بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار

حالىق تورابى

تاۋىپ العان كارتچكامەن اقشا شىعارىپ اكەتۋدەن قانداي قىلمىس قالىپتاسادى

    ياڭ شياۋچياڭ

2016.05.25 10:55     كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى

  دەلو جاعدايى

  2012 - جىلى 6 - قازان كۇنى تۇستەن كەيىن ن XX موڭعۇلكۇرە اۋدانى سارقوبى اۋىلىنان باسقا بىرەۋدىڭ سەنىمدىلىك كارتچكاسىن تاۋىپ الىپ، ەرتەسى اۋداندىق اۋىل - قىستاق امانات − قارىز كووپەراتيۆىنىڭ تيجارات زالىنا بارعان سوڭ، دولبارلاي ءجۇرىپ «123456» دەگەن قاراپايىم قۇپيا شيفر ارقىلى 5000 يۋان شىعارىپ الادى. 10 كۇننەن كەيىن كارتچكا يەسى ساقشىعا دەلو مالىمدەيدى، قوعام حاۋىپسىزدىگى ورگاندارى ن XXتى قولعا الىپ، ءالى بۇزىپ - شاشۋعا ۇلگىرمەگەن 2300 يۋاندى امان الىپ قالىپ، يەسىنە تابىستايدى.

  دەلو سيپاتى جونىندە تالاس

  قوعام حاۋىپسىزدىگى ورگاندارى وسى دەلونىڭ سيپاتى جونىندە: ايىپكەر ن XX زاڭسىز يەمدەنۋدى ماقسات ەتىپ، بىرەۋدىڭ 5000 يۋاندىق قوماقتى اقشاسىن ۇرلاپ الدى، ونىڭ بۇل ارەكەتىنەن قىلمىس قالىپتاسادى، - دەگەن پىكىر ۇسىندى. دەلو حالىق پروكۋراتۋرا مەكەمەسىنە وتكىزىپ بەرىلگەن سوڭ، ن XXتىڭ تاۋىپ العان سەنىمدىلىك كارتچكاسى ارقىلى بانكەدەن اقشا شىعارىپ اكەتۋ ارەكەتىنىڭ سيپاتى جونىندە تالاس تۋىلىپ، ۇقساماعان 4 ءتۇرلى پىكىر جارىققا شىقتى: ءبىرىنشى پىكىردەگىلەر ايىپكەردىڭ ارەكەتىن ورىنسىز پايدا تابۋ دەپ قارادى؛ ەكىنشى پىكىردەگىلەر ايىپكەردىڭ ارەكەتىنەن سۇعاناقتىق جاساۋ قىلمىسى قالىپتاسادى دەپ قارادى؛ ءۇشىنشى پىكىردەگىلەر ايىپكەردىڭ ارەكەتىنەن ۇرلىق ىستەۋ قىلمىسى قالىپتاسادى دەپ ەسەپتەدى؛ ءتورتىنشى پىكىردەگىلەر ايىپكەردىڭ ارەكەتىنەن الدامكوستىك قىلمىسى قالىپتاسادى دەپ سانادى.

  باعام جانە تالداۋ

  حالىق سوتى مەكەمەسى ءتورتىنشى پىكىردى قابىلداپ، «ايىپكەر ن XX زاڭسىز يەمدەنۋدى ماقسات ەتىپ، باسقالاردىڭ اتىن جامىلىپ، شىن سىردى جاسىرىپ، ەلدىڭ مال - مۇلكىن الداپ اكەتكەن، سوماسى قوماقتى، قىلمىس قالىپتاسادى» دەپ ەسەپتەدى.

  الدامكوستىك قىلمىسى دەگەندە قازىر اتقارىلىپ وتىرعان «قىلمىستىق ىستەر زاڭىنىڭ» 266 - تارماعىنداعى بەلگىلەمەگە نەگىزدەلگەندە، زاڭسىز يەمدەنۋدى ماقسات ەتىپ، جالعاننان فاكت جاساۋ نەمەسە شىن سىردى جاسىرۋ تاسىلدەرى ارقىلى الەۋمەتتىڭ، جەكەنىڭ ءبىرشاما قوماقتى مال - مۇلىكىن الداپ اكەتۋ ارەكەتى مەڭزەلەدى. مۇنداي قىلمىستا قىلمىس وبيەكتىسى الەۋمەتتىڭ، جەكەنىڭ مال - مۇلكى بولادى، بۇعان كوزگە كورىنەتىن زات، كوزگە كورىنبەيتىن زات تا، تۇراقتى مۇلىك، جىلجىمالى مۇلىك تە كىرەدى؛ بۇل مال - مۇلىك سيپاتىندىق مۇددەگە دە قۇرىلادى. ارەكەت يەسىنىڭ الدامكوستىك ارەكەت جۇرگىزۋى قىلمىس قالىپتاستىرۋدىڭ ءتۇيىنى سانالادى. الدامكوستىك ارەكەت دەگەندە ارەكەت يەسىنىڭ جالعاننان فاكت جاساۋ نەمەسە شىن سىردى جاسىرۋ تاسىلدەرى ارقىلى زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنى مال - مۇلكىن «ءوز ەركىمەن» تاپسىرۋعا شىرعالاۋى مەڭزەلەدى. مۇندا نازار اۋدارالىق 3 ءتۇيىن بار: (1) الداۋ ءتاسىلى نەگىزىنەن ەكى ءتۇرلى بولادى: ءبىر ءتۇرى، جالعاننان فاكت جاساۋ، ياعني ارەكەت يەسى ادەيى وبيەكتيۆ ءومىر سۇرمەيتىن فاكتتى ويدان قۇراپ، زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ سەنىمىنە يە بولادى؛ ەندى ءبىر ءتۇرى، شىن سىردى جاسىرۋ، ياعني ارەكەت يەسى وبيەكتيۆ ءومىر سۇرگەن فاكتتى بۇركەمەلەپ، زيانكەستىككە ۇشىراۋشىعا اعات تانىم تۋدىرادى. (2) الداۋدىڭ ناتيجەسىندە زيانكەستىككە ۇشىراۋشى اعات تانىمعا بوي الدىرىپ، جالعانعا سەنە كەتەدى. (3) ارەكەت يەسى زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ اعات تانىم نەگىزىندە مال - مۇلىك ىڭعايلاۋىنا ساي مال - مۇلىككە يە بولادى. زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ مال - مۇلىك ىڭعايلاۋى، ادەتتە مال - مۇلكىن ارەكەت يەسىنە تىكەلەي بەرۋىندە، سونداي - اق مال - مۇلكىنەن ۋاز كەشۋى نەمەسە ارەكەت يەسىن مال - مۇلىككە يە ەتۋگە ۋاعدا بەرۋى، ت . ب جاقتارىندا بەينەلەنەدى. مىنە، بۇل الدامكوستىك قىلمىسىن باسقا دا مال - مۇلىككە سۇعاناقتىق جاساۋ قىلمىستارىنان پارىقتايتىن شەشۋشى ءتۇيىن.

  الدامكوستىك قىلمىسىنداعى سۇعاناقتىق جاساۋ وبيەكتىسى الەۋمەتتىڭ، جەكەنىڭ مال - مۇلكىنىڭ مەنشىك ۇقىعى بولىپ تابىلادى، مۇنداعى الەۋمەتتىڭ، جەكەنىڭ مال - مۇلكى الدانۋشىنىڭ مەنشىگىنە تاۋەلدەنۋمەن شەكتەلمەيدى، ونى كەيدە الدانۋشى يەلەنگەن بولادى، ارينە، الدانۋشىنىڭ زاڭدى تۇردە يەلەنۋى العى شارت ەتىلۋ كەرەك، ايتپەسە، ادەتتە قىلمىس رەتىندە ءبىر جاقتى ەتىلمەيدى. وبيەكتيۆ جاقتان العاندا، الدامكوستىك قىلمىسىندا جالعاننان فاكت جاساۋ نەمەسە شىن سىردى جاسىرۋ سياقتى الدامشىلىق تاسىلدەر قولدانىلادى، مۇنىمەن مال - مۇلىكتى مەنشىكتەنۋشى نەمەسە يەلەنۋشى تانىم جاقتاعى اعاتتىققا بوي الدىرىپ، كورىنىستە «ءوز ەركىمەن» مال - مۇلكىن الدامكوسكە نەمەسە الدامكوس بەلگىلەگەن ءۇشىنشى ادامعا تاپسىرىپ بەرەدى، الدانۋشىنىڭ مال - مۇلكىن بەرۋى ءوزىنىڭ شىنايى ويى ەمەس، قايتا الدانىپ شىرعاعا ءتۇسىنۋىنىڭ ناتيجەسى.

  بۇل دەلونىڭ وزگەشەلىگىنە كەلسەك، ايىپكەر قولىنداعى بوتەن كارتچكانىڭ قۇپيا شيفرىنىڭ قاراپايىم بولۋىنان پايدالانىپ، ەلدىڭ امانات اقشاسىن شىعارىپ العان، مۇندا باسقالاردىڭ اتىن جامىلىپ، الداۋ جولىمەن بانكەنىڭ سەنىمىنە يە بولعان فاكتورمەن قوسا، باسقالار بىلمەگەن جاعدايدا امانات اقشانى شىعارىپ اكەتكەن جاسىرىن فاكتور دا بار. ۇرلىق دەلوسىنداعى جاسىرىن ۇرلاپ الۋ مەن وسى دەلوداعى ويدان قيىستىرۋ، جاسىرۋ جولىمەن الداپ الۋدىڭ ەكەۋىندە دە مال - مۇلىكتىڭ مەنشىكتەنۋشىسى مەن ساقتاۋشىسىنىڭ «جاعدايدى بىلمەۋى» سىندى ەرەكشەلىك بولعانىمەن، ەكەۋىنىڭ ءمانى ۇقسامايدى. جاسىرىن ۇرلاپ الۋداعى «جاعدايدى بىلمەۋ» دەگەنىمىز ارەكەت يەسى سۋبيەكتيۆ جاقتان «مال - مۇلىكتىڭ مەنشىكتەنۋشىسى، ساقتاۋشىسى ۇرلىق ارەكەتىمدى سەزبەدى» دەپ قاراۋىن مەڭزەيدى، ۇرلىق ارەكەتىنىڭ جالپى بارىسىندا مال - مۇلىكتى مەنشىكتەنۋشى مەن ساقتاۋشىنىڭ قاتىناسۋ، سەلبەسۋ ماسەلەسى ءومىر سۇرمەيتىنى تابيعي. ال ويدان قيىستىرۋ، جاسىرۋ جولىمەن الداپ الۋداعى «جاعدايدى بىلمەۋ» مال - مۇلىكتى مەنشىكتەنۋشى مەن ساقتاۋشىنىڭ اعات تانىم نەگىزىندە ناق جاعدايدى بىلمەۋىن كورسەتەدى، ارەكەت سيپاتىن بىلمەۋگە جاتادى، مال - مۇلىكتىڭ مەنشىكتەنۋشىسى، ساقتاۋشىسى وعان الدامكوستىك ارەكەتى بارىسىندا تىكە قاتىناسادى. مال - مۇلىكتى وتكىزىپ بەرۋ جانە وعان يە بولۋ جاعىنان العاندا، اتالعان قىلمىستاعى الداپ الۋ مال - مۇلىكتى مەنشىكتەنۋشىنىڭ جانە ساقتاۋشىنىڭ اعات تانىمنىڭ جەتەگىندە جالعانعا سەنىپ، ىرىقتى تۇردە ىڭعايلاۋىنىڭ (بەرۋىنىڭ) ناتيجەسى.

  مال - مۇلىك مەنشىك ۇقىعىنا سۇعاناقتىق جاساۋ − مال - مۇلىككە ساياتىن قىلمىستىڭ وزەگى، ال قىلمىس سيپاتىن بەكىتۋدە سۇيەنەتىنىمىز باسقا ەمەس، ءداپ مال - مۇلىككە يە بولۋ ارەكەتى. باسقالاردىڭ امانات كارتچكاسىن تاۋىپ الۋدى ورىنسىز پايداعا يە بولۋ دەپ قاراۋعا بولادى، ءبىراق تاۋىپ الۋ باسقالاردىڭ امانات اقشاسىنا يە بولۋدى كورسەتپەيدى، بۇل تەك باسقالاردىڭ امانات اقشاسىنا ارى قاراي يە بولۋدىڭ العى شارتىنا جاتاتىن ارەكەت. ايىپكەر باسقالاردىڭ امانات اقشاسىنا يە بولۋدان ىلگەرى امانات اقشا بۇكىلدەي بانكەنىڭ مەڭگەرۋىندە، باسقارۋىندا بولعان، ونىڭ باسقالاردىڭ امانات اقشاسىن شىعارىپ الۋى بانكەنىڭ سەنىم ارتىپ، اقشا شىعارىپ بەرۋى ارقىلى جۇزەگە استى، ال بانكەدە امانات اقشانى شىعارىپ بەرۋ جاعىندا ايقىن تانىم بار. بانكە ايىپكەردىڭ شىن سىردى جاسىرىپ، باسقالاردىڭ اتىن جامىلعاندىعىنا اعات تۇجىرىم نەگىزىندە سەنىم ارتقاندىقتان، ونىڭ اقشا الۋ زاڭدى تولىمدىلىعى بار دەپ جاڭىلعان، مۇنداي ارەكەت «ەلدىڭ اتىن جامىلۋ» سىندى تيپتىك الدامكوستىك ارەكەتىنە جاتادى.

  بۇل دەلودا ايىپكەردىڭ الدامشىلىق ءتاسىل قولدانۋىنا بايلانىستى بانكە وبيەكتيۆ تۇرعىدان «ءوز ەركىمەن» اقشا شىعارىپ بەرگەن، مۇنداعى الدانۋشى جاق زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ اقشاسىن زاڭدى تۇردە يەلەپ تۇرعان بانكە، استە باسقالار اتىن مالدانىپ اقشاسىن اكەتكەن الگى زيانكەستىككە ۇشىراۋشى ەمەس. ايىپكەر زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ سالاۋاتىن جامىلىپ، سەنىمدىلىك كارتچكاسىنىڭ يەسىنىڭ ءوزى ەمەستىگى سىندى شىن سىردى جاسىرۋداي الدامشىلىق تاسىلىمەن اقشا الۋ تالونىنا نەمەسە تالوننىڭ ارتىنا زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ اتىن جازۋ ارقىلى اقشانى يەلەنىپ وتىرعان. بانكەنىڭ نازارىندا ايىپكەردى زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ ءوزى ەكەن دەگەن اعات تانىم تۋدىرعاندىقتان، بانكە اقشانى ايىپكەرگە وتكىزىپ بەرگەن. دەمەك، بۇل دەلودا ايىپكەردىڭ باسقالاردىڭ سەنىمدىلىك كارتچكاسىن الداپ الۋ ارەكەتى الدامكوستىك قىلمىسىنىڭ سۋبيەكتيۆ جانە وبيەكتيۆ تۇرعىداعى قالىپتاسۋىنىڭ نەگىزگى شارتىنا ۇيلەسەدى، سوندىقتان الدامكوستىك قىلمىسى بويىنشا ايىپكەردىڭ قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىگىن قۋزاستىرۋ كەرەك.

  ارينە، دەلودا زيانكەستىككە ۇشىراۋشى (اقشا جوعالتۋشى) قۇپيا شيفردى تىم قاراپايىم بەلگىلەگەندىكتەن، ايىپكەر قىلمىستىق ارەكەتىن بۇكىلدەي جۇزەگە اسىرىپ تىنعان. ەگەر ايىپكەردىڭ تاۋىپ العانى نەسيە كارتچكاسى بولسا، ونىڭ ارەكەتى نەسيە كارتچكاسى الدامكوستىگىنە جاتادى، بۇل جونىندە زاڭدا ايقىن بەلگىلەمە بار، بۇل ارادا قايتالاي ايتىپ وتىرمايمىز.

  اۋدارعان: وركەن اقبەردى ۇلى
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.