بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى

موڭعۇلكۇرە: سۇيسپەنشىلىككە تولى ەرىكتىلەر اترەتى

ليۋ ليجۇن، ارزىگۇل ابدەش قىزى حابارلايدى

2020.08.25 16:14    

  8 ـ ايداعى كورىكتى موڭعۇلكۇرە ساحاراسى مول ءونىم مەزگىلىن قارسى الدى. بۇل كەز موڭعۇلكۇرە اۋدانىنداعى جەم - ءشوپ قورىن جيناۋدىڭ شەشۋشى مەزگىلى. ۇلان - بايتاق ساحارادا ءشوپ شابۋ ماشينالارى گۇرىلدەۋدە، موڭعۇلكۇرە اۋدانى قاراسۋ قالاشىعى 107 پارتيالى كادر، 13 مال شارۋاشىلىق وندىرىسىنە قىزمەت وتەۋ اترەتىن ۇيىمداستىرىپ، مالشىلاردىڭ ءشوپ شابۋىنا كومەكتەسىپ، نەگىزگى ساتىداعى بۇقارا ءۇشىن ناقتى، جاقسى ىستەر ىستەدى.

  موڭعۇلكۇرە اۋدانى قاراسۋ قالاشىعى اقساي قىستاعىنىڭ جايلاۋىنان كەز كەلگەن جەردەن «سارى الا مايكى» كيگەن ەرىكتىلەردىڭ بەينەسىن كورە الاسىز. بيىل 7 ـ ايدىڭ ورتا، اياق شەنىنەن باستاپ، وسى 15 قىزمەت وتەۋ قىزمەتكەرى مال شارۋاشىلىق رايونىنىڭ ءارقايسى جايىلىمدارىنا بارىپ، ەگىنشى – مالشى بۇقاراسىنىڭ قاجەتىن ۇعىسىپ، ماسەلەنى شەشۋدىڭ ادىستەرىن بىرگە اقىلداستى. ولار ءاربىر ءىستى تىڭعىلىقتى ىستەپ، ەگىنشى - مالشى قاۋىمىن ايرىقشا ءسۇيىندىردى.

  «ءشوپ شابۋ دا ءبىر ونەر، ءشوپ وتە دىمقىل نەمەسە وتە قۇرعاق بولسا دا بولمايدى. ەرىكتىلەردىڭ ءبارى مۇنى تۇسىنەدى. مالشىلاردىڭ ءشوپ شابۋىنا كومەكتەسۋدە، ساپاسىنا، سانىنا كەپىلدىك ەتىپ، ءشوپ ساپالى بولعاندا عانا مالدىڭ قىستان امان وتۋىنە كەپىلدىك ەتۋگە بولادى»، — دەدى موڭعۇلكۇرە اۋدانى قاراسۋ قالاشىعى اقساي قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى دوسىمباي ۇسەن ۇلى تىلشىگە: «قازىر 12000 مۋ جايىلىمنىڭ ءشوبى شابىلىپ بولدى، تامىزدىڭ سوڭىندا ءشوپ شابۋ مىندەتىن ورىنداپ بولۋعا كۇش سالامىز».

  «ءبىز وسى جايلاۋدا تاماقتانامىز، ءار كۇنى تاڭەرتەڭ ساعات 8 دەن باستاپ ءشوپ شاۋىپ، تۇنگى ساعات 12 دە دەمالامىز. ءشوپ شابۋ، ءشوپ جيناۋ، ءشوپ بايلاۋ جۇمىستارىن ىستەيمىز»، — دەدى قىستاق تۇرعىنى، پارتيا مۇشەسى اينۇر سابىرقازى قىزى تىلشىگە. ول باسقا 4 پارتيا مۇشەسىمەن بىرگە جايىلىمدا 20 نەشە كۇن ءشوپ شاۋىپ، وتباسىنىڭ ءشوپ شابۋىنا كومەكتەسىپ، ءشوپتى دەر كەزىندە جيناپ، مالشىلار مۇددەسىنىڭ زيانعا ۇشىراماۋىنا كەپىلدىك ەتتى.

  موڭعۇلكۇرە اۋدانى موڭعۇلكۇرە قالاشىعى شولىمتى قىستاعىندا، «حالىق جاعدايىن ۇعىسۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، حالىق تىلەگىن توعىستىرۋ » قىزمەت اترەتى، قىستاق «ەكى كوميتەتى»، تومەنگە تۇسكەن كادرلار جانە 23 ەرىكتى قىزمەت وتەۋ قىزمەتكەرى قىستاقتاعى 413 وتباسىنا جاۋاپتى بولادى.

  «ءار كۇنى تاڭەرتەڭ ساعات 9 دا، ءبىزدىڭ ەرىكتىلەر قوسىنىمىز قىستاق تۇرعىندارىنىڭ سيىر، جىلقىسىن جايىلىمعا ايداپ اپارىپ، كەشكى ساعات 10 دا ءار وتباسىنا جەتكىزىپ بەرۋگە تاباندى بولدىق»، — دەدى شولىمتى قىستاعىنىڭ ءبىرىنشى شۋجيى، موڭعۇلكۇرە اۋداندىق پارتكوم بىرلىكساپ ءبولىمىنىڭ قىستاقتا تۇراتىن «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» قىزمەت اترەتىنىڭ ورىنباسار باستىعى ياڭ يۇڭ. قىستاقتا قازىر 44 سيىر جانە 5 جىلقى بار . قىستاق تۇرعىندارىن الاڭسىز ەتۋ ءۇشىن ءار كۇنى ۋاعىندا جايىلىسقا شىعارىپ، اكەلىپ تۇرۋ كەرەك، — دەدى ول.

  شولىمتى قىستاعىنىڭ جان سانى كوپ بولماعانىمەن، قىستاق تۇرعىندارى ءبىرشاما بىتىراڭقى قونىستانعان. قىستاق تۇرعىندار كوميتەتى ماڭىنا شوعىرلانعان 100 وتباسى، 435 جان سانى بار.

  ەندى عانا 17 جاسقا شىققان تولىق ورتا مەكتەپتى جاڭا بىتىرگەن مينا اقيقات قىزى ەرىكتىلەر اراسىنداعى جاسى ەڭ كىشىسى. ول 8 ـ ايدىڭ 9 ـ كۇنىنەن باستاپ ەرىكتىلەردىڭ قىزمەت وتەۋ اترەتىنە قوسىلدى.

  «ورتالىق كوشەنىڭ 6 ـ كوشەسىندەگى 8 وتباسى، 36 ادامعا قىزمەت وتەۋگە جاۋاپتى بولامىن. بۇل قىزمەتتە تىم شارشاماعانىممەن، جاۋاپكەرشىلىك اۋىر، ءار كۇنى قايتالامالى تۇردە دەنە تەمپەراتۋراسىن ولشەۋ، زات جەتكىزۋ، جۇڭگوشا ءدارى تاراتۋ سياقتىلاردى ىستەيمىز»، — دەدى مينا اقيقات قىزى كۇلىمسىرەي. ول ەرىكتىلەر قوسىنىن جاقسى كورەدى. اتا مەكەنىن سۇيەدى، قىستاق تۇرعىندارىنا ۇلەس قوسۋدى قالايدى، ول وسىلاي ىستەۋىمە تاتيدى دەپ قارايدى .

  53 جاستاعى قىستاق تۇرعىنى باقىتيار بايداش ۇلى ءار كۇنى پارتيا تۋى ورناتىلعان ءۇش دوڭگەلەكتى موتوتسيكلگە ءمىنىپ، كوشەلەردى ارالاپ ىندەتتەن ساقتانۋ ساياساتى مەن ساقتانۋ بىلىمدەرىن ۇگىتتەدى .

  «مەن توك جولدارىن رەمونتتاپ، سۋ، پار قۇبىرلارىنىڭ كىناراتتارىن جوندەي الامىن، ءار كۇنى كوشەلەردى ارالاۋ، حالىق ءۇشىن قىزمەت ىستەۋگە دە وتە قولايلى»، — دەدى باقتيار بايداش ۇلى تىلشىگە. ونىڭ وتباسى پارتيانىڭ حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتىنان يگىلىكتەنگەن ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتۋچكا بەرىلگەن كەدەي وتباسى، قىستاقتاعى پارتيالى كادرلاردىڭ قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلىپ، اۋقاتتانۋىنا كومەكتەسكەنىن تەرەڭ سەزىنگەن ول پارتيا مەن ۇكىمەتكە شىن جۇرەكتەن العىس ايتتى. ونىڭ ءۇيى قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ قارسىسىندا عانا بولسا دا، ول قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ بەلگىلەمەسىنە بويسۇنىپ، ەرىكتىلەرمەن بىرگە قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىندە تۇرادى. ءار كۇنى تۇرعىندارعا قاجەتتى كوكونىس، ماي جەتكىزىپ، جىلقى، سيىرلارىن ورىسكە ايداسىپ، بار شارۋاعا شوگەلدىكپەن بەلسەنە ات سالىسىپ، ءار كۇنىن ماعىنالى وتكىزۋدە.

  شولىمتى قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنەن 14 كيلومەتر قاشىقتىقتاعى وسى قىستاقتىڭ 3 - شاعىن رايونى 18 وتباسى دەپ اتالاتىن رايون بار. بۇل اراداعى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىسىنا «حالىق جاعدايىن ۇعىسۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، حالىق تىلەگىن توعىستىرۋ» قىزمەت اترەتىنىڭ ەكى كادرى جانە شاعىن رايوننىڭ گرۋپپا باستىعى جاۋاپتى بولدى .

  «قايسى قىستاق تۇرعىنى ازىق - تۇلىك نەمەسە مال جەمىن قاجەت ەتسە، ينفورماتسياسىن قىستاق تۇرعىندار شوعىرىنا جولدايدى، ءبىز دەرەۋ ساتىپ الىپ، ۇيىنە جەتكىزىپ بەرەمىز»، — دەدى 53 جاستاعى، موڭعۇلكۇرە اۋداندىق پارتكوم بىرلىكساپ ءبولىمىنىڭ قىستاقتا تۇراتىن «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ » قىزمەت اترەتىنىڭ كادرى بارات كادىن ۇلى. ول قولفونىنداعى ۋيچات شوعىرىن اشىپ، تىلشىگە بىلاي دەدى: «ءار كۇنى ءۇش ادام قىستاق تۇرعىندارى ءۇشىن قىزمەت وتەيمىز، 20 مىڭ قادامنان استام جول باسامىز، قولفوندى جاۋىپ قويۋىمىزعا بولمايدى، ءتۇن ورتاسىندا ەرەكشە جاعداي بولعان كۇننىڭ وزىندە دە ونى دەر كەزىندە ءبىلۋىمىز كەرەك»، — دەيدى ول.

  وسى كۇندەردە، قىستاق تۇرعىنى شۇي باۋدىنىڭ وتباسى ەككەن قالتقىداعى كوكونىستى ساتۋ قيىنعا تۇسكەن ەدى، موڭعۇلكۇرە اۋداندىق پارتكوم ساياسي ـ زاڭ كوميتەتىنىڭ قىستاقتا تۇراتىن «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» قىزمەت اترەتىنىڭ كادرى سابىرجان نۇرتازا ۇلى ۋيچات توبىندا بازار باعاسىنان باعاسى الدە قايدا تومەن ءتۇرلى كوكونىس ينفورماتسيالارىن جاريالاپ، شۇي باۋدى وتباسىنىڭ كوكونىسىنە ساتىلىم جولىن اشىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جاڭا كوكونىستەردى تۇتىنۋىنا قولايلىلىق جاراتتى. قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كوكونىس قاجەتسىنۋ حابارىن تاپسىرىپ السا بولدى، مۇنداعى 3 كادر شۇي باۋدىنىڭ ۇيىنەن كوكونىس ساتىپ الىپ، ونان سوڭ ءۇي - ۇيگە اپارىپ بەرەدى .

  وسى شاعىن اۋماقتىڭ گرۋپپا باستىعى نۇرساپار مولداقىن ۇلىنىڭ قول تەلەفونىندا، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىس، ءوندىرىس جاعدايى ەگجەي ـ تەگجەيلى ەستەلىككە الىنعان. «مەيلى قايسى وتباسى قيىنشىلىققا جولىقسا دا، قولفونعا قاراپ، نەگىزگى جاعدايىن بىلە قويامىز، كومەكتەسۋگە دە وتە قولايلى»، — دەدى نۇرساپار مولداقىن ۇلى. ول گرۋپپا باستىعى بولعان 7 جىلدان بەرى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىسىندا زور وزگەرىستەر بولدى. تاماشا تۇرمىس كەشىرگەن قىستاق تۇرعىندارىنىڭ بارلىعى بەلگىلەمەگە بويسۇنىپ، ورنالاستىرۋعا سايكەستى. «قانشا جاپا شەككەن كۇننىڭ وزىندە، قىستاق تۇرعىندارىنا قىزمەت وتەۋ وتە ماعىنالى ءىس»، — دەيدى ول تەبىرەنىسىن جاسىرا الماي.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار