، بۇرىن بولماعان ناعىز باقىتتى تۇرمىستان يگىلىكتەنۋدە، مىنە بۇل شينجياڭنىڭ ەڭ تابىستى ادامدىق ۇقىق حيكاياسى. شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونى قۇرىلعان 60 نەشە جىلدان بەرى، شينجياڭنىڭ وڭىرلىك ەكونوميكاسىنىڭ جالپى مولشەرى 160 ەسە، جان باسىندىق ورتاشا وڭىرلىك ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنى 30 ەسە ارتىپ، ۇيعۇر ۇلتىنىڭ جان سانى جالپى مولشەرى 2 ميلليون 200 مىڭنان شامامەن 12 ميلليونعا ارتىپ، ادامداردىڭ مەجەلى ورتاشا عۇمىرى 30 جاستان 7. 74 جاسقا جوعارىلادى. شينجياڭ وڭىرىندە ورتا ەسەپپەن 530 مۇسىلمانعا ءبىر مەشىت تۋرا كەلەدى، بۇل سالىستىرما باتىستاعى كوپتەگەن ەلدەردەن جانە ءىسلام ەلدەرىنىكىنەن دە جوعارى. 2018 - جىلى 12 - ايدان بەرى 100 نەشە مەملەكەت پەن رايوننان كەلگەن 2000 نەشە ءار سالا قايراتكەرى شينجياڭدا ەكسكۋرسيادا، ساپاردا بولىپ، شينجياڭنىڭ قوعامى تىنىش، ەكونوميكاسى گۇلدەنگەن، ۇلتتارى جاراسىمدى بولعان دامۋ تابىستارىنا كۋا بولدى. شينجياڭعا تالاي رەت ساپارلاي كەلگەن ءارى شينجياڭ جونىندەگى كوپتەگەن ارناۋلى شىعارمانى تامامداعان فرانسيانىڭ جۇڭگو ماسەلەسى مامانى سونيا برەسلەي: ”جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ ۇلت ساياساتى مەن شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسى بولعاندىقتان، شينجياڭ سىندى وسىناۋ كەڭ - بايتاق، كوپ ۇلتتى ءوڭىر وراسان زور ەكونوميكالىق دامۋدى جۇزەگە اسىرىپ، جەرگىلىكتى ورىنداعى حالىقتىڭ تۇرمىس شارت - جاعدايى ۇزدىكسىز جاقسارىپ، باقىت سەزىمى ۇزدىكسىز كۇشەيدى“، - دەپ اتاپ كورسەتتى.
دامۋ ۇقىعى تارتىپ الۋعا بولمايتىن نەگىزگى ادامدىق ۇقىق. جاراتىلىستىق جانە تاريحي سەبەپتەرگە بايلانىستى، شينجياڭ كەزىندە جۇڭگونىڭ كەدەيلىكتەن قامال الۋداعى نەگىزگى شايقاس مايداندارىنىڭ جانە ءتۇيىندى وڭىرلەرىنىڭ ءبىرى بولاتىن. توتەنشە ماشاقاتتى قۇلشىنىستار ارقىلى شينجياڭ 2020 - جىلدىڭ سوڭىندا ءساتتى تۇردە اۋىر كەدەيلىك قامالىن الىپ، كەدەيلىكتەن دالمە - ءدال ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە جەتىپ، قازىرگى ولشەمدەگى اۋىل - قىستاقتاعى 3 ميلليون 64 مىڭ 900 كەدەي حالىق تۇگەل كەدەيلىكتەن ارىلىپ، 3666 كەدەي قىستاق تۇگەل كەدەيلىك تىزىمىنەن شىعارىلىپ، 35 كەدەي اۋداننىڭ كەدەيلىك قالپاعى تۇگەل الىنىپ، مۇلدەم كەدەيلىك ماسەلەسى تاريحي سيپاتتى شەشىم تاپتى. تيانشان الابىندا شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى كەدەيلىكتەن ارىلىپ، ەڭبەكشىلدىگىمەن بايىپ، تابىس سەزىمى، باقىت سەزىمى، حاۋىپسىزدىك سەزىمى ۇزدىكسىز كۇشەيدى، بۇل ەڭ تاماشا ادامدىق ۇقىق امالياتى. كوپتەگەن ەلدەردىڭ قايراتكەرلەرى شينجياڭنىڭ ادامدىق ۇقىقتى قامتاماسىز ەتۋ تابىستارىنا بەلسەندى باعا بەرىپ، جۇڭگونىڭ حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ يدەياسىنا تاباندى بولىپ، ادامدىق ۇقىقتى دامىتۋ، جەبەۋ ارقىلى ادامدىق ۇقىقتىڭ وراسان زور تابىستارىنا قول جەتكىزگەندىگىن ءارى حالىقارالىق ادامدىق ۇقىق ىستەرىنە ۇلەس قوسقاندىعىن القادى.
قوعامنىڭ تىنىشتىعى − ادامدىق ۇقىقتى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ماڭىزدى كەپىلى. شينجياڭ ءوڭىرى كەزىندە ۇلتتىق بولشەكتەۋشى كۇشتەردىڭ، ءدىني ۇشقارى كۇشتەردىڭ، زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك كۇشتەردىڭ قاباتتاسقان ىقپالىنا ۇشىراپ، لاڭكەستىك شابۋىلداۋ وقيعالارى ءجيى تۋىلىپ، ءار ۇلت حالقىنىڭ ومىرىنە، مال - مۇلىك حاۋىپسىزدىگىنە اۋىر زالال جەتكىزىپ، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ تىرشىلىك ۇقىعى، سالاماتتىق ۇقىعى، دامۋ ۇقىعى سياقتى نەگىزگى ادامدىق ۇقىقتارىنا اۋىر قاتەر ءتوندىردى. لاڭكەستىك جاۋىزدىققا قاراتا جۇڭگو لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ جانە ۇشقارىلىقتى الاستاۋ كۇرەسىن زاڭ بويىنشا ورىستەتىپ، قالىڭ حالىق بۇقاراسىنىڭ نەگىزگى ادامدىق ۇقىعىن ەڭ جوعارى شەكتە قامتاماسىز ەتتى. 2016 - جىلدىڭ سوڭىنان بەرى شينجياڭدا ءۇرتىس 5 جىلدان استام ۋاقىت زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك دەلولارى (وقيعا) تۋىلمادى، ۇشقارىلىقتىڭ سىنالاپ كىرۋى ءونىمدى تەجەلدى، ءار ۇلت حالقىنىڭ تىرشىلىك ۇقىعى تولىق قامتاماسىز ەتىلدى. شينجياڭدا ەكسكۋرسيادا، ساپاردا بولعان ءارى ءادىل، وبيەكتيۆ پوزيتسيا ۇستانعان حالىقارالىق قايراتكەرلەردىڭ بارلىعى ”جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ جانە ۇشقارىلىقتى الاستاۋ تاجىريبەلەرى حالىقارالىق قوعامنىڭ ۇيرەنۋىنە، ۇلگى الۋىنا تاتيدى“ دەپ تەگىس مويىندادى.
امەريكاداعى، باتىستاعى ءىشىنارا ساياسي الاياقتار شينجياڭنىڭ ادامدىق ۇقىق ىستەرىندە قول جەتكىزگەن وراسان زور تابىستارىن ەلەپ - ەسكەرمەستەن، شينجياڭعا ساياتىن وسەك - اياڭداردى جاساپ جانە تاراتىپ، جۇڭگونىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ ساياساتىنا كۇيە جاعىپ، شينجياڭنىڭ ادامدىق ۇقىق جاعدايىن بۇرمالاپ، سىڭار جاقتى جازانى ورىنسىز قولداندى. اق پەن قارانى شاتاستىراتىن مۇنداي قاتە ارەكەت ادامدىق ۇقىق ماسەلەسىن ساياسيلاندىرعاندىق، قۇرالعا اينالدىرعاندىق، دۇنيە ءجۇزىنىڭ ادامدىق ۇقىق ىستەرىن ەلەمەگەندىك جانە وعان قول سۇققاندىق. كوپتەگەن ەلدەردىڭ وقىمىستىلارى، اقپارات قۇرالدارى، ت.ب جابال ماقالا جاريالاپ، شينجياڭنىڭ شىنايى حيكاياسىن بايانداپ، ”امەريكاداعى، باتىستاعى ءىشىنارا ساياسي الاياقتار شينجياڭعا ساياتىن وسەك - اياڭدى جاسادى، ولاردىڭ ءتۇبىرلى ماقساتى − جۇڭگونى قىسپاققا الۋ، تەجەۋ، شينجياڭنىڭ ۇلتتار ىنتىماعى مەن ورنىقتىلىعىن، دامۋىن ءبۇلدىرۋ“ دەپ اتاپ كورسەتتى. بىلتىر اشىلعان 3 - كەزەكتى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ادامدىق ۇقىق القالار كەڭەسىنىڭ جانە 76 - كەزەكتى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى جينالىسى 3 - كوميتەتىنىڭ ماجىلىسىندە 100 گە تارتا مەملەكەتتىڭ ۋاكىلدەرى بىرگە سوزگە شىعۋ، جەكە سوزگە شىعۋ، حات جولداۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى جۇڭگونىڭ شينجياڭعا ساياتىن ماسەلەلەردەگى ورىندى تۇرعىسىن قولدادى. وسى ادىلەتتى ۇندەر ادىلدىك جۇرت جۇرەگىندە ەكەندىگىن تولىق ۇعىندىردى.
بۇگىنگى شينجياڭ تاريحتاعى ەڭ تاماشا دامۋ مەزگىلىندە تۇر، شينجياڭنىڭ ادامدىق ۇقىق ىستەرى ۇزدىكسىز تىڭ تابىستارعا قول جەتكىزۋدە. بولاشاققا كوز تاستار بولساق، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋدىڭ جاڭا جورىعىندا شينجياڭداعى 25 ميلليوننان استام ءار ۇلت حالقىن قامتىعان جۇڭگو حالقىنىڭ ىنتىماقتاسا ەكپىندەي ىلگەرىلەۋ بارىسىندا مۇنان دا كوركەم بولاشاقتى قارسى الىپ، جۇڭگونىڭ ادامدىق ۇقىق ىستەرىنىڭ جاڭا تاراۋىن بىرگە جازىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ ادامدىق ۇقىق ىستەرىنىڭ اقاۋسىز دامۋىن بىرگە جەبەيتىندىگى داۋسىز.
(«حالىق گازەتىنىڭ» 5 - ايدىڭ 22 - كۇنگى سانىندا باسىلعان)
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
