- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
اۋىلدىڭ بولاشاعى زور
ىسپانديار سولتاش ۇلى
2016.07.18 15:53
قازىر قالادان ىزدەگەنىڭ اۋىلدان دا تابىلادى، بۇرىنعىداي ەمەس، اۋىلدى جەرلەرگە جول سالىندى، توك تارتىلدى، راديو-تەلەۆيزور جەتكىزىلدى، تەلەفون جالعاندى، ءتىپتى، كەي قىستاقتارعا قۇبىر سۋى، وتىندىق گاز، عالامتورعا دەيىن جەتكىزىلدى، ەمحانا، مەكتەپ، مادەنيەت ۇيلەرى بوي كوتەردى، ءتۇرلى قۇرىلعى قۇرلىستارى جاڭارىپ، كۇن سايىن كەمەلدەنە ءتۇستى. ءسۇيتىپ، قالاداعى ءومىر دالاعا دا ورنادى. قاراپايىم حالىقتىڭ مادەنيەت ساپاسى دا بۇرىنعىدان كوپ جوعارىلاپ، اۋىل ازاماتتارى تەحنيكا تەتىگىن يگەرە باستادى.
ءساپ سالا قاراساڭىز، بۇل كۇندەرى كەي اۋىل تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىسى مىقتى دەلىنەتىن قالا تۇرعىندارىنان ارتىق بولماسا كەم ەمەس. سولاي بولا تۇرا قازىر ءبىر ءبولىم اۋىل ازاماتتارى مالى بارى مالىن ساتىپ، جەرى بارى جەرىن وزگەلەرگە جالعا بەرىپ جاپاتارماعاي قالالى جەرلەرگە قونىس اۋدارۋدا. مۇندا از سانداعى اۋىل تۇرعىندارى قالادا ءبارى بار، ال اۋىلدا كوپ نارسە تاپشى دەپ قارايدى. شىنىن ايتقاندا، قالادا بار نارسە اۋىلدا بولعانىمەن، اۋىلدا بار نارسە قالادان تابىلا بەرمەيدى. ايتالىق، اۋىلدى جەرلەردەگى تۇنىق سۋ، زالالسىز ازىق-تۇلىك، تازا اۋا، ىزىڭ-شۋىلسىز جايلى ورتا قالالى جەرلەردە بولا بەرمەيتىنى بارشاعا بەلگىلى.
ەلىمىزدە اۋىل شارۋاشىلىعىنا باسا ءمان بەرۋدىڭ ارقاسىندا، ەلدى مەكەندەردىڭ كوبى شاعىن قالا-قالاشىقتارعا اينالا باستادى. اقپارات كوزدەرىنىڭ سەنىمدى دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، دامىعان ەلدەردە قولى جەتكەندەر قالالى جەرلەردىڭ ىس-تۇتەگى مەن ۋ-شۋىنان بويلارىن نەعۇرلىم اۋلاققا تارتىپ، اۋىل-قىستاققا قاراي اعىلادى ەكەن.
ءبىز بۇل ماقالادا اۋىل تۇرعىندارىنىڭ قالالى جەرلەرگە كىرىپ قونىستانۋىن تەرىستەۋدەن اۋلاقپىز، ويتكەنى ادامداردىڭ قالاعا كىرىپ قونىستانۋ تالعامى كەزەكتە ەلىمىز دارىپتەپ وتىرعان قالا-قالاشىقتانۋ باعىتىنا ۇيلەسەدى، بۇل كوتەرگەن تاقىرىپتا ءبىزدىڭ ازاماتتارعا ايتپاقشى نەگىزگى ويىمىز — قالاعا كىرگەندە تۇرمىس-تىرشىلىگىڭدى تولىق قامتاماسىز ەتە الاتىنداي ءال-اۋقاتىڭ، تۇراقتى تابىس كوزىڭ بولۋى شارت دەمەكشىمىز. ويتپەگەندە اۋىلداعى تۇرمىسىڭنىڭ وزىنە زار بولىپ، قينالىپ قالاتىنىڭ انىق جاعداي.
وتكەندە مەن اۋىلدا بولعان ءبىر رەتكى جاي اڭگىمەدە، قولىنداعى قورالى مالىن تۇگەل ساتىپ قالاعا كىرگەن ۇلىنىڭ قازىرگى كۇي-جايىنا كەيىس بىلدىرگەن قاريانىڭ سوزىنە كۋا بولعان جايىم بار، سوندا الگى قاريا: «ە، ول ۇلىم قولىنداعى بار التىنىن ساتىپ، جوق التىندى ىزدەپ اقىماق بولىپ ءجۇر ەمەس پە» دەپ باستادى ءسوزىن. قاريانىڭ ايتىسىنا قاراعاندا، ۇلى ۇيلەنگەن سوڭ ەنشىسىنە تۇرمىسىنا جەتەرلىك مال ءبولىپ بەرىپ، بولەك وتاۋ شىعارىپتى، ۇلى مال باعۋدىڭ قىر-سىرىنا قانىق ەكەن، بىرەر جىلدا ونىڭ مالى كوبەيىپ اۋقاتتانا باستاپتى. ءسويتىپ، ىشكەنى الدىندا، ىشپەگەنى ارتىندا، جاپ-جاقسى تۇرمىس وتكىزىپ جاتقان قاريانىڭ الگى ۇلى ءبىر كۇنى اياق استىنان اكەسىنىڭ ايتقان اقىلىنا كونبەي، بار مالىن تۇگەلدەي ساتىپ، قالادان شاعىن ءۇي ساتىپ الىپتى. قالادان تاپقان كاسىبى اي سايىنعى ەڭبەكاقىسى 1000 يۋاننىڭ ۇستىندە جازدا كوشە سىپىرىپ، قىستا قار تازالاۋ جۇمىسى بولىپتى، كۇندەر وتە ونىڭ تۇرمىسى تومەندەپ، كوجە-قاتىعى مەن شايلىق ءسۇتىن اكەسىنەن سۇرايتىن حالگە ءتۇسىپتى. ءسويتىپ، اۋىلدا اۋزىنان اق ماي اعىزىپ، باردام تۇرمىس وتكىزىپ جۇرگەن ۇلىنىڭ قالاعا كىرگەن سوڭ قيىن كۇيگە ءتۇسىپ قالعانىن ەسىنە العان قاريانىڭ «ە، قاراقتارىم-اي، كىرىس كوزىن تابا بىلگەن جانعا كەڭ-بايتاق اۋىلدىڭ بايلىعى جەتەر ەدى عوي. قارايعان حالىقتى سان عاسىر باعىپ كەلگەن اۋىلدان قاراداي بەزىپ، ۇلىمنىڭ وسىنشاما اداسقانىنا كۇيىپ كەتەمىن» دەپ اشىنا ايتقان اڭگىمەسى ءالى ەسىمدە.
قازىر اۋىلدان كاسىپ كوزىن تاۋىپ، شارۋاشىلىعىن دامىتامىن دەگەن ادامعا پارتيا مەن ۇكىمەت بارلىق شارت-جاعدايدى جاراتىپ جاتىر. ەگەر الۋان ءتۇرلى ەگىنشىلىك ونىمدەرىن وندىرسەڭىز، ونىڭ الارمانى قاشاندا تۇراقتى. ال مال شارۋاشىلىق ونىمدەرىن وندىرسەڭىز، ايتالىق، شۇبات وندىرسەڭ، كۇنشىلىك جەردەن الىسسىنباي الارماندار ءوزى-اق كەلىپ الىپ كەتەدى. ويتكەنى قازىر جەرگىلىكتى ۇلت ازاماتتارى وندىرگەن ونىمدەردىڭ ءبارى قالا حالقى ءۇشىن قولعا وڭاي تۇسە قويمايتىن جاسىل ازىقتىق سانالۋدا.
ەگىن ەگىپ، مال باعا بىلگەن ادام ءتيىستى نەسىبەسىن الا دا بىلەدى. ۇلتىمىز ازاماتتارى تۇرمىس-تىرشىلىگىن قازىرگى ءداۋىر تالابىنا ساي شىنايى جاقسارتامىن دەسە، ەگىن شارۋاشىلىعى كاسىبىن سان سالالاندىرۋمەن بىرگە، مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋدى دا نەگىز ەتۋى كەرەك. قازىر اۋىلدا 2 دە 3 ءىرى قارا مالدىڭ اقشاسىنا كادىمگىدەي تۇرمىسقا ىستەتۋگە جارايتىن ءبىر اۆتوكولىك ساتىپ الۋعا ابدەن بولاتىن بولدى.
حالقىمىزدىڭ ءداستۇرلى شارۋاشىلىعى دەگەندە، ەڭ الدىمەن ويىمىزعا مال شارۋاشىلىعى ورالاتىنى بەلگىلى. مال باعۋدىڭ قىرى مەن سىرىن قازاقتان ارتىق بىلەتىن جۇرت ەلىمىزدە كەمدە-كەم. ۇلتىمىزدىڭ ەكونوميكالىق جانە قوعامدىق تۇسىنىكتەرىنىڭ مۇلدە باسىم دەڭگەيى وسى شارۋاشىلىعىمىزعا قاتىستى قالىپتاسقان. ەندەشە، اتا كاسىبىمىزدىڭ قازىرگى حال-جايى قانداي؟ ءبىز وزىمىزگە قانىق بولعان وسى شارۋاشىلىقتا باسىمدىلىق كورسەتە الىپ جۇرمىز بە؟ مىنە بۇل ويلاناتىن تاقىرىپ.
شىنىن ايتۋ كەرەك، قازىر اۋىلدا مايتالمان مالشى ازايىپ كەتتى. جاستار مال باعۋدان قاشقالاقتايتىن بولىپ، سۇيەككە ءسىڭىستى مال باعۋ ءداستۇرىمىز داعدارىسقا ۇشىراۋدا. بىلە بىلگەن جانعا مال باعۋدىڭ ءوزى ۇلكەن ونەر، ءبىراق كوپ ساندى ادامدار قازىر مال باعۋدى ونەر دەپ سانامايدى. مال باعۋ ونەر سانالمايتىن بولسا، حالقىمىزدىڭ «مال باققانعا بىتەدى» دەگەن اتالى ءسوزى تەكتەن-تەگىن ايتىلماسا كەرەك ەدى. مال باعۋدىڭ وزىندىك بەينەتى بار ەكەنى راس، تىرشىلىكتە بەينەتسىز جۇمىس تا، راقات تا جوق. مالدى باعا بىلمەگەن ادام پايدانى تابا دا بىلمەيدى. ءوز كەزىندە دانىشپان اباي اتا كاسىبىنىڭ يگىلىگىن تولىق كورە الماعان حالقىنا: «ەڭ بولماسا كەتتىڭ عوي مال باعا الماي» دەپ اشىنا ايتقان جان كۇيزەلىسى قازىرگى كۇيىمىزگە دە ساي كەلەتىن سياقتى. ءتىپتى، حاكىم ابايدىڭ سول تۇستاعى قاۋىمعا «ەسەكتىڭ ارتىن جۋساڭ دا مال تاپ» دەپ باتىرا ايتۋى تىم بولماسا قالتاسىن قالىڭداتسا، جان-جاعىن بارلاي قاراپ، باعاسىن اسىرار ەدى دەگەنى بولسا كەرەك.
الايدا، ءبىز جوعارىداعى ايتىلىمداردان اۋىل ازاماتتارىنىڭ ءبارى تەك مال باعۋمەن عانا اينالىسسىن، ءومىر بويى مال سوڭىندا جۇرە بەرسىن دەگەن ويدى ايتپاقشى ەمەسپىز. ەگەر ءسىز مال شارۋاشىلىعى نە ەگىن شارۋاشىلىعى بولسىن، قاي-قايسىسىن قازىرگى تەحنيكالىق تالاپتارعا ساي عىلمي جولمەن ارنايى كاسىپ سالالاندىرىپ، مول تابىستى قولعا كەلتىرەمىن دەسەڭىز، اۋىلدى جەرلەردەن قايسى ءتۇرى بولسا دا تابىلاتىنىندا داۋ جوق، ماسەلەنىڭ ءتۇيىنى ءوز كاسىپتىك شەبەرلىگىڭىز بەن يقۋاتىڭىزعا بايلانىستى دەمەكشىمىز.
بىلە بىلگەن ادامعا حالقىمىز جونىنەن ايتقاندا ۇلى جاراتىلىستىڭ ۇلتىمىزعا سيلاعان نەسىبەسى جەتىپ ارتىلادى. ماسەلە قادىرىن بىلمەي كەمقور بولىپ جۇرەتىن كوبىنەسە ءوزىمىز. ايتالىق، ەگىنشىلىك وڭىردەگى ءىشىنارا ازاماتتارىمىز جونىنەن ايتقاندا، ءۇيىنىڭ الدىنداعى اۋلادا جىلدار بويى قاڭىراپ بوس جاتاتىن جەرگە بازاردان كۇندەلىكتى ساتىپ الاتىن كوكونىس تۇرلەرىن ەگىپ، ءوز قاجەتىن ءوزى قامداپ وتىرسا، اۋەلى، اۋلاسىنا الۋان ءتۇرلى جەمىس اعاشتارىنا دەيىن وتىرعىزىپ پايداسىن كورسە، ول سول ازاماتتارىمىزدىڭ كۇندەلىكتى تۇرمىس-تىرشىلىگى ءۇشىن استە جامان بولماس ەدى.
قالا دەيمىز، ءساپ سالا بايقاساڭىز، قالالى جەرلەردىڭ دە وزىنە ءتان قيىندىعى از ەمەس. ونەرى مەن تەحنيكالىق ءبىلىمى جوق ادامعا قالادا جۇمىسسىزدىق باسىم. ال، بولعان كۇندە ونداي ادامداردىڭ اۋىر ءارى لات، ەڭبەكاقىسى تومەن جۇمىستاردى ىستەۋىنە تۋرا كەلەدى. قالاعا كىرىپ باسپانا ساتىپ الۋعا دا قاراپايىم اۋىل ادامدارىنىڭ قالتاسى كوتەرە بەرمەيدى. ال، اۋىلدا باسپانالى بولۋ قالاداعىداي قيىن ەمەس، نارقى دا قول جەتىمدى.
ءبىز ۇلتىمىزدىڭ ءتۇپ تامىرى، التىن تۇعىرى اۋىلدا ەكەنىن استە ەستەن شىعارماۋعا ءتيىسپىز. بۇگىنگى تەحنيكا تەتىگىن يگەرگەن ايتۋلى مامان دا، كوپكە ۇلگى بولىپ شارۋاشىلىعىن شالقىتقان قالتالى كاسىپكەر دە، اقىلگوي دانا تۇلعالار دا كەشەگى كۇندەرى اۋىلدى جەرلەردە تۋىپ-وسكەن قاراپايىم اۋىل بالالار بولاتىن. تۇتاس ۇلتتىق ءداستۇرىمىزدىڭ، جالپى حالىقتىق قاسيەتىمىزدىڭ، كۇللى رۋحاني بايلىعىمىزدىڭ قاينار كوزى انە سول كەڭ بايتاق اۋىل-قىستاقتا جاتىر.
اتامىز قازاق الميساقتان بەرى ءوزى قونىستانعان كەڭ-بايتاق جاراتىلىستىق ورتانى، ۇلى دالا ءتوسىن ءوزىنىڭ كۇندەلىكتى تۇرمىس-تىرشىلىگى ءۇشىن وتە ءتيىمدى پايدالانا بىلگەن. ەلىمىزدە جەردى كوتەرمەگە بەرۋ ءتۇزىمى اتقارىلعاننان كەيىن دە ۇلتمىزدىڭ مۇلدە باسىم تۇلعاسىن سول بايىرعى اتا قونىسىمىز باعىپ كەلدى. انە سول وڭىرلەردەگى قۇنارلى ەگىستىك جەرلەر، جانعا جايلى كوكوراي شالعىن ادىرلى دالالار مەن ورماندى تاۋلى القاپتار، جۇسان ءيىسى مۇرىندى جاراتىن كۇزەۋلىككە، تولدەۋلىككە قولايلى تۇڭكەلى قونىستار، ءبار-ءبارى حالقىمىزعا بايلىقتىڭ سارقىلماس باستاۋ كوزى بولىپ كەلگەنى انىق. ءسىز انە سول وڭىرلەردى ەلىمىزدىڭ ساياسي ءتۇزىمى جول قويعان شارت استىندا ۇدايى پايدالانا بەرۋگە مىندەتتىسىز، ەگەردە قاجەتى ءتۇسىپ كوتەرمەگە العان كۋالىكتى جەرلەرىڭىزدەن ءىرى قۇرىلعى قۇرىلىستارى سالىنسا، قورلشامالى قورىق رايوندارى قۇرىلسا، ءتۇرلى كەن بايلىقتارى قازىلسا، ساياجايلار مەن ساياحات ورىندارى اشىلسا ءسىز زاڭ بويىنشا بوداۋ الۋعا ءتيىستىسىز، سول وڭىرلەردە ساۋدا ىستەۋ، ساياجاي اشۋ سياقتى مول مۇمكىندىكتەر بولىپ جاتسا پايداسىن الدىمەن ءسىز كورۋگە قاقىلىسىز.
قازىر اۋىلدا كولەمدى ەگىستىك جەرىن وزگەلەرگە تومەن باعادا جالعا بەرىپ، ءوزى تەر توگىپ ەڭبەك ەتپەيتىن، قوراسىندا تۇرعان ساۋىن سيىرىن ۋاعىندا ساۋىپ پايدالانۋعا موينى جار بەرمەيتىن ءىشىنارا ەرىنشەكتەر پايدا بولدى. قولىندا ساۋىن سيىرى بولا تۇرا، دۇكەندەگى مانەرلەنگەن دايىن ءسۇتتى پايدالاناتىندار، ءوزى اۋىلدا ءبيداي ەگىپ وتىرىپ، قالادان جارعان ءبيداي ساتىپ الاتىندار، ءوزى ءسۇت ساتىپ وتىرىپ، قالادان قۇرت، قاتىق ساتىپ الاتىندار پايدا بولا باستادى. ەگەر اۋىلداستارىمىز ەگىن نە مال بولسىن، قولىنداعى بار مۇمكىندىكتەردەن دۇرىس پايدالانباي ەرىنشەكتىككە بوي الدىرسا، وندا كۇندەر وتە كەلە تۇرمىس دەڭگەيى جوعارلاعانى بىلاي تۇرسىن، بارعان سايىن كەرى شەگىنۋى ابدەن مۇمكىن.
ءسوز ورايى كەلگەندە اۋىلداعى جاقسى بەت بۇرىستى دا ايتا كەتۋگە تۋرا كەلەدى. ول ەگىنشى ەگىستىك جەرىنەن، مالشى شاپپالىعى مەن جايىلىسىنان قول ۇزبەي، ءوندىرىستىڭ سايابىر ۋاقىتتارىندا قالاعا كىرىپ، الۋان ءتۇرلى كاسىپ شەبەرلەرىنە ىلەسە ىستەپ، ءتۇرلى ماماندىقتاردى يگەرىپ، ءتاپ-ءتاۋىر تابىس تاۋىپ جۇرگەن ۇلتىمىز ازاماتتارىنىڭ ەڭبەكقورلىعى مەن ىزدەنگىشتىك جايى. «مال جۇتايدى، ونەر جۇتامايدى» دەگەن وسى. ەڭبەكتىڭ كوزىن تاپقان ادام بايلىقتىڭ ءوزىن دە تابادى دەگەن انە سول.
بازار شارۋاشىلىعى ءتۇزىلىسى اتقارىلعان العاشقى جىلدارى، ازىن-اۋلاق تيىن-تەبەنىمەن ۇلكەندى-كىشىلى قالالارعا كىرگەن ازاماتتارىمىزدىڭ الدى بۇل كۇندەرى ءوز ىڭعايى كەلگەن كاسىپتەردىڭ قوجايىنى بولىپ باي، وركەنيەتتى تۇرمىس كەشىرۋدە. ولار ءوز اقىل-پاراساتتارىنا سۇيەنىپ جول تاپقان جاندار. ۇلتىمىز ازاماتتارىنىڭ ءدال وسىنداي ەڭبەك مادەنيەتىن قالىپتاستىرىپ، ءوز ورتالارىنان ويىپ ورىن الۋى كەزىندە دانىشپان ابايدىڭ: «جالعا ءجۇر، جات جەرگە كەت، مال تاۋىپ كەل، مالىڭ بولسا، سيلاماي تۇرا الماس ەل» دەگەن دانالىعىن ەرىكسىز ەسكە تۇسىرەدى.
وتكەندە ءبىز ۇلتىمىز ازاماتتارى ساۋدا ىستەمەيدى، كاسىپكەرلىككە ىڭعايى جوق دەپ نالۋشى ەدىك، ەندى مىنە شۇكىرشىلىك، ءبىزدىڭ ازاماتتاردىڭ دا بازار شارۋاشىلىعى اۋقىمىنا سايكەسىپ، ءوز ورىندارىن ەنشىلەپ، وزگە جۇرت ۋاكىلدەرىمەن يىق تىرەستىرە العا ىلگەرىلەۋ بارىسى ادامدى، شىنىندا، قۋانتادى. تىرشىلىكتە ادام بالاسىنىڭ ادامشا ءومىر ءسۇرۋىنىڭ ءوزى ۇلكەن ونەر، ءتىپتى، مول ءبىلىم. ءبىر ءبولىم ادامداردىڭ ءومىر بويى ەشتەڭە بىتىرە الماي، كوپ ىستەن كەنجە قالاتىن سەبەبى انە سول ادام بولۋدىڭ، ادامشا ءومىر ءسۇرۋدىڭ ءجونىن بىلە المايتىندىعىندا.
قىسقاسى، قازىر بۇرىنعىداي ەلسىز، يەن دالا جوقتىڭ قاسى، قالاداعى زاتتىق جانە رۋحاني وركەنيەت جەتىستىكتەرىنىڭ ءبارى اۋىلدى، ەلدى مەكەندەرگە جەتكىزىلدى. بۇنىڭ ەڭ قاراپايىم ءبىر مىسالى، كۇندەگى داعدىلى اۋىل جۇمىسىن جايىمەن تىندىرعان بالاڭىزدىڭ ۇيگە كىرگەن سوڭ، قول تەلەفون ارقىلى ءۇنحات تەكشەسىنە قوسىلىپ، كەشكى تاماققا ازەر مويىن بۇراتىنى ايقىن دالەل بولا الادى، ياعني بۇل كۇندەرى اۋىلدى جەرلەردىڭ الىس-جۋىقپەن بولعان مادەنيەت اۋىس-كۇيىسى، حات-حابار الىسۋى قالا-قالاشىقتارمەن ءبىر دەڭگەيدە تۇرعاندىقتان، بۇرىنعى اراداعى وڭىرلىك شەكتەمە بۇزىلىپ، تۇتاس ەلمەن، ءتىپتى، كۇللى جۇمىر جەرمەن ءوزارا توعىسىپ بارادى. اۋىل-قىستاق پەن قالا اراسىنداعى پارىق ۋاقىت وزعان سايىن ازايىپ، اراداعى الشاقتىق ونان ارى جاقىنداي تۇسۋدە. الدا ەلىمىزدىڭ اۋىل-قىستاق پەن قالانىڭ پارقىن جويۋ ۇلى ستراتەگيالىق باعىتىنا ساي، بۇل ءۇردىستىڭ ءتىپتى دە تەزدەي تۇسەتىنى ءسوزسىز. ءسويتىپ، بولاشاقتا اۋىلدى جەرلەردىڭ ادام تىرشىلىگى ءۇشىن ءتىپتى دە قولايلى بولا تۇسەتىنىندە داۋ جوق. ءسوز سوڭىندا ماقالامىزدى كەزىندە ءتوراعا ماۋ زىدوڭنىڭ «اۋىل-قىستاق كەڭ-بايتاق جەر، وندا ءومىر ءسۇرۋدىڭ بولاشاعى زور» دەپ ايتقان دانا تۇجىرىمىمەن اياقتاتايىق.
(سوڭى)
2016.7
اۆتوردىڭ قىزمەت ورنى: التاي ايماقتىق پارتيا مەكتەبى.
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
