اردا التايداعى كەنىشتى كورمە

سەنبەك اۋەسقان ۇلى

2012.12.17 13:31   كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

　　ىلە وبلىستىق اۋدارماشىلار قوعامى 4-كەزەكتى جورالار القاسىنىڭ 4-ءماجىلىسى جانە قازاق تىلىندەگى باسىلىمدار مەن راديو – تەلەۆيزيا باعدارلامالارىن ءتىل - جازۋ تۇرعىسىنان باعالاۋ جيىنى تامىزدىڭ 28 -، 29 – كۇندەرى بۋرىلتوعاي اۋدانىندا اشىلعان سوڭ، ىلە وبلىسىنا توتە قاراستى اۋدان، قالالاردان كەلگەن ءبىر ءبولىم جولداستار تامىزدىڭ 30 – كۇنى التاي قالاسىنا ات باسىن بۇرىپ، قىسقا ۋاقىت ايالدادىق. وسى ورايدا «ىلە پەداگوگيكا ينستيتۋتى عىلمي جۋرنالىنىڭ» جاۋاپتى رەداكتورى سەرىكبول ەرادىل ۇلى ەكەۋىمىز التاي قالالىق پارتكوم ۇگىت ءبولىمىنىڭ قىزمەتكەرى ەرجان مۇقامەت ۇلىنىڭ باستاۋىندا التاي قازاق سالت – سانا كورمە سارايىن ارنايى بارىپ كوردىك. كورمە سارايىنىڭ باستىعى قارقىن ءپاتىقان ۇلى ىستىق ىقىلاسپەن قابىلدادى. قارقىن ءپاتىقان ۇلىنىڭ تاپسىرۋىمەن كورمە سارايىنىڭ قىزمەتكەرى باقىتبەك اقان ۇلى كورمە سارايىن تاپتەشتەي تانىستىردى.

　　كورمە سارايى 2010 – جىلى قاراشانىڭ 29 – كۇنى التاي قالاسىنىڭ ۇلتتىق مادەنيەت ورتالىعىندا قۇرىلىپتى. كورمە سارايىنىڭ اۋماعى 750 شارشى مەتر كەلەدى ەكەن، وعان التاي قالاسى ءبىر ميلليون 200 مىڭ يۋانعا جۋىق قارجى قوسىپتى. كورمە ناقتى زات، بەينەلىك زات، فوتو سۋرەت جانە جازباشا تۇسىنىك ارقىلى ۇلتىمىزدىڭ ءداستۇرلى مادەنيەتى مەن تۇرمىس ءتاسىلىن ۇرپاقتارعا جانە وزگە ۇلت ازاماتتارىنا جان – جاقتى تانىستىرادى ەكەن. كورمە «قازاق ۇلتى جونىندە جالپى شولۋ»، « قازاق ۇلتىنىڭ قولونەر بۇيىمدارى»، «قازاق ۇلتىنىڭ ازىق – تۇلىك مادەنيەتى»، «قازاق ۇلتىنىڭ نەكەلەنۋ سالتى»، «قازاق ۇلتىنىڭ كيىم – كەشەگى»، «قازاق ۇلتىنىڭ تۇرار جاي، كوشى – قون مادەنيەتى»، «قازاق ۇلتىنىڭ مادەنيەت، سپورت قيمىلدارى»، «قازاق ۇلتىنىڭ سالت – سانا، ادەت – عۇرپى»، «التاي قالاسىنداعى مادەني مۇرالار» دەگەن سياقتى 10 ۇلكەن مازمۇندىق بولەككە ءبولىنىپتى. كورمەگە قويىلعان قازبا بۇيىمدار باستىسى التاي قالاسىنىڭ شەمىرشەك، قىزىلتاس اۋىلدارىنان الىنىپتى. تاريحى ۇزاق، سيرەك كەزدەسەتىن قۇندى بۇيىم، ماتەريالداردان قاراجورعا بيىنە ۇقساپ قالاتىن ايگىلى بوياۋلى جارتاس سۋرەتىنىڭ فوتو نۇسقاسى، ورتالىق مادەني مۇرانى ساراپتاۋ ورنى جاعىنان 8 – 12 مىڭ جىلدىق تاريحى بار دەپ تۇسپال جاسالعان قار شاڭعى بەينەلەنگەن بوياۋلى جارتاس سۋرەتىنىڭ فوتو نۇسقاسى، 1313 – جىلى مولشەرىندە جازىلعان كىتاپ (كونە تۇرك جازۋى بولۋى مۇمكىن دەگەن تۇسپال بار)، 120 جىلدىق تاريحى بار ءتور سىرماق، 150 جىلدىق تاريحى بار كەبەجە، 1772 – 1836 – جىلدار ارالىعىندا جاساعان باتىر ءىزعۇتتى جانبالا ۇلىنىڭ شاپانى، جورتۋىلشى سازاي ماناس ۇلى ۇستاعان 180 جىلدىق تاريحى بار 24 تاسپا قامشى، سوۆەت وداعى العاش قۇرىلعان تۇستاعى فوتوشىلار تۇسىرگەن قازاق كيىز ءۇيىنىڭ، تاريحي سۋ جولىنىڭ، كونە التايدىڭ، ءيت ارقانىڭ فوتو سۋرەتتەرى، گەننيس رەكوردتارى قاتارىنا ەنگىزىلگەن 90 مەترلىك داستارقان، 17 مىڭ 58 ادام ويناعان جار – جار ءبيى كورىنىسى سياقتىلار كورەرمەندەرگە ادامزاتتىڭ بايىرعى مەكەنىنىڭ ءبىرى التايدا ەجەلدەن بەرى جاساپ كەلە جاتقان ەڭبەكشىل، پاراساتتى حالقىمىزدىڭ تۇرمىس – تىرشىلىگىن ءار قىرىنان اڭعارتىپ تۇر.

　　باقىتبەك اقان ۇلىنىڭ تانىستىرۋىنشا، كورمە سارايى اشىلعاننان بەرى ەلىمىزدىڭ جەر – جەرىنەن، ا ق ش – نان، ەۆروپا ەلدەرىنەن، قازاقستان، رەسەي سياقتى كورشىلەس ەلدەردەن 50 مىڭنان استام ادام تاماشالاي كەلىپ، جاقسى باعا بەرىپتى. شەتەلدەن كەلۋشىلەردىڭ كوبى قازاق ۇلتىنىڭ تاريحىنا قىزىعاتىن، قازاق ۇلتىن زەرتتەۋگە دەن قويىپ جۇرگەن زەرتتەرمەندەر ەكەن.

　　ۋاقىت قىسقا بولسا دا، كوپ نارسەدەن حابار تاۋىپ، كورمە سارايىنىڭ ىستەرىنە ءسات تىلەپ، قولتاڭبا قالدىرىپ قايتتىق. سۋرەتتەرمەن قامداعان ەرجان مۇقامەت ۇلى

　　كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى