بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى

ەلىمىز عالىمدارى بىرىكپە بيولوگيا سالاسىنان قامال الدى

دۇنيە جۇزىندەگى تۇڭعىش جاساندى جالاڭ حروموسوما يادرولى كلەتكاسى ومىرگە كەلدى (تۇسىنىك جانە بايقاۋ)

ادامزات كلەتكاسىنىڭ قارتايۋىن زەرتتەۋ سياقتى ماسەلەلەر دەرەكپەن قامدالدى 

«حالىق گازەتىنىڭ» ءتىلشىسى ۋ يۋەحۇي

2018.08.03 14:20     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى


  تاياۋدا جۇڭگو عىلىمدار اكادەمياسى ەلەمەنتتەر وسىمدىك عىلىمى جاڭالىق جاراتۋ ورتالىعى مەن وسىمدىكتەر فيزولوگياسى مەن ەكولوگياسىن زەرتتەۋ ورنىنان ۇيىمداسقان بيولوگيالىق ءتۇيىندى تاجىريبەحانا تان جۇڭجۇن زەرتتەۋ گرۋپپاسىمەن سەلبەسۋشىلەر 4 جىلدىق قۇلشىنىس ارقىلى جالاڭ حروموسومانىڭ يادرولى كلەتكاسىنا حالىقارادا تۇڭعىش رەت جاساندى جولمەن نەگىز قالادى، بۇل بىرىكپە بيولوگيا عىلىمىنداعى بەلەستىك مانگە يە ماڭىزدى قامال الۋ سانالادى.

  وسى عىلمي تابىس بەيجيڭ ۋاقىتى بويىنشا 2 – تامىزدا حالىقارالىق ايگىلى عىلمي جۋرنال «جاراتىلىستىڭ» تورابىندا جاريالاندى.

  وسى رەت تان جۇڭجۇن زەرتتەۋ گرۋپپاسى باس بولعان زەرتتەۋ گرۋپپاسى جالاڭ حروموسوما يادرولى ورگانيزمى – تابيعي اراق اشىتقىلى 16 حروموسومانىڭ نەگىزىن جاساندى جولمەن قالاۋ ارقىلى كەمەلدى قۋاتى بار جالاڭ حروموسومانى ومىرگە اكەلدى. بۇل قىزمەت تابيعي كۇردەلى تىرشىلىك جۇيەسىنە جاساندى جولمەن ىقپال كورسەتۋ ارقىلى، ادامداردىڭ تابيعي تىرشىلىك الەمىن ماقساتتى ءبۇلدىرۋىن شەكتەۋگە بولاتىندىعىن، ءتىپتى جاراتىلىستىق دۇنيەدە بولماعان شىت جاڭا تىرشىلىكتى جاساندى جولمەن ومىرگە اكەلۋگە بولاتىندىعىن دالەلدەپ بەردى.

  جاراتىلىستىق دۇنيەنىڭ ۇزاق مەزگىلدىك بىرتىندەپ دامۋى بارىسىندا، ۇقساس بولماعان تىرشىلىك الەمى وزىندىك ەرەكشەلىككە يە گەندىك گرۋپپانى بىرتىندەپ قالىپتاستىردى. بۇل ءبىرشاما تۇراقتى بولعان DNA تىزبەگى مەن تۇراقتى حروموسوما سانىن قامتيدى. حروموسوما تىرشىلىك دۇنيەسىنىڭ ءوسىپ – جەتىلۋى مەن كوبەيۋىن تۇقىم قۋالاۋ ينفورماتسياسىمەن قامدايدى. بيولوگيا وقۋلىقتارىندا تابيعات دۇنيەسىندەگى تىرشىلىك الەمى العاشقى يادرولى ورگانيزم جانە ناعىز يادرولى ورگانيزم دەپ بولىنەدى. حروموسومانى يادروسىز جالاڭاش پەردەمەن وراعان العاشقى يادرولى ورگانيزم ادەتتە ساقينالى قۇرىلىمعا يە ءبىر حروموسومانى قامتىسا، ال حروموسومانىڭ كلەتكا يادروسىن يادرو پەردەسىمەن ورالعان ناعىز يادرولى ورگانيزمنىڭ سىزىقشا قۇرىلىمدى كوپتەگەن حروموسوماسى قامتىپ جاتادى.

  تىلگە الۋعا تاتيتىنى، اراق اشىتقىسى ادەتتە حروموسومانىڭ قالىپسىزدىعىن زەرتتەۋدەگى ماڭىزدى مودەلى بولىپ، بۇنداعى 3/1 گەن مەن 23 جۇپ حروموسومانىڭ ادامزات گەنى توركىندەس. تان جۇڭجۇن گرۋپپاسى جاراتقان جالاڭ سىزىقشالى حروموسوما اشىتقىسى بولاشاقتاعى كوپتەگەن زەرتتەۋ تۇرلەرى ءۇشىن مودەل ازىرلەپ بەردى. سونىمەن بىرگە، ول ادامزاتتىڭ تەلومەرەلى قابىلەتى مەن كلەتكانىڭ قارتايۋىن زەرتتەۋدى تاجىريبە مودەلىمەن قامدايدى.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
وقىرمان نازارىنا
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار