ايدىن كولدىڭ ارۋى ــ اققۋ

 ماقالاسىن جازىپ سۋرەتتەرىن تۇسىرگەن  باقىتبەك ءجۇمادىل ۇلى

2013.12.24 16:28   كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

　　ايدىن كولدىڭ ەركەسى، زەڭگىر كوكتىڭ سەركەسى بولىپ سۇلۋ دا سىمباتتى كورىنەتىن اققۋ ــ مەملەكەتىمىز 2 - دارەجەلى قورعاۋعا العان باعالى قۇس. سوناۋ اتام زاماندا حالقىمىز اققۋدى توتەم تۇتىپ، كيەلى قۇس ەسەپتەگەن. اققۋدىڭ ەكىدەن جۇپتاسىپ جۇرەتىندىگى، ەگەردە قاپەلىمدە جۇبىنان ايىرىلىپ قالسا، جىل بويى سۇڭقىلداپ، زار يلەپ جوقتاۋ ايتقانداي، سىڭارىن ىزدەپ، سودان باستاپ جالعىز وتەتىن تەكتى تابيعاتىنا قاراپ، حالقىمىز اققۋدى پاك ماحابباتتىڭ، ادالدىقتىڭ، سۇلۋلىقتىڭ سيمۆولىنا بالاپ، اۋىز ادەبيەتىمىزدەگى عاشىقتىق داستانداردا، ولەڭ - جىرلاردا اققۋ وبىرازى كورنەكتى سومدالىپ، قاسيەتتى بەينەدە بەرىلەدى. سوندىقتان دا ەجەلدەن ءبىزدىڭ ەل «كيەسى اتادى» دەپ اققۋدى اتپاي قورعاپ، قاستەرلەپ كەلگەن.

　　اققۋ ــ قوڭىرالا قازدار وتريادى، قازدار تۇقىمىنا جاتاتىن ۇلكەن جىل قۇسى. دۇنيەدە اققۋدىڭ ۇلكەن اققۋ، كىشى اققۋ، سۇيەلتۇمسىق اققۋ، سارى تۇمسىق اققۋ، قارا اققۋ سياقتى بەس ءتۇرى بار ەكەن.

　　جۋىق جىلداردان بەرى ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدىڭ جاقسارۋىنا ىلەسىپ، رايونىمىزداعى بايىنبۇلاق اققۋ تابيعي قورىق رايونىنان باسقا دا جەرلەردە اققۋ كەلىپ قىسقا ۋاقىت ايالداپ مەكەندەيتىن، قىستاپ قايتاتىن وڭىرلەر بىرتىندەپ كوبەيىپ كەلەدى.

　　قۇلجا اۋدانى جاڭاتام اۋىلىنىڭ ىلە وزەنى بويىنداعى شاعىلىق قىستاعىنداعى جىلى قاراسۋ كولىنە وسىدان 8 جىل ىلگەرى كەلگەن 4 جۇپ اققۋدى قىستاق شارۋالارى جاقسىلىققا بالاپ، قورعاپ، اققۋعا جايلى، تىنىش ورتا جاراتقاندىقتان بۇل جەرگە كەلەتىن اققۋدىڭ سانى جىلدان – جىلعا كوبەيىپ كەلەدى. بىيىل قىس تۇسكەلى بۇل اراعا جينالعان اققۋدىڭ سانى 200گە تاياپتى. قازىر بۇل جەردى قۇلجا اۋدانى «اققۋدى قورعاۋ رايونى» ەتىپ بەلگىلەپ، قورعاۋ، ساياحاتشىلاردى باسقارۋعا ارناۋلى ادام جاۋاپتاندىرىپ، قىس مەزگىلىندە اققۋلارعا جەم شاشىپ بەرەدى ەكەن. ءسويتىپ، ءار جىلى قاراشانىڭ باسىنان كەلەسى جىلى اقپاننىڭ سوڭىنا دەيىن بۇل جەر اققۋلى، گاككۋلى كول بولىپ ساياحاتشىلاردى باۋراپ وتىر. تومەندە وسى ىلە وزەنى بويىن مەكەندەگەن اققۋلاردىڭ جايباراقات تىرلىك تىنىسىنان تۇسىرىلگەن سۋرەتتەردەن وقىرمانداردا بىرگە كوز ايدىن بولسىن دەپ ۇسىنىپ وتىرمىن.

　　اۆتوردىڭ ءادىرىسى: ىلە حالىق راديو ستانسياسى

　　2013- جىلى جەلتوقسان

　　كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى