بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى

موڭعۇلكۇرە

ەكولوگيالىق ابزالدىلىقتى بەكەمدەپ، جاسىل دامۋعا جەتەكشىلىك ەتتى

2020.09.18 14:49    

  تيانشان تورابىنىڭ حابارى ( ەرىكتى ءتىلشى ياڭ چىن، سۇي دىشىڭ حابارلايدى). موڭعۇلكۇرە اۋدانى تاياۋ جىلداردان بەرى ورمان، سازدى ءوڭىر، جايلىم ەكولوگياسى ساپاسىن قالپىنا كەلتىرۋ، دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ سياقتى جاقتارداعى قارجى قوسۋ تەبىنىن ۇزدىكسىز ارتتىرعاندىقتان، اۋدان بويىنشا سازدى وڭىرلەر قورشالىپ، جايلىمدى تۇياق كەستىلىكتەن ساقتاپ، سازدىقتىڭ سۋالۋى مەن سازدىق فۋنكتسياسىنىڭ ناشارلاۋى ءونىمدى تەجەلىپ، بۇكىل اۋدانداعى جايىلىم جالپى اۋدانى 8 ميلليون 450 مىڭ مۋعا، پايدالانۋعا بولاتىن جايىلىم كولەمى 7 ميلليون 369 مىڭ مۋعا جەتسە اۋدان بويىنشا سازدىقتىڭ جالپى اۋدانى 561 مىڭ مۋ بولىپ، جەر بەتى سۋىنىڭ تولىمدىلىق مولشەرى %100 كە جەتىپ، ساپالى بولۋ سالىستىرماسى %98 تەن استى.

  ەكولوگيالىق ورتانىڭ ۇزدىكسىز جاقسارۋى ونى ءتىپتى دە قورعاۋدى قاجەت ەتەدى. موڭعۇلكۇرە اۋدانى ەكولوگيالىق ابزالدىلىقتى جاقسارتۋدى مىقتى ۇستاپ، ءار ۇلت بۇقاراسىن جايلاۋى جاسىل جەلەك جامىلعان، اسپانى تۇنىق، سۋى ءمولدىر، ورمانى سىڭسىعان ەكولوگيالىق كورىنىسى كوز تارتاتىن ءوڭىر قالىپتاستىرۋعا ۇندەدى، موڭعۇلكۇرە اۋداندىق ورمان – جايلىم مەكەمەسى ورمان، جايلىم، سازدىقتاردى قورعاۋ قىزمەتكەرلەرىن قابىلداپ، ءار ۇلت بۇقاراسىن ەكولوگيالىق تيىمدىلىكتەن شىنايى يگىلىكتەندىردى.

  موڭعۇلكۇرە اۋداندىق ورمان - ءجايىلىم باسقارۋ مەكەمەسىنىڭ جابايى حايۋانات، وسىمدىكتەردى قورعاۋ كەڭسەسىنىڭ كادرى ۋاڭ شياۋيان بىلاي دەدى: جاقىنعى جىلداردان بەرى ەكولوگيانى قورعاۋ قىزمەتى ۇزدىكسىز كۇشەيتىلدى، ەكولوگيالىق ورتا كورنەكتى جاقساردى. ەكولوگيانى جالعاستى اناعۇرلىم ويداعىداي قورعاۋ ءۇشىن، ءبىز ەگىنشى - مالشىلاردى ورمان قورعاۋشىلار قوسىنىنا ۇزدىكسىز قابىلداپ، ولاردىڭ كىرىسىن ارتتىردىق. ءارى ۇگىت ارقىلى بۇقارانىڭ سازدى ءوڭىردى ايالاۋ، ىلعالدىقتى ساقتاۋ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ قىزمەتىنە سانالى تۇردە ات سالىسۋىنا مۇمكىندىك جاسادىق.

  2015 ـ جىلدان قازىرگە دەيىن، موڭعۇلكۇرە اۋدانى مەملەكەت دارەجەلى الەۋمەتتىك يگىلىك ورمانىن باسقارۋ ـ قورعاۋ پۋنكتىنىڭ ورمان قورعاۋشىسى قۇشىمباي قابدەش ۇلى ورماندى، سازدىءوڭىردى قورعاۋ مىندەتىن قۇلشىنا ىستەپ كەلەدى. قۇشىمباي قابدەش ۇلى موڭعۇلكۇرەدەگى ورمان – توعاي، سازدى ءوڭىردىڭ ۇزدىكسىز جاقسارۋ بارىسىنا كۋا بولدى. بىرنەشە كۇننەن بەرى، جىل قۇستارى موڭعۇلكۇرەنىڭ سازدى وڭىرىندە ايالداپ، بالاپاندارىن ۇشۋعا باۋلىپ، وسىندا ازىقتاندى، قۇشىمباي قابدەش ۇلى كۇندەلىكتى ورمان قورعاۋ قىزمەتىنەن سىرت، ءار كۇنى سازدىق باقشاسى ماڭايىنا بارىپ، الىستان جىل قۇستارىن قاداعالايدى. بۇل كۇندەرى، كوركەم جاراتىلىستىق ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ ونىڭ سۇيىسپەنشىلىگىن قوزعاپ، ماقتانىشتى كاسىبىنە اينالدى.

  قۇشىمباي قابدەش ۇلى بىلاي دەدى: مەنىڭ سازدىقتا ورمان قورعاۋشى بولعانىما 6 جىل بولدى، سازدىق ەكولوگياسىنىڭ بارعان سايىن جاقسارعانىن كورىپ قاتتى قۋاندىم. بىرنەشە كۇننەن بەرى، اققۋ، تىرنا، سارالا قاز، كوكالا ۇيرەك قاتارلى جىل قۇستارى بۇل اراعا ايالداپ ازىقتانۋدا، مەن ولاردى ءار كۇنى الىستان باقىلاپ، جەم شاشىپ كەلەمىن.

  موڭعۇلكۇرە اۋداندىق ورمان شارۋاشىلىعى مەكەمەسى نىسان كەڭسەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى جاڭ ۋي بىلاي دەدى: تاياۋ جىلداردان بەرى، موڭعۇلكۇرە اۋداندىق پارتكوم، اۋداندىق ۇكىمەت سازدى جەرلەردى قورعاۋدى، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدى ءتۇيىندى قىزمەت رەتىندە مىقتى يگەرىپ، ۇگىت تەبىنىن ارتتىرىپ، بۇكىل اۋدان حالقىنىڭ ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ، سازدىقتى قورعاۋ ساناسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى. سونىمەن بىرگە نىسان قارجىسىن قولعا كەلتىرىپ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ تەبىنىن ارتتىردى. قازىر «ادام كۇشى + عىلىم ـ تەحنيكا» جان ـ جاقتى باقىلاۋ جانە شارلاۋ جۇزەگە اسىپ، تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ باعالى بايلىق يدەياسى شىن مانىندە ناقتى تياناقتاندى.

  تاياۋ جىلداردان بەرى، موڭعۇلكۇرە اۋدانى مەملەكەت دارەجەلى ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىنداعى ۇلگىلى اۋدان سىندى ماڭىزدى ورايدى مىقتى يگەرىپ، وڭاي ـ وسپاق قولعا كەلمەگەن ەكولوگيالىق تابىستاردى ۇزدىكسىز بەكەمدەدى.

  2015-جىلدان بەرى موڭعۇلكۇرە اۋدانى ەكولوگيانى قورعاۋ ۇستانىمىن ىشكەرىلەي ءامالياتتا ايگىلەپ، ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن باستان ـ اياق ماڭىزدى ورىنعا قويدى ءارى ورمان، اتىز، كول، جايىلىم جۇيەسىن جونگە سالۋدى ءبىرتۇتاس جوسپارلاپ، ىلگەرلەتىپ، جاڭا دامۋ يدەياسىنىڭ جەتەكشىلىگىندە، ەكولوگيالىق ورتانى بارىنشا جاقسارتۋعا مىعىم نەگىز قالاپ، ۇزاق بولاشاققا پايدالى ەكولوگيالىق جۇيە قالىپتاستىردى.

  (اۋدارىپ دايىنداعان: ارزىگۇل ابدەش قىزى، ساۋلەت ءشارىپقان ۇلى)

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى

  
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار