- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
جۇپار دالاداعى «جۋسان ءيىسى»
مۇرات ىبىراي ۇلى
2016.05.31 13:51 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
جۋسان ءيىسى اڭقىعان اق بوكتەردەگى اق شاعالاداي كيىز ۇيلەردىڭ ءىشى مەن سىرتى تويشىل قاۋىممەن جىرتىلىپ ايىرىلادى. «جۋساندى دالادا توي بولادى» دەپ اسىعىپ جەتكەن جەتى جۇرتتىڭ جۇزىندە شاتتىق كۇلكىسى ەسەدى. كوپ قاۋىمدى اسىقتىرعان، سانسىز جۇرتتى قۋاندىرعان بۇل تۇڭعىش ءىس - شارا − كوركەم قۇتىبي ساحاراسىنىڭ جۋساندى دالاسىندا 21 - مامىر كۇنى وتكەن «قۇتىبي اۋدانى تاسباسبالداق قازاق ۇلتتىق اۋىلىنىڭ تۇڭعىش كەزەكتى جۋسان ءيىسى مادەنيەت، ساياحات مەرەكەسى» ەدى.
«تۇڭعىش» دەگەن اتىنداعى انىقتاۋىشتان - اق بايقاعان بولارسىز، بۇل ءوزى قۇتىبي وڭىرىندە باستالعان اتى دا، زاتى دا جاڭا تۇمسا مەرەكە. تۇتاس رايونىمىزدا قارقىندى ءجۇرىلىپ وتىرعان ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى قيمىلىنىڭ شاعىن ءبىر كورىنىسى ىسپەتتى بۇل مەرەكە اۋداندىق پارتكوم مەن ۇكىمەتتىڭ، اۋدانداعى بىرلىگى مىعىم 230 مىڭ ءار ۇلت حالقىنىڭ مازمۇنى باي، فورماسى الۋان قازاق مادەنيەتىن نەگىزگە الىپ وتىرىپ مادەنيەتتەن، ونەردەن، جاراسىمدى بىرلىكتەن شاشقان اق شاشۋى بولاتىن.
مەرەكە سالتاناتى كۇن نايزا بويى كوتەرىلە بەرە 10 اتتى ازاماتتىڭ نارت قىزىل مەملەكەت تۋىن جەلبىرەتە الاڭعا كىرۋىمەن باستالدى. ىلە - شالا قازاقتىڭ تۇيەلى كوشى، اربالى كوشى، ۇستىنە كيىز ءۇي قوندىرعان اۆتوموبيل لەگى الاڭعا كىرگەندە الاقايلاعان جۇرت ۇزاق - ۇزاق شاپالاق سوعىپ، تولقىپ تۇردى. ونان ارى تۇلپارلارىن ويناتقان، جەلمايالارىن جەلدىرگەن شاباندوزدار، سوم بىلەگىن سىبانعان بالۋاندار، دومبىراسىن بەبەۋلەتكەن اقىندار لەگى... ەندى مىنە قازاقتىڭ «قارا جورعاسىن»، حانزۋدىڭ «ياڭگىرىن»، ۇيعۇردىڭ «ءماشىرابىن»، حۇيزۋدىڭ «حۋارىن» بيلەگەن توپ - توپ بيشىلەر ساحارا ساحناسىن ءسان قوستى.
مەرەكەنىڭ باس جوبالاۋشىسى، اۋداندىق پارتكومنىڭ شۋجيى مىڭ فانگاڭنىڭ اسەرگە تولى قارسى الۋ سوزىنەن كەيىن قۇتىبيداعى ونەرپاز ۇل - قىزداردىڭ ءانى مەن ءبيىن جالعاي جونەلگەن قاۋىم الاڭدى دىر - دۋمانعا بولەدى... جۋسان ءيىسى اڭقىعان جۇپار دالا ءتوسى 20 مىڭنان استام ادامنىڭ قارا جورعا بيىمەن بالبىراپ جاتتى...
تۇسكى ارەدىكتە اق شاعالاداي تىزىلگەن قالىڭ كيىز ءۇي جاققا بارىپ، ونداعى ءتۇرلى بۇيىمداردىڭ، اس - سۋدىڭ ساۋداسىن قىزدىرعان جۇرت كۇن توبەدەن قيا ۇلتتىق سپورتتىڭ قىزىقتارىن تاماشالاۋعا باردى. ات بايگەسىنىڭ، تۇيە بايگەسىنىڭ، قىز قۋاردىڭ، تەڭگە ءىلۋدىڭ، جورعا جارىسىنىڭ قىزىعىنا باتتى. مىنا تۇستاعى قۇرىش بىلەك بالۋانداردىڭ كۇرەسىن تاماشالاعان جان كۇيەرلەردىڭ ءدۇر - دۇرى، اقىندار ايتىسىن تىڭداعان جىر سۇيەر جۇرتتىڭ شاپالاعى مەن الاقايى، بەبەۋلەگەن سىبىزعى كۇيىنە ەلىتكەن ەلدىڭ «وي، بارەكەلدىسى»... ءبارى - ءبارى ونەرگە سۋساعان جۇرتتىڭ ايتىپ تاۋىسا الماس «اگۋگايى» ەدى.
ارىپتەسىمەن قاتتى قاعىسا كەلىپ، بىردە سالماقتى ويعا كوشىپ:
نەسى اقىن شۇلعىتپاسا تىڭدارمانىن،
سىلتەپ قالسام ىلىنەر جىر قارماعىم.
قازاق دەگەن حالىقتىڭ جارشىسى بوپ،
اسىرايىق جۇزەگە جۇڭگو ارمانىن...دەپ جىرلاپ ساحنادان ءتۇسىپ كەلە جاتقان اقىن كاريما سۇلتانبەك قىزىن ساحناداعى شابىتىن سۋىتپاعان كۇيى سوزگە تارتتىق. «بۇل مەنىڭ ءوز اۋىلىمدا تۇڭعىش رەتكى مۇنداي سالتاناتتى تويدا ولەڭ ايتۋىم. ونەرگە سۋساعان جۇرتتىڭ ىقىلاس - پەيىلىن، الاقايىن كورىپ وتىرسىزدار، شات زامان، بەرەكەلى ورتا، مەرەكەلى جۇرت اقىنعا شابىت سيلايدى ەكەن. وسى تامام حالىققا ونەر مەرەكەسىن وتكىزىپ بەرگەن پارتياعا، اۋدانىمىزدىڭ شۋجيى مىڭ فانگاڭ جولداسقا تويداعى مىڭ سان قاۋىم اتىنان كوپ - كوپ راقىمەت ايتقىم كەلەدى»، - دەپ تەبىرەندى اقىن. راس، اقىن تەبىرەنىسى بەكەر ەمەس، كەشەدەن بەرى مەرەكەلى ەل اۋزىنان ەستىگەن «اۋداندىق پارتكومداعى مىڭ فانگاڭ شۋجيدىڭ تىكەلەي باستاماسىمەن ءوتىپ جاتقان توي عوي، ول كىسى بولماسا مۇنداي سالتاناتتى مەرەكە، ۇلان - اسىر توي قايدان بولسىن» دەگەن سوزگە قۇلاعىمىز ءۇيىر بولا باستاسا دا، اقىننىڭ مىناۋ تەبىرەنىسىن ءبىر شىندىقتىڭ جاڭبىرىن جۋساندى دالا توسىنە سىبەرلەتىپ قۇيىپ وتكەنىندەي سەزىندىك.
ايتىلۋدا ءبىر كۇندىك ۋاقىتپەن وتكىزىلەدى دەلىنگەن مەرەكەنىڭ باس - اياعىن مەرەكەلى ەل 2 - 3 كۇنگە سوزىپ جىبەرىپتى. «مەرەكە ەرتەڭ باستالادى» دەگەن ۋادەلى ۋاقىتتا اسىعىپ جەتسەك اقىندار ايتىسىپ، ولەڭ مەرەكەسىن باياعىدا باستاپ جىبەرگەن ەكەن. اقىندار جەكپە - جەگىنە تاماشالاي قۇلاق تۇرگەمىز، سوندا اقىنداردىڭ ءبىرى «قوي قورانىڭ تۇبىندەگى كەرەگەلەر، التى قانات اق ورداعا اينالدى عوي» دەپ اندەتىپ جاتىر. سويتسەك، مۇنان ىلگەرى جىلدار اۋىلدارىندا مۇنداي كولەمدى، سالتاناتتى مەرەكە كوپ وتپەگەن، كوشى - قونىپ، كيىز ءۇي تىگۋدى باياعىدا - اق تاريحقا قالدىرعان ەلدىڭ كيىز ءۇيى شاڭ باسىپ، قورا، كىلتتەردە قالعان عوي. وسى مەرەكە، وسى توي بولادى دەگەندى ەل باسپاناسىنىڭ جىرتىعىن جاماپ، ۋىق - كەرەگەسىن سىرلاپ قايتا تىگىپتى. اناۋ ساحناداعى اقىننىڭ ولەڭگە قوسقانى سول ەكەن. العاشىندا «اۋدان باسىشىلارىنىڭ 200 كيىز تىگىڭدەر» دەگەن نۇسقاۋىنا «200 ەمەس، 100 كيىز ءۇي تاۋىپ تىگە المايمىز» دەپ الاڭداعان اۋىل جاۋاپتىلارى توي بولادى دەگەندە - اق قوتارىلا كوشىپ كەلىپ، جاعالاي ءۇي تىككەن ەلگە ەندى ورىن كورسەتىپ بەرە الماي ساسقالاقتاعاندارىن ايتىسىپ كۇلىسەدى. وسىلايشا كيىز ۇيىمەن، ۇلتتىق ءداستۇرلى سپورتىمەن، سالتاناتتى ونەر مەرەكەسىمەن قايتا قاۋىشقان قۇتىبيداعى ەلدىڭ قۋانىشىندا شەك جوق، تويدى تاراتار ەمەس، كەشكى الاۋ كەشىن تاماشالايمىز دەپ جۋسان ءيىسى اڭقىعان بوكتەردەن قايتپاي قالعان تويشىل قاۋىمدى قيماي - قيماي اتتانا بەردىك.
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
