- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
جاڭ چۇنشيان التاي ايماعىندا تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزگەندە
كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرىپ، شەكارانى بەكەمدەۋدى كورنەكتى ورىنعا قويۋدى باسا دارىپتەدى
2016.05.13 14:46 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
ءتىلشىمىز ياۋ تۇڭ 11 - مامىردا التايدان حابارلايدى. ج ك پ ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ شۋجيى، شينجياڭ اسكەري رايونى پارتكومىنىڭ ءبىرىنشى شۋجيى، شينجياڭ ءوندىرىس - قۇرىلىس بيڭتۋانى پارتكومىنىڭ ءبىرىنشى شۋجيى، ءبىرىنشى ساياسي كوميسسار جاڭ چۇنشيان 9 - مامىردان 11 - مامىرعا دەيىن التاي ايماعىندا تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى. ول بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: جاڭالىق اشا دامۋ، سايكەستى دامۋ، جاسىل دامۋ، اشىق دامۋ، بىرگە يگىلىكتەنەتىن دامۋ سىندى دامۋ يدەياسىن ويداعىداي دايەكتىلەندىرىپ، «ەكولوگيانى قورعاۋ، باسىمدىقتاردى مولايتۋ، حالىق تۇرمىسىن كورنەكتىلەندىرۋ، ەرەكشەلىك قالىپتاستىرۋ، ۇزدىك نەگىزگى ساتى پارتيا ۇيىمىن قۇرۋ، تاڭداۋلى پارتيا مۇشەسى بولۋ» ناقتى بەتالىسىن ۇزدىكسىز تياناقتاندىرىپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرىپ، شەكارانى بەكەمدەۋدى كورنەكتى ورىنعا قويىپ، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ، العاباسارلىعىنىڭ ۇلگىسى بولىپ، التايدى اناعۇرلىم كوركەيتۋ كەرەك.
شينجياڭنىڭ شەكارا لەنياسىنىڭ ۇزىندىعى 5700 كيلومەتردەن اسادى، ەلىمىز بويىنشا قۇرلىقتاعى شەكارا لەنياسى ەڭ ۇزاق ولكە - رايون. جارتى ايدىڭ الدىندا، جاڭ چۇنشيان شەكارا تۇرعىندارىنىڭ ءوندىرىسپەن الاڭسىز شۇعىلدانىپ، جايلى تۇرمىس كەشىرىپ، شەكارانى قورعاپ، شەكارانى بەكەمدەۋىنە قالاي مۇمكىندىكتەر جاساۋ كەرەكتىگى توڭىرەگىندە قىزىلسۋ قىرعىز اۆتونوميالى وبلىسىندا تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزگەن ەدى، شەكارا تۇرعىندارىنىڭ ءوندىرىس، تۇرمىس جاعدايىن جان - جاقتى، ىشكەرىلەي ۇعىسىپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ، حالىقتى اۋقاتتاندىرىپ، شەكارانى بەكەمدەۋ قىزمەتتەرىن ويداعىداي ىستەۋ ءۇشىن، وسى جولى شينجياڭنىڭ سولتۇستىك شەتىندەگى التاي ايماعىنا قىزمەت تەكسەرە باردى.
جاڭ چۇنشيان جانە ساپارلاستارى ىلگەرىندى - كەيىندى جەمەنەي، قابا، بۋىرشىن اۋداندارىندا، التاي قالاسىندا بولىپ، اۆتوكولىكپەن شەكارانى بويلاي ءجۇرىپ، الەۋمەتتىك اۋماقتارعا، مالشىلار وتباسىنا، شەكارا قاراۋىلىنا، روتالارعا، كاسىپورىندارعا بارىپ، شەكارا تۇرعىندارىنىڭ ءوندىرىس، تۇرمىس احۋالىمەن جانە جەرگىلىكتى ورىننىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق جاعدايىمەن ناقتاپ تانىسىپ، كادرلار مەن بۇقارا كوڭىل بولگەن ماسەلەلەرگە دەن قويىپ ، قايتكەندە حالىقتى اۋقاتتاندىرىپ، شەكارانى بەكەمدەۋ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىن جەڭىسپەن جۇرگىزۋ جونىندە كوپپەن بىرگە ىشكەرىلەي تالقى جۇرگىزدى.
شەكارا تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىس ورەسىن جوعارىلاتىپ، شەكارانى باياندى قورعاۋدى، گۇلدەندىرۋدى، بەكەمدەۋدى ىسكە اسىرۋ
جاڭ چۇنشيان مەن ساپارلاستارى ەڭ الدىمەن جەمەنەي اۋدانىنا باردى. جەمەنەي ەجەلدەن شينجياڭنىڭ سولتۇستىگىندەگى ماڭىزدى شەكارا قورعانىس قالاشىعى، شينجياڭ بويىنشا جەر ءۇستى سۋ بايلىعى ەڭ تاپشى اۋدان، مەملەكەت جاعىنان ءتۇيىندى تۇردە سۇيەمەلدەنەتىن، وركەندەتىلەتىن كەدەي اۋدان.
ۇزاق ۋاقىتتان بەرى شەكارادا مال باعىپ، تۇرمىس كەشىرىپ، شەكارانى كۇزەتىپ، رياسىز ۇلەس قوسىپ كەلە جاتقان شەكارا كۇزەتشىلەرىن جاڭ چۇنشيان نازارىنان قاعىس قالدىرعان ەمەس. وسى جولى دا جەمەنەي قالاشىعىنىڭ توپان قىستاعىنداعى شەكارا كۇزەتشىلەرىنىڭ وتباسىلارىنا ارنايى امانداسا كەلدى. بۇل جەردە تۇراتىن 4 مالشى وتباسىنىڭ اربىرەۋىندە بىردەن شەكارا كۇزەتشىسى بار.
«ماقسات، سالەمەتسىز بە؟». جاڭ چۇنشيان كونە دوسىن كورگەن جەردەن جازباي تانىدى. 2011 - جىلى ول وسى جەرگە قىزمەت تەكسەرە كەلگەندە، ماقساتتىڭ ۇيىنە امانداسا بارعان بولاتىن. بۇگىندە ماقساتتىڭ اكەسىنىڭ كاسىبىن جالعاستىرىپ، 30 نەشە جىل بويى شەكارا كۇزەتىپ كەلگەن ۇلگىلى ءىسى بالالاردى تاربيەلەۋ وقۋلىعىنا ەنگىزىلگەن. جاڭ چۇنشيان شەكارا كۇزەتشىلەرىمەن قول الىسىپ امانداستى، شەكارا كۇزەتشىسى ءابىلقاننىڭ ۇيىندە كوپشىلىكپەن اڭگىمە دۇكەنىن قۇرىپ، ولاردىڭ وتباسىنىڭ تۇرمىس جاعدايىن جانە شەكارانى قورعاۋ قىزمەتى تۋرالى ۇسىنىستارىن ءبىر - بىرلەپ سۇرادى.
ءابىلقاننىڭ ءۇيى وتە جۇپىنى ەكەن، ەڭ كوزگە شالىنىپ، نازار اۋداراتىن دۇنيە − قابىرعاداعى ءدۇربى مەن «شەكارا كۇزەتشىلەرىنىڭ ەرەجەسى». ءابىلقان شەكارا كۇزەتىنىڭ كەزەكشىلىك داپتەرىن الىپ شىقتى، داپتەرگە شەكارا كۇزەتشىلەرىنىڭ ءار كۇنگى شارلاۋ جۇرگىزۋ ۋاقىتى، جولى، شارلاۋشىلاردىڭ ەسىمى، كەزەكشىلىك جاعدايى سياقتىلار تاپتىشتەي جازىلىپتى. ول ۇلكەن قىزى مەن كۇيەۋ بالاسىن قاسىنا اكەلىپ ، ولاردى شەكارا كۇزەتىنە ەرتىپ شىعىپ، ءوزىنىڭ شەكارا كۇزەتكەن 40 نەشە جىلدان بەرگى تاجىريبەلەرىن بالالارىنا ۇيرەتۋ جانە وسى داڭقتى مىندەتتى ولارعا جۇكتەۋ ويى بار ەكەنىن ايتتى.
جاڭ چۇنشيان ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسىپ كەلە جاتقان شەكارا كۇزەتشىلەرىنىڭ شەكارا ءوڭىردىڭ ورنىقتىلىعىنا قوسقان ۇلەسىن تولىق تۇراقتاندىردى. ول بىلاي دەدى: ءار دارەجەلى پارتكومدار، ۇكىمەتتەر مەملەكەت قورعانىسى ساناسىن، شەكارا قورعانىسى ساناسىن، شەكارانى كۇزەتۋ ساناسىن كۇشەيتىپ، شەكارا رايوننىڭ ءوندىرىس، تۇرمىس جاعدايىن ۇزدىكسىز جاقسارتىپ، شەكارا تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىس ورەسىن ءوسىرىپ، شەكارانى باياندى قورعاۋدى، گۇلدەندىرۋدى، بەكەمدەۋدى ىسكە اسىرۋى كەرەك.
توپتەرەك اۋىلىنىڭ لاستى قىستاعى − تيپتىك شەكارا قىستاعى، 40 نەشە كيلومەترلىك شەكارا جەلىسىن شارلاۋ جۇمىسىن ۇستىنە العان، 300دەن استام مالشى وتباسىنىڭ شەكاراعا ەڭ جاقىنى نەبارى 7 كيلومەتر جەردە، ەڭ الىسى نەبارى 9 كيلومەتر جەردە وتىرادى. قىستاق تۇرعىندارى شەكارانى كۇزەتۋدى، قورعاۋدى ەجەلدەن وتاننىڭ وزدەرىنە جۇكتەگەن قاسيەتتى بورىشى ساناپ كەلەدى.جاڭ چۇنشيان اۋەلقان ەسىمدى شەكارا تۇرعىنىنىڭ ۇيىنە امانداسا باردى. اۋەلقاننىڭ جۇبايى راك ناۋقاسىنا شالدىققان، وتباسى قيىنشىلىعى اۋىر، قىستاق بويىنشا ەڭ كەدەي وتباسىلاردىڭ ءبىرى ەكەن. سوڭعى جىلدارى اۋەلقاننىڭ وتباسى اۋىل - قىستاقتاعى جاڭاشا سەلبەسىپ ەمدەۋ قامسىزداندىرۋىنان، ەڭ تومەنگى تۇرمىستى قامتاماسىزداندىرۋدان، شەكارا تۇرعىندارىنا بەرىلەتىن قوسىمشا قاراجاتتان يگىلىكتەنىپتى، ۇكىمەتتىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ماقساتىندا بەرگەن قويىن الىپ، 1500 مۋدان استام جايلىمىنا سۇيەنىپ باعىمشىلىق كولەمىن كەڭەيتىپتى، سونىڭ ناتيجەسىندە جىلدىق تابىسى تۇرمىسىن، ەمدەلۋ قاجەتىن نەگىزىنەن قامدايتىن بولىپتى. قىستاقتا 180نەن استام كەدەي وتباسى بار، اۋداندىق مال شارۋاشىلىق مەكەمەسىنىڭ «حالىقتىڭ جاعدايىن ۇعىسۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، حالىقتىڭ تىلەگىن توعىستىرۋ» قىزمەت گرۋپپاسىنىڭ كومەگىندە، قىستاق وتباسىلارىنا، ادامدارعا دەيىن دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ تالابىنا ساي، ەڭبەك قابىلەتى بار كەدەي وتباسىلارىنا سيىر، قوي بەرىپ، ەرەكشە باعىمشىلىق ارقىلى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدى قولعا السا، ەڭبەك قابىلەتى جوقتار
دى قوعامدىق قامسىزداندىرۋ بويىنشا كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ كولەمىنە ەنگىزىپتى. بيىل بۇكىل قىستاقتاعى كەدەي وتباسىلارى تۇگەل كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرىلادى ەكەن.
جاڭ چۇنشيان بىلاي دەدى: كەدەيلەردى دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋگە، كەدەيلىكتەن دالمە - ءدال قۇتىلدىرۋعا تاباندى بولىپ، ارحيۆ تۇرعىزۋ، كارتچكا جاساۋ، كەدەيلەردى انىقتاۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەپ، سول جەردىڭ باسىمدىعىن ارقاۋ ەتىپ، ءبىر وتباسىنا ءبىر شارا قولدانا وتىرىپ سۇيەمەلدەپ، شەكارا تۇرعىندارىنىڭ بىردە - بىرەۋىن قالدىرماي كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرىپ، شەكارا تۇرعىندارىنىڭ جايلى تۇرمىس كەشىرۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.
شەكارا قورعانىسىن باسقارۋ - مەڭگەرۋدە «التىنى ءبىر تۇلعالاندىرۋ» مەحانيزمىنىڭ رولىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋ
پارتكوم بەتالىستى يگەرۋ، ۇكىمەت قامتاماسىز ەتۋ، اسكەري ءبولىم تىرەك بولۋ، ساقشىلار قوعام اماندىعىن قاتاڭ باسقارۋ، بيڭتۋان قامال ورناتۋ، حالىق بۇقاراسى نەگىز قالاۋ سىندى شەكارا قورعانىسىن باسقارۋ - مەڭگەرۋدە «التىنى ءبىر تۇلعالاندىرۋ» مەحانيزمى − التاي ايماعىنىڭ جاڭا جاعدايدا ورنىقتىلىقتى ساقتاپ، شەكارانى قورعاۋ قاجەتىنە وراي، جاڭادان قولدانعان قىزمەت مەحانيزمى. جاڭ چۇنشيان دارقان شەكارا قورعانىس روتاسىنا، بيڭتۋان 10 - ديۆيزياسى 186 - پولكىنىڭ قۇم حالىق جاساقتارى قاراۋىلىنا، بەيۋان شەكارا قورعانىس روتاسىنا بارىپ، «التىنى ءبىر تۇلعالاندىرۋ» مەحانيزمىنىڭ اتقارىلۋ جاعدايىن تەكسەردى.
جاڭ چۇنشيان التاي ايماعىنىڭ شەكارا قورعانىسىن باسقارۋ - مەڭگەرۋدە «التىنى ءبىر تۇلعالاندىرۋ» جالپى جاعدايىنان بەرىلگەن مالىمەتتى تاپتىشتەي تىڭدادى. «التىنى ءبىر تۇلعالاندىرۋ» مەحانيزمى ارقىلى التاي ايماعى شەكارا قورعانىسىن باسقارۋ - مەڭگەرۋدە ءار جاقتاعى كۇشتەردىڭ ۇشتاسۋىن جۇزەگە اسىرىپ، پارتكوم شۋجيىنىڭ ءبىرىنشى جاۋاپتىعا ءتان جاۋاپكەرشىلىكتى اتقارۋىن ايقىنداپ، ءبىرىنشى باسشى شەكارا قورعانىسىن يگەرۋىن جانە جۇمىس باسىندا ءىس تىندىرۋىن، اترەت باستاپ شەكارانى شارلاۋىن داعدىعا اينالدىردى. جاڭ چۇنشيان «التىنى ءبىر تۇلعالاندىرۋ» مەحانيزمىنىڭ شەكارانى باسقارۋ - مەڭگەرۋدە اتقارعان رولىن تولىق تۇراقتاندىردى. ول: جاۋاپكەرشىلىكتى شىن مانىندە ارقالاپ، «التىنى ءبىر تۇلعالاندىرۋدى» تياناقتاندىرۋعا، جالپى حالىق بىرلەسىپ قورعانىس جاسايتىن قۇرىش قورعان قۇرۋعا كەپىلدىك ەتۋ كەرەك، - دەدى.
دارقان شەكارا قورعانىس روتاسىندا جاڭ چۇنشيان الدىڭعى قاراۋىل وددەلەنياسىنىڭ قاراۋىل مۇناراسىنا شىعىپ، شەكارا قورعانىس كوماندير - جاۋىنگەرلەرىنىڭ شارلاۋ كەزەكشىلىك مىندەتىن وتەۋ جاعدايىن ۇعىستى؛ دۇنيە ءجۇزى بويىنشا ماسا قۇجىناعان 4 ءوڭىردىڭ ءبىرى سانالاتىن بەيۋان شەكارا قورعانىس روتاسىنداعى ءار ۇلت كوماندير - جاۋىنگەرلەر «ارىپ - شارشاۋدان، جاپادان قورىقپايتىن، قالجىراسا دا قاتاردان قالمايتىن» «بەيۋان رۋحىن» بارىنشا اسقاقتاتىپ، نەگىزگى ساتى قۇرىلىسى، اسكەري جاتتىعۋ، شەكارا قورعانىس كەزەكشىلىك مىندەتىن وتەۋ، جابدىق باسقارۋ، ۇلتتار ىنتىماعى جاعىندا كورنەكتى ناتيجەگە قول جەتكىزىپ، جوعارى ورىن جاعىنان تالاي رەت ماداقتالىپ - سيلاندى. جاڭ چۇنشيان كوماندير - جاۋىنگەرلەردىڭ قيىنشىلىقتاردى جەڭىپ، شەكارانى ادالدىقپەن قورعاۋ رۋحىن بارىنشا القاپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم مەن حالىق ۇكىمەتى اتىنان شەكارا قورعانىسىنىڭ ءبىرىنشى شەبىن جىل بويى كۇزەتىپ جاتقان كوماندير - جاۋىنگەرلەردەن حال سۇرادى. (جالعاسى 2 - بەتتە)
شەكارا لەنياسىنا ورنالاسقان بيڭتۋان 10 - ديۆيزياسىنىڭ 186 - پولكى قۇم حالىق جاساقتارى قاراۋىل ورنىندا ات، موتوتسيكل، جىلجىمالى تەلەفون سياقتىلارمەن جابدىقتالعان، قۇدىق، مال قورا، سۋ - ەلەكتر، بۋ قازانى سياقتى تۇرمىستىق قۇرىلعىلار كەمەلدى. ەرلى - زايىپتى فۋ يۇڭچياڭ، ليۋ گۇيجىلار وسى ارادا جىل بويى تۇرىپ كەلەدى. ەرەكشە كەزدەردە ءبىر حالىق جاساقتارى وددەلەنياسى كوبەيتىلىپ، كەزەكشىلىك مىندەت وتەلەدى. جاڭ چۇنشيان: ورنىقتىلىقتى ساقتاپ، شەكارانى قورعاۋ − بيڭتۋاننىڭ ماڭىزدى مىندەتى. ءار جاقتىڭ شارت - جاعدايىنىڭ بىرتىندەپ جاقسارۋىنا بايلانىستى بيڭتۋاننىڭ ورنىقتىلىقتى ساقتاۋ، شەكارانى قورعاۋ نەگىزى ۇزبەي نىعايۋدا. شەكاراداعى نەگىزگى ساتى روتالارى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، بيڭتۋاننىڭ ورنىقتىلىقتى ساقتاۋ، شەكارانى قورعاۋ جاعىنداعى ەرەكشە رولىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋ كەرەك، - دەدى.باسىمدىققا، ەرەكشەلىككە يە كاسىپكە سۇيەنىپ، دامۋعا ۇمتىلۋ
كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىنان قول ۇزە المايدى. سوڭعى جىلدارى التاي ايماعى ءوز باسىمدىعىن ارقاۋ ەتىپ، ەرەكشە كاسىپتى دامىتتى، جەرگىلىكتى ورىننىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنا دەم بەرەتىن باقشا رايوندارى، كاسىپورىندار جەتىلە باستادى. جاڭ چۇنشيان جەمەنەي شەكارا ەكونوميكالىق سەلبەستىك رايونىندا، شينجياڭ مينحاي ءدارى - دارمەك شەكتى سەرىكتەستىگىندە، بۋىرشىن اۋداندىق ايفيكى اۆياتسيا كەشەنىن دامىتۋ شەكتى سەرىكتەستىگىندە قىزمەت تەكسەرىپ، التاي قالاسىنداعى نار وركەشكە شىعىپ، قالا جوباسى قۇرىلىسى مەن قاعىر تاۋلاردى جاسىلداندىرۋ جاعدايىن ۇعىستى.
جەمەنەي شەكارا ەكونوميكالىق سەلبەستىك رايونى التاي ايماعىنداعى بىردەن - ءبىر مەملەكەت دارەجەلى كاسىپ باقشاسى رايونى. جارنا بازارىنا كىرگەن 20 نەشە سەرىكتەستىك وسى باقشا رايونىنا ىرگە تەۋىپ، اشىق شەكارا وتكەل باسىمدىعىنا سۇيەنىپ، مۇناي - تابيعي گاز وڭدەۋ، اۋىل شارۋاشىلىق قوسىمشا ونىمدەرىن وڭدەۋ، جەل ەلەكتر جابدىقتارىن جاساۋ كاسىپتەرىن دامىتۋدا. وسى باقشا رايونىنىڭ بىلتىر ونەركاسىپتەگى ارتقان قۇنى 300 ميلليون يۋاننان اسىپ، تۇتاس اۋداننىڭ ونەركاسىپتەگى ارتقان قۇنىنىڭ %80ىن يەلەپ، جەمەنەي اۋدانىنىڭ ەكونوميكاسىنىڭ، قوعامىنىڭ دامۋىن، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋىن پارمەندى قامتاماسىز ەتتى.
ايفيكى اۆياتسيا كەشەنىن دامىتۋ شەكتى سەرىكتەستىگى بۋىرشىن اۋدانىنىڭ مول ساياحات بايلىعى باسىمدىعىن ارقاۋ ەتىپ، «امبەباپ اۆياتسيا + ساياحات» سىندى دامۋ ۇلگىسىن قاراستىرىپ، 5 جىلدا بۋىرشىن اۋدانىن جەكە ۇشاق جۇرگىزۋ كۋالىگىن الۋ بويىنشا تاربيەلەۋ، كەڭىستىك ساياحاتى، كەزەكشى ۇشاق، كەڭىستىكتە شارلاۋ، شۇعىل قۇتقارۋ - كومەك بەرۋ قاتارلىلار ءبىر تۇلعالانعان اۆياتسيا قالاشىعى ەتىپ قۇرماقشى.
شينجياڭ مينحاي ءدارى - دارمەك شەكتى سەرىكتەستىگى − قابا اۋدانىنىڭ توپىراعى، ۇلتتىق ءدارى - دارمەگى سياقتى ەرەكشە باسىمدىعىنا سۇيەنىپ، جۇڭگوشا ءدارى - دارمەك پەن ۇلتتىق ءدارى - دارمەكتى زەرتتەيتىن، وندىرەتىن، ساتاتىن وسىزاماندانعان جوعارى عىلىم - تەحنيكالىق ءدارى - دارمەك كاسىپورنى. سول جەردىڭ ەرەكشە ءشوپ دارىلەرىن ماشينامەن ەگۋ، جيناۋ، ءدارى ەتىپ جاساۋمەن بىرگە، وزگە جەرلەردىڭ ءدارى شوپتەرىن دە سىناق رەتىندە ەگۋدە تابىسقا جەتىپ، قازاق شيپاگەرلىگىندەگى ءدارى - دارمەك رەتسەبىن جيناپ، رەتتەپ، جوعارى قان قىسىم، ايدارشا ارتەريا جۇرەك اۋرۋى، باۋىر قابىنۋ سياقتى اۋرۋلارعا شيپالى ۇلتتىق ءدارى - دارمەكتەردى زەرتتەپ جاسادى. جاڭ چۇنشيان: جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىنداعى 5 ورتالىقتى قۇرۋدا ەمدەۋدەن قىزمەت وتەۋ ورتالىعى قامتىلعان. التاي ايماعىنىڭ تاماشا ەكولوگيالىق بايلىق باسىمدىعىنا سۇيەنىپ جانە ونى اشىپ، ءدارى شوپتەردى ەگۋدى، جۇڭگوشا ءدارى - دارمەكتى، ۇلتتىق ءدارى - دارمەكتى زەرتتەپ اشۋدى كۇشەيتىپ، شينجياڭ ەرەكشەلىگىندەگى «ءدارى - دارمەك قويماسىن» قۇرىپ، جەرگىلىكتى ەگىنشى - مالشىلاردى كىرىستى ارتتىرۋعا، اۋقاتتانۋعا باستاۋ كەرەك، - دەدى.
جاڭ چۇنشيان 2011 - جىلى التايدا قىزمەت تەكسەرگەندە «ەكولوگيانى قورعاۋ، باسىمدىقتى مولايتۋ، حالىق تۇرمىسىن كورنەكتىلەندىرۋ، ەرەكشەلىك قالىپتاستىرۋ، ۇزدىك نەگىزگى ساتى پارتيا ۇيىمىن قۇرۋ، تاڭداۋلى پارتيا مۇشەسى بولۋ» ناقتى بەتالىسىن العا قويىپ، التايدان شينجياڭنىڭ «بايلىقتى باياندى اشۋ، ەكولوگيالىق ورتانى باياندى قورعاۋ» ۇلگى رايونىن قالىپتاستىرىپ، شينجياڭعا ۋاكىلدىك ەتەتىن ماڭىزدى «تۇسەلحانا» بولۋىن تالاپ ەتكەن بولاتىن. تاياۋ جىلداردان بەرى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ «ەكولوگيانى قورعاۋ» تالابى بويىنشا، التاي قالاسى 110 ميلليون يۋان قارجى قوسىپ، تۇتاس قوعامدىق كۇشتەردى مىندەتتى اعاش ەگۋگە جۇمىلدىرىپ، گەنەرال تاۋى، نار وركەش تاۋى سياقتى قاعىر تاۋلاردا 13 مىڭ مۋ اۋماقتى جاسىلداندىرۋ مىندەتىن ىركەس - تىركەس ورىنداپ، قاعىر تاۋلاردى جاسىلداندىرۋدىڭ العاشقى ونىمدىلىگىن كوردى. جاڭ چۇنشيان نار وركەش تاۋىنا بارىپ، جاسىلداندىرۋ ينجەنەرياسىن تەكسەرگەندە بىلاي دەدى: التايدىڭ تاماشا ەكولوگيالىق ورتاسى جانە دامۋ كومەسكى كۇشى بار. «بايلىقتى باياندى اشۋ مەن ەكولوگيالىق ورتانى باياندى قورعاۋ» سىندى دامۋ يدەياسىن باستاماشىلدىقپەن ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەۋى؛ جوبانى جاقسى جاساپ، عىلمي جوبا جاساۋ قابىلەتىن اناعۇرلىم جوعارىلاتىپ، التايدىڭ قالا، اۋىلدارىن ونان ارى كورىكتەندىرۋ كەرەك.
جاڭا دامۋ يدەياسىن دايەكتىلەندىرىپ، «ەكولوگيانى قورعاۋ، باسىمدىقتى مولايتۋ، حالىق تۇرمىسىن كورنەكتىلەندىرۋ، ەرەكشەلىك قالىپتاستىرۋ، ۇزدىك نەگىزگى ساتى پارتيا ۇيىمىن قۇرۋ، تاڭداۋلى پارتيا مۇشەسى بولۋ» ناقتى بەتالىسىن تياناقتاندىرۋ
جاڭ چۇنشيان 11 - مامىر تۇستەن بۇرىن التاي ايماقتىق اكىمشىلىك مەكەمەسى، التاي اسكەري بولىمشە رايونى، بيڭتۋان 10 - ديۆيزياسى، قارۋلى ساقشى التاي شەكارا قورعانىس بولىمشە اترەتى سىندى ورىندارداعى جاۋاپتى جولداستارمەن اڭگىمە وتكىزىپ، كوپشىلىكتىڭ التاي ايماعىنىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرىپ، شەكارانى بەكەمدەۋ قىزمەتى جونىندەگى ۇسىنىسىن تىڭدادى.
كوپشىلىكتىڭ ءسوزىن تىڭداعاننان كەيىن، جاڭ چۇنشيان بىلاي دەدى: التايداعى شەكارانى كۇزەتۋ ساناسى كۇشتى ءار ۇلت حالقى ۇزاق ۋاقىتتان بەرى شەكارا وڭىردە مال باعۋمەن شۇعىلدانىپ، شەكارانى كۇزەتىپ، شەكارا ءوڭىردىڭ ورنىقتىلىعىن قورعاۋعا ۇلەس قوستى. مەن اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم، ۇكىمەت اتىنان شەكارا ءوڭىردىڭ الدىڭى شەبىن ۇزاق ۋاقىت كۇزەتىپ كەلە جاتقان قالىڭ كادرلار مەن بۇقارادان جانە بيڭتۋانداعى جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردەن، ازاتتىق ارميانىڭ قولباسشىلارى مەن جاۋىنگەرلەرىنەن، قارۋلى ساقشى كوماندير - جاۋىنگەرلەرىنەن شىنايى حال سۇرايمىن جانە ولارعا شىن جۇرەكتەن العىس ايتامىن. جاڭ چۇنشيان التايدىڭ ءتۇرلى قىزمەتىن جاقسى ىستەۋ جونىندە مىناداي تالاپ قويدى:
«جاڭالىق اشا دامۋ، سايكەستى دامۋ، جاسىل دامۋ، اشىق دامۋ، بىرگە يگىلىككە كەنەلەتىن دامۋ» يدەياسىن ويداعىداي دايەكتىلەندىرىپ، «ەكولوگيانى قورعاۋ، باسىمدىقتى مولايتۋ، حالىق تۇرمىسىن كورنەكتىلەندىرۋ، ەرەكشەلىك قالىپتاستىرۋ، ۇزدىك نەگىزگى ساتى پارتيا ۇيىمىن قۇرۋ، تاڭداۋلى پارتيا مۇشەسى بولۋ» ناقتى بەتالىسىن ۇزدىكسىز، ويداعىداي تياناقتاندىرۋ. ەكولوگيانى قورعاۋدى ماڭداي الدى مىندەت ەتۋدەن بۇلجىماي، «بايلىقتى باياندى اشۋ مەن ەكولوگيالىق ورتانى باياندى قورعاۋعا» تاباندى بولىپ، وسىناۋ كيەلى مەكەندى جاقسى قورعاۋ؛ باسىمدىقتى مولايتىپ، ەكولوگيالىق ابزالدىلىقتى، كەن بايلىعى، سۋ بايلىعى، اشىق شەكارا وتكەل بايلىعى ابزالدىلىقتارىن ساۋلەلەندىرۋ؛ ەرەكشەلىك قالىپتاستىرىپ، وسى زامانعى مال شارۋاشىلىعىن دامىتىپ، ۇلت مادەنيەتىن، جەرگىلىكتى سالت - سانانى ارقاۋ ەتىپ، سولتۇستىك شينجياڭ ەرەكشەلىگىنە يە قالا - قالاشىق قۇرىپ، ەرەكشە وقۋ - اعارتۋدىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، تاماشا ۇلتتىق سالت - سانا ەرەكشەلىگى مەن مادەنيەت ەرەكشەلىگىن ساقتاۋ كەرەك.
كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرىپ، شەكارانى بەكەمدەۋدى كورنەكتى ورىنعا قويىپ، شەكارا قورعانىسىن باسقارۋ - مەڭگەرۋدەگى «التىنى ءبىر تۇلعالاندىرۋ» مەحانيزمىن كۇشەيتۋ. شەكارانى بەكەمدەۋدى تياناق ەتىپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدى مىقتى ۇستاۋ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدا شەكارانى بەكەمدەۋدى ماقسات ەتۋ؛ حالىقتىق شايقاستىڭ باسىمدىعىن ساۋلەلەندىرىپ، بىرلەسىپ قورعانىپ، بىرلەسىپ مەڭگەرىپ، شەكارانى باسقارۋ - مەڭگەرۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەۋ؛ «التىنى ءبىر تۇلعالاندىرۋ» مەحانيزمىن اناعۇرلىم كۇشەيتىپ، ادام، تەحنيكا، ماتەريال جاعىنان قورعانىس جاساۋ قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ورنىقتىلىقتى ساقتاپ، شەكارانى بەكەمدەۋدىڭ قۇرىش قامالىن ۇزدىكسىز تۇلعالاۋ كەرەك.
التاي ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ، العاباسارلىعىنىڭ ۇلگىسى بولۋى كەرەك. ورنىقتىلىق تومەنگى شەگىن ساقتاۋ، ەكونوميكانى ورنىقتى ارتتىرۋ، ۇلتتاردىڭ بەرەكە - بىرلىگىن دارىپتەۋ. باس نىسانانى ارقاۋ ەتىپ، ءالسىز بۋىنداردى قاراستىرۋعا، دەلو مىسالدارىنان عيبىرات الۋعا، قىزمەتتى تياناقتاندىرۋعا ۇزدىكسىز تاباندى بولىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ءبىر ءۇيلى جانداي تاتۋ، بالىق پەن سۋداي ەتەنە بولۋ تاڭداۋلى ءداستۇرىن ساۋلەلەندىرىپ، ۇلتتار ىنتىماعىنداعى جاقسى تاجىريبەلەردى، تاماشا ادىستەردى قورىتىندىلاپ، «ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى جىلىنداعى» ءتۇرلى قىزمەتتى جاقسى ىستەپ، ەكونوميكانى دامىتۋ، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋ ءۇشىن بەرىك نەگىز قالاۋ.
شينجياڭ ەرەكشەلىگىنە يە ساياسيدا تاباندى، قابىلەتى كۇشتى، ستيلى جاقسى، كوڭىل كۇيى ورنىقتى، ءتۇسىنۋ قابىلەتى، اتقارۋ قابىلەتى، تياناقتاندىرۋ قابىلەتى جاقسى كادر بولۋ. ساياسيدا تاباندى، قابىلەتى كۇشتى، ستيلى جاقسى، كوڭىل كۇيى ورنىقتى بولىپ، ءتۇسىنۋ قابىلەتىن، اتقارۋ قابىلەتىن، تياناقتاندىرۋ قابىلەتىن قۇلشىنا جوعارىلاتىپ، ورتالىقتىڭ تالاپتارى مەن اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ورنالاستىرۋلارىن باتىل تياناقتاندىرىپ، ءتۇرلى قىزمەتتى اناعۇرلىم جاقسى ىستەۋگە قۇلشىنىپ، ناقتى ناتيجە ارقىلى ىستەرىمىزدىڭ جالىندى، ومىرشەڭدىك كۇشكە باي بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.
تەكسەرۋ - زەرتتەۋ كەزىندە، جاڭ چۇنشيان قىستاق دارەجەلى ۇيىمداردىڭ «2 + 5» شەپ قۇرىلىسى، جەمەنەي اۋدانى توپتەرەك قالاشىعى ساۋىر الەۋمەتتىك اۋماعىنداعى ەگىنشى - مالشىلاردى كوشىرىپ قونىستاندىرۋ جاعدايى سياقتىلاردى كوزدەن كەشىرىپ، «حالىقتىڭ جاعدايىن ۇعىسۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، حالىقتىڭ تىلەگىن توعىستىرۋ» قىزمەت گرۋپپاسىنىڭ قىستاقتا تۇراتىن كادرلارىنا امانداسا بارىپ، ولاردان حال سۇرادى.
اۆتونوميالى رايون مەن شينجياڭ اسكەري رايونىنىڭ باسشىلارىنان پىڭ يۇڭ، شيۇڭ شۋانگو، پىڭ جيارۇي قىزمەت تەكسەرۋدە، تەكسەرۋ - زەرتتەۋدە بىرگە بولدى.
ج ك پ ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ شۋجيى، شينجياڭ اسكەري رايونى پارتكومىنىڭ ءبىرىنشى شۋجيى، شينجياڭ ءوندىرىس - قۇرىلىس بيڭتۋانى پارتكومىنىڭ ءبىرىنشى شۋجيى، ءبىرىنشى ساياسي كوميسسار جاڭ چۇنشيان 9 - مامىردان 11 - مامىرعا دەيىن التاي ايماعىندا كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ، حالىقتى اۋقاتتاندىرىپ، شەكارانى بەكەمدەۋ جونىندە تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى. سۋرەتتە: 10 - مامىر تۇستەن بۇرىن، جەمەنەي قالاشىعى توپان قىستاعىنداعى شەكارا كۇزەتۋشى ءابىلقان ءىلياس ۇلىنىڭ (وڭنان − 2) ۇيىندە جاڭ چۇنشيان قىستاقتاعى شەكارا كۇزەتۋشىلەردىڭ وتباسى تۇرمىس جاعدايىن جانە شەكارانى قورعاۋ قىزمەتى جونىندەگى ۇسىنىستارىن ءبىر - بىرلەپ سۇرادى. سۋرەتتى ءتىلشىمىز لۋ مين - ي تۇسىرگەن
كەلۋ قاينارى: شينجياڭ گازەتى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى (پراكتيكانت)
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
