بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى

قوعام ورنىقتىلىعى ەكونوميكانىڭ دامۋىنا ءتيىمدى ورتا ازىرلەدى

ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ 2018 – جىلعى قىزمەتىنە شولۋ

2019.01.14 13:30    

  ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىستىق پارتكومنىڭ 2018 – جىلعى قىزمەت ماجىلىسىندە ىلەنى ەكونوميكالىق دامۋدىڭ تىرەكتى رايونى ەتىپ قۇرىپ شىعۋ ورتاعا قويىلدى. وسى نىسانانى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن 2018 – جىلى ىلە وبلىسىنا توتە قاراستى ورىندارداعى ءار ۇلت بۇقاراسى بارىنشا قۇلشىندى. وتكەن جىلى وبلىسقا توتە قاراستى ورىنداردىڭ ەكونوميكاسى ساپالى دامىپ، شينجياڭدا الدىڭعى قاتاردا تۇراتىن، مەملەكەت بويىنشا ۇزدىك ۇلگىلى كاسىپ شوعىرى بىرتىندەپ قالىپتاسىپ، كوپ نەگىزدى تىرەك، ەرەكشەلىك كورنەكتىلەنگەن وسىزاماندانعان ەكونوميكا جۇيەسى نەگىزىنەن ورنادى. رەفورمانىڭ يگىلىگى بارىنشا ساۋلەلەنىپ، تۇساۋ بولاتىن كەدەرگىلەر نەگىزىنەن الاستالدى، وسى زامانعى جاسامپازدىق جۇيەسى اناعۇرلىم كەمەلدەنىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن، اۋىل – قىستاقتى وسىزامانداندىرۋ جانە ادامدى وزەك ەتكەن قالا – قالاشىقتانۋ بىرتىندەپ جۇزەگە اسىپ، ساپاسى جوعارى، ەكونوميكادا قۋاتتى وبلىس قۇرۋعا قادام تاستالدى.



  نازاردى باس نىساناعا شوعىرلاندىرۋ - ىلەنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىنىڭ نەگىزى. ورنىقتىلىق بولمايىنشا باسقا ىستەردەن اۋىز اشۋ مۇمكىن ەمەس. بۇكىل وبلىستاعى ءار ۇلت كادر – جۇرتشىلىعىنىڭ باس نىسانانى امالياتتا ۇزدىكسىز ايگىلەۋىنە وراي، ورنىقتىلىقتىڭ تيىمدىلىگى ىلەنىڭ ءتۇرلى كاسىپتەرىنىڭ دامۋىندا ءۇرتىس بەينەلەندى. ورنىقتىلىق پەن دامۋ ءبىرىن ءبىرى تۇلعالاندىردى، ءبىر – بىرىنە ساي كەلدى، ىلە وڭىرىندە قوعامى ورنىقتى، ەكونوميكاسى دامىعان كوركەم كارتينا جارىققا شىقتى.



  اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل – قىستاق رەفورماسى اۋىل – قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە سەپتىگىن تيگىزدى



  جاڭا داۋىردە ەكونوميكا مەن اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل – قىستاق، شارۋالار قىزمەتىندە جاراتىلعان جاڭا جاعدايدى قايتىپ ىلگەرىلەتۋگە بولادى؟ وبلىستىق پارتكومنىڭ شۋجيى جاۋ تيانجيە تالاي رەت مىنالاردى اتاپ كورسەتتى: ىلە ەرەكشەلىگىنە يە وسى زامانعى ەكونوميكالىق جۇيەنى كۇش سالا قالىپتاستىرىپ، ورنىقتى ارتتىرۋ، رەفورمانى جەبەۋ، قۇرىلىمدى رەتتەۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، حاۋىپ – قاتەردەن ساقتانۋعا كۇش شىعارۋدى باياندى ىلگەرىلەتىپ، اناعۇرلىم ونىمدىلىككە يە، ءتىپتى دە ءادىل، باياندى بولعان ساپالى دامۋدى قۇلشىنا جۇزەگە اسىرۋىمىز كەرەك. وبلىسقا توتە قاراستى اۋدان – قالالار ەگىمشىلىك قۇرىلىمىن بەلسەنە ساپالىلاندىرىپ، بايلىق ابزالدىعىنا سۇيەنىپ، ەگىمشىلىك، باعىمشىلىق، جەمىس – جيدەك كاسىپتەرىنىڭ قۇرىلىمىن باياندى ساپالىلاندىرۋ نەگىزىندە ەرەكشە ەكپەشىلىكتى ىلگەرىلەتۋى كەرەك.


  بىلتىر توعىزتاراۋ اۋدانىنىڭ ەگىن، مال شارۋاشىلىعى، ورمان شارۋاشىلىعى جاقتارىنداعى تابىسى كورنەكتى بولدى، اسىرەسە، ەكپەشىلىكتە ەرەكشە داقىلداردى ەگۋ قادامىن جەدەلدەتىپ، تۇقىمدىق جۇگەرى، بادىراق جاسالاتىن جۇگەرى سىندى ەرەكشە جۇگەرى مەن اقجۇرەك، ماي شۇعىنىق سياقتى جۇڭگوشا ءدارى شوپتەردىڭ ەگىلۋ اۋماعىن ارتتىرعان ءارى كوكونىس سياقتى ەكونوميكالىق داقىلداردىڭ دا ەگىلۋ اۋماعىن كەڭەيتكەن؛ قالا – قالاشىقتار شارۋالاردى بال اراسى، بەكىرە بالىق، تۇيە سياقتىلاردى باعۋعا شابىتتاندىرىپ، ولاردىڭ كىرىستى ارتتىرۋىنا جەبەۋشىلىك ەتتى، قوي فەرماسى، سورتتى تۇقىم جەتىلدىرۋ الاڭدارى ەرەكشە جەمىس – جيدەك ەگىپ، جەمىس – جيدەك كاسىبىن دامىتۋدى تەزدەتىپ، تەحنيكالىق جاقتان جەتەكشىلىك ەتۋ مەن تاربيەلەۋدى كۇشەيتىپ، ەگۋ، بۇتاقتاۋ، باپتاۋ ءبىر تۇلعالاندىرىلعان ەكولوگيالىق اقاۋسىز باۋ – باقشا قۇرىپ، جەمىس – جيدەك كاسىبى سەلبەستىك كووپەراتيۆىن، جەمىس – جيدەكتەن ۇلگى كورسەتۋ باۋ – باقشاسىن قۇرىپ، جەمىس – جيدەك جاسىل ءونىم بازاسى كۋالىگىن الىپ، ورگانيكالىق بازا مەن جەمىس – جيدەك ەكسپورت زاپاس بازاسى دا 10 مىڭ مۋدان استى. اكىمشىلىك تاراۋلار جەرگىلىكتى كاسىپورىنداردى شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى ايگىلى ماركا الۋعا ءوتىنىش ەتىپ، گۋبىنحى سياقتى كاسىپورىندار اۆتونوميالى وبلىستىڭ ايگىلى ماركا ءونىم تىزىمدىگىنە ەندى.



  موڭعۇلكۇرە اۋدانى دا ەگىمشىلىك قۇرىلىمىن ءۇرتىس ساپالىلاندىرىپ، ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىق داقىلدارىن ەگۋ كولەمىن ارتتىرۋمەن بىرگە، «كوركەم ەگىنجاي» ماركاسىن جاراتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى مەن سەيىل – سەرۋەن ۇشتاستىرىلعان تۇيىندەردى قۇردى. وبلىس دارەجەلى جەتەكشى كاسىپورىن بولۋدى ءوتىنىش ەتىپ، جاڭاشا كاسىپتىك ەگىنشىلەردەن 100 دەن استامىن تاربيەلەپ جەتىلدىردى. اۋدان بويىنشا اسىل تۇقىمدى سيىر، قويدىڭ سانىن ارتتىرىپ، جەم – ءشوپ كولەمىن كەڭەيتىپ، جەم – ءشوپ زاپاس قورىن مولايتىپ، جەم – ءشوپ مانەرلەۋ زاۆودى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتتى.



  قۇرىلعى قۇرىلىسىن كەمەلدەندىرىپ، تۇتاس وڭىرلىك ساياحات نەگىزىن بەكەمدەدى



  سان – سالالى ەكونوميكانى دامىتۋدا ەرەكشە بايلىق ابزالدىعىنان پايدالانۋ كەرەك. بىلتىر وبلىسقا توتە قاراستى ورىندارداعى ساياحات تۇيىندەرى «جەر ۇيىعى» تاقىرىبىنا كۇش سالدى. وڭىرلىك ساياحات ۇلگىسىن اشىپ، وڭىرلىك ساياحاتتان ۇلگى كورسەتەتىن رايون قۇرۋدى جەدەلدەتۋ ءۇشىن، اۋدان – قالالار ساياحات نىسان قۇرىلىسى قىزمەتىن اتقارىپ، قاراجون مەملەكەتتىك ەكولوگيالىق ساياحات رايونى مەن نارات مەملەكەتتىك ساياحات دەمالىس رايونىن قۇرۋ قىزمەتىن بەلسەنە ىلگەرىلەتتى. كۇنەس اۋدانى مەن موڭعۇلكۇرە اۋدانى تۇڭعىش توپتاعى مەملەكەتىك اۋىل -قىستاق كاسىپ سالاسىن توعىستىرا دامىتۋدان ۇلگى كورسەتەتىن باقشا تىزىمدىگىنە ءساتتى ەنگىزىلدى. شينجياڭنىڭ ءىشى - سىرتىنان كەلگەن ساياحاتشىلار اسقار تاۋلار مەن جاسىل جايلاۋدىڭ اسەم كورىنىسىن قىزىقتاپ، وزگەشە كوشەلەر مەن تۇرعىندار تۇراعىن ارالاپ، وزگەشە تاعامداردان ءدام تاتىپ،ۇلتتىق ءان -ءبي ويىن نومىرلەرىن تاماشالاپ، ءداستۇرلى قولۇنەر بۇيىمدارىنىڭ جاسالۋىن كورىپ، ىلەدەگى از ۇلتتاردىڭ وزىندىك ەرەكشەلىككە يە سالت-ساناسىنان ءلاززاتتاندى.


  وتكەن جىلى نىلقى اۋدانى ساياحاتتاعى قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، كاسىپ تىزبەگىن ۇزارتىپ، جاڭا كاسىپ قالىبىن كەڭەيتىپ، «ءجۇز شاقىرىمدىق سۋرەت ءدالىزى» تاڭبالى، «ءشاربات نىلقى، قونىستانۋعا قولايلى، سالاۋاتتى قالاشىق» ايگىلى ماركاسىن جاراتۋدى العا قويىپ، تۇتاس وڭىرلىك ساياحات جالپى جوباسى كەڭىستىگىن «ءبىر جەلى، ءۇش رايونداعى» كوپ تۇيىنگە، شىعىستاعى تاڭبالى ءجۇز شاقىرىمدىق سۋرەت ءدالىزى كورىنىس رايونىنا، باتىستاعى سازدىق باقشاسى اقتەرەك كورىنىس رايونىنا ورنالاستىرىپ، اتالعان اۋداندى «جەر ۇيىعى – كورىكتى ىلەنىڭ» وزەكتى رايونى ەتىپ قۇرىپ شىعۋعا قۇلشىندى.



  توعىزتاراۋ اۋدانى «توعىزتاراۋ اۋدانىنىڭ تۇتاس وڭىرلىك ساياحاتتى دامىتۋ جالپىلىق جوباسى» سياقتىلاردى جاساپ، كولدەنەڭ – ۇلكەن - كىشى مۇقىر – شاشى – ءتالىم كورىنىس رايونىندا 116 كيلومەترلىك جەكە اۆتوكولىكپەن ساياحاتتاۋدىڭ حالىقارالىق تاڭداۋلى لەنياسىن جوبالاپ اياقتاتىپ، ىلگىداي ساياحاتشىلارعا قىزمەت وتەۋ ورتالىعى مەن 4s دارەجەلى قار شاڭعى الاڭىن سالىپ، پايدالانۋعا بەردى. سونىمەن بىرگە، بۇل اۋدان ءبىر جاعىنان شاشى، ءتالىم كورىنىس رايونىنداعى بەتالدى تىگىلگەن، بەتالدى سالىنعان قۇرىلعىلاردى شاعىپ، كيىز ۇيلەردىڭ شوعىرلى تيجارات رايونىن جوبالاپ، كورىنىس رايونىنداعى ساياحات تيجاراتىنىڭ ءتارتىبىن جۇيەگە تۇسىرسە، ءبىر جاعىنان ساياحاتتى ۇگىتتەۋ، تانىستىرۋ تەبىنىن كۇشەيتىپ، جاڭجياگاڭنان مىڭ ادامنىڭ توعىزتاراۋعا كەلىپ ساياحاتتاۋى، توعىزتاراۋ سالت – سانا مەرەكەسى سياقتى قيمىلداردى ءۇرتىس ىلگەرىلەتتى.



  وتكەن جىلى موڭعۇلكۇرە اۋدانى «كەمپىرقوساق مەكەنى» دەگەن اتقا قول جەتكىزدى. اتالعان اۋدان تۇتاس وڭىرلىك ساياحاتتان ۇلگى كورسەتۋدى جەتەكشى ەتىپ، سەيىل – سەرۋەن، كوڭىل اشۋ جانە كورىنىس رايونىنىڭ ەلەكتر كۇشى سياقتى نەگىزدىك قۇرىلعىلاردى كەمەلدەندىرىپ، جىلى اۋا شارى، ساياحات شاعىن پويەزى سياقتى كىرىستى ارتتىراتىن نىسان تۇرلەرىن ەنگىزىپ، ساياحاتشىلاردىڭ كوڭىلدىلىك سەزىنۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتتى. «پاراساتتى ساياحات» ءۇنحات الەۋمەتتىك تەكشەسىنىڭ بەتىن جاڭالاپ، «موڭعۇلكۇرەنى تاماشالاۋ» ساياحاتقا قىزمەت وتەۋ قولدانباسىن جوبالاپ جاساپ، «ات ۇستىندە ساۋعا بار» اتىنداعى 150 ءتۇرلى 6 ءىرى جەلىلەس وزگەشە ساياحات ساۋدا بۇيىمىن زەرتتەپ اشىپ، ساۋداعا سالىپ، «ات جەتەلەي قايتىڭىز» اتىنداعى وزگەشە ساياحات ساۋدا بۇيىمىنىڭ ماركاسىن تابىسپەن تىزىمگە الدىردى.



  حالىق تۇرمىسى قۇرىلىسى حالىقتىڭ تۇرمىس ورەسىن جوعارىلاتتى



  حالىقتىڭ باقىت سەزىمىن ارتتىرۋ دامۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى. وتكەن جىلى وبلىسقا توتە قاراستى ورىندار حالىق تۇرمىسى ينجەنەرياسى قۇرىلىسىن كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، بەيقۇت ءۇي ارقىلى حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەريا قۇرىلىسىنىڭ مىندەتىن ورىندادى، 900 مىڭنان استام شارۋا قۋانىشپەن جاڭا ۇيگە كوشىپ كىردى.


  قالانىڭ لاشىق رايونىنداعى ءبىر توپ تۇرعىن ۇيلەردىڭ وزگەرتىپ سالىنۋىمەن جانە الەۋمەتتىك مايعا بەرىلەتىن ۇيلەردىڭ تامامدالۋىمەن 100 مىڭنان استام تۇرعىن ءۇي قيىنشىلىعى بار بۇقارا جايلى قونىسقا يە بولدى. وبلىسقا توتە قاراستى قالالاردىڭ باسەكەلىك قۋاتى مەن ۋنيۆەرسالدى قۋاتى كورنەكتى جوعارىلاپ، قالا – اۋىل جوبا جۇيەسى العاشقى ادىمدا قۇرىلىپ، تولىق قامتۋ نەگىزىنەن جۇزەگە اسىرىلدى.



  موڭعۇلكۇرە اۋدانى كاسىپتەندىرۋ، كاسىپ جاراتۋ جاعىندا حالىققا تيىمدىلىك جەتكىزۋ ساياساتتارىن قاتاڭ تياناقتاندىرىپ، قالا – قالاشىقتارداعى كاسىپتەنگەندەر سانىن ۇزدىكسىز ارتتىردى، اسىرەسە، كاسىپ اشۋ ارقىلى كاسىپتەنگەندەرگە باستاماشى بولعانداردى بىرتىندەپ مولايتتى، اۋىل – قالاشىق، الاڭداردا ءتۇرلى كاسىپتەندىرۋ ورىندارىن ۇزدىكسىز اشۋمەن بىرگە، اۋىل – قىستاقتاعى بوس ەڭبەككۇشتەردى جوتكەپ كاسىپتەندىردى. ءار ۇلت جۇرتشىلىعىنىڭ تۇرمىس ساپاسىن جوعارىلاتۋ ءۇشىن اۋىل – قالاشىقتار، قىستاقتار قىستاق تۇرعىندارىن جالپى حالىقتىڭ قامسىزداندىرۋ جوسپارىنا قاتىناسۋعا جۇمىلدىردى. سونىمەن بىرگە، ەمدەۋ جاعىنداعى ءبىر تۇلعالاندىرۋ قۇرىلىسىن جاپپاي باستاپ، الدىمەن ەمدەلۋ، سوڭىنان اقى تاپسىرۋ، ءبىر ورىندا ەسەپ جابۋ سياقتى قىزمەت ۇلگىسىن الدىمەن اتقاردى؛ اۋدان دارەجەلى ۇكىمەت مەنشىگىندەگى شيپاحانا رەفورماسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، بۇقارانىڭ ناۋقاس كورسەتۋى قيىن، قىمبات بولۋ ماسەلەلەرىن ءونىمدى شەشتى. بىلتىر بۇل اۋدان تاعى موڭعۇلكۇرە اۋدانىنىڭ وڭتۇستىك قالا رايونىندا جاڭادان مەكتەپ سالدى، شوعىرلى ساياحاتتاۋ، جولاۋشىلاردى شوعىرلاندىرۋ، جونەلتۋ جانە جولاۋشىلار تاسىمالىنا قىزمەت وتەۋ ءبىر تۇلعالانعان ۋنيۆەرسالدى جولاۋشىلار تاسىمالى قىزمەت وتەۋ ورتالىعى مەن تۇلعالىق نىسان قۇرىلىسىن ورىندادى.



  توعىزتاراۋ اۋدانى قالا قۇرىلىسى جاعىندا كورىنىس تۇيىندەرى مەن قالا يقۋاتىن، كاسىپ سالاسى يقۋاتى مەن قالا يقۋاتىن، قالا مەن اۋىلدى ءبىر تۇلعالاندىرۋ ۇلگىسىن جاپپاي قالىپتاستىرىپ، اۋدان ورتالىعىنىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلارىن كەمەلدەندىرىپ، باسقارۋ دارەجەسىن جوعارىلاتتى. مەيلى كولدەردى، شۇراتتى باقشالاردى ارالاساڭىز، الدە ماشينامەن باتىس توعانى، قارا سۋ توعانى، سولتۇستىك بەل توعانى سىندى «ءۇش سۋ جۇيەسىن» بويلاپ جۇرسەڭىز تەپ - تەگىس جولدىڭ ەكى جاعاسىنداعى سايالى كورىنىس وڭىرلەرىن كورەسىز، بۇل ساياحاتشىلارعا ايرىقشا جايلىلىق، كوڭىلدىلىك سيلايدى. اتالعان اۋدان قاتىناس، سۋ يگىلىگى جاعىندا دا زور وزگەرىستەرگە قول جەتكىزدى، مەملەكەت تاس جولى 577 – لەنياسىنىڭ اقجازىقتان ءدوڭمازارعا دەيىنگى تۇتاس لەنياسىندا اۆتوكولىك قاتىنادى، 71 كيلومەترلىك اۋىل – قىستاق تاس جولى اسفالتتاندىرىلدى. اقجازىق سۋ قويماسىنا سۋ ساقتاۋ، ىنتىماق يۋەجين سۋارمالى ءوڭىرىن جالعاستى سالۋ قۇرىلعىلارى مەن سۋ ۇنەمدەۋ قۇرىلىسىن وزگەرتىپ سالۋ ينجەنەرياسى، ۇتىبۇلاق سايىنداعى شاعىن تارماق اعىننىڭ سۋ - توپىراعىن ساقتاۋ - جاپپاي وڭاۋ ينجەنەرياسى تامامدالىپ، نەشە ون مىڭ مۋلىق جوعارى ولشەمدى ەگىنجاي قالىپتاستى.



  ءبىر قىدىرۋ نەگىزدىك قۇرىلعىلاردىڭ سالىنۋى ىلەنىڭ قالا – اۋىلدارىندا زور وزگەرىستەردىڭ جارىققا شىعۋىنا مۇمكىندىك جاراتتى، «ەلىمىز ەكونوميكاسىنىڭ جوعارى قارقىندى ارتۋ كەزەڭىنەن جوعارى ساپالى دامۋ كەزەڭىنە ويىسۋىنا» بايلانىستى «جەر ۇيىعى» - جاڭا ىلەنىڭ ەكونوميكاسىنىڭ دامۋ اياق الىسى ءتىپتى دە تەبىندى بولدى. ( ليۋ ليجۇن )


  كەلۋ قاينارى: «ىلە گازەتى» - ىلە اقپارات تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار