بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى

اۋا رايى جونىندەگى بولجامنىڭ بارعان سايىن دالمە – ءدال بولىپ باراجاتقانى نەلىكتەن؟

2019.03.27 14:08     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  حالىق تورابى، 3 – ايدىڭ 23 – كۇنى، بەيجيڭ (جاۋ جۋشۋن) «تابيعاتتىڭ ءتىلىن ءبىلۋ قيىن» دەگەن ءتامسىل بار، اۋا رايىن دالمە – ءدال بولجاۋ وڭاي – وسپاق ءىس ەمەس. ال بۇگىنگى تاڭدا، اۋارايى بولجامىنىڭ دۇرىستىق دارەجەسىنىڭ بارعان سايىن جوعارىلاۋىنا ساي، كوپتەگەن ادامدار ساپارعا شىعاردا اۋارايى بولجامىنا قاراۋعا داعدىلانعان. ولاي بولسا اۋارايى بولجامى توڭكەرىسى قالاي پايدا بولعان؟ 3 – ايدىڭ 23 – كۇنى دۇنيە جۇزىلىك اۋا رايى كۇنىندە، جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى اتموسفەرالىق فيزيكانى زەرتتەۋ ورنىنىڭ اكادەميگى زىڭ چيڭسۇن «شىندىقتى عىلمي جولمەن ىزدەۋ لاگەرىندەگى» 200دەن استام وقىتۋشى – وقۋشىلارعا «اتمەسفەرا عىلىمىنىڭ توركىنى، وسىزامانعىسى جانە بولاشاعى»دەگەن تاقىرىپتا عىلىمدى جالپىلاستىرۋ بايانداماسىن جاساپ، «سيفرلى اۋا رايى بولجامى» سىندى وزىق قۇرالدىڭ تاريحى مەن بولاشاعى جايلى تۇسىنىك جاسادى.


  ۇعىسۋعا قاراعاندا، قازىر حالىقارادا اۋا رايىنان الدىن – الا مالىمەت بەرۋدىڭ ونىمدىلىگى 3-1 كۇننەن 7-5 كۇنگە جوعارىلادى. بۇل نەگىزىنەن سيفرلى اۋا رايى بولجامىنىڭ قوسقان ۇلەسى. دۇنيە جۇزىلىك اۋا رايى ۇيىمى سيفرلى اۋا رايى بولجامىن 20 – عاسىرداعى ەڭ ۇلى عىلىم – تەحنيكالىق دامۋدىڭ ءبىرى دەپ سانادى، «تابيعات» جۋرنالى اۋا رايىنان سيفرلى مالىمەتتىڭ دامۋىن دابىراسىز توڭكەرىس دەپ القادى.


  زىڭ چيڭسۇن اكادەميك بىلاي دەدى: وتكەن عاسىردىڭ 60 – جىلدارى، عىلىم – تەحنيكانىڭ دامۋىنا ىلەسە، اۋا رايىن باقىلاۋ جالاڭ پۋنكتتەر ارقىلى باقىلاۋدان اۋا رايى جاساندى سەرىگىنىڭ الىستان اڭعارۋىن قامتىعان بۇكىل جەر شارىندىق باقىلاۋعا وزگەردى، اۋا رايى عىلىمى ۇشقان قۇستاي دامىپ اتمەسفەرا عىلىمىنا اينالدى، اۋا رايى بولجامى دا اۋا رايى قاريتاسىنان تاجىريبەگە سۇيەنىپ بولجام جاساۋدان دامىپ قازىرگى سيفرلى اۋا رايى بولجامىن جاساۋ دارەجەسىنە جەتتى.


  سيفرلى اۋا رايى بولجامى دەگەنىمىز فيزيكا، ماتەماتيكا نازارياسىن نەگىز ەتىپ، ەلەكتروندىق كومپيۋتەر ارقىلى جاسالاتىن وبيەكتيۆ مولشەرلەمەلى بولجام. بۇگىنگى تاڭدا، ءبىرشاما دۇرىس مولشەرلەمەلى سيفرلى اۋا رايى بولجامى ارقىلى اۋا رايىنان بولاتىن اپاتتى دەر كەزىندە مەجەلەۋگە بولادى، بۇل اپاتتان ساقتانۋ، اپاتتىڭ زيانىن ازايتۋ، اپاتتان قۇتقارۋ جاقتارىنان ماڭىزدى ۇلەس قوسىپ، بۇقارانىڭ ءومىرى مەن مال – مۇلكىنىڭ اماندىعىن بارىنشا قورعادى.


  «اۋا رايى بولجامىنىڭ 60 نەشە جىلدىق دامۋ تاريحىنان الىپ ايتقاندا، عىلىم جولى تەگىس ەمەس، تەك قانا باتىلدىق، قايسارلىق بولعاندا عانا، ۇدىرە العا تارتىپ، عىلىمنىڭ شىڭىنا شىعۋعا بولادى». زىڭ چيڭسۇن اكادميك وقۋشىلاردى مۇقيات ۇيرەنۋگە، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ قاجىرلىلىقپەن بەرىلە زەرتتەپ، وي جۇگىرتۋگە شەبەر بولۋداي تاڭداۋلى رۋحىن ساۋلەلەندىرىپ، بولاشاقتا جۇڭگونىڭ عىلىم – تەحنيكا ىستەرىنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسۋعا جىگەرلەندىردى.


  زىڭ چيڭسۇن اكادەميك «جارتىلاي كومەسكى ايىرىمدار ەسەپتەۋ ءتاسىلىن» العاش رەت جاراتىپ، دۇنيە ءجۇزى بويىنشا باستاپقى تەڭدەۋدى تۇڭعىش رەت ءساتتى شەشۋ ارقىلى سيفرلى بولجام جاسادى ءارى سيفرلى اۋ ارايى بولجامىنىڭ ماتەماتيكا، فيزيكا جاعىنداعى نەگىزگى نازارياسىن دامىتىپ، حالىقارالىق سيفرلى اۋا رايى بولجامى نازارياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ بىرىنە اينالدى. ول جاساندى سەرىك ارقىلى اتمەسفەرادا ينفرا قىزىل ساۋلەلىك الىستان اڭعارۋدى زەرتتەۋدە «ەڭ تاماشا ينفورماتسيا قاباتى» جانە ينۆەرسيا ءادىسىن ورتاعا قويدى، بۇل دۇنيە جۇزىندەگى نەگىزگى جاساندى سەرىك ساندى مالىمەتتەرىن ءبىرجاقتىلى ەتۋ جانە قىزمەت وتەۋ ورتالىعى جاعىنان پايدالانىلىپ، ناقتى ۋاقىتتا اۋا رايىنان بولجام جاساۋ مەن قىسقا مەرزىمدىك اۋارايى بولجامىن جاساۋعا قىزمەت ەتتى. ول «مەملەكەتتىڭ ماڭىزدى قارۋى» ەسەپتەلەتىن مەملەكەتتىك ءىرى عىلمي قۇرىلعىنى — جەر شارى جۇيەسىنىڭ سيفرلى ەلىكتەمەلى قۇرىلعىسىن زەرتتەپ جاساۋعا ۇندەۋ تاستادى ءارى قاتىناستى، وسى ارقىلى مەملەكەتتىڭ اپاتتىڭ الدىن الۋ جانە اپاتتىڭ زيانىن ازايتۋ، جەر شارىندىق كليمات وزگەرىسىنە توتەپ بەرۋ، اتمەسفەرالىق ورتانى وڭاۋ قاتارلى ماڭىزدى ماسەلەلەردى شەشۋىنە عىلمي تىرەك ازىرلەدى، جەرشارى جۇيەسى عىلىمىنىڭ تۇرلىشە پاندەرى اراسىنداعى پاندەردىڭ توعىسۋىن جەبەپ، ەلىمىزدىڭ جەرشارى جۇيەسى عىلىمىنىڭ تۇتاس تۇلعالىق جاقتان حالىقارالىق وزىق ورەگە قادام تاستاۋىن جەبەدى.


  ۇعىسۋعا قاراعاندا، سيفرلى اۋا رايى بولجامى نەگىزىندە، ەلىمىز قىسقا مەرزىمدىك كليماتتى مەجەلەۋ جۇيەسىن بىرتىندەپ دامىتتى. زىڭ چيڭسۇن اكادەميك قاتارلى ادامداردىڭ ۇزدىكسىز قۇلشىنۋىندا، 2018 – جىلى بەيجيڭ قالاسىنىڭ حۋايروۋ عىلىم قالاشىعىندا قۇرىلىسىن باستاعان جەر شارى جۇيەسىنىڭ سيفرلى ەلىكتەمەلى قۇرىلعىسى «جەر شارىنداعى قۇبىلىستارعا تالداۋ جاساۋ جوسپارىنا» ماڭىزدى قادام تاستادى، جۇڭگو ءوزى جەر شارى ءۇشىن CT جاساي الاتىن، بۇكىل جەر شارى كليماتى مەن ەكولوگيالىق ورتا وزگەرىسىن زەرتتەپ جانە تۇسپالداي الاتىن بولدى، بۇل ەلىمىزدىڭ جەر شارى جۇيەسى عىلىمىنىڭ تۇتاس تۇلعالىق جاقتان حالىقارالىق وزىق ورەگە قادام تاستاۋىن جەبەدى. اۋدارعان قاۋلا بەيسەن قىزى (پراكتيكانت)


  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار