ساندى مالىمەتتىڭ تۇتاس تىرشىلىك پەريودىن قامتىپ، ساندى مالىمەتتىڭ اينالىمعا ءتۇسۋىن، ورتاق يگىلىكتەنۋدى جۇيەلەندىرىپ
ساندى مالىمەتتىڭ حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋ كەرەك
حۋاڭ شى
2020.08.20 11:01 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
ءىرى ساندى مالىمەت تەحنيكاسىنىڭ جەدەل دامۋى جاڭا كاسىپ فورماتسياسىن ۇزدىكسىز تۋىنداتىپ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ جاڭا قوزعاۋشى كۇشىنە اينالدى. سونىمەن قاتار ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگى حاۋىپ ـ قاتەرى كۇن سايىن كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىنا، ينتەرنەت حاۋىپسىزدىگىنە، ءتىپتى، مەملەكەت حاۋىپسىزدىگىنە ىقپال جاسايتىن ماڭىزدى فاكتورعا اينالدى. باس شۋجي شي جينپيڭ: «مەملەكەتتىڭ ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن شىنايى قامتاماسىزداندىرۋ كەرەك. شەشۋشى ينفورماتسيا نەگىزدىك قۇرىلعىلارىنىڭ حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋدى كۇشەيتىپ، مەملەكەتتىڭ شەشۋشى ساندى مالىمەت بايلىعىن قورعاۋ قۋاتىن كۇشەيتىپ، ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگى جونىندەگى ساقتىق دابىلىن جانە تەگىن تەكتەۋ قابىلەتىن كۇشەيتۋ كەرەك.» سيفرلى ەكونوميكانى دامىتىپ، ساندى مالىمەت فاكتورى بازارىن جەدەل جەتىلدىرۋدە، دامىتۋدا، ءسوز جوق، ساندى مالىمەتتىڭ حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىزداندىرۋدى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋ كەرەك. بۇل بىزدەن ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگى سالاسىنداعى كورنەكتى ماسەلەلەردى كۇش سالا شەشىپ، ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن جونگە سالۋ قابىلەتىن ءونىمدى جوعارىلاتۋدى تالاپ ەتەدى.
ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىنىڭ نەگىزگى ءمانىن يگەرۋ كەرەك. ءىرى ساندى مالىمەت تەحنيكاسى ساندى مالىمەتتىڭ قولدانىلۋ ورتاسى مەن قاتىسۋشى سۋبيەكتىنىڭ كۇن سايىن تۇرلەنۋىن جەبەپ، ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىنىڭ كولەمىن ۇزدىكسىز كەڭەيتتى. مەملەكەت جونىنەن الىپ ايتقاندا، ءىرى ساندى مالىمەت − مەملەكەتتىڭ نەگىزدىك ستراتەگيالىق بايلىعى. ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋى دۇنيە جۇزىندەگى ءار ەلدىڭ ەكونوميكا ـ ساۋدا جانە تەحنيكالىق اۋىس ـ كۇيىسىنىڭ ۇزدىكسىز كەڭەيۋىن ىلگەرىلەتىپ، قىرۋار ساندى مالىمەتتەر كۇن سايىن بۇكىل جەر شارى كولەمىندە شەكارا اتتاپ تارالىپ جاتىر. شەكارا اتتاعان ساندى مالىمەت اينالىمىنان تۋىلعان حاۋىپسىزدىك حاۋىپ ـ قاتەرى ساۋدا مۇددەسىن قولعا كەلتىرۋگە ىقپال جاساۋمەن بىرگە، مەملەكەتتىڭ حاۋىپسىزدىگى مەن مەملەكەتتىڭ باسەكەلىك قۋاتىنا دا ىقپال جاسايدى. ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋدى كۇشەيتۋ مەملەكەت حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋدىڭ ستراتەگيالىق قاجەتىنە اينالدى. كاسىپورىن جونىنەن الىپ ايتقاندا، ءىرى ساندى مالىمەت − ماڭىزدى ساۋدا بايلىعى جانە ءوندىرىس فاكتورى، ساندى مالىمەتتىڭ حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋ قابىلەتى كاسىپورىننىڭ ماڭىزدى باسەكەلىك قۋاتىنا اينالدى. جەكە ادام جونىنەن الىپ ايتقاندا، ۇلكەن ساندى مالىمەتتەردى جيناۋ، ءبىر جاقتى ەتۋ تەحنيكاسى مەن اشىق، ورتاق يگىلىكتەنۋ تالابى تۇتىنۋشىلاردىڭ جەكەلىك ينفورماتسيالاردا ءوزىن ءوزى بيلەۋ ۇقىعىن السىرەتتى، كوپ قاينارلى ساندى مالىمەتتەر توپتالىپ، تۇتىنۋشىلاردىڭ جەكە قۇپيالىعىن ارام نيەتپەن بەتالدى ىستەتۋدىڭ شارتىن تومەندەتتى، ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن وڭاۋ جەكەلەردىڭ ساندى مالىمەتىن قورعاۋدى كۇشەيتۋدىڭ نەگىزگى تالابىنا اينالدى.
ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگى جونىندەگى زاڭ – ەرەجەلەردى اقاۋسىزداندىرۋ كەرەك. ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋدى كۇشەيتىپ، ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ ءۇشىن، ساندى مالىمەت اينالىمى، ورتاق يگىلىكتەنۋ جانە ساندى مالىمەت ۇقىعى مەن بورىشىنا قاتىستى زاڭ - ەرەجەلەردى اقاۋسىزداندىرۋ، ارناعا ءتۇسىرۋ قاجەت. ساندى مالىمەت يەلىك ۇقىعى پرينسيبىنە نەگىزدەلىپ، ۇكىمەت تاراۋلارىنىڭ باقىلاۋ - باسقارۋ مىندەتىن ايقىنداپ، شەكارا اتتاعان ساندى مالىمەتتەردىڭ اينالىم ەرەجەسىن جاساۋعا بەلسەنە قاتىناسىپ، ءتۇيىندى سالالارداعى ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋ كەرەك. ساندى مالىمەتتىڭ مۇلىك ۇقىعى جۇيەسىن انىقتاپ، ساندى مالىمەت بايلىعىن دارەجەگە، تۇرگە ءبولىپ باسقارۋدىڭ ولشەمىن كەمەلدەندىرىپ، ساندى مالىمەتتىڭ تۇتاس تىرشىلىك پەريودىن قامتىعان حاۋىپسىزدىكتى قورعاۋ مەحانيزمىن ورناتۋ كەرەك. تۇرلىشە تۇردەگى ساندى مالىمەتتىڭ قاسيەتى مەن حاۋىپسىزدىكتى قورعاۋ تالابىنا ۇشتاستىرىپ، ساندى مالىمەت بايلىعىن بەرۋشى جاق، پايدالانۋشى جاق، باقىلاپ – باسقارۋشى جاق سياقتى ءار جاقتاعى نەگىزگى تۇلعالاردىڭ ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگى جونىندەگى زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگىن ايقىنداۋ كەرەك. جەكەلەر ينفورماتسياسىن قورعاۋ جونىندە زاڭ شىعارۋدى ىلگەرىلەتىپ، تەحنيكانى دامىتۋ مەن ينفورماتسيانى قورعاۋ تەپە - تەڭدىگى پرينسيبىنە تاباندى بولىپ، جەكەلەردىڭ ينفورماتسياسىن زاڭدى پايدالانۋ كولەمىن بەلگىلەپ، جەكەلەردىڭ ساندى مالىمەت ۇقىعى مەن ۇقىعىن قۇتقارۋ جولدارىن ايقىنداپ، تەحنيكالىق ولشەم جانە حاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىزداندىرۋ شارالارى ارقىلى جەكەلەردىڭ ساندى مالىمەتىن شاشۋ حاۋىپ - قاتەرىنەن ساقتانۋ جانە ونى تىزگىندەۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋ كەرەك. ءىرى ساندى مالىمەت قىلمىستارىنا سوققى بەرۋگە قاتىستى زاڭ شىعارۋدى كەمەلدەندىرىپ، ساندى مالىمەتتەن پايدالانۋ، الباتى پايدالانۋ جانە قاتە پايدالانۋ جونىندەگى قىلمىستىق ىستەر جاۋاپكەرشىلىگىن ايقىنداپ، ساندى مالىمەتتىڭ حاۋىپسىزدىگىنە زالال جەتكىزەتىن ارەكەتتەردى جازالاۋ تەبىنىن ارتتىرۋ كەرەك.
ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن سەلبەسىپ باسقارۋدى كۇشەيتۋ كەرەك. ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگى سالاسىنداعى كوپتەگەن سىناقتار الدىندا، ۇكىمەت، كاسىپورىن، كاسىپتىك ۇيىمدار ۇتىمدى سايكەسىپ، ءوز ارتىقشىلىقتارىن ساۋلەلەندىرىپ، ءىرى ساندى مالىمەتتەردىڭ ءداۋىر تالابىنا ۇيلەسەتىن سەلبەسىپ باسقارۋ ۇلگىسىن ورناتۋ كەرەك. ۇكىمەت تارابى جاعىندا ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋدىڭ جوعارى دەڭگەيلى جوباسىن كۇشەيتىپ، ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋ قابىلەتى ولشەمىن ورناتىپ، ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگى حاۋىپ - قاتەرىن جالپى جاقتان مەڭگەرۋدى جۇزەگە اسىرۋ كەرەك؛ ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگى جاعىنداعى زاڭ اتقارۋدى كۇشەيتىپ، ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋدىڭ حالىقارالىق سەلبەستىك مەحانيزمىن ورناتۋدى ىلگەرىلەتىپ، ءتۇيىندى سالالارداعى ساندى مالىمەتتەرگە قاتىستى زاڭعا قايشى قىلمىستىق ارەكەتتەردى قاتاڭ جازالاۋ كەرەك. كاسىپورىندار جونىنەن ايتقاندا، باقىلاۋ - باسقارۋ تاراۋلارىمەن بولعان بايلانىستى، سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، ىشكى ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن ەرەجەگە ساي باسقارۋدى كەمەلدەندىرىپ، ساندى مالىمەتتىڭ تۇتاس تىرشىلىك پەريودىن ولشەمدەندىرۋ، قامتۋ سىندى ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋ مەحانيزمىن ورناتۋ كەرەك؛ ساندى مالىمەتتەردى قورعاۋدىڭ الدىڭعى لەكتىك تەحنيكاسىن زەرتتەپ اشۋدى تەزدەتىپ، ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋعا تەحنيكا ارقىلى كۇش قوسۋ كەرەك. كاسىپتىك ۇيىمدار ساندى مالىمەتتىڭ حاۋىپسىزدىگى مەن ساندى مالىمەتتىڭ قولدانىلۋىن سايكەستى دامىتۋدى تياناق ەتىپ، كاسىپورىنداردى مەملەكەتتىڭ ءىرى ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن جاساۋعا قاتىناسۋعا جەتەكتەپ، كاسىپتىك ءوزىن تەجەۋ ولشەمىن ورناتىپ، ساندى مالىمەتتىڭ كاسىپتىك حاۋىپسىزدىك ولشەم جۇيەسىن ۇزدىكسىز ساپالىلاندىرۋ كەرەك؛ كاسىپتىك ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋ دەڭگەيىن باعالاۋدى ورىستەتىپ، كاسىپورىنداردىڭ جەكە ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋ شارالارى مەن جەتىستىكتەرىن مەرزىم بويىنشا قوعامعا جاريالاپ وتىرۋ كەرەك؛ ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگى جونىندەگى زاڭدار مەن زاڭدىق ەرەجەلەردى بەلسەنە ۇگىتتەپ، الەۋمەتتىك ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگى تانىمىن جوعارىلاتىپ، ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋعا تاماشا ورتا ازىرلەۋ كەرەك.
(اۆتورى : حۋبي ولكەسى قوعام اماندىعىن باسقارۋدى زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ اتقارۋشى مەڭگەرۋشىسى)
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
