قازاقتىڭ ۇلتتىق بوياۋىمەن كومكەرىلگەن اقساي اۋدان قالاشىعى

سۋرەتتەردى تۇسىرگەن ماقان قاپاس ۇلى، ماقالاسىن جازعان مارالبەك ابدىكارىم ۇلى

2015.02.17 14:26   كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

　　جاقىنعى جىلداردان بەرى اقساي اۋداندىق پارتكوم مەن اۋداندىق ۇكىمەت قالا قۇرىلىسنا باسا ءمان بەرىپ، اقساي اۋدانى جىڭعىلدى قويناۋ قالاشىعىن ەلىمىزدەگى قازاق ۇلتىنىڭ ەرەكشەلىگىنە يە قالاشىق ەتىپ قۇرىپ شىعۋعا قۇلشىندى.

　　2012 - جىلدان بەرى، اقساي اۋدان قالاشىعى قازاق ءيسى اڭقىعان باتىس وڭىردەگى «ساحارا مەرۋەرتى» اتاعىنا يە بولىپ، حىشي ءدالىزىنىڭ باتىسىنداعى ۇلتتىق ەرەكشەلىككە يە ساياحات قالاشىعىنا اينالدى.

　　2014 - جىلى اقساي اۋدانى قۇرىلعاندىعىنىڭ 60 جىلدىق مەرەي تويىنىڭ تاماشا ساتىندە اقساي اۋداندىق پارتكوم مەن ۇكىمەت اۋدان قالاشىعى قۇرىلىستارىن ۇلتتىق بوياۋمەن كومكەرىپ، كوشە جولدارى مەن تام قابىرعالارىن قازاق ۇلتىنىڭ مادەنيەت، تۇرمىس - تىرشىلىگىن، تاريحىن ۇگىتتەۋ نەگىزىندە اشەكەيلەپ، قازاق ۇلتى ارداگەرلەرىنىڭ ءمۇسىنىن كوشە بويىنداعى نەگىزگى ورىندارعا ورناتتى.

　　اقسايعا قادام تاستار بولساڭىز، ەڭ اۋەلى اۋدان قالاشىعىنىڭ بوساعاسىنا ات باسىن تىرەپ، تارلان تاريحتىڭ كۋاگەرى بولعان اقساي اۋدانىنىڭ پارتيانىڭ دانا باسشىلىعىندا 1954 - جىلى قۇرىلىپ، سودان بەرى قاراي زىمىران زامانمەن بىرگە نىق قاداممەن دامىپ كەلە جاتقانىن بىلە الاسىز. از جۇرگەن سوڭ قازاق ۇلتىنىڭ سالتى بويىنشا الىستان اڭساپ كەلگەندە ءشول باسۋ ءۇشىن قىمىز ۇسىنىپ تۇرعان اپا - اتالارىمىزدىڭ ءمۇسىنىن كورىپ، قازاق ۇلتىنىڭ دارقان كوڭىلىن اڭسايسىز. ودان قوناق كۇتۋ مايدانىنداعى جانىبەك باتىردىڭ ءمۇسىنىنە ات باسىن تىرەپ، اقساي اۋدانىنداعى دانا قارتتار مەن باسشىلاردىڭ، قوعامنىڭ ءار سالاسىنداعى قايراتكەرلەردىڭ ىنتىماقتاسا العا باسىپ، تاسقىنداعان جىگەرمەن جۇڭحۋا مادەنيەتىنە ەرشىمدى ۇلەستەرىن قوسۋعا بەلدى بەكەم بايلاپ، اقساي اۋدانىنىڭ دامۋىنا ءوز ۇلەستەرىن قوسىپ تۇرعان بەينەسىن كوز الدىڭىزعا كەلتىرەسىز. ودان اقساي اۋدان قالاشىعىنا كىرە بەرىس بوساعالىق ماڭدايشاسىنداعى «اقساي حالقى سىزدەردى قۇشاق جايا قارسى الادى» دەگەن سوزدەن قازاق حالقىنىڭ دارقان دا اقكوڭىل پەيىلىن سەزىنەسىز. جولدا «باق بوساعادا» دامىلداپ، اق باتاسىن اياماعان اتا-بابامىزدىڭ سالتىنا كۋا بولىپ، قازاق ۇلتىنىڭ اق داستارقانىنان ءدام تاتاسىز. ودان سوڭ قازاق ۇلتىنىڭ كيىز ۇيىندە دومبىرادا سىڭعىرلاعان كۇيدەن ءلاززاتتانىپ، تۇلپارلار ءدۇبىرىن ەستىپ، ساحارا حالقىنىڭ تۇرمىسىنا كەلگەندەي كۇي كەشەسىز. اتامىزدىڭ بۇركىتىن اسپانعا كوتەرىپ تۇرعان ءمۇسىنى قازاق ۇلتىنىڭ ساياتشىلىق مادەنيەتىن كوز الدىڭىزعا كەلتىرىپ، ساحارا مادەنيەتىنەن ءلاززات الاسىز. ودان سوڭ قوداس، تۇيە، ارقار - قۇلجا، اققۋ مۇسىندەرىن كورىپ، دالاسى اڭ مەن قۇسقا، قالاسى قازاقى سانگە بولەنگەن اقساي اۋدانىنىڭ جاعدايىنان حاباردار بولاسىز.

　　2014 - جىلى بوي كوتەرگەن اقسايداعى ەڭ ۇلكەن عيمارات اقساي اۋدانىنىڭ مادەنيەت سالاسىندا ۇشقان قۇستاي دامۋىنىڭ سيمۆولى بولىپ، ول ارادان اقساي اۋدان قالاشىعىنىڭ قاريتاسى، قالاشىق سىزباسى، دامۋ تاريحى قاتارلى كوپتەگەن مادەني دۇنيەلەردەن سۋسىنداپ، اقساي اۋدانىنىڭ مادەنيەتىنەن تولىق حاباردار بولاسىز. سۋ ءۇستى ساۋىق - سايران باقشاسىنا بارا قالساڭىز ءۇش ءجۇزدىڭ بيلەرىنىڭ ءمۇسىنىن، ودان سوڭ ابىلايحان الاڭىنا بارىپ، ابىلاي حاننىڭ ءمۇسىنىن كورىپ، قازاق ۇلتىنىڭ سوناۋ زامانداعى ەل باسقارعان بيلەرىن كوز الدىڭىزعا ەلەستەتەسىز جانە كوشە بويلارىنان قابانباي، بوگەنباي، جانىبەك سەكىلدى قازاق ۇلتىنىڭ باتىرلارىنىڭ ءمۇسىنىن كورىپ، قازاق باتىرلارىنىڭ بويىنداعى اسقاق رۋحتى سەزىنە الاسىز. ودان سوڭ قۇرمانعازىداي كۇي ءپىرىنىڭ ءمۇسىنى ارقىلى ايگىلى كۇيشى قۇرمانعازىنىڭ بەينەسىن كوز الدىڭىزعا ەلەستەتىپ، قۇرمانعازى كۇيلەرىن ەسكە الاسىز. سوڭىندا قازاق ۇلتىنىڭ مۇراجايىنا كىرىپ، قازاق ۇلتىنىڭ تاريحى، مادەنيەتى، سالت - ءداستۇرى ت.ب. تولىپ جاتقان رۋحاني دۇنيەلەرىن كورىپ تاڭداي قاعاسىز.

　　قۇرمەتتى اعايىن، اقسايدان اق سالەم، اقسايعا ات باسىن بۇرىڭىزدار، اقساي حالقى سىزدەردى قۇلاش جايا قارسى الادى.

　　كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى