بەتتى ساقتاۋ | باس بەت قىلۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار

حالىق تورابى

ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما

12 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 1 - ماجىلىسىندە 2013 - جىلى 5 - ناۋرىزدا جاسالدى

مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى ۋىن جياباۋ

2013.04.01 16:36     كەلۋ قاينارى : ءتاڭىرتاۋ تورابى


  5 - ناۋرىز كۇنى، ۋىن جياباۋ مەملەكەتتىك 12 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ 1 - ماجىلىسىنە مەملەكەتتىك كەڭەس اتىنان ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساۋدا.

  قۇرمەتتى ۋاكىلدەر:

  قازىر مەن مەملەكەتتىك كەڭەس اتىنان وتكەن 5 جىلداعى ۇكىمەت قىزمەتىنەن مالىمەت، سونداي - اق بۇدان بىلايعى قىزمەت جونىنەن ۇسىنىس بەرەمىن، ۋاكىلدەردىڭ قاراپ شىعۋىن، سونداي - اق مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ پىكىر ايتۋىن وتىنەمىن.

  1. وتكەن 5 جىلداعى قىزمەتكە شولۋ

  11 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 1 - ماجىلىسىنەن بەرگى 5 جىل ەلىمىزدىڭ دامۋ بارىسىنداعى ەرەكشە 5 جىل بولدى. ءبىز حالىقارالىق فينانس داعدارىسىنىڭ ءزىلدى سوققىسىنا ۇتىمدى توتەپ بەرىپ، ەكونوميكانىڭ ورنىقتى، ءبىرشاما تەز دامۋىن ساقتادىق، ىشكى ءوندىرىستىڭ جالپى قۇنى 26 تريلليون 600 ميلليارد يۋاننان 51 تريلليون 900 ميلليارد يۋانعا جەتىپ، دۇنيە جۇزىندە 2 - ورىنعا شىقتى؛ الەۋمەتتىك قازىنالىق كىرىس 5 تريلليون 100 ميلليارد يۋاننان 11 تريلليون 700 ميلليارد يۋانعا جەتتى، قالا - قالاشىقتاردا جيىنى 58 ميلليون 700 مىڭ ادام تىڭنان جۇمىستاندى، قالا - قالاشىق تۇرعىندارىنىڭ ءوز مەڭگەرۋىندەگى ورتاشا كىرىسى مەن اۋىل - قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جىلدىق ورتاشا ناق كىرىسى جەكە - جەكە %8.8، %9.9 ارتتى؛ استىق ءونىم مولشەرى ۇدايى 9 جىل ارتتى؛ ماڭىزدى سالالارداعى رەفورمالاردا تىڭ ىلگەرىلەۋگە قول جەتتى، اشىق ەكونوميكا تىڭ ورەگە كوتەرىلدى؛ جاڭاشىل ەل بولۋ قۇرىلىسىندا تىڭ تابىستارعا قول جەتتى، عارىشقا ادام ۇشىرۋ، اي بارلاۋ ينجەنەرياسى، تەڭىز تەرەڭىنە شوگۋ، «جەتى قاراقشى» جاساندى سەرىگىنىڭ باعدارلىق جۇيەسى، اسقىن كومپيۋتەر، تەز تەمىر جول قاتارلىلاردا كەلەلى قامال الىندى، تۇڭعىش اۋياماتكا «لياۋنيڭ كەمەسى» قاتارعا قوسىلدى؛ بەيجيڭ وليمپيادا جارىسى، مۇگەدەكتەر وليمپيادا جارىسى، شاڭحاي الەمدىك كورمەسى ءساتتى وتكىزىلدى؛ ۋىنچۋانداعى جويقىن سىلكىنۋ، يۇيشۋداعى كۇشتى سىلكىنۋ، جوۋچۇيدەگى ەرەكشە اۋىر لاي كوشكىنى قاتارلى اۋىر جاراتىلىستىق اپاتتار مەن اپاتتان كەيىنگى قالپىنا كەلتىرۋ، قايتا قۇرۋدا زور جەڭىستەرگە قول جەتتى. ەلىمىزدىڭ قوعامدىق وندىرگىش كۇشتەرى مەن ەلدىڭ جالپىلىق قۋاتى، حالىقتىڭ تۇرمىس ورەسى مەن قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ ورەسى، ەلىمىزدىڭ حالىقارالىق ورنى مەن ىقپالى كورنەكتى جوعارىلادى. ءبىز «11 - بەسجىلدىق» جوسپاردى قاناعاتتانارلىقتاي ورىندادىق، «12 - بەسجىلدىق» پلاندى ءساتتى جۇرگىزدىك. سوتسياليستىك ەكونوميكالىق قۇرىلىس، ساياسي قۇرىلىس، مادەنيەت قۇرىلىسى، قوعامدىق قۇرىلىس، ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىندا كەلەلى ىلگەرىلەۋگە قول جەتىپ، جۇڭگوشا سوتسياليزم ىستەرىنىڭ جاڭا داستانى جازىلدى.

  5 جىلدان بەرگى باستى قىزمەتتەر مەن ونىڭ ەرەكشەلىكتەرى: ءبىرىنشى، حالىقارالىق فينانس داعدارىسىنا ۇتىمدى توتەپ بەرىپ، ەكونوميكانىڭ ورنىقتى، ءبىرشاما تەز دامۋىن جەبەدىك. وتكەن 5 جىلدى ءبىز حالىقارالىق فينانس داعدارىسىنىڭ اۋىر سوققىسىنا ءۇرتىس توتەپ بەرۋ بارىسىندا وتكىزدىك. بۇل داعدارىستىڭ كەلۋى سۇراپىل، كەڭەيۋى تەز، ىقپالى تەرەڭ بولدى، ول وتە سيرەك كەزدەسەدى. ءبىز وعان بايىپتىلىقپەن توتەپ بەرىپ، ماكرولىق تىزگىندەۋدىڭ ءتۇيىنىن باتىل رەتكە سالىپ، ىشكى سۇرانىمدى ونان ارى ۇلعايتىپ، ەكونوميكانىڭ ورنىقتى، ءبىرشاما تەز ارتۋىن جەبەۋدىڭ 10 ءتۇرلى شاراسىن بەلگىلەپ، ءبىر قىدىرۋ جوسپارلاردى جاپپاي اتقاردىق. 2 جىلدا قوسىلعان قارجى تىڭنان 4 تريلليون يۋان ارتتى، ونىڭ ىشىندە ورتالىق قازىنادان قوسىلعانى ءبىر تريلليون 260 ميلليارد يۋان بولىپ، باستىسى، قامتاماسىزدىق ءۇي قۇرىلىسى، ديقانداردىڭ ءۇي قۇرىلىسى، نەگىزدىك قۇرىلعىلار، قوعامدىق ىستەر، ەكولوگيا مەن ورتانى قورعاۋ، دەربەس جاڭالىق جاراتۋ قاتارلى جاقتارداعى قۇرىلىس پەن اپاتتان كەيىن قالپىنا كەلتىرۋ، قايتا قۇرۋ قۇرىلىسىنا جۇمسالدى. 5 جىلدان بەرى ءتۇرلى قامتاماسىزدىق ۇيلەرىنەن 18 ميلليوننان استامى سالىندى، لاشىق وڭىرلەردەگى ۇيلەردەن 12 ميلليوننان استامى جاڭالاندى؛ ءىرى، ورتا جانە شاعىن ءتۇيىندى سۋ قويمالارىنان 18 مىڭى كىناراتتان ارىلتىلدى، ورتا، شاعىن ءتۇيىندى اعارلاردىڭ 24 مىڭ 500 كيلومەترى جونگە سالىندى، 7 ميلليون 700 مىڭ گەكتار سۋ ۇنەمدەلەتىن سۋارمالى جەر تىڭنان قوسىلدى؛ 19 مىڭ 700 كيلومەتر تەمىر جول تىڭنان جاتقىزىلدى، ونىڭ ىشىندە 8951 كيلومەترى تەز تەمىر جول، بەيجيڭ − شاڭحاي، بەيجيڭ − گۋاڭجوۋ، حاربين − داليان قاتارلى تەز تەمىر جولدار مەن قالالىق تەمىر جولداردىڭ ءبىر توبى ىركەس - تىركەس ىسكە قوسىلدى؛ 906 مىڭ كيلومەتر تاس جول تىڭنان سالىندى، ونىڭ ىشىندە 42 مىڭ كيلومەترى تەز تاس جول، تەز تاس جولدىڭ جالپى ۇزىندىعى 95 مىڭ 600 كيلومەترگە جەتتى؛ تىڭنان 31 ايرودروم سالىندى؛ 10 توننالىق كەمەجايدان 602سى تىڭنان سالىندى؛ وزەن، تەڭىز اتتاعان كوپىرلەردەن، ارالداردى تۇتاستىرۋ ينجەنەريالارىنان ءبىر توبى سالىنىپ ءبىتتى؛ باتىستىڭ گازىن شىعىسقا جەتكىزۋ، باتىستىڭ ەلەكترىن شىعىسقا جەتكىزۋ، وڭتۇستىكتىڭ سۋىن سولتۇستىككە جەتكىزۋ سياقتى ينجەنەريالار ءساتتى ىلگەرىلەدى نەمەسە ءبىتتى؛ بەيتۇنبا ەنەرگيا تەز دامىدى، سۋ ەلەكتر، جەل ەلەكتر گەنەراتورلارى دۇنيە جۇزىندە 1 - ورىنعا شىقتى؛ قايتا قۇرىلعاننان كەيىنگى ۋىنچۋان، يۇيشۋ، جوۋچۇي قاتارلى اپات وڭىرلەرىندە وراسان زور وزگەرىس جارىققا شىقتى. دۇنيەنى جالت قاراتقان بۇل تابىستار ءبىزدىڭ حالىقارالىق فينانس داعدارىسىنىڭ ءزىلدى سوققىسىنا توتەپ بەرۋىمىزدە ماڭىزدى رول اتقارىپ، ەكونوميكا مەن قوعامنىڭ ۇزاق بولاشاقتىق دامۋىنا بەرىك نەگىز قالادى، سونداي - اق ول ميلليارد حالىققا جالعاستى قۇت جەتكىزەتىن بولادى.

  ءبىز ەكونوميكا مەن قوعامنىڭ ورنىقتى، ءبىرشاما تەز دامۋىن ساقتاۋ، ەكونوميكانىڭ قۇرىلىمىن رەتكە سالۋ مەن اقشا قۇنسىزدانۋىنىڭ مەجەلى مەزگىلىن باسقارۋدىڭ قاتىناسىن ويداعىداي شەشۋگە، ماكرولىق ساياساتتىڭ بولجامدىلىعىن، عىلميلىعىن، ۇتىمدىلىعىن ارتتىرۋعا باستان - اياق نازار اۋدارىپ وتىردىق، ساياساتتىڭ بەتالىسىن، تەبىنىن جانە ءتۇيىنىن مەڭگەرۋگە نازار اۋداردىق. حالىقارالىق فينانس داعدارىسىنىڭ سوققىسى ەڭ كۇشتى بولعان كەزدە باتىلدىقپەن بەلسەندى قازىنالىق ساياسات جانە لايىقتى كەڭ اقشا ساياساتىن اتقارىپ، ءتۇرلى قازىنالىق ساياسات قۇرالدارىنان جان - جاقتىلى پايدالانىپ، ۇكىمەت شىعىسىن ارتتىرىپ، باجىنى قۇرىلىمدىق كەمىتتىك؛ امانات ساقتىق اقشاسى مولشەرى، ءوسىم مولشەرى قاتارلى اقشا ساياساتى قۇرالدارىنان ۇتىمدى پايدالانىپ، اقشا - قارىزدىڭ ۇيلەسىمدى ارتۋىن ساقتادىق. ءبىز ماكرولىق شارۋاشىلىق اۋقىمىنىڭ وزگەرىسىنە نەگىزدەلىپ، ساياساتتىڭ تەبىنىن دەر كەزىندە رەتتەپ، ىنتالاندىرۋ ساياساتىنان دەر كەزىندە شەگىنىپ، بەلسەندى قازىنالىق ساياسات جانە ورنىقتى اقشا ساياساتىن قولداندىق. قازىنالىق ساياسات قولدانۋدى ءبىر تۇتاس جوبالاپ، تەڭ ءمان بەرۋگە تاباندى بولىپ، جالپى تەڭگەرىمدىلىككە نازار اۋداردىق. قازىنالىق قىزىل سيفردىڭ ىشكى ءوندىرىس جالپى قۇنىنداعى ارا سالماعى 2009 - جىلعى %2.8تەن بىلتىر %1.5كە ءتۇستى، قىزىل سيفر مولشەرى مەن قارىز پاسسيۆىنىڭ مولشەرى حاۋىپسىز دەڭگەيىن ساقتادى. جەرگىلىكتى ۇكىمەتتىك قارىزدارعا جاپپاي قازىنالىق باقىلاۋ مەن جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەردىڭ قارجى قۇراۋ ءورىسىن باسقارۋدى كۇشەيتىپ، ەكونوميكالىق اينالىم بارىسىنداعى حاۋىپ - قاتەرلەر مەن كومەسكى كىناراتتاردى ۇتىمدى تەجەدىك. اقشا ساياساتىن قولدانۋ جاعىندا ورنىقتى ارتۋ، زات باعاسىن تىزگىندەۋ مەن حاۋىپ - قاتەردەن ساقتانۋدىڭ تەڭگەرىمدىلىگىن ساقتاۋعا باستان - اياق نازار اۋدارىپ وتىردىق. فينانس جۇيەسىنىڭ اينالىمى ورنىقتى بولدى، بانكە سالاسىنىڭ حاۋىپ - قاتەردى تەجەۋ قۋاتى ءۇرتىس كۇشەيدى، كاپيتالدىڭ تولىقتىق مولشەرى 2007 - جىلدىڭ سوڭىنداعى %8.4تەن بىلتىر جىلدىڭ سوڭىندا %13.3كە جەتتى، كەسىرلى قارىزدىڭ مولشەرى %6.1تەن %0.95كە ءتۇسىپ، ءبىرشاما تومەن ورەنى ساقتاپ كەلەدى. ءۇي - جاي شارۋاشىلىعىن تىزگىندەۋدە تاباندى بولىپ، ءۇي باعاسىنىڭ تىم تەز قىمباتتاۋ اۋقىمىن تەجەدىك. 2012 - جىلى دۇنيە جۇزىندەگى ءىرى ەكونوميكالىق تۇلعالار قارقىنىن جاپپاي باياۋلاتىپ، ءتۇرلى حاۋىپ - قاتەرلەر ۇزدىكسىز جارىققا شىعىپ وتىرعان جاعدايدا، ءبىز ساياساتتىڭ تەبىنىن ۇيلەسىمدى مەڭگەرىپ، قازىنالىق شىعىس كولەمىنىڭ تۇراقتىلىعىن ساقتاپ، شىعىس قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرىپ، ەكونوميكانىڭ قۇلدىراۋ اۋقىمىن وڭاپ، جىل باسىندا بەلگىلەنگەن باستى نىسانالاردى جالپى جۇزدىك ورىندادىق، ىشكى ءوندىرىستىڭ جالپى قۇنى %7.8 ارتتى، قالا - قالاشىقتاردا 54 ميلليون 660 مىڭ ادام تىڭنان جۇمىستاندى، تۇرعىنداردىڭ تۇتىنۋ باعاسى دەڭگەيى %2.6كە ءتۇستى، ءسويتىپ، بيىلعى ەكونوميكانىڭ دامۋىنا جاقسى نەگىز قالاندى.

  وسى 5 جىلدا ەلىمىزدىڭ ماكرولىق شارۋاشىلىعى جالپى تۇلعالىق جاقتان ورنىقتى، ءبىرشاما تەز ارتۋ قارقىنىن ساقتادى، زات باعاسى سالىستىرمالى تۇردە ايتقاندا ورنىقتى بولدى، جۇمىستانعاندار كوبەيدى، حالىقارالىق كىرىس - شىعىس تەڭگەرىلگەن تاماشا اۋقىم ساقتالدى، ىشكى ءوندىرىستىڭ جالپى قۇنى جىلىنا ورتا ەسەپپەن %9.3 ارتتى، بۇل ۇقساس مەزگىلدەگى دۇنيە ءجۇزى مەن گۇلدەنىپ كەلە جاتقان ەكونوميكالىق تۇلعالاردىكىنەن نەداۋىر جوعارى، اقشانىڭ قۇنسىزدانۋى باسقا گۇلدەنىپ كەلە جاتقان ەكونوميكالىق تۇلعالاردىكىنەن كوپ تومەن. ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسى ورنىقتى، جالىندى.

  وسى 5 جىلدا حالىقارالىق ەكونوميكالىق جاعداي كۇردەلى دە قۇبىلمالى بولىپ، ۇزدىكسىز السىرەپ وتىرعان اۋىر سىنداردا ورتالىق عىلمي تۇجىرىم، باتىل شەشىم جاساپ، ەلىمىزدىڭ وسىزاماندانۋ بارىسىنىڭ سىرتقى اسەردىڭ سوققىسىنان زور ساتسىزدىككە جولىعۋىنان ۇتىمدى ساقتاندى، اماليات بۇل شەشىمدەر مەن ورنالاستىرۋلاردىڭ بۇكىلدەي دۇرىس ەكەندىگىن دالەلدەدى.

جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.