ۇيعۇر باۋىرلاستارعا جولداعان ويانۋ حاتى
كەريا اۋدانى جاي اۋىلدىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى، اۋىل باستىعى وبۇلقاسىم ءماتتۇرسىن
2017.03.27 14:39 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
مەنىڭ اتى - ءجونىم − وبۇلقاسىم ءماتتۇرسىن، قازىر كەريا اۋدانىنىڭ جاي اۋىلىندا اۋىلدىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجي، اۋىل باستىعى بولىپ ىستەيمىن، مەن ناعىز شارۋا وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەم، اكە - شەشەم ەكەۋى دە جاڭا جۇڭگونىڭ قارىشتاپ دامۋ تاريحىنىڭ كۋاگەرلەرى ءارى كوممۋنيستىك پارتيانىڭ باسشىلىعىندا عانا ولار باقىتتى تۇرمىسقا كەنەلگەن ەدى، وتباسىمىز جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ شەكسىز قامقورلىعىنا بولەنىپ كەلەدى.
كونە قوعامداعى باقىتسىزدىقتى قارشادايىمنان باستاپ اكە - شەشەمنەن ەستىپ ەرجەتتىم، اكە - شەشەمنىڭ اينىماس سوزدەرىنەن تەك كوممۋنيستىك پارتيانىڭ عانا باقىتتى تۇرمىسقا جەتەلەيتىن شام - شىراق ەكەندىگىن تەرەڭ سەزىندىم. كوممۋنيستىك پارتيانىڭ ەسكى بيلىكتى اۋدارىپ تاستاپ، حالىقتىڭ ءوز - وزىنە قوجا بولۋىنا باسشىلىق ەتكەندىگى تۋرالى اڭگىمەلەردى ەستىگەنىمدە، بويىمدى ىستىق جالىن كەرنەپ، كوكەيىمدەگى «وتاندى كوركەيتۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، جارامدى ادام بولىپ شىعامىن» دەگەن ءسوز جىگەرىمدى جاني تۇسەتىن.
پارتيانىڭ حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتتارى، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ كوڭىل اتىزىن قۇنارلاندىرىپ، كوپشىلىكتىڭ جۇزىنەن باقىت لەبى ەسكەن بۇگىنگى تاڭدا، ءىشىنارا جات نيەتتەگىلەر ءدىندى جەلەۋ ەتىپ، بۇقارانى بۇلىنشىلىك تۋدىرۋعا جەلىكتىرىپ، قوعام دامىعان ءدال وسىنداي تاماشا جاعدايدى بۇلدىرۋگە ۇرىنىپ وتىر. قازىر شارۋالار ەگىن ەكسە، مال باقسا، اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىن ساتىپ السا، تۇرعىن ءۇي سالسا، بارلىعىنا تولىقتاما قاراجات بەرىلەدى، قيىنشىلىعى بارلاردىڭ ەڭ تومەنگى تۇرمىسى قامتاماسىزداندىرىلادى، «بەستە قامتاماسىزداندىرىلاتىندارعا» مەملەكەت جاۋاپتى بولادى، ەمدەلۋى قامسىزداندىرىلادى، بالالاردان وقۋ قاراجاتى الىنبايدى، جاتاق، تۇسكى تاماق تەگىن... وسى بىرەۋلەر وسىنداي باقىتتىڭ قادىرىنە نە ءۇشىن جەتپەيدى، مۇنداي باقىتتى تۇرمىستى قالايشا ايالامايدى دەگەن سۇراۋ كوكەيىمدە قايتالانا بەرەدى.
دۇنيە جۇزىندە بولشەكتەۋشىلىككە، ءدىني ۇشقارىلىققا، لاڭكەستىككە سالىنىپ باقىتقا قول جەتكىزگەن بىردە - ءبىر ادام نەمەسە بىردە - ءبىر ۇلت جوق. كىمدە - كىم بولشەكتەۋشىلىككە، ءدىني ۇشقارىلىققا، لاڭكەستىككە بوي ۇرادى ەكەن، وندا ونىڭ ادامزات وركەنيەتىنە قايشى تۇيىق جولعا تىرەلگەنى؛ ءبىر ۇلت اراسىندا بولشەكتەۋشىلىك، ءدىني ۇشقارىلىق، لاڭكەستىك يدەياسى ەتەك الادى ەكەن، وندا وسى ۇلت تابيعي تۇردە جويقىن اپاتقا ۇشىرايدى. «ءۇش ءتۇرلى كۇش» ۇلت رۋحىن سومدايتىن قۇدىرەتتى كۇش ەمەس، قايتا ۇلتتىڭ اقاۋسىز دامۋىنا زيان جەتكىزەتىن راك كلەتكاسى.
تاياۋ مەزگىلدەن بەرى تۋىلعان زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك وقيعالارى ويىما ورالا بەرەدى، وسى ءبىزدىڭ ۇيعۇر ۇلتىنا نە جەتپەيدى؟ بىزگە كەرەگى بولشەكتەۋشىلىك، ءدىني ۇشقارىلىق، لاڭكەستىك بيلەگەن قوعام با؟ بۇل، ارينە، باسىم كوپ ساندى ۇيعۇرلاردىڭ تالعامى ەمەس، ۇيعۇرلاردىڭ ۇلتتىق يدەياسى دەۋدەن ءتىپتى دە اۋلاقپىن. ۇيعۇر ۇلتىن بولشەكتەۋشىلىكتىڭ، ءدىني ۇشقارىلىقتىڭ، لاڭكەستىكتىڭ ءتۇپسىز تۇڭعيىنا تىرەۋگە ۇرىنعانداردىڭ ءبارى ءبىز ۇيعۇرلاردىڭ قاس جاۋى.
كىسىنى الاڭداتانىنى، قازىر ۇيعۇرلاردىڭ ءبىرسىپىراسى «ءۇش ءتۇرلى كۇشتىڭ» ۇلت تاعدىرىن قالاي ويراندايتىندىعىن سەرگەكتىكپەن تانىپ جەتە الماي وتىر، ولار وزدەرىنىڭ بەيعام كۇيدە قالعانىن سەزىنبەي وتىر؛ تاعى بىرەۋلەر «ءۇش ءتۇرلى كۇشتى» ۇيعۇر ۇلتىنىڭ مۇددەسىن قورعايتىن كۇش دەپ الجاسۋدا؛ ۇيعۇر باۋىرلاستار: تاليبانداردىڭ شەڭگەلىندە قالعان اۋعانداردىڭ مۇشكىل حالىن كورمەي وتىرعان جوقسىز با؟ ءسىزدىڭ وتباسىڭىزعا قاجەتى وسى ما؟ سيريا سياقتى ۇشقارى ۇيىمنىڭ قىناداي قىرۋىنا ۇشىراپ، مەملەكەتتىڭ تاس - تالقانى شىعىپ، حالىق قاندى قىرعىنعا تاپ بولسا، ونىڭ نەسى جاقسى، الدە ءبىزدىڭ كوزدەگەن مۇراتىمىز وسى ما؟ ورتا شىعىستاعى ءىشىنارا ەلدەر سياقتى سوعىس ءورتى تولاستاماي، باسپانادان، تۋىس - تۋعاننان ايرىلعاننىڭ نەسى جاقسى؟ مەن كوپشىلىكتىڭ ءبىر اۋىزدان «ءبىز مۇلدە ولاي بولۋدى قالامايمىز» دەپ ايتاتىندىعىنا سەنىمىم كامىل.
ءاربىر ۇيعۇر ازاماتى «ءۇش ءتۇرلى كۇشتىڭ» ەلەۋرەۋى مەن ەسىرۋى الدىندا، ەگەر ەرلىكپەن قارسى كۇرەسىپ، وكتەم ءۇن قاتۋعا باتىل بولسا، سىرتتاي قىزىقتاۋشى بولماسا نەمەسە ءۇنسىز قاراپ تۇرماسا، كوڭىلىندە تىرشىلىككە دەگەن ءىلتيپات جانە باسقالارعا دەگەن قامقورلىق بولسا، باسقالارعا كوڭىل بولسە جانە باسقالاردان بەزبەسە، دۇنيەدە اناۋ بەيكۇنا ارۋاقتار مەن كىسىنىڭ توبە شاشىن تىك تۇرعىزاتىن سۇمدىقتار بولماس ەدى. تىرشىلىككە وپاسىزدىق ىستەۋ مەن كوڭىل بولمەۋ، ءبىر ناعىز ءىسلام دىنىنە سەنەتىن مۇسىلماندا بولماۋعا ءتيىستى ارەكەت.
وسى ارادا مەن ۇيعۇر باۋىرلاستارىما مىنانى قاتاڭ ايتقىم كەلەدى: ءبىز وتانىمىزداعى ءار ۇلت باۋىرلاس اعا - ءىنى، اپەكە - سىڭلىلەرمەن ەجەلدەن ءبىر ءۇيلى جاندارمىز، بىزدە مەملەكەتتىڭ ورنىقتىلىعىن بىرگە قورعاۋ بورىشىمىز بار. «ءۇش ءتۇرلى كۇشكە» قارسى تۇرۋ ۇيعۇرلار مەن ءار ۇلت باۋىرلاس اعا - ءىنى، اپەكە - سىڭلىلەردىڭ ورتاق جاۋاپكەرشىلىگى. ءوز جاۋاپكەرشىلىگىنەن بەزىنگەن ءارقانداي ادام، استە وتاندى قىزۋ سۇيەتىن ادام ەمەس. ادامزات قوعامى زورلىقتى كۇشتى ارداقتايتىن ناداندىق مەزگىلدەن الدەقاشان ءوتىپ كەتتى. 21 - عاسىردا بەيبىتشىلىكتى قاستەرلەۋ، ادامدىق ۇقىقتى قورعاۋ، كوپ نەگىزدى قامتۋ ادامزات قوعامىنىڭ باستى قۇن كوزقاراسىنا اينالدى. قازىر جانە كەلەشەكتە ءبىر ۇلت مەيلى قانداي مۇرات پەن تالپىنىس ۇستانسىن، بولشەكتەۋشىلىك، ءدىني ۇشقارىلىق پەن لاڭكەستىك تاسىلدەرىنە سۇيەنەم دەيدى ەكەن، ماقساتىنا ماڭگى جەتە المايدى.
وسى ارادا مەن ۇيعۇرلاردىڭ «ءۇش ءتۇرلى كۇشتىڭ» زالالىن ايقىن تانۋىن شىن كوڭىلىممەن ءۇمىت ەتەمىن، ءاربىر ۇيعۇر ازاماتى «ءۇش ءتۇرلى كۇشپەن» تۋى ايقىن تۇردە كۇرەس جاساۋى، اناعۇرلىم ىرىقتىلىقپەن «ءۇش ءتۇرلى كۇشكە» بەتپە - بەت كەلۋى كەرەك. وسىلاي ەتكەندە عانا، «ءۇش ءتۇرلى كۇش» بۇقارانىڭ تەڭىزىندە قاراسى ءوشىپ، ۇيعۇر ۇلتىنىڭ بولاشاعى كوركەيەدى، سوندا عانا ۇيعۇرلار كوپشىلىك جاعىنان مويىندالىپ، باسقالارعا سيىمدى بولادى.
«ءۇش ءتۇرلى كۇشتىڭ» ەڭ ۇلكەن زالالى ءدىني «عازاۋات سوعىسى» اتىن جامىلىپ، ادامداردى رۋحاني جاقتان بۇكىلدەي جاۋلاپ، ولاردى شامالاۋ ساناسىنان، ءوزىن قۇتقارۋ ساناسىنان بۇكىلدەي ايىرىپ، ەڭ سوڭىندا ادامدى ۇشقارى ەلەمەنتكە جانە ولەرمەن زورلىقتى كۇش ەلەمەنتىنە اينالدىرىپ، ءوزى مەن باسقالاردىڭ ءومىرىن قاۋىرسىننان دا قادىرسىز قاراپ، ەشقانداي اياۋشىلىعى جوق جانعا اينالدىرادى. ءبىر ادام نەمەسە ءبىر قوعام، ءبىر ۇلت ەگەر تىرشىلىكتىڭ قۇنىن ەشقانداي قادىرلەمەسە، باقىتتى تۇرمىس پەن تاماشا بولاشاق قايدان بولادى؟
«ءۇش ءتۇرلى كۇش» ۇيعۇر ۇلتىن جانناتقا باستاي ما، الدە توزاققا تۇسىرەمە، ءارقانداي اقىلى بار ادام مۇنىڭ جاۋابىن وڭاي تابادى. «ءۇش ءتۇرلى كۇشتىڭ» ەڭ جوعارعى ماقساتى مەملەكەتتى بولشەكتەۋ، بۇل ۇيعۇر ۇلتىن اپاتقا باستايتىن شۇڭەت، ءارقانداي سانالى ۇيعۇر ازاماتى بۇعان ماقۇل بولمايدى.
ۇيعۇر باۋىرلاستار، بىرگە اتتانايىق! ءبىز «ءۇش ءتۇرلى كۇشتىڭ» زۇلىمدىعىن قىراعىلىقپەن ايقىن تانىپ، مۇقالماس ەرلىك - جىگەرمەن بۇقاراعا قاسكويلىك ىستەۋگە ۇرىنعان بۇلىكشىلەردى تاس - تالقان ەتىپ، «ءۇش ءتۇرلى كۇشتىڭ» قارا نيەت قاسكۇنەمدىگىن مىزعىماس بەكىممەن كۇيرەتىپ، جاۋىزدارعا ۇرىناتىن وراي بەرمەۋىمىز كەرەك! ۇيعۇر باۋىرلاستار، ويانايىق! ءار ۇلت باۋىرلاس اعا - ءىنى، اپەكە - سىڭلىلەرمەن بىرگە تىزە قوسىپ، ىنتىماقتاسىپ، ەرلىگىمىز بەن ىسكە كىرىسۋىمىز ارقىلى ادامداردىڭ تۇسىنىگى مەن قۇرمەتىن قولعا كەلتىرەيىك، ۇلەسىمىز ارقىلى جوعالعان قادىرىمىزدى تابايىق، شىن نيەتىمىز ارقىلى بولاشاقتى كەستەلەيىك. شىن كوڭىلدەن شىققان شىنايى ويانۋ بولعاندا عانا، باقىتتى تۇرمىسقا كەنەلەمىز، سوندا عانا ەڭبەكشىلدىگىمىزبەن، ىنتىماقتى كۇشىمىزبەن ۇلى وتاننىڭ تاماشا بولاشاعىن قارسى الاتىن بولامىز!
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
