بەتتى ساقتاۋ | باس بەت قىلۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار

حالىق تورابى

كيىز ءۇيدىڭ كيەسى(2)

2013.02.25 15:35     كەلۋ قاينارى : ءتاڭىرتاۋ تورابى


  شاڭىراق

  كيىز ۇيدەگى كەڭىستىك − قازاق دۇنيە تانىمىنىڭ توعىسقان جەرى. وسىندا ادام دۇنيەگە كەلەدى، ۇيلەنەدى جانە سوڭعى ساپارعا اتتانادى. ياعني ادامنىڭ تۇزدەگى تىرشىلىگىن قوسپاعانداعى ءومىرى وسىندا وتەدى. كيىز ءۇي − عالامنىڭ مودەلى. بۇكىل عالام مەن ادام اراسىن بايلانىستىرۋشى. رۋحاني مادەنيەت رەتىندە قاراستىرساق، كيىز ءۇي باسپانا عانا ەمەس، ارعى الەممەن بايلانىستىرىپ، قاسكوي رۋحتاردان قورعايتىن كيەلى ورىن (بۇل جونىندە تومەندە ءسوز ەتەمىز). قازاق ءۇيدىڭ كيەسى شاڭىراقتان باستاۋ الادى. شاڭىراق − قاسيەتتى. شاڭىراق − كۇننىڭ سيمۆولى. شاڭىراق كوتەرىلىپ جاتقاندا ەشكىم سويلەمەيدى. ويتكەنى ۇلى ءىس اتقارىلىپ جاتقاندا ۇنسىزدىك ورناۋى ءتيىس. «جەتى ۋىق شانشىلعانشا جەتەسىز عانا سويلەيدى» دەگەن ءسوز وسىنىڭ دالەلى. شاڭىراقتىڭ ءتورت كۇلدىرەۋىشى − ءتورت تاراپتى بىلدىرەدى. ۋىقتاردى كۇننىڭ شاشىراندىسى دەپ ۇعىڭىز. ەرتەرەكتە شاڭىراققا ۇرلەگەن قارىن بايلاپ قوياتىن بولعان. ونىڭ ءمانىسى، قۇت قۇيىلادى دەپ ەسەپتەگەن. شاڭىراقتىڭ استىندا وشاق ورنالاسادى. وشاق − ادامنىڭ وتى. شاڭىراقتىڭ ۇستىندە اللانىڭ وتى مازداسا، تومەندە ادامنىڭ وتى لاۋلايدى.

  ەسىك پەن ءتور

  كيىز ءۇيدىڭ ەسىگى ادەتتە شىعىسقا قاراتىلادى. بۇل − كۇننىڭ ساۋلەسى ۇيگە ءبىرىنشى ءتۇسسىن دەگەندى بىلدىرەدى. ەسىككە قاراما-قارسى بەتتە − ءتور. توردەگى ادام ەسىككە قاراپ وتىرادى. ەگەر ول مالداس قۇرىپ وتىرسا، ونىڭ اكەسى جوق دەپ ەسەپتەڭىز. اكەسى ءتىرى ادام مالداس قۇرمايدى. وتىرۋدىڭ ءوزىنىڭ وسىنداي تاڭبالىق ءمانى بار. توردەگى ادام تورەلىك ايتادى. تورگە اق پەن قارا ءتۇستى سىرماق توسەلەدى. ءمانىسى، ءتور − اق پەن قارانىڭ ارا جىگىن اجىراتاتىن ادامنىڭ ورنى. توردە وتىرىپ، بيلىك ايتقاندار مەملەكەت بيلىگىنە دەيىن كوتەرىلگەن. مۇنى ورحون-ەنيسەي جازباسىنداعى «ءتور» ءسوزىنىڭ مەملەكەت ماعىناسىندا قولدانىلعانىنان بايقاۋعا بولادى. شىڭعىس داۋىرىندەگى اق وردا، كوك وردا، التىن وردا دەگەنىمىزدىڭ ءوزى − كەڭەيتىلگەن كيىز ءۇيدىڭ كوشىرمەسى سپەتتى...

  سوسىن تورگە قىز بالا وتىرعان. ويتكەنى، قىز − قوناق. بابالارىمىزدان قالعان ءبىر ءسوز: «قىز بالا − ءتور يەسى، ۇل بالا − ءۇي يەسى.»
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.