بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى

«شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ ءتىل - جازۋ قىزمەت ەرەجەسى»

2017.10.20 14:45     كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى

(شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق 8 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتاي−ى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ 4 - ماجىلىسىندە 1993 - جىلى 25 - قىركۇيەك كۇنى ماقۇلداندى. شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق 9 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتاي−ى تۇراقتى كوميتەتى 30 - ءماجىلىسىنىڭ «<شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ ءتىل - جازۋ قىزمەت ەرەجەسىنە> وزگەرىس ەنگىزۋ جونىندەگى قارارىنا» ساي 2002 - جىلى 20 - قىركۇيەك كۇنى وزگەرتىلدى، شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق 12 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ 18 - ماجىلىسىندە 2015 - جىلى 21 - قىركۇيەك كۇنى وزگەرىس ەنگىزىلدى)

ءبىرىنشى تاراۋ جالپى ەرەجە

1 - تارماق بۇل ەرەجە مەملەكەتتە ورتاق قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ مەن از ۇلتتاردىڭ ءتىل - جازۋىن ارناعا ءتۇسىرۋ، ولشەمدەندىرۋ جانە ونىڭ اقاۋسىز دامۋىن ىلگەرىلەتۋ، مەملەكەتتە ورتاق قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى بار كۇشپەن جالپىلاستىرۋ، از ۇلتتاردىڭ ءتىل - جازۋىن عىلمي قورعاۋ، مەملەكەتتە ورتاق قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ مەن از ۇلتتار ءتىل - جازۋىنىڭ قوعامدىق ومىردەگى رولىن ءتىپتى دە جاقسى ساۋلەلەندىرۋ ءۇشىن، «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق تەرريتوريالى اۆتونوميا زاڭىنا»، «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتە ورتاق قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ زاڭىنا» جانە قاتىستى زاڭدارعا، زاڭ - ەرەجەلەرگە ساي، اۆتونوميالى رايونىمىزدىڭ ناقتى جاعدايىنا ۇشتاستىرىلىپ جاسالدى.

2 - تارماق ءتىل - جازۋ قىزمەتىندە ءار ۇلتتىڭ ءتىل - جازۋىنىڭ تەرەزەسى تەڭ بولۋ پرينسيبىندە تاباندى بولىپ، ۇلتتاردىڭ ءوز ءتىل - جازۋىن قولدانۋ جانە دامىتۋ ەركىندىگىن قامتاماسىز ەتىپ، ۇلتتاردىڭ ءتىل - جازۋىن ءوزارا ۇيرەنۋىن دارىپتەپ جانە وعان شابىت بەرىپ، ءتىل - جازۋدى اۆتونوميالى رايونىمىزدىڭ ساياسي، ەكونوميكا، مادەنيەت، قوعامدىق ىستەرىنىڭ جان - جاقتى دامۋىنا ءتىپتى دە تاماشا قىزمەت ەتتىرىپ، ۇلتتاردىڭ ىنتىماعىن، العاباسارلىعىن جانە بىرگە گۇلدەنىپ - كوركەيۋىن جەبەۋ كەرەك.

ءتىل - جازۋدى قولدانۋ مەملەكەتتىڭ يەلىك ۇقىعى مەن ۇلتتاردىڭ ابىرويىن قورعاۋعا ءتيىمدى بولۋى، مەملەكەتتىڭ تۇتاستىعى مەن ۇلتتار ىنتىماعىنا ءتيىمدى بولۋى، سوتسياليستىك زاتتىق وركەنيەت قۇرىلىسىنا، رۋحاني وركەنيەت قۇرىلىسىنا، ساياسي وركەنيەت قۇرىلىسىنا، قوعامدىق وركەنيەت قۇرىلىسىنا جانە ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىنا ءتيىمدى بولۋى كەرەك.

3 - تارماق ۇلتتار ءتىل - جازۋىن قولدانۋدى باسقارۋ جانە ول جونىنەن عىلمي زەرتتەۋ كۇشەيتىلىپ، ۇلتتار ءتىل - جازۋىن ارناعا ءتۇسىرۋ جەبەلەدى.

جازۋدى رەفورمالاۋدا جانە كەمەلدەندىرۋدە، ءتىلدىڭ دامۋ زاڭدىلىعىنا بويسۇنىپ، ءوز ۇلتىنداعى كوپ ساندى جۇرتشىلىعىنىڭ تىلەگىنە قۇرمەت ەتىپ، سالماقتىلىقپەن، بايىپپەن جۇمىس ىستەۋى كەرەك.

4 - تارماق جازۋى نەمەسە ورتاق قولدانىلاتىن جازۋى جوق ۇلتتار جونىنەن، سول ۇلتتىڭ دامۋىنا، گۇلدەنىپ - كوركەيۋىنە جانە ەرىكتى تالعامىنا ءتيىمدى بولۋ پرينسيبى بويىنشا، ولاردىڭ جازۋ ماسەلەسى سالماقتىلىقپەن، بايىپپەن ءبىر جاقتى ەتىلەدى. باسقا ۇلتتىڭ جازۋىن قولدانعان بولسا، سول ۇلتتىڭ ەركىنە قۇرمەت ەتىپ، سول بويىنشا تۇراقتاندىرۋ كەرەك.

5 - تارماق اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتىنىڭ ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەتىن باسقارۋ قۇرىلىمى ءوز اكىمشىلىك وڭىرىندەگى ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما باسقارۋ قىزمەتىنە جاۋاپتى بولادى.

اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتىنىڭ وقۋ - اعارتۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، مادەنيەت، ساياحات، ونەركاسىپ - ساۋدا اكىمشىلىك باسقارۋ، قاتىناس - تاسىمال، ەكونوميكا جانە ينفورماتسيالاندىرۋ، اقپارات - باسپا ءسوز - راديو - كينو - تەلەۆيزيا، ادام كۇشى بايلىعى جانە قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ سياقتى تاراۋلارى وزدەرىنىڭ مىندەت كولەمىندە ءتىل - جازۋ جاعىنداعى قاتىستى قىزمەتتەرگە جاۋاپتى بولادى.

6 - تارماق ازاماتتار مەملەكەت پەن اۆتونوميالى رايوننىڭ ءتىل - جازۋ قولدانۋ جونىندەگى قاتىستى بەلگىلەمەلەرىنە سانالى بويسۇنىپ، مەملەكەت پەن اۆتونوميالى رايوننىڭ ءتىل - جازۋعا قاتىستى نورمالارى مەن ولشەمدەرىنە قايشى ارەكەتتەردى باقىلاۋعا، وعان سىن ايتۋعا جانە ونى اشكەرەلەۋگە ۇقىقتى. ءتىل - جازۋ باسقارۋ قۇرىلىمى نەمەسە باسقا دا قاتىستى تاراۋلار دەر كەزىندە تەكسەرىپ ءبىر جاقتى ەتىپ، وعان جاۋاپ قايتارۋى كەرەك.

7 - تارماق ءار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتى ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەتىنە باسشىلىقتى كۇشەيتىپ، ۇكىمەت جەتەكشىلىك ەتۋ، باسقارۋشى تاراۋ ءبىر تۇتاس ورنالاستىرۋ، قاتىستى تاراۋلار قولداۋ، قوعام قاتىسۋ سىندى قىزمەت مەحانيزمىن ورناتۋ كەرەك.

اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتى ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەت قاراجاتىن قامتاماسىز ەتۋى كەرەك.

ءار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتى ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەتىندە ناتيجەسى كورنەكتى بولعان ورىنداردى جانە جەكەلەردى ماداقتايدى جانە سيلايدى.

ەكىنشى تاراۋ ءتىل - جازۋدى قولدانۋ جانە باسقارۋ

8 - تارماق اۆتونوميالى رايوننىڭ اۆتونوميا ورگاندارى قىزمەت مىندەتىن اتقارعاندا، مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى، ۇيعۇر ءتىل - جازۋىن تەڭ قولدانۋ كەرەك؛ قاجەتكە قاراي باسقا ۇلتتاردىڭ ءتىل - جازۋىن دا قولدانسا دا بولادى. اۆتونوميالى وبلىستاردىڭ، اۆتونوميالى اۋدانداردىڭ اۆتونوميا ورگاندارى قىزمەت مىندەتىن اتقارعاندا، مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى، ۇلتتىق تەرريتوريالىق اۆتونوميا اتقارىپ وتىرعان ۇلتتىڭ ءتىل - جازۋىن تەڭ قولدانۋى كەرەك. قاجەتكە قاراي سول جەردە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن باسقا ۇلتتاردىڭ ءتىل - جازۋىن قولدانسا دا بولادى. بىرنەشە ءتىل - جازۋدى تەڭ قولدانىپ قىزمەت مىندەتىن اتقاراتىن بولسا، ۇلتتىق تەرريتوريالىق اۆتونوميا اتقارىپ وتىرعان ۇلتتىڭ ءتىل - جازۋىن نەگىز ەتسە بولادى.

قىزمەت مىندەتىن اتقارعاندا، از ۇلتتىڭ ءتىل - جازۋى مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋمەن ۇقساس كۇشكە يە بولادى.

9 - تارماق اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتىنىڭ ءتىل - جازۋ باسقارۋ قۇرىلىمى ءتىل - جازۋدىڭ قوعامداعى قولدانىلۋىن باسقارۋدى كۇشەيتىپ، زاڭ اتقارۋ قىزمەتىنىڭ تەبىنىن ۇدەتىپ، باسقارۋ مەن قىزمەت وتەۋ ورەسىن ءوسىرۋ كەرەك.

10 - تارماق اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتىنىڭ ءتىل - جازۋ باسقارۋ قۇرىلىمى مەكتەپتەردە، ورگانداردا، مادەنيەت، اقپارات - باسپا ءسوز - راديو - كينو - تەلەۆيزيا جانە الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ كاسىپ سالالارىندا مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ مەن از ۇلتتاردىڭ ءتىل - جازۋىن ولشەمدى قولدانۋدى باقىلاۋدى، تەكسەرۋدى ءتۇيىندى تۇردە كۇشەيتۋى كەرەك.

اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتىنىڭ ءتىل - جازۋ باسقارۋ قۇرىلىمى وقۋ - اعارتۋ باسقارۋ تاراۋىمەن بىرگە مەكتەپتەردە ءتىل - جازۋ قىزمەتىنە جەتەكشىلىك ەتىپ، وقىتۋشىلار مەن وقۋشىلاردىڭ ءتىل - جازۋدى ولشەمدى قولدانۋ قابىلەتىن جوعارىلاتادى.

11 - تارماق مىناداي جايتتەردىڭ بىرىندە مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ولشەمدى ءتىل - جازۋ مەن از ۇلت ءتىل - جازۋىن تەڭ قولدانۋ؛ جازۋ ءتۇسى، ءارىپ ۇلگىسى، ۇلكەن - كىشىلىگى، ورنالاستىرۋ ءتاسىلى سياقتىلارعا قولدانىلاتىن ءارىپ ولشەمىن اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ قاتىستى بەلگىلەمەسى بويىنشا اتقارۋ كەرەك:

(1) مەكەمەنىڭ اتىنا، ماڭدايشالىعىنا، تاڭباسىنا، كۋالىگىنە، ۇكىمەت حۇجاتىنا جانە مەكەمەنىڭ اتى باسىلعان ءىس قاعازىندا، كانۆەرتتە؛

(2) الەۋمەتتىك ورىنداردىڭ، الەۋمەتتىك قۇرىلعىلاردىڭ، سونداي - اق الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ كاسىپ سالالارىنىڭ جازۋ جازىلاتىن بەلگى تاقتايىنا، جارنامالارعا، حابارلاندىرۋلارعا، كورسەتپە تاقتاعا، ۇگىت ۇراندارىنا؛

(3) اۆتوكولىكتەرگە جازىلاتىن ورىن اتىنا، حاۋىپسىزدىك ەسكەرتپەلەرگە، ت. ب؛

(4) اۆتونوميالى رايونىمىزدا وندىرىلگەن ءارى اۆتونوميالى رايونىمىزدا ساتىلاتىن تاراۋلاردىڭ اتىنا، قورابىنا، تۇسىندىرمەسىنە، ت. ب.

12 - تارماق ورىننىڭ اتى، بەلگى تاقتاي، جارناما، حابارلاندىرۋ جانە كورسەتپە تاقتا شەتەل جازۋىمەن جازىلاتىن بولسا، ارناعا تۇسىرىلگەن مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى، از ۇلت ءتىل - جازۋىن تەڭ قولدانۋ كەرەك.

13 - تارماق ازاماتتاردىڭ، زاڭدىق تۇلعانىڭ، باسقا دا ۇيىمنىڭ ورتاق بويسۇنۋعا ءتيىستى مەملەكەت ورگانى شىعارعان ولشەمدى حۇجاتقا مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ مەن از ۇلت ءتىل - جازۋىن تەڭ قولدانۋ كەرەك.

14 - تارماق ورگاندار، ۇيىمدار، كاسىپورىندار مەن ءىسورىندارى ءماجىلىس اشقاندا، ءماجىلىس ماتەريالى بەرىلەتىن جانە جارىسپا اۋدارما ورنالاستىرىلاتىن بولسا، ماجىلىسكە قاتىناسۋشىلاردىڭ جاعدايىنا قاراي مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى، از ۇلت ءتىل - جازۋىن تەڭ قولدانۋ كەرەك؛ ءماجىلىس بەلگىسى، ءماجىلىس ماڭدايشالىعى سياقتىلاردىڭ جازۋ ولشەمى وسى ەرەجەدەگى قاتىستى بەلگىلەمە بويىنشا اتقارىلادى.

15 - تارماق ورگاندار، ۇيىمدار، كاسىپورىندار مەن ءىسورىندارى وقۋشى، قىزمەتشى قابىلداعاندا جانە تەحنيكالىق ەمتيحان العاندا، كاسىپتىك تەحنيكالىق اتاق باعالاعاندا، مىندەت، دارەجە وسىرگەندە ەمتيحان تاپسىرۋعا ءتيىستى ادامنىڭ نەمەسە قاتىناسقان ادامنىڭ احۋالىنا قاراي، مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ مەن از ۇلت ءتىل - جازۋىنداعى ەمتيحان قاعازىن، ماتەريال، ت. ب ازىرلەيدى، ەمتيحان تاپسىراتىن ادام نەمەسە قاتىناسقان ادام ونىڭ ىشىندەگى ءبىر ءتۇرلى ءتىل - جازۋدى ەرىكتى تاڭداۋىنا بولادى. مەملەكەتتىڭ نەمەسە اۆتونوميالى رايوننىڭ ايىرىم بەلگىلەمەسى بولسا، مۇنىڭ سىرتىندا.

16 - تارماق ءار ۇلت ازاماتتارى ءوز ۇلتىنىڭ ءتىل - جازۋىمەن ارىز - شاعىم بەرۋگە ۇقىقتى.

حالىق سوتى مەكەمەسى، حالىق پروكۋراتۋراسى از ۇلتتار شوعىرلى قونىستانعان نەمەسە كوپ ۇلت بىرگە قونىستانعان رايونداردا دەلونى سول جەردە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋمەن ىستەۋى، سول جەردە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى تولىق بىلمەيتىن ارىز - شاعىم ايتۋشىعا اۋدارماشى ورنالاستىرۋى كەرەك.

حالىق سوتى مەكەمەسى، حالىق پروكۋراتۋراسى زاڭدىق حۇجاتتاردى سول جەردە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءبىر ءتۇرلى نەمەسە بىرنەشە ءتۇرلى ءتىل - جازۋدا شىعارۋى كەرەك.

17 - تارماق ءار دارەجەلى مەملەكەت ورگانى، ادىلەت ورگانى، حالىقتىق ۇيىم ازاماتتاردان كەلگەن حاتتاردى ءبىر جاقتى ەتۋدە، ارىز - تالاپ ايتا كەلگەندەردى قابىلداعاندا جانە باسقا دا ۇكىمەت جۇمىسىن بىتىرگەندە ارىز - تالاپ ايتا كەلگەندەر انىق بىلەتىن تىلمەن جاۋاپ قايتارۋى نەمەسە ولارعا اۋدارماشى ورنالاستىرۋى كەرەك؛ قىزمەتكەرلەردىڭ ارىز - تالاپ ايتا كەلگەندەردىڭ ءتىل - جازۋعا قانىق ەمەستىگىن سىلتاۋراتىپ قىزمەت وتەۋدەن باس تارتۋىنا نەمەسە سوزاقتاتۋىنا بولمايدى.

18 - تارماق ءار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتى از ۇلت ءتىل جازۋىنداعى وقۋ - اعارتۋ، عىلىم - تەحنيكا، مادەنيەت، اقپارات - باسپا ءسوز - راديو - كينو - تەلەۆيزيا، اۋدارىپ جاساۋ، تور، بايىرعى كىتاپتاردى رەتتەۋ سياقتى ىستەردىڭ دامۋىن جەبەۋى كەرەك. وقىتۋدا، راديودا، كونسەرت نومىرلەرىن قويۋدا، وقۋلىق، گازەت - جۋرنال، كىتاپ شىعارۋدا، كينودا، تەلەۆيزيادا، توردا ولشەمدى ءتىل - جازۋدى قولدانۋ كەرەك.

19 - تارماق ءار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتى از ۇلت عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنىڭ، ادەبيەت - كوركەمونەر قىزمەتكەرلەرىنىڭ ءوز ۇلتىنىڭ ءتىل - جازۋىندا عىلمي زەرتتەۋمەن، جاسامپازدىق، تاپقىرلىقپەن، ديسسەرتاتسيا، شىعارما جازۋمەن، ادەبيەت - كوركەمونەر جاسامپازدىعىمەن شۇعىلدانۋىن جانە كونسەرت نومىرلەرىن قويۋىن قامتاماسىز ەتۋى كەرەك.

20 - تارماق پوچتا، فينانس سياقتى تاراۋلار از ۇلت جازۋىمەن جازىلعان پوچتا جولدامالارىن قابىلداۋ، جەتكىزۋ، زات جونەلتۋ جانە سەنىمدى قارىز، امانات اقشا قويۋ سياقتى قىزمەتتەردى تىڭعىلىقتى ىستەۋى كەرەك.

21 - تارماق اۋدارۋ، جارناما تاقتاسىن جاساۋ جۇمىسىمەن شۇعىلداناتىن كاسىپورىندار مەملەكەت پەن اۆتونوميالى رايوننىڭ ءتىل - جازۋعا قاتىستى بەلگىلەمەلەرىن اتقارىپ، سول جەردەگى ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەتىن باسقاراتىن قۇرىلىمنىڭ باقىلاۋىن، باسقارۋىن قابىلداۋى كەرەك.

ءۇشىنشى تاراۋ ءتىل - جازۋ ۇيرەنۋ جانە اۋدارۋ

22 - تارماق ءار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتى ۇلتتاردى ءوزارا ءتىل - جازۋ ۇيرەنۋگە تاربيەلەۋى جانە شابىت بەرۋى كەرەك. حانزۋ ازاماتتارى ءوزى تۇرعان جەردەگى از ۇلتتاردىڭ ءتىل - جازۋىن بەلسەنە ۇيرەنۋى كەرەك. از ۇلت ازاماتتارى ءوز ۇلتىنىڭ ءتىل - جازۋىن ۇيرەنۋمەن جانە قولدانۋمەن قوسا، مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى ۇيرەنۋى جانە قولدانۋى كەرەك.

ءار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتى شارت - جاعداي ازىرلەپ، از ۇلت ازاماتتارىنىڭ مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى ۇيرەنۋىن، قولدانۋىن قولداپ، از ۇلتتاردىڭ قوعامدىق ىستەرگە ارالاسۋ قابىلەتىن ءوسىرۋى كەرەك.

23 - تارماق ءار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتى شارالار قولدانىپ، «قوس ءتىل» وقۋ - اعارتۋىن كۇشەيتىپ، «قوس ءتىلدى» دارىندىلاردى باۋلۋى كەرەك. قاتىستى تاراۋلار شارالار قولدانىپ، نەگىزگى ساتى كادرلارىنىڭ، جاڭادان قابىلدانعان ۇكىمەت قىزمەتكەرلەرىنىڭ، الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ كاسىپ سالاسىنداعى قاتىستى ادامداردىڭ جانە ورتا جاستاعى، جاس ەگىنشى - مالشىلاردىڭ «قوس ءتىل» ۇيرەنۋىن كۇشەيتۋى كەرەك.

24 - تارماق وقۋ - اعارتۋ باسقارۋ تاراۋى «قوس ءتىل» وقۋ - اعارتۋىن بار كۇشپەن جالپىلاستىرۋى كەرەك.

وقۋعا ءتۇسۋ الدىنداعى جانە ورتا، باستاۋىش مەكتەپ «قوس ءتىل» وقۋ - اعارتۋىندا مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ مەن از ۇلت ءتىل - جازۋىن قاتار قولدانۋدان بۇلجىماي، اۆتونوميالى رايوننىڭ «قوس ءتىل» وقۋ - اعارتۋ ساباعىن ورنالاستىرۋ جوباسى مەن ءارقايسى ءپان ساباق ولشەمىن قاتاڭ اتقارۋ كەرەك. مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدى تامامداپ بولعان از ۇلت وقۋشىلارى مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى نەگىزىنەن يگەرۋى جانە قولدانۋى كەرەك.

جوعارى وقۋ ورىندارى مەن ورتا تەحنيكۋمدار ءونىمدى شارالار قولدانىپ، «قوس ءتىلدى» دارىندىلاردى باۋلۋى كەرەك.

25 - تارماق از ۇلتتار شوعىرلى قونىستانعان جەرلەردەگى مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋمەن ساباق وتەتىن ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەر سول جەردە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن از ۇلت ءتىل - جازۋىندا لايىقتى ساباق ورنالاستىرسا بولادى.

26 - تارماق از ۇلت وقۋشىلارىنىڭ مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدا ساباق وتەتىن ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەردە وقۋىنا بولادى، حانزۋ وقۋشىلاردىڭ از ۇلت ءتىل - جازۋىندا ساباق وتەتىن ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەردە وقۋىنا دا بولادى، مەكتەپ قابىلداۋى كەرەك.

27 - تارماق قاتىناس، دەنساۋلىق ساقتاۋ، ونەركاسىپ - ساۋدا، ادام كۇشى بايلىعى جانە قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ، باجى، قوعام حاۋىپسىزدىگى، ساۋدا، پوچتا، حابارلاسۋ، فينانس سياقتى تەرەزەلىك قىزمەت وتەۋ تاراۋلارى قىزمەتكەرلەرىن «قوس تىلدە» تاربيەلەپ، ولارعا سول جەردە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىلدى يگەرتىپ ءارى قولدانتىپ، ءار ۇلت ازاماتتارىنا قىزمەت وتەۋى كەرەك.

28 - تارماق ءار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتى اۋدارما قىزمەتى مەحانيزمى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، اۋدارما قىزمەتىنە كۇشتى ءبىر تۇتاس ورنالاستىرىپ، اۋدارما جونىنەن ساپالى قىزمەت وتەۋى كەرەك.

ورگاندار، ۇيىمدار، كاسىپورىندار مەن ءىسورىندارى از ۇلت ءتىل - جازۋىنا اۋدارۋ قىزمەتىنە ءمان بەرىپ جانە ونى كۇشەيتىپ، اۋدارماشىلار قوسىنى قۇرىلىسىن نىعايتىپ، اۋدارماشىلاردى دايىنداپ، اۋدارما قىزمەتىنىڭ ورەسىن ءوسىرۋى كەرەك.

از ۇلتتار ءبىرشاما شوعىرلانعان اۋىلدار (قالاشىقتار)، ءمالى ءىس باسقارمالارى كەمىندە بىردەن ارناۋلى نەمەسە قوسىمشا مىندەتتى اۋدارماشى قويۋى كەرەك.

29 - تارماق از ۇلت ءتىل - جازۋىنداعى كىتاپتاردى، كينو - تەلەۆيزيا تۋىندىلارىن جانە مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋداعى، شەتەل تىلىندەگى كىتاپتاردى جانە كينو - تەلەۆيزيا تۋىندىلارىن اۋدارۋ قىزمەتىن كۇشەيتىپ، اۆتونوميالى رايونىمىزدىڭ عىلىم - تەحنيكا جانە مادەنيەت اۋىس - كۇيىسىن جەبەۋ كەرەك.

30 - تارماق از ۇلت ءتىل - جازۋىن جۇمىستىق ءتىل ەتەتىن ديكتورلار، جۇرگىزۋشىلەر، كينو - تەلەۆيزيا، تەاتر اكتەرلەرى، وقىتۋشىلار، رەداكتورلار مەن اۋدارماشىلار، ت. ب قاتىستى ادامدار اۆتونوميالى رايون بەلگىلەگەن ءتىل - جازۋ دارەجە ولشەمىنە جەتۋى كەرەك. ولشەمگە جەتپەگەندەرىن تاربيەلەۋ كەرەك.

31 - تارماق ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەتىن باسقارۋ قۇرىلىمى، وقۋ - اعارتۋ باسقارۋ تاراۋى ءتۇرلى فورمالاردى قولدانىپ، از ۇلت ءتىل - جازۋ اۋدارماشىلارىن، رەداكتورلارىن، وقىتۋشىلارىن، عىلمي زەرتتەۋشىلەرىن جانە باسقارۋشى كادرلارىن بەلسەنە تاربيەلەۋى كەرەك.

32 - تارماق از ۇلت ءتىل - جازۋ اۋدارما قىزمەتكەرلەرىنىڭ مەملەكەت پەن اۆتونوميالى رايوننىڭ قاتىستى بەلگىلەمەلەرىنە ساي، كاسىپتىك تەحنيكالىق اتاعى باعالانىپ، كاسىپتىك تەحنيكالىق قىزمەتكەرلەر مامىلەسىنەن يگىلىكتەنەدى.

ءتورتىنشى تاراۋ ءتىل - جازۋدى عىلمي زەرتتەۋ جانە ارناعا ءتۇسىرۋ

33 - تارماق ءار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتى جانە قاتىستى تاراۋلار مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى بار كۇشپەن جالپىلاستىرۋى جانە ارناعا ءتۇسىرۋى كەرەك.

مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ مەملەكەتتىك نورماعا جانە ولشەمگە ۇيلەسۋى كەرەك. كۇردەلى ارىپتەردى، ماعىناسى ۇقساس، تۇلعاسى باسقاشا ارىپتەردى الباتى قولدانۋعا، ارىپتەردى الباتى قاراپايىمداستىرىپ جاساۋعا بولمايدى.

34 - تارماق ورگاندار، ۇيىمدار، كاسىپورىندار مەن ءىسورىندارى اۆتونوميالى رايوندىق ءتىل - جازۋ باسقارۋ قۇرىلىمى بەكىتكەن ءارى جاريالاعان جازىلىم ەرەجەسىن، ايتىلىم ەرەجەسىن، اتاۋ - تەرميندەردى، كىسى اتتارىن، جەر - سۋ اتتارىن قولدانۋدا ءتىل - جازۋعا قاتىستى بەلگىلەمەلەر اتقارىلادى.

از ۇلت تىلىندەگى كىسى اتتارىنىڭ، جەر - سۋ اتتارىنىڭ مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن تىلدە جازىلۋى اۆتونوميالى رايوننىڭ قاتىستى بەلگىلەمەسى بويىنشا بولادى.

35 - تارماق اۆتونوميالى رايوندىق ءتىل - جازۋ باسقارۋ قۇرىلىمى از ۇلت ءتىل - جازۋىنداعى نەگىزدىك نازاريالار، قولدانبالى نازاريالار، سونداي - اق توراپ ءتىل - جازۋ جانە كومپيۋتەر جۇمساق بولشەك ينفورماتسيالارىن ءبىر جاقتى ەتۋ تەحنيكاسى جونىندەگى عىلمي زەرتتەۋدى كۇشەيتىپ، از ۇلت ءتىل - جازۋىنداعى ادەبي ءتىل، جازىلىم ەرەجە، ايتىلىم ەرەجەسى سياقتى جاقتارداعى بەلگىلەمەلەردى جاساپ جانە كەمەلدەندىرىپ، از ۇلت ءتىل - جازۋىن سوزدىك قۇراستىرۋدى كۇشەيتىپ، از ۇلت ءتىل - جازۋىن ينفورماتسيالاندىرۋ دارەجەسىن جانە ونى قوعامدا قولدانۋ قابىلەتىن ءوسىرۋى كەرەك.

اۆتونوميالى رايوندىق ۇلت تىلىندەگى اتاۋ - تەرميندەردى ارناعا ءتۇسىرۋ، بەكىتۋ القاسى تىلدەردىڭ، پاندەردىڭ كاسىپتەردىڭ ەرەكشەلىگىنە جانە ءىس جۇزىندىك قاجەتىنە ساي، بولەك - بولەك ارناۋلى گرۋپپا قۇرىپ، از ۇلت تىلىندەگى اتاۋ - تەرميندەردى زەرتتەۋ جانە ارناعا ءتۇسىرىپ بەكىتۋ قىزمەتىن ورىستەتىپ، بەكىتىپ ارناعا تۇسىرىلگەن از ۇلت ءتىل - جازۋىندا اتاۋ - تەرميندەردى دەر كەزىندە جاريالاۋ كەرەك.

بەسىنشى تاراۋ زاڭدىق جاۋاپكەرلىك

36 - تارماق ورگاندار، ۇيىمدار، ءىسورىندارى وسى ەرەجەدە بەلگىلەنگەن ءتىل - جازۋ قولدانۋعا قايشىلىق جاساسا، اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتىنىڭ ءتىل - جازۋ باسقارۋ قۇرىلىمى ولاردى شەكتى مەرزىمدە تۇزەتۋگە بۇيىرادى؛ ۋاقىتى وتسە دە تۇزەتپەسە حابارلاندىرۋ شىعارىپ سىندايدى ءارى نەگىزگى جاۋاپتى ادامىنىڭ جانە تىكە جاۋاپكەرلىگى بار ادامىنىڭ زاڭ بويىنشا جاۋاپكەرلىگى قۋزاستىرىلادى.

37 - تارماق كاسىپورىندار وسى ەرەجەدە بەلگىلەنگەن ءتىل - جازۋ قولدانۋعا قايشىلىق جاساسا، اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتىنىڭ ءتىل - جازۋ باسقارۋ قۇرىلىمى شەكتى مەرزىمدە تۇزەتۋگە بۇيىرادى؛ ۋاقىتى وتسە دە تۇزەتپەسە، حابارلاندىرۋ شىعارىپ سىندايدى ءارى 500 يۋاننان جوعارى، 5000 يۋاننان تومەن ايىپ قوسا سالادى.

38 - تارماق ءتىل - جازۋ اۋدارماشىلىعىمەن، جارناما تاقتاسىن جاساۋ جۇمىسىمەن شۇعىلداناتىن كاسىپورىندار وسى ەرەجەدەگى بەلگىلەمەگە قايشىلىق جاساسا، اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتىنىڭ ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەتىن باسقارۋ قۇرىلىمى ەسكەرتۋ بەرەدى ءارى شەكتى مەرزىمدە تۇزەتۋگە بۇيىرادى؛ ۋاقىتى وتسە دە تۇزەتپەسە، حابارلاندىرۋ شىعارىپ سىندايدى ءارى 0001 يۋاننان جوعارى، 01 مىڭ يۋاننان تومەن ايىپ سالادى، زاڭعا قايشى تابىسى بولسا، زاڭعا قايشى تابىسى زاڭ بويىنشا تاركىلەنەدى؛ كۇناسى اۋىر بولسا، قاتىستى تاراۋ ءوندىرىستى، كاسىپتى توقتاتۋعا بۇيىرادى، قاتىستى رۇقسات كۋالىكتەرى كۇشىنەن قالدىرىلادى نەمەسە ۋاقىتشا ۇستاپ قالىنادى.

39 - تارماق ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەتىن باسقارۋ قۇرىلىمىنداعى قىزمەتكەرلەردىڭ زاڭ بويىنشا ۇكىمەت جۇمىسىن اتقارۋىنا كەدەرگى بولسا، كەسە كولدەنەڭ بولسا، قوعام حاۋىپسىزدىگى ورگانى «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قوعام اماندىعىن باسقارۋ جازا زاڭىنداعى» بەلگىلەمەلەرگە ساي اكىمشىلىك جازا قولدانادى؛ قىلمىسقا تولعاندارىنىڭ قىلمىستىق ىستەر جاۋاپكەرلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.

40 - تارماق زاڭعا قايشى ارەكەتتە بولعان ادام اكىمشىلىك جازا ۇيعارىمىن اتقارماسا، جازا ۇيعارىمىن شىعارعان ورگان حالىق سوتى مەكەمەسىنە كۇشتەپ اتقارتۋدى ءوتىنىش ەتسە بولادى.

41 - تارماق ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەتىن باسقارۋ قۇرىلىمى، ۇكىمەتتىڭ باسقا دا قاتىستى تاراۋلارى جانە ونىڭ قىزمەتكەرلەرى قىزمەت ۇقىعىنان الباتى پايدالانىپ، قىزمەتىنە نەمقۇرايدى قاراپ، بەتكە قاراپ جولدان تايسا، ول قاراستى ورىن نەمەسە جوعارى دارەجەلى ورگان تۇزەتۋگە بۇيىرادى؛ نەگىزگى جاۋاپتى ادام مەن تىكە جاۋاپكەرلىگى بارلارعا زاڭ بويىنشا شارا كورىلەدى؛ قىلمىسقا تولعاندارىنىڭ قىلمىستىق ىستەر جاۋاپكەرلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.

42 - تارماق وسى ەرەجەدەگى بەلگىلەمەگە قايشىلىق جاساپ زاڭدىق جاۋاپكەرلىك ارقالاۋعا ءتيىستى باسقا دا ارەكەتتەر قاتىستى زاڭدارداعى، زاڭ - ەرەجەلەردەگى بەلگىلەمەلەر بويىنشا اتقارىلادى.

التىنشى تاراۋ قوسىمشا ەرەجە

43 - تارماق بۇل ەرەجە 2015 - جىلى 1 - جەلتوقساننان باستاپ اتقارىلادى.

(اۋدارماسىن اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتى كەڭسەسىنىڭ زاڭ - ەرەجەلەر اۋدارماسىن قاراپ بەكىتۋ گرۋپپاسى قاراپ بەكىتتى)
(ءتاڭىرتاۋ تورابىنان الىندى)
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار