بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار

حالىق تورابى

تۇيە ساۋىپ شۇبات ساتقانىڭ، پايدانى كۇرەپ تاپقانىڭ

− بۋرىلتوعاي اۋدانىنىڭ تۇيە شارۋاشىلىعىن دامىتقاندىعى جايلى

نازاربەك قادىم ۇلى

2016.01.18 14:44     كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى

  تاياۋ جىلداردان بەرى بۋرىلتوعاي اۋدانىندا كوپتەگەن يگىلىكتى ءىستىڭ باستاماسى كوتەرىلىپ، حالىق شارۋاشىلىعى ۇزدىكسىز دامىدى. جۇيەدەن، بۇرىنعى جىلدارى ۇستالماعان، زەرتتەلمەگەن − تۇيە شارۋاشىلىعى قاتىستى ورىنداردىڭ ءمان بەرۋىندە، تۇيە ءسۇتى كاسىبىن جىنتىكتەي مانەرلەيتىن كاسىپورىننىڭ وسى اۋدانعا ىرگە تەبۋى، سونداي - اق اۋداندىق پارتكوم مەن حالىق ۇكىمەتى تۇيە شارۋاشىلىعىنا ايرىقشا ءمان بەرىپ، تۇيە شارۋاشىلىعىن ارقاۋ ەتكەن جەلىلەس قيمىلداردى كوپتەپ وتكىزۋىنىڭ ناتيجەسىندە، ويسىل قارا تۇقىمى، ءتورت تۇلىكتىڭ تورەسى اتانعان تۇيە تۇلىگىنىڭ تۇلا بويى تولعان اسىل ەكەندىگى كۇن سايىن دالەلدەندى.

  حالقىمىز «اسى ساۋدىڭ دەنى ساۋ» دەپ بەكەر ايتپاعان. ءارى سۋسىن، ءارى قورەك، ءارى شيپا بولىپ تابىلاتىن كيەلى استىڭ ءبىرى شۇبات بولسا، ۇلتىمىز ءۇشىن تۇيە قاسيەتتى مال، ءسۇتىنىڭ قۇرامىندا ماي، اق ۋىز، مينەرالدىق زاتتار وتە كوپ بولۋدىڭ سىرتىندا، مي مەن جۇيكە جۇيەسىنە پايدالى قانت لاكتوزاسى، قانتتى نەسەپ، ىسىك اللەگورياسى، باۋىر قابىنۋىنا، قارسى دەنەنىڭ يممۋنيتەتتىك قۋاتىن ارتتىرادى، سونداي - اق قان تامىر، جەل - قۇز، وكپە، اسقازان، قارقۇلاق، مەشەل اۋرۋلارى سياقتى اۋرۋلاردى ەمدەۋ مەن ءداستۇرلى حالىقتىق ەمدەۋدە ەمدىك قاسيەتى اسا جوعارى. ال وسى ءتورت تۇلىكتىڭ تورەسى اتانعان تۇيەنىڭ ءسۇتى − ەم، ەتى − ازىق، ءجۇنى − كيىم. بۇرىن تەك كوشى - قون، ساۋدا - ساتتىق سىندى كوشپەلى تۇرمىستىق ورتادا كۇش كولىك، قاتىناس كولىگى عانا ساناپ كەلگەن تۇيە تۇلىگىنىڭ قازىر ءسۇتى، شۇباتى، ەتى، شۋداسى سياقتى ونىمدەرى بازار باسەكەسىندە مىقتى ورىن الىپ، باعىمشىلىعىنا كوپ شىعىم كەتپەيتىن، تۇلا بويى تۇنعان اسىلدىعىنان باسقا ەشقانداي تۇلىك جەتپەيتىن، ناعىز ساحارانىڭ جاندى جاقۇتى ەكەندىگى دالەلدەۋدى قاجەت ەتپەيتىن اكسيوماعا اينالدى.

  عىلىم - تەحنيكانىڭ دامۋىنا ساي، بۇل كۇندەرى تۇيە ءسۇتى ونىمدەرىنىڭ اتاعى اسپانداپ «جاسىل ءونىم»، «دارىلىك قۋاتى جوعارى ءونىم» سىندى القاۋلارمەن بىرگە، تۇيە سۇتىنەن جاسالعان بەزەنۋ بۇيىمدارى ءوز قۇنىن ءتىپتى دە ايگىلەدى. مىنە وسى ءسوزىمىزدىڭ دالەلى رەتىندە، تۇيە شارۋاشىلىعىن ارقاۋ ەتكەن جەلىلەس قيمىلداردان بىرنەشە مىسال كەلتىرە كەتەيىك:

  2013- جىلى قازان ايىندا بۇكىل ەل كولەمىنەن قاتىستى مامان - وقىمىستىلار، باسشىلار مەن كاسىپورىن جاۋاپتىلارى، تۇيە باعىمشىلىق ءىرى وتباسى ۋاكىلدەرى قاتىناسقان جۇڭگو مال شارۋاشىلىعى قوعامىنىڭ 2 - كەزەكتى جۇڭگو تۇيە شارۋاشىلىعى جينالىسى بۋرىلتوعاي اۋدانىندا اشىلدى. جينالىستا اۋدانىمىزعا «جۇڭگو شۇبات مەكەنى − بۋرىلتوعاي» دەگەن داڭقتى اتاق بەرىلدى ءارى بۇل اۋدان 1118 تۇيە قاتىناستىرىلعان 5 كيلومەترلىك تۇيە جارىسىن وزدىرىپ، دۇنيە ءجۇزى گەننيس رەكوردىنىڭ شاڭحايدا تۇراتىن باس شتابىنان ارناۋلى ادامداردى ۇسىنىس ەتىپ، «مىڭ تۇيەلىك الامان بايگەدەن» دۇنيە جۇزىلىك گەننيس رەكوردىن جاڭالادى. قيمىلدا، دۇنيە ءجۇزى گەننيس رەكوردىنىڭ شاڭحايدا تۇراتىن باس شتابىنىڭ شينجياڭداعى باس ۋاكىلى نيە جينچۋان مىرزا مىنانى سالتاناتپەن جاريالادى: «گەننيس رەكوردى − كولەمى ەڭ ۇلكەن تۇيە جارىس قيمىلى <مىڭ تۇيەلىك الامان جەلمايالار بايگەسىندەگى> تۇيە سانى 1118، 2013- جىلى 19- قازاندا جۇڭگو مال شارۋاشىلىق قوعامى باس بولىپ، شينجياڭنىڭ بۋرىلتوعاي اۋدانى وتكىزۋگە جاۋاپتى بولعان 2 - كەزەكتى جۇڭگو تۇيە شارۋاشىلىعى جينالىسىندا، بۋرىلتوعاي اۋداندىق مال شارۋاشىلىق - مال شيپاگەرلىك مەكەمەسى جەلمايالار جارىس قيمىلىن ۇيىمداستىردى. گەننيس رەكورد ءنومىرى: 03016، ۋاقىتى: 2013- جىلى قازان ايى».

  بۇدان تىس، 2015- جىلى ناۋرىزدا بۋرىلتوعاي اۋدانى تۇڭعىش كەزەكتى ءداستۇرلى قىمىز، شۇبات باسەكەسىن وتكىزدى. ءداستۇرلى قىمىز، شۇبات سارالاۋ باسەكەسىنىڭ وتكىزىلۋى − بۋرىلتوعاي اۋدانىنىڭ ءداستۇرلى قىمىز، شۇبات شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋىنىڭ جۇيەلەنىپ، قالىپقا تۇسە باستاعاندىعىنىڭ ءارى جىلقى ءسۇتى، تۇيە ءسۇتى ونىمدەرىن مانەرلەۋ ورەسى ءتىپتى دە ساپالىلانۋعا، جاسىلدانۋعا بەت العاندىعىنىڭ بەلگىسى بولىپ، ءسۇت ونىمدەرىن مانەرلەۋدى بازارعا بەت الدىرۋدا، سونداي - اق «جۇڭگو شۇبات مەكەنىنىڭ» اتاعىن اسپانداتۋعا، ەگىنشى - مالشىلاردىڭ ەكونوميكالىق كىرىسىن ارتتىرۋدا توتەنشە ماڭىزعا يە ءارى تەرەڭ ءمان الاتىندىعىنىڭ ايعاعى بولدى.

  تۇڭعىش كەزەكتى ءداستۇرلى قىمىز، شۇبات باسەكەسىندە جەتارال قالاشىعى كوكتەرەك قىستاعىنىڭ تۇرعىنى مۇحاممەد شاتەي ۇلىنىڭ شۇباتى ءتۇرى، اشىتۋ بارىسى، رەڭى، ەرەكشەلىگى، تازالىعى، حوش ءيىسى، اشىتۋ بارىسىنداعى ىستەتكەن ىدىسى، قويۋ - سۇيىقتىق دارەجەسى، ءدامى، ساپاسى، قىشقىلدىق دارەجەسى، باسقا دا قوسىمشا ونىمدەرى قاتارلى جاقتارداعى جان - جاقتى باعالاۋدان سۇرىنبەي ءوتىپ، باس بايگەنى ەنشىلەدى. الپىستى القىمداعان مۇحاممەد شاتەي ۇلى مەن جۇبايى كۇلايقان بەكىش قىزى بۇل ناتيجەگە وڭاي - وسپاق قول جەتكىزە سالعانى جوق. سوناۋ 2004- جىلدان باستاپ تۇيە ساۋىنشىلىعىمەن اينالىسىپ پايداسىن كورگەننەن كەيىن، قولىنداعى 200گە تارتا ۇساعىن ساتىپ، ارناۋلى تۇيە باعىمشىلىعىن، تۇيە ساۋىنشىلىعىن كاسىپ ەتكەن ەدى. مۇحاڭنىڭ اسىلگى 5 تۇيەسى قازىر 80نەن اسىپ، تۇيە سۇتىنەن مول پايداعا كەنەلگەن ول كىسىنىڭ وتاۋ كوتەرگەن بالالارى دا جەڭىل اۆتوكولىك پەن جۇك تاسىمالداۋ ماشيناسىن ساتىپ الىپ، الۋان ءتۇرلى كاسىپپەن شۇعىلدانۋدا. بۇل كەلتىرىلگەن دايەگىمىز ساياسات، قارجى جاعىنان سۇيەمەلدەنىپ، ۇكىمەتتىڭ دەمەۋىنەن يگىلىكتەنگەن بۋرىلتوعايداعى سانسىز مالشى وتباسىلارىنىڭ شاعىن ءبىر مىسالى عانا.

  وسى قيمىلدارعا جالعاس، 2015 - جىلى تامىزدا بۋرىلتوعاي اۋدانىندا «جۇڭگو شينجياڭ بۋرىلتوعاي اتىنداعى جاڭا جىبەك جولى حالىقارالىق تۇيە شارۋاشىلىعىن زەرتتەۋ ءماجىلىسى مەن ەكونوميكا ساۋدا ءماجىلىسى»، سونداي-اق اۆتونوميالى رايونىمىز قۇرىلعاندىعىنىڭ 60جىلدىق تورقالى تويىنا تارتۋ رەتىندەگى 1023 ىنگەندى ءبىر ۋاقىتتا ساۋۋ جارىسى قيمىلىن وتكىزىپ، «ءبىر ۋاقىتتا 1000ىنگەندى قاتار ساۋۋدان» تاعى ءبىر دۇنيە جۇزىلىك گەننيس رەكوردىن جاڭالادى ءارى شينجياڭ ۋاڭيۋان بيولوگيالىق عىلىم - تەحنيكا توبى قازاقستان، موڭعۇليا ەلدەرىندەگى كاسىپورىنشىلارىمەن سول ەلدە زاۆود قۇرۋ كەلىسىمىنە قول قويىستى. بۇل قۇتتى مەكەندەگى ىرىس بۇلاعى بولعان شۇباتتىڭ حالىقارا بازارىنا ويىسقاندىعىنىڭ بەلگىسى بولىپ، اتاق - داڭقىن اۋىلدان الەمگە اسپانداتتى.

  بۋرىلتوعاي اۋدانى قازىر اۋدان قالاشىعى ماڭىنداعى شينجياڭ ۋاڭيۋان بيولوگيالىق عىلىم - تەحنيكا توبىن ءوندىرىس وزەگى، اقدالا، قوڭىرقاي رايونىن باعىمشىلىق بازاسى ەتىپ، ىنگەندى قولدا باعۋدى لايىقتى جوبالاۋدىڭ سىرتىندا، 2011- جىلدان بەرى اۋداندىق ۇلت - ءدىن ىستەرى كوميتەتى ارقىلى اۆتونوميالى رايوندىق ۇلت - ءدىن ىستەرى كوميتەتى جاعىنان بەرىلەتىن «شەكارا رايوندى گۇلدەندىرىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ» ەرەكشە كاسىپتى دامىتۋ (تۇيە شارۋاشىلىعىن دامىتۋ) نىسان قارجىسىنا يە بولىپ، تارباعاتاي ايماعى، موري قازاق اۆتونوميالى اۋدانى، باركول قازاق اۆتونوميالى اۋدانى، شونجى اۋدانى قاتارلى جەرلەردەن ساپالى تۇيە ەنگىزدى، سونداي - اق سىرتتان ەنگىزىلگەن ءار تۇيەگە 7000يۋان قوسىمشا قاراجات بەرىپ، تۇيە باعىمشىلىعىمەن شۇعىلدانۋشىلارعا شابىت بەردى. وسىنىڭ ناتيجەسىندە، 2015 - جىلدىڭ جەلتوقسان ايىنا دەيىن، وسى اۋدانداعى تۇيەنىڭ ەڭ جوعارى باعىمشىلىق مولشەرى 19 مىڭ 62گە جەتتى. مۇندا ىنگەن باعىمشىلىق كاسىپتىك كووپەراتيۆى 9عا جەتىپ، ارناۋلى تۇيە ساۋىنشىلىق كاسىبىمەن شۇعىلداناتىن وتباسىلارى 200دەن اسىپ، شينجياڭ ۋاڭيۋان بيولوگيالىق عىلىم - تەحنيكا توبىنا جىلىنا 1200توننادان استام تۇيە ءسۇتى وتكىزىپ، تەك تۇيە شارۋاشىلىعىنىڭ وزىنەن ەگىنشى - مالشىلاردىڭ ادام باسىندىق كىرىسى كورنەكتى ارتتى.

  2014- جىلى 18- مامىردا چيڭداۋدا وتكىزىلگەن 2014- جىلعى جۇڭگو مال شارۋاشىلىق سالاسىنداعى وزاتتاردى سيلاپ - ماداقتاۋدا بۋرىلتوعاي اۋدانىنىڭ ىنگەن باعىمشىلىق ءتاسىلى مەملەكەتتىك اۋىل شارۋاشىلىق مينيسترلىگى جاعىنان جۇڭگو مال شارۋاشىلىعى قوعامىنىڭ «20142 - جىلعى جۇڭگو مال شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى ۇلگىلى ءتاسىل» اتاعىن ەنشىلەدى.

  تاتقاننىڭ تاڭدايىن، جۇتقاننىڭ جۇمىرىن مول ازىقتىق ءنارى، ءوزىنىڭ وزگەشە دامىمەن تامساندىرعان شينجياڭ ۋاڭيۋان بيولوگيالىق عىلىم - تەحنيكا توبىنىڭ ونىمدەرى 2013- جىلى شياڭگاڭ بازارىنا كىرسە، 2014- جىلى تايۋان حۋايۇي حالىقارالىق ساۋدا قارجى قوسۋ شەكتەۋلى جارنا سەرىكتەستىگىمەن قۇنى 350ميلليون يۋاندىق 3 جىلدىق ساۋدا سەلبەستىك توقتامىنا قول قويىسىپ، شۇبات مەكەنىنىڭ ونىمدەرى تايۋان بازارىنان ءوز ورنىن ەنشىلەدى. تايۋان حۋايۇي حالىقارالىق ساۋدا قارجى قوسۋ شەكتەۋلى جارنا سەرىكتەستىگىنىڭ باسالقاسى داي چاڭشىڭ مىرزانىڭ: «تۇيە ءسۇتى−سۇتتەردىڭ بىرەگەيى. ۇلى قۇرلىقتاعىلار مەن تايۋاندىقتار − ءبىر وتباسىنىڭ ادامدارىندايمىز. ءبىز ادالدىقپەن سەلبەستىك جاساپ، ەكى ءوڭىردىڭ دوستىق ەلشىسى بولىپ، تۇيە ءسۇتى ونىمدەرىن تايۋان حالقىنا جەتكىزىپ، ادامزاتتىڭ اقاۋسىزدىعى ءۇشىن ءوز ۇلەسىمىزدى قوسامىز» دەۋىنەن - اق، تۇيە ءسۇتى ونىمدەرى اتاعىنىڭ قانشالىقتى اسپانداعانىن كورە الامىز.

  ەلىمىز بويىنشا بىردەن - ءبىر جەكەلىك ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىنا يە تۇيە ءسۇتى جەلىلەس ونىمدەرىن زەرتتەپ وندىرەتىن جانە مانەرلەيتىن شينجياڭ ۋاڭيۋان بيولوگيالىق عىلىم - تەحنيكا توبىنىڭ حالىقارالىق ورەدەگى ارناۋلى عىلىم- تەحنيكالىق تاپقىرلىق نىسانى بىرگە، مەملەكەت جاعىنان ەنشىلەگەن ارناۋلى عىلىم- تەحنيكالىق تاپقىرلىق نىسانى 3كە، ءوتىنىش ەتىلگەن نىسان 22گە جەتىپ، بيولوگيالىق جولمەن ءدارى جاساۋدى قۇندى عىلمي ماتەريالمەن قامدادى. اۋەلى، تۇيە ءسۇتى، تۇيە ءسۇتى بەلوك تالقانى، تۇيە ءسۇتى بەلوك ىرىمشىگى قاتارلى 4 توپتاعى 20تۇردەن استام تۇيە ءسۇتى ونىمدەرى مەن بەزەنۋ بۇيىمدارىن زەرتتەپ ءوندىرىپ، باستان - اياق ايگىلى ماركا جاراتۋعا تاباندى بولۋدىڭ سىرتىندا، ەل ىشىندەگى ولكە، قالالاردا ۋاكىلدىك ساتۋ ورىندارىنان 230دان استامىن، ەرەن بازارلار مەن ەرەكشە ءونىم دۇكەنىنەن 350دەن استامىن قۇردى، سونداي - اق شياڭگاڭ، اۋمىن، تايۋان قاتارلى رايوندارعا دەيىن تۇيە ءسۇتى ونىمدەرىن شىعاردى. شينجياڭ ۋاڭيۋان بيولوگيالىق عىلىم - تەحنيكا توبىنىڭ باسالقاسى چىن گاڭلياڭ مىرزا تۇيە باعىمشىلىعىمەن شۇعىلداناتىن وتباسىلارى ۋاكىلدەرىن ىشكى ولكەلەرگە ساياحاتتاتىپ، باسقا باعىمشىلىق رايوندارىن كورسەتىپ، كوز ايالارىن كەڭەيتتى.

  2015- جىلى 19- ماۋسىمنان باستاپ «جۇڭگو شۇبات مەكەنى» اتانعان بۋرىلتوعاي اۋدانىندا، دۇنيە ءجۇزى بويىنشا تۇڭعىش رەت ويسىل قارانىڭ تۇقىمى تۇيە تۇلىگىنە ەلەكتروندى چيپ ورناتىلدى. ەلەكتروندى چيپقا تۇيەنىڭ سالماعى، بيىكتىگى، ءسۇت بەرۋ مولشەرى قاتارلى ينفورماتسيالار ەنگىزىلىپ، ارناۋلى ەلەكتروندى ارحيۆ تۇرعىزىلدى. بۇنىڭ وسى اۋداننىڭ مال شارۋاشىلىعىنداعى باستى شارۋاشىلىقتاردىڭ ءبىرى تۇيە شارۋاشىلىعىنىڭ شارۋاشىلىق قۇرىلىمدارىن رەتتەۋ، قىستاق ەكونوميكاسىن دامىتۋ، ەگىنشى - مالشىلاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋدا بەلسەندى رول وينايتىندىعى ءشۇباسىز ءارى تۇيە شارۋاشىلىعىنىڭ ۇزدىكسىز دامۋىنا، تۇيەنىڭ ازىقتانۋ، جايلىم احۋالىنا عىلمي جولمەن تالداۋ جاساۋعا، تۇيە ءسۇتىنىڭ تابيعي قاسيەتىن ساقتاپ، جاسىل، زالالسىز، ورگانيكالى ونىمدەردى وندىرۋدە ماڭىزى ايرىقشا زور.

  بۇدان تىس، جوعارى تەحنيكالى وسى زاماندانعان تۇيە باعىمشىلىق كاسىبىن دامىتۋدى كوزدە ۇستاعان بۇل اۋدان، شينجياڭ مال شارۋاشىلىق عىلىم - تەحنيكا ينستيتۋتى قاتارلى ورىنداردىڭ مامان - وقىمىستىلارىن ۇسىنىس ەتىپ، تۇيە باعىمشىلىق كاسىبىن دامىتۋ، ءسۇت ساپاسىن جوعارىلاتۋ، تۇيەنىڭ تاۋارلىق قۇنىن اسىرۋ، شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋ جونىندە كوپتەپ كۋرس اشىپ، ەگىنشى - مالشىلاردى تاربيەلەۋ قارقىنىن، رەت سانىن ارتتىردى، سونداي - اق ءۇرىمجى مۋتيانيۋان اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكاسى شەكتەۋلى جارنا سەرىكتەستىگى وندىرگەن اۆتوماتتى تۇيە ساۋۋ ماشيناسىن ەنگىزىپ، تۇيە ساۋىنشىلىعىمەن شۇعىلداناتىن وتباسىلارعا تاراتىپ بەردى. بۇدان بۇرىنعى جىلدارى تۇيە ساۋىپ، ءسۇت ونىمدەرىن بازارعا سالۋدا كوپتەگەن ەگىنشى - مالشىلار ادام كۇشىمەن ساۋۋداي قاراپايىم ادىستەر قولدانعاندىقتان، جۇمىس ونىمدىلىگى تومەن بولىپ كەلگەن ەدى. بۇرىن قولمەن تۇيە ساۋعاندا ءبىر تۇيەنى ساۋۋعا 10− 15مينۋت ۋاقىت كەتسە، ال اۆتوماتتى تۇيە ساۋۋ ماشيناسى ارقىلى 1 − 2 مينۋت عانا ۋاقىت جۇمسالىپ، ۋاقىتتى، ەڭبەككۇشتى، ءسۇت الۋ ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدا ەرەكشە ءونىمدى بولىپ، ءسۇتتىڭ ساپاسى مەن تازالىعى بەلگىلى مولشەردە جوعارىلاپ، شارۋالاردىڭ ادام باسىندىق كىرىسىنىڭ كورنەكتى ارتۋىنا تۇرتكى بولدى. ال وسى تۇيە شارۋاشىلىعىن نەگىز ەتىپ وتكىزىلىپ جاتقان قيمىلداردى ءار دارەجەلى ورىندارداعى اقپارات دانەكەرلەرى، اقپارات تىلشىلەرى ءتۇرلى اقپارات مەديالارىندا دەر كەزىندە جاريالاپ، ۇگىت تەبىنى دە بارىنشا كۇشەيدى.

  كوز الدا، بۋرىلتوعاي اۋدانى كاسىپورىنداردىڭ ءسۇت قاينارىن وزدەرى تابۋىنا دەم بەرىپ، كاسىپورىن مەن ەگىنشى - مالشىلار ورتاق باييتىن 2 مۇددەنى قاتار ويلاستىرىپ، عىلمي باستاما كوتەرىپ، تەحنيكالىق جەتەكشىلىكتى كەمەلدەندىرىپ، جوعارى تەحنيكالى وسىزاماندانعان تۇيە باعىمشىلىق كاسىبىن دامىتۋدى كوزدە ۇستاپ، جەرلىك ورىننىڭ تۇيە تۇلىگىن قورعاۋمەن قاتار، تۇيە بايلىق ابزالدىلىعىن ساۋلەلەندىرىپ، تۇيە شارۋاشىلىعىن زەردەلەۋ جانە اشىپ پايدالانۋ قارقىنىن تەزدەتىپ، تۇيە ءتۇبىتى، شۋداسى، ەتى، ءسۇتى، بيولوگيالىق ءدارى، ەڭلىك بۇيىمى سياقتى تابيعي، زالالسىز، جاسىل ءتۇستى، ورگانيكالى ونىمدەردى ءوندىرۋ تەبىنىن بارىنشا كۇشەيتىپ، تۇيە شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا كۇش سالۋدا.

  تۇيە شارۋاشىلىعىنىڭ جاندانۋى تۇيە باعىمشىلىعىنىڭ تانىمالدىعىن ارتتىرىپ، تۇيە ءناسىلىن قورعاۋعا، تۇيە شارۋاشىلىعىن دامىتىپ، تۇيە مادەنيەتىن گۇلدەندىرۋگە، مال شارۋاشىلىعى ءونىمىن جانە ەگىنشى - مالشىلاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋدى جەبەپ، بۋرىلتوعاي اۋدانىنىڭ ەكونوميكا، مادەنيەت، قوعامدىق قۇرىلىسىن، سونداي - اق ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن جەبەۋدە ماڭىزدى مانگە يە.

  2014- جىلى بۋرىلتوعاي اۋداندىق پارتكوم مەن حالىق ۇكىمەتى مال شارۋاشىلىعىن نەگىز ەتەتىن ەگىن، مال شارۋاشىلىق قىزمەتىن ماڭىزدى ورىنعا قويىپ، اۋىل - قىستاق قىزمەتى باسشىلىق گرۋپپاسىن قۇرىپ، بۇنىڭ قاراماعىنا جايلىم مال شارۋاشىلىعىن جانە وسى زامانعى مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋ قىزمەت گرۋپپاسىن ەنگىزدى، سونداي - اق «بۋرىلتوعاي اۋداندىق جايلىم مال شارۋاشىلىعىنا بۇرىلىس جاساۋ سىناق ءتۇيىنى اتقارۋ پىكىرىن (2014− 2018)»، «بۋرىلتوعاي اۋداندىق ەگىن، مال شارۋاشىلىق ءوڭىرى باعىمشىلىق كاسىبىن دامىتۋدى اتقارۋ جوباسىن (2014− 2018)» جاسادى ءارى 2014- جىلدان بەرى ءار جىلى 10ميلليون يۋان ارناۋلى قارجى ءبولىپ، مال شارۋاشىلىعىنىڭ بۇرىلىس جاساپ دامۋىنا بەردى. بۇل اۋداندىق پارتكوم مەن ۇكىمەتتىڭ مال شارۋاشىلىعىن جەدەل دامىتۋعا بولعان بەكىمىنىڭ زور ەكەندىگىن جالپى جۇرتقا تەرەڭ ۇعىندىردى.ويماقتاي وي بۇدان كەيىن جان سانى مەن تۇتىنۋ قاجەتى كوزدە ۇستالىپ، باسقانىڭ جايلىمىنا زيانىن تيگىزبەۋ شارتى استىندا، جوڭعاردى كەسىپ وتەتىن ساحارا قۇم جولى قاتارلىلاردان پايدالانىپ، وسىنى جەلى ەتۋ نەگىزىندە، ارناۋلى تۇيە ءسۇتىن كاسىپ ەتكەن فەرما (قىستاق) قۇرىلىپ، ءسۇت ساپاسى مەن تۇيەنىڭ تاۋارلىق قۇنى جوعارىلايتىن تۇيە بازاسى قۇرىلسا؛ تۇيەنى قامسىزداندىرۋعا قاتىناستىرىپ، ونىڭ بابىن تاۋىپ، باعىن ءتىپتى دە جانداندىرسا؛ تۇيە ءسۇتىن كاسىپورىن ارقىلى مانەرلەۋ مەن ۇلتتىق مانەرلەۋدى، حالىقتىق اشىتۋدى ءتىپتى دە كەمەلدەندىرسە؛ تۇيە شارۋاشىلىعىنىڭ عىلمي نەگىزىن جالعاستى زەرتتەپ، تۇيە شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋ كومەسكى كۇشىنەن پايدالانىپ، جاعراپيالىق جامىلعىلاردى قورعاۋ نەگىزىندە، دالا جايلىمى مەن قولدا باعۋ ءتاسىلى ۇشتاستىرىلسا؛ تۇيە باعىمشىلىعى، تۇيە ساۋىنشىلىعىمەن شۇعىلداناتىن ەگىنشى - مالشىلارىمىز ءارى باعىمشىلىقپەن، ءارى لايىقتى عىلمي وسىرۋمەن شۇعىلدانىپ، تۇيە شارۋاشىلىعىنىڭ قاۋىرت دامۋىنداي تاماشا ورايدان ۇتىمدى پايدالانىپ، حالىقتىق مادەنيەتىمىزدى جەتەكشى ەتە وتىرىپ، حالىقتىق مادەنيەت ارقىلى كاسىپتى دامىتىپ، سول ارقىلى ساتىلىم ورىندارىن كەمەلدەندىرىپ، بازاردان ءوز باسىرەلەرىن تاپسا نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى.
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.