باتىلدىقپەن تىڭنان تۇرەن سالىپ، قۇلشىنعاندا عانا جەڭۋگە بولادى
− «جينجياڭ تاجىريبەسىنەن» وي تۇيگەندە
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى ليۋ كاڭ، حى يۇيشين، شياڭ كايلاي، تۋ حۇڭجاڭ
2018.07.10 15:58 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
ۇدەرە العا باسقانى ءۇشىن ءبىر اۋدان قالاشىعى وراسان زور وزگەرىسكە ۇشىراپ، جۇڭگونىڭ رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋ تاريحىنىڭ شۇعىلالى پاراعىن جازدى.
بيكتەن الىسقا كوز تاستاعاندىقتان، ءبىر ءتۇرلى تاجىريبە ۋاقىت وتكەن سايىن جاڭارا ءتۇسىپ، جۇڭگوشا سوتسياليزم جولىنىڭ ماڭىزدى جول بەلگىسىنە اينالدى.
بيىل جۇڭگو رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋدىڭ 40 جىلىن قارسى الادى، شي جينپيڭ جولداستىڭ «جينجياڭ تاجىريبەسىن» ورتاعا قويعانىنا 16 جىل بولادى.
«بەرىك بەكىممەن رەفورما جاساپ، باتىلدىقپەن جاڭالىق اشىپ، ەكونوميكالىق دامۋدىڭ دارا ەرەكشەلىككە يە جولىن اشۋ»، «كولەمدى ەكونوميكا + سىرتقا باعىتتالعان ەكونوميكا + ەرەكشە كاسىپ سالاسى + تاۋ - تەڭىز سەلبەستىگى + قىزمەت كورسەتۋشى ۇكىمەت»، «التىعا باستان - اياق تاباندى بولۋ، بەس قاتىناستى دۇرىس ءبىر جاقتى ەتۋ»... رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋدىڭ ۇلى جاسامپازدىعىندا تابىسقا جەتكەن «جينجياڭ تاجىريبەسى» قۇلشىنا كۇرەسۋدىڭ تەڭدەسسىز كۇشى مەن مول تابىسىنىڭ دالەلى بولدى.
«جينجياڭ تاجىريبەسىنىڭ» قالىپتاسۋ بارىسىنا قايىرىلا قاراساق، ءبىر دەرەك ايقىن كورىنەدى: رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋ ءساتى، تەڭىزگە جاناسقان جايلى ورتاسى، جەڭىسكە جەتۋ ءۇشىن قۇلشىناتىن ادامدارى جينجياڭنىڭ «ەگىنشىدەن جۇمىسشىعا، كەدەيدەن بايعا، السىزدەن مىقتىعا» سەكىرگەن قۋاتتى كۇشىن توپتادى.
«مول ءونىم الاتىن كەدەي اۋداننان» «مەملەكەت بويىنشا 10 مىقتىنىڭ بىرىنە» دەيىن: شاعىن اۋدان قالاشىعى ۇلى داۋىرگە قۇشاق اشىپ، جەرگىلىكتى ەكونوميكا توزىمدىلىكپەن ءوستى
جينجياڭ − رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋ ارقىلى جاڭا ءومىردى جانە وراسان زور وزگەرىستى قارسى العان ميننانداعى اۋدان قالاشىعى.
2001 - جىلى جينجياڭ قالاسىنىڭ ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنى 30 ميلليارد يۋاننان استى، رەفورما جاساپ، ەسىك اشقاننان بەرى ەكونوميكانىڭ جالپى مولشەرى ورتا ەسەپپەن 3 جىلدا ءبىر، جالپى 7 قاتتالدى، بۇل دەگەنىڭىز ءار 3 جىل سايىن بۇرىنعى نەگىزدە تاعى ءبىر جينجياڭ جاساپ شىعۋ دەگەن ءسوز، ءسويتىپ، ول «جوعارى ءونىم الاتىن كەدەي اۋداننان» «فۋجيان ولكەسىندە ءبىرىنشى»، «مەملەكەت بويىنشا 10 مىقتىنىڭ ءبىرى» بولۋ سىندى تاڭ قالارلىق سەكىرىستى جۇزەگە اسىردى. «جينجياڭ قارقىنى»، «جينجياڭ مۇعجيزاسى» فۋجيان ولكەسىندە، ءتىپتى، بۇكىل مەملەكەت كولەمىندە جۇرت نازارىن اۋداردى.
اسپانعا بوي سوزعان بايتەرەك تامىرىنان ونەدى؛ تاۋدى كومەر سۋلار دا بۇلاقتاردان قۇرالادى.
«جينجياڭ تاجىريبەسىن» قورىتىندىلاۋ جينجياڭ ەرەكشەلىگىنە يە جول مەن دامۋ زاڭدىلىعىنىڭ تامىرىن، باستاۋ كوزىن ىزدەۋ بولىپ تابىلادى.
فۋجياندا قىزمەت ىستەگەن كەزىندە، شي جينپيڭ جولداس جينجياڭنىڭ دامۋىنا ءارقاشان ايرىقشا كوڭىل ءبولىپ، 6 جىلدا 7 رەت جينجياڭعا بارىپ، نەگىزگى ساتىلارعا كىرىپ، كاسىپورىندارعا بارىپ، اۋىل - قىستاقتاردى ارالادى. 2002 - جىلى، فۋجيان ولكەسىنىڭ باستىعى بولىپ تۇرعان شي جينپيڭ ماقالا جازىپ، جينجياڭنىڭ دامۋ جەتىستىكتەرى مەن امالياتتىق ىزدەنىستەرىن قورىتىندىلاپ، «التىعا باستان - اياق تاباندى بولۋ» مەن «بەس قاتىناستى دۇرىس ءبىر جاقتى ەتۋدى» وزەكتى ءمان ەتكەن «جينجياڭ تاجىريبەسىن» ورتاعا قويدى:
− قوعامدىق وندىرگىش كۇشتى دامىتۋدى رەفورما مەن دامۋدىڭ ءتۇبىرلى باعىتى ەتۋگە ءارقاشان تاباندى بولۋ، بازاردى بەتالىس ەتىپ ەكونوميكانى دامىتۋعا ءارقاشان تاباندى بولۋ، قايسارلىقپەن قۇلشىنۋ بارىسىندا جەڭىسكە جەتۋگە ءارقاشان تاباندى بولۋ، سەنىمدىلىكپەن بازار شارۋاشىلىعىنىڭ اقاۋسىز دامۋىن جەبەۋگە ءارقاشان تاباندى بولۋ، جەرگىلىكتى باسىمدىقتى تياناق ەتىپ جانە ءوز شارت - جاعدايىنا ۇيلەسەتىن ەڭ جاقسى ءتاسىل تاڭداپ ەكونوميكانىڭ دامۋىن جەدەلدەتۋگە ءارقاشان تاباندى بولۋ، ۇكىمەتتىڭ بازار شارۋاشىلىعىنا جەتەكشىلىگىن جانە قىزمەت ەتۋىن كۇشەيتۋگە ءارقاشان تاباندى بولۋ.
− ءپىشىندى ارنا مەن ءپىشىنسىز ارنانىڭ قاتىناسىن دۇرىس ءبىر جاقتى ەتۋ، ورتا، شاعىن كاسىپورىنداردى دامىتۋ مەن ءىرى كاسىپورىندار اراسىنداعى قاتىناستى دۇرىس ءبىر جاقتى ەتۋ، جوعارى، جاڭا تەحنيكالىق كاسىپ سالالارىن دامىتۋ مەن ءداستۇرلى كاسىپ سالالارىنىڭ قاتىناسىن دۇرىس ءبىر جاقتى ەتۋ، ونەركاسىپتەندىرۋ مەن قالالاندىرۋدىڭ قاتىناسىن دۇرىس ءبىر جاقتى ەتۋ، بازار شارۋاشىلىعىن دامىتۋ مەن جاڭاشا قىزمەت كورسەتۋشى ۇكىمەت قۇرۋدىڭ قاتىناسىن دۇرىس ءبىر جاقتى ەتۋ.
كەڭىنەن، ىشكەرىلەي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋ، ەل ءىشى - سىرتىنداعى رەفورمانىڭ، دامۋدىڭ جالپى بەتالىسىنا كوز تاستاۋ، مينناننىڭ دارا گەوگرافيالىق، گۋمانيتارلىق ورتاسىنا ءۇڭىلۋ، ۇكىمەت، بازار جانە كاسىپورىن كوپ جاقتى قاتىناسىن يگەرۋ ارقىلى، «جينجياڭ تاجىريبەسى» رەفورما جاساپ، ەسىك اشقاننان بەرگى اۋدان ۇلگىسىندەگى جينجياڭ دامۋىنىڭ داۋىرلىك سيپاتىن، زاڭدىلىعىن جانە تيپتىك سيپاتىن تەرەڭ قورىتىندىلادى.
فۋجياننىڭ چۋانجوۋ قالاسى اۋماعىنا ورنالاسقان جينجياڭنىڭ 3 جاعىن تەڭىز قورشاپ جاتادى.
حالقى كوپ، جەرى از، تەڭىز قورعانىسىنىڭ الدىڭعى شەبى بولعان اۋدان جاعدايىنىڭ شەكتەۋىنە جوسپارلى شارۋاشىلىق ءتۇزىلىسىنىڭ قول بايلاۋى قوسىلعان جينجياڭ رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋدان بۇرىن الىس - جۋىققا ايگىلى «جوعارى ءونىم الاتىن كەدەي اۋدان» بولاتىن، ونىڭ جان باسىندىق جەرگىلىكتى ءوندىرىسىنىڭ جالپى قۇنى، جان باسىندىق كىرىسى تۇگەلدەي مەملەكەتتىڭ ورتاشا دەڭگەيىنەن تومەن بولدى، ءبىرسىپىرا ادام ،ءتىپتى، ىشەر اس پەن كيەر كيىمگە دە جارىمادى.
پارتيا 11 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءۇشىنشى جالپى ماجىلىسىندە ەكونوميكالىق قۇرىلىستى وزەك ەتۋ ورتاعا قويىلىپ، كوكتەمگى نايزاعايداي اسەر ەتىپ، جۇڭگونىڭ بايتاق دالاسىنداعى وزەن - داريالاردىڭ سەڭىن بوساتىپ، بارشا تىرشىلىكتى جانداندىردى، بۇل جينجياڭ مۇعجيزاسى ءۇشىن دە تۇقىم سەپتى.
ەكونوميكادا تاپشىلىقتىڭ ازابىن ابدەن تارتقان، ونىڭ ۇستىنە شەتەلدەگى جۇڭگو مۇھاجىرلارى بايلىعىنا ارقا سۇيەگەن سول كەزدەگى جينجياڭدا مۇراتتى، جىگەرلى، جاپا شەگۋگە پەيىل اۋىل - قىستاق «مىقتىلارى» كەدەيلىكتەن قۇتىلۋدىڭ العاشقى ارمانىن ارقالاپ، قايتپاس باتىلدىقپەن «اۋىل شارۋاشىلىعىنان قول ءۇزىپ، قالادا جۇمىس ىزدەپ، ساۋدامەن شۇعىلدانىپ»، جۇرەكتىلىكپەن تىڭ جول اشتى، ءسويتىپ، جينجياڭنىڭ جەرگىلىكتى ونەركاسىبى ەڭسە كوتەردى.
1935 - جىلى تۋعان، جيڭبا ەرلەر كيىم - كەشەگى ماركاسىنىڭ قۇرۋشىسى حۇڭ جاۋميڭ اعا - باۋىر، اپەكە - ءسىڭلى 10 بالالى ۇيدە ءوسىپ، 30 جاسقا دەيىن ۇيلەنە الماي ءجۇردى، وشارلى جان تاقتايدان قالانعان 4 بولمەلى ەسكى ۇيدە تۇردى. ادام كوپ، جەر از، بايلىق تاپشى بولعاندىقتان، ۇزاق جىل قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى بولعان حۇڭ جاۋميڭ تەك ساۋدامەن شۇعىلدانىپ، كاسىپورىن اشقاندا عانا، وتباسىن جاقسى تۇرمىسقا جەتكىزە الاتىنىن ءتۇسىندى.
وزگەرىستىڭ وسىنشالىق سۇراپىل بولارى حۇڭ جاۋميڭنىڭ «ءۇش ۇيىقتاسا دا تۇسىنە كىرمەدى»: كەتپەندى تاستاپ، تىگىن قايشىسىن قولعا الىپ، ءۇيدىڭ ەسىگىن جۇلىپ الىپ، تۇڭعىش تىگىنشىلىك تاقتايى ەتتى، وتكەن عاسىردىڭ 90 - جىلدارىنىڭ ورتا شەنىنە جەتكەندە، جيڭبا سەرىكتەستىگى زاۆودىنىڭ اۋماعى 10 نەشە مىڭ شارشى مەترگە جەتىپ، جۇمىسشىسى 300دەن، تۇراقتى مۇلكى 10 ميلليون يۋاننان استى.
اتا مەكەنى جينجياڭنىڭ چيڭياڭ قالاشىعى ليانيۇي قىستاعى بولعان جۇڭگولىق مۇھاجىر جۋاڭ چۇيشيان كەزىندە فيليپپيننىڭ «تەمىر ارقان الپاۋىتى» بولاتىن. اۋىلداستارىنىڭ كۇن كورىسى قيىن ەكەنىن سەزىنگەن لاۋجۋاڭ ءار جولى اۋىلىنا قايتقان سايىن ءبىر قايىرىمدى ءىس جاسايتىن: جول شەتىنە بىرنەشە ۇلكەن قازان اسىپ، قىزارتىپ ەت قۋىرىپ، جولدان وتكەن اۋىلداستاردىڭ ءبارىنىڭ قارنىن تويعىزاتىن.
اۋىلداستار قۋانىشپەن تاماقتانىپ السا، لاۋجۋاڭ ىشتەي قامىعاتىن: بىرەر ۋاق تاماق اشتىقتى مەزەتتىك جەڭىلدەتەر، دامىپ، بايۋعا ءالى دە ۇزاق جوسپار جاساۋ قاجەت. 1984 - جىلى، جۋاڭ چۇيشيان قارجى قوسقان «جينجياڭ چيڭياڭ ليانيۇي جۇڭگولىق مۇھاجىر سۋلياۋ زاۆودى» رەسمي شاڭىراق كوتەرىپ، جينجياڭنىڭ ءبىرىنشى توپتاعى «جۇڭگو مەن شەتەل بىرلەسىپ قارجى سالىپ شارۋاشىلىق جۇرگىزەتىن كاسىپورىنداردىڭ، جۇڭگو مەن شەتەل سەلبەسىپ شارۋاشىلىق جۇرگىزەتىن كاسىپورىنداردىڭ، شەتەل دەربەس قارجى سالىپ شارۋاشىلىق جۇرگىزەتىن كاسىپورىنداردىڭ» بىرىنە اينالدى. نە بارى 10 جىلدان كەيىن، جينجياڭنىڭ «جۇڭگو مەن شەتەل بىرلەسىپ قارجى سالىپ شارۋاشىلىق جۇرگىزەتىن كاسىپورىندارى، جۇڭگو مەن شەتەل سەلبەسىپ شارۋاشىلىق جۇرگىزەتىن كاسىپورىندارى، شەتەل دەربەس قارجى سالىپ شارۋاشىلىق جۇرگىزەتىن كاسىپورىندارى» 1000عا تاياپ، جالپى ءونىم قۇنى 8 ميلليارد يۋاننان استى.
باسىپ وتكەن جولعا قايىرىلا قاراپ، باستان كەشكەن «بوران - شاشىنداردى» وي ەلەگىنەن قايتا وتكىزسەك، يدەيالىق وزگەرىستىڭ كوكەي تەستىلىگىنىڭ، رەفورماداعى قاجىرلىلىقتىڭ قىمباتىن ونان ارى تۇسىنەمىز.
وتكەن عاسىردىڭ 80 - جىلدارىنىڭ باسىندا، جينجياڭ «بەسكە رۇقساتتى»، ياعني بۇقارانىڭ قارجى جيىپ، كاسىپورىن اشۋىنا رۇقساتتى، قىزمەتشى جالداۋعا رۇقساتتى، جارنادان پايدا بولۋگە رۇقساتتى، بازار جاعدايىنا قاراي ءىس قىلۋعا رۇقساتتى، قامداۋ - ساتۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ قامداۋ - ساتۋ سوماسى بويىنشا جۇمىس اقىسىن الۋىنا رۇقساتتى ورتاعا قويىپ، اۋىل - قىستاقتى ونەركاسىپتەندىرۋدىڭ «ۇشقىنىن» تۇتاتتى.
مەملەكەت بويىنشا سپورتتىق اياق كيىمدەر كاسىبى شوعىرى تۇرعان جەر چىنداي قالاشىعىنداعى جيىن زالىندا ءبىر قۇرمەت جالاۋى قازىرگە دەيىن ءىلىنىپ تۇر، 1984 - جىلى فۋجيان ولكەلىك ۇكىمەت بەرگەن بۇل قۇرمەت جالاۋىنا «اۋىل - قالاشىق كاسىپورىندارىنىڭ ءبىر شوق گۇلى» دەگەن جازۋ جازىلعان. سول كەزدە، چىندايدىڭ ونەركاسىبىنىڭ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جىلدىق ءونىم قۇنى 100 ميلليون يۋاننان اسىپ، بۇكىل ولكە بويىنشا تۇڭعىش 100 ميلليون يۋاندىق اۋىل - قالاشىققا اينالعان ەدى.
دامۋ، العا باسۋ جولى ءارقاشان ءساتتى بولا بەرمەيدى.
1985 - جىلى، «جينجياڭ جالعان ءدارى دەلوسى» بۇكىل ەلدى تىكسىنتتى، باستاعانىنا كوپ بولماعان، بەتالىسى قارقىن الىپ كەلە جاتقان جينجياڭنىڭ حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىندارى قاتاڭ سىنعا ءدوپ كەلدى، بۇكىل ەلدىڭ جەر - جەرىنە تارالعان جينجياڭنىڭ «ءوندىرۋ - ساتۋ قوسىندارىنىڭ» قوناق ۇيلەرگە جاتۋىنىڭ ءوزى ءبىر مەزەت ماسەلەگە اينالدى.
وتكەنىنەن عيبىرات الىپ، ساپارعا قايتا شىقتى. جينجياڭدىقتار وسىدان كەيىن «سەنىمدىلىك − التىن، سەنىمدىلىك − جان» دەيتىن ۇستانىم ورناتىپ، العاباسار كوز ايامەن «ساپامەن بازار يەلەۋ» جانە «ماركامەن بازار يەلەۋ» ستراتەگياسىن ورتاعا قويىپ، «شاعىن، بىتىراڭقى، رەتسىز، الا - قۇلا» قاراپايىم شارۋاشىلىق فورماتسياسىن بىرىكتىرىپ، بازار ۇلەسىن ۇلعايتۋعا تالپىنۋمەن بىرگە، ساپانى جاقسارتۋعا، كاسىپورىندى الەۋەتتەندىرۋگە، ماركا ارقىلى اتىن شىعارۋعا تاباندى بولدى.
ءارقاشان الدا جۇرگەن جينجياڭ قايشىلىقتارعا ۇنەمى ەلدەن بۇرىن جولىعىپ، قيىن وتكەلدەرگە ەرتەرەك كەزدەستى، سونىمەن بىرگە باتىلدىقپەن وتكەلدەن ءوتىپ، ۇدەرە العا تارتتى.
مينناننىڭ جەرگىلىكتى ماتەلىندە ايتىلعانداي، «قۇنارسىز جەردە استىق وسپەگەنىمەن، التىن ونەدى». رەفورما جاساپ، ەسىك اشقاننان بەرى، جينجياڭ ءارقاشان چۋانجوۋداعى، فۋجيانداعى، ارىسى بۇكىل ەلدەگى دامۋى ەڭ تەز، ومىرشەڭدىگى ەڭ كۇشتى اۋدانداردىڭ ءبىرى بولىپ كەلەدى.
جينجياڭنىڭ ەرەكشە دامۋ جولى نە؟ وتكەن عاسىردىڭ 90 - جىلدارىندا، عىلىم سالاسىنداعى ماماندار بازار شارۋاشىلىعىن نەگىز ەتۋ، سىرتقا باعىتتالعان ەكونوميكانى نەگىز ەتۋ، جارنالىق سەلبەستىك ءتۇزىمىن نەگىز ەتۋ، كوپ ءتۇرلى شارۋاشىلىق قۇرام قاتار دامۋ سىندى ايگىلى «جينجياڭ ۇلگىسىن» قورىتىندىلادى. بۇكىل مەملەكەت اۋماعىندا، «جينجياڭ ۇلگىسى» العاش كوزگە تۇسە باستاعاندا، جۋجياڭ اتىراۋى، سۋنان، ۋىنجوۋ قاتارلى جەرلەر دە اۋىل - قىستاقتىڭ ونەركاسىپتەندىرۋدىڭ جەرگىلىكتى ءىس جۇزىندىك جاعدايعا ۇيلەسەتىن جولى جونىندە ىزدەنىس جاساپ جاتتى.
اماليات − يدەيانىڭ قاينارى، يدەيانىڭ شۇعىلاسى امالياتقا جەتەكشىلىك ەتەدى.
كۇن سايىن جاڭارعان «جينجياڭ قارقىنىنان» «ءۇشتى نەگىز ەتۋ، بىردە ورتاق بولۋ» سىندى «جينجياڭ ۇلگىسىنە»، ونان «التىعا باستان - اياق تاباندى بولۋ» جانە «بەس قاتىناستى دۇرىس ءبىر جاقتى ەتۋ» سىندى «جينجياڭ تاجىريبەسىنە» دەيىن، جينجياڭدى تياناق ەتە وتىرىپ جينجياڭدى تانۋمەن بىرگە، ونان دا ماڭىزدىسى، جينجياڭ شەڭبەرىنەن شىعىپ، جينجياڭدى تانىدى؛ وتكەندەگى تابىس پەن ساتسىزدىكتى، كەلدى - كەتتىنى قورىتىندىلاۋمەن بىرگە، ونان دا ماڭىزدىسى، بولاشاقتاعى دامۋ بەتالىسىن يگەردى؛ جينجياڭ دامۋىنىڭ باستاۋشى جانە جەتەكشى ءمانىن ايقىن كورسەتۋمەن بىرگە، ونان دا ماڭىزدىسى، جينجياڭ دامۋىندا داۋىرمەن بىرگە العا باسۋعا، ۇزدىكسىز جاڭالىق اشۋعا ىنتالاندىردى.
2017 - جىلى جينجياڭنىڭ جەرگىلىكتى ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنى 198 ميلليارد 150 ميلليون يۋانعا جەتىپ، ءبىر اۋدان بۇكىل فۋجيان ەكونوميكاسىنىڭ جالپى مولشەرىنىڭ ون التىدان ءبىر ۇلەسىن قۇرادى. 10 ميلليارد يۋاندىق دەڭگەيدەگى كاسىپورىنداردان 100 ميلليارد يۋاندىق دەڭگەيدەگى كاسىپ شوعىرىنا دەيىن؛ جاساۋ بازاسىنان ماركا قالاسىنا، سپورت قالاسىنا قادام تاستاعانعا دەيىن... «جينجياڭ تاجىريبەسى» ورتاعا قويىلعان 16 جىلدا، جينجياڭ «قوعامدىق وندىرگىش كۇشتى دامىتۋدى رەفورما مەن دامۋدىڭ ءتۇبىرلى باعىتى ەتۋگە ءارقاشان تاباندى بولىپ»، اۋداننىڭ ەكونوميكالىق قۋاتى ءۇرتىس «بۇكىل ولكە بويىنشا ءبىرىنشى» جانە «مەملەكەت بويىنشا 10 مىقتىنىڭ ءبىرى» بولىپ، اۋدان ەكونوميكاسىن دامىتۋدىڭ مەملەكەتتىك تيپىنە، ورتا، شاعىن قالالار قۇرىلىسىنىڭ ۇلگىسىنە اينالدى.
فۋجيان ولكەسى چۋانجوۋ قالالىق پارتكومنىڭ شۋجيى كاڭ تاۋ بىلاي دەدى: «جينجياڭ تاجىريبەسى» ديالەكتيكانىڭ ءنارىن تولىق ايگىلەدى، «التىعا باستان - اياق تاباندى بولۋ» ماڭىزدى ويى سول جىلدارداعى رەفورما، ەسىك اشۋ ۇلى ءداۋىرى مەن چۋانجوۋدىڭ، فۋجياننىڭ الدىمەن دامۋ ەركىن ءوزارا ۇشتاستىرۋ ستراتەگيالىق سەنىمىن ايگىلەدى، «بەس قاتىناستى دۇرىس ءبىر جاقتى ەتۋ» ماڭىزدى تۇجىرىمى كەنجەلەپ دامىپ باسىپ وزعان رايوننىڭ «بايۋدان» «قۇدىرەتتەنۋگە» دەيىنگى ستراتەگيالىق تۇرلەنۋىنىڭ سارا جولىن ايقىن كورسەتتى.
جينجياڭ قالالىق پارتكومنىڭ شۋجيى ليۋ ۋىنرۋ بىلاي دەدى: سودان بەرى ءبىز «جينجياڭ تاجريبەسىنىڭ» جينجياڭنىڭ باياندى دامۋىن ىلگەرىلەتەتىن ارەكەت باعدارناماسى جانە جەڭىسكە جەتۋ اسىلى ەكەنىن تەرەڭ سەزىندىك، ول جينجياڭعا دۇرىس جولدى بويلاپ جاڭا جەڭىستەرگە ۇزدىكسىز قول جەتكىزۋگە جول نۇسقادى.
«قۇلشىنعان عانا جەڭەدى» جاپپاي دامۋعا دەيىن: ۇتىلاپ كۇرەسۋ ارقىلى ءداۋىردىڭ بارابان ىرعاعىن ءداپ باستى، رەفورما جاساۋ، جاڭالىق اشۋ ارقىلى العا ىلگەرىلەۋدەگى قيىن وتكەلدەردى الدى
2017 - جىلدىڭ باسىندا، 10 ميلليارد يۋاندىق بايلىعى بار حىڭ - ان توبىنىڭ CEOى شۇي ليانجيەنىڭ اۋەجايدىڭ ۇشاق كۇتۋ زالىندا دايىن كەسپە ءىشىپ وتىرعان سۋرەتى ءۇنحاتتىڭ دوستار شەڭبەرىندە ءبىرتالاي ءدۇمپۋ تۋدىردى. سۋرەتتىڭ استارىندا 65 جاستاعى وسى «مينناندىق حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ سەركەسىنىڭ» «زەينەتكەرلىكتى» تاستاپ، تاعى دا اتقا قونعالى جاتقان ەدى.
شۇي ليانجيە 13 جاسىنان «شارباق كوتەرىپ ۇساق - تۇيەك نارسە» ساتتى، قازىرگە دەيىن اق القا بوتقاسىن ءىشۋدى جاقسى كورەتىن جينجياڭدىق «ءبىرىنشى بۋىن يگىلىك قۇرۋشى» ءوزىنىڭ قايتا اتقا قونعانىن بىلاي ءتۇسىندىردى: «حىڭ - اننىڭ ساتۋ مولشەرى ءبىر مەزەت قۇلدىراپ كەتتى، كاسىپورىننىڭ قۇرۋشىسى رەتىندە مەنىڭ كوپپەن بىرگە قيىن وتكەلدەن وتۋدە بۇلتارماس بورىشىم بار. مەنىڭ ءبىرىنشى شەپكە قايتا ورالۋداعى ماقساتىم اقشا ءۇشىن ەمەس، قايتا 10 ميلليارد يۋاندىق مال - مۇلكى بار عاسىرلىق حىڭ - اننىڭ دامۋ بولاشاعى ءۇشىن».
«ءۇش ۇلەسى تاعدىردان، جەتى ۇلەسى كۇرەستەن». جينجياڭدىقتاردىڭ دەنى بىلەتىن ميننان تىلىندەگى وسى «قۇلشىنعان عانا جەڭەدى» اتتى انگە جينجياڭدىقتاردىڭ ەڭ قۇندى ءومىر سەنىمى جيناقتالعان.
جينجياڭدىقتاردىڭ سايىسۋ رۋحى مەن تابىس قۇپيا سيفرى جونىندە، ايگىلى سوتسيالوگ في شياۋتۇڭ: ول − جينجياڭداعى وتانعا ورالعان قالىڭ مۇھاجىرلاردىڭ ءۇي ىشىندەگىلەرىنىڭ مايەگى قالىڭ بازار اشۋ ءداستۇرى جانە كەدەيلىك كۇيدى وزگەرتۋدى كۇشتى تالاپ ەتكەن بايۋ تىلەگى، - دەپ تەرەڭ تۇجىرىم جاسادى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل − جينجياڭ ەكونوميكاسىنداعى «ەڭ جاندى، ەڭ جالىندى، ەڭ ماندىك نارسە».
فۋجيان ولكەسىندە، «ۇيىقتامايتىن جينجياڭدىقتار» دەگەن ءسوز بار. رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋدىڭ ۇلى اعىسىندا، جينجياڭداعى قالىڭ كادرلار مەن بۇقارا جانە كاسىپورىنشىلار بازار باسەكەسى ەڭ قيان - كەسكى، قوسىمشا قۇنى ەڭ از ءداستۇرلى جاساۋ كاسىبى سالاسىندا، ءار ءتۇرلى ماشاقاتتى شىنىعۋلاردان ءوتىپ، «قايسارلىقپەن ايقاسۋ بارىسىندا جەڭىستەرگە قول جەتكىزىپ» كەلەدى، مۇشكىل جاعدايدا تىرشىلىك جولىن تابۋ، ساتسىزدىكتەرگە جولىققاندا باز كەشپەۋ جينجياڭدىقتاردىڭ ايقىن ەرەكشەلىگىنە اينالدى.
جينجياڭدىقتاردىڭ «سايىسى»، ەڭ الدىمەن ءبىر ءتۇرلى تاباندىلىق، ءىسىن، جۇمىسىن، نەگىزگى كاسىبىن جالعاستىرۋ.
ءبىر جۇپ اياق كيىمگە، ءبىر جاپىراق قاعازعا، ءبىر تال كامپيتكە، ءبىر قول شاتىرعا دەن قويدى... حالىق تۇرمىسىنا قاجەتتى ونىمدەردى جاساۋدى نەگىز ەتكەن ناقتى ەكونوميكا − جينجياڭنىڭ كاسىپ سالاسىنىڭ ءتۇپ نەگىزى. كوپ جىلدان بەرى، سىرتقى بازاردىڭ وزگەرىسى، ەڭبەككۇش وزىندىك قۇنىنىڭ ءوسۋى سياقتى سىناقتار، رەالدىقتان قول ءۇزىپ، قيسىنسىز قيالعا بوي ۇرعان «ىستىق اقشا»، «تەز اقشا» سياقتى شىرعالار الدىندا، جينجياڭدىق كاسىپورىنشىلار زەيىن - زەردەنى شوعىرلاندىرا وتىرىپ، «ايتقان ىستەگەنگە جەتپەيدى، ىستەگەن سوڭ مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا جاقسى ىستەۋ كەرەك» دەگەن مۇراتتىق تالپىنىستى امالياتتا ايگىلەدى.
انتانىڭ حيكاياسى ءدال وسىنداي. 1980 - جىلى جينجياڭدىق شارۋا ديڭ حىمۋ اقشاعا تاتيتىن بارلىق ءۇي مۇلكىن ساتىپ 1000 يۋان قۇراپ، وتباسىلىق شەبەرحانا اشتى. 1991 - جىلى انتا سەرىكتەستىگى قۇرىلدى، وندىرگەن اياق كيىمىنە «كيسەڭ وتە حاۋىپسىز، نىق قاداممەن جۇرەسىڭ» دەگەن ماعىنا بەردى.
1995 - جىلى ديڭ حىمۋ ەكىنشى شەپكە شەگىنىپ، ۇلى ديڭ شىجۇڭ ونىڭ ءىزىن باستى، انتاعا دا «الاڭسىز شارۋاشىلىق قۇرىپ، شوگەل ادام بولۋ» دەگەن جاڭا ماعىنا بەرىلدى. 600 جۇپ اياق كيىمدى الىپ بەيجيڭ بازارىنا كىرىپ بۇگىندە بازارداعى قۇنى 100 ميلليارد شياڭگاڭ يۋانىن قۇرايتىن ۇلتتىق ماركانى جاساعانعا دەيىن، ديڭ شىجۇڭ مەن ونىڭ انتاسى قاشاندا «نازاردى ءبىر عانا نارسەگە شوعىرلاندىرۋ» ستراتەگياسىنا تاباندى بولىپ، «ءبىر جۇپ اياق كيىمدى» كەمەلدەندىرە ءتۇستى.
جينجياڭدىقتاردىڭ «سايىسى»، اسىرەسە، باتىلدىقپەن توپ جارۋ، باتىلدىقپەن سىناۋدا، ەرلىكپەن جاڭالىق اشۋدا ايگىلەندى.
جينجياڭ كاسىپورىندارىنىڭ دامۋ تاريحىندا، 2 رەت العا تارتۋ، باسەكەلەسۋدەي رەفورما، جاڭالىق اشۋ سىناعى بولدى، ياعني بازارعا شىعارۋ اعىسى مەن ماركا اعىسىنا ءتۇستى. ءدال وسى 2 قوزعاۋشى كۇش جينجياڭداعى حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ تۇرلەنۋى مەن دەڭگەيىنىڭ ءوسۋىن بارىنشا جەبەدى. «قاشاندا جەرگىلىكتى باسىمدىقتى تياناق ەتۋگە تاباندى بولىپ جانە ءوز شارت - جاعدايىنا ۇيلەسەتىن ەڭ تاماشا ءتاسىلدى تاڭداپ، ەكونوميكانىڭ دامۋىن جەدەلدەتۋ» «جينجياڭ جاساعاننىڭ» تۇبەگەيلى تۇزەلىپ، شەشۋشى ورايعا قول جەتكىزۋىنە مۇمكىندىك جاسادى.
1998 - جىلى حىڭ - ان سەرىكتەستىگى شياڭگاڭدا بازارعا شىعىپ، جينجياڭدىق حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ بازارعا شىعۋ ورلەۋىنە جەتەكشىلىك ەتتى. جينجياڭ قالاسى جاعدايعا قاراي قيمىلداپ، «بازارعا شىعۋ كەڭسەسىن» ارنايى قۇرىپ، كاسىپورىنداردىڭ ءتۇزىمدى وزگەرتىپ بازارعا شىعىپ، كاپيتال بازارىنىڭ «جينجياڭ ۇلگىسىن» قالىپتاستىرۋىنا جەتەكشىلىك ەتتى. قازىرگە دەيىن، جينجياڭدا بازارعا شىعارىلعان 46 سەرىكتەستىك بار، بۇل سان بۇكىل ەلدەگى اۋدانداردىڭ الدىڭعى قاتارىندا تۇرادى.
بۇگىندە جينجياڭدا توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك، اياق - كيىم ءوندىرۋ سياقتى ءونىم قۇنى 100 ميلليارد يۋاننان اساتىن 2 كاسىپ شوعىرى جانە ازىق - تۇلىك، سۋسىن سياقتى ءونىم قۇنى 10 ميلليارد يۋاننان اساتىن 5 كاسىپ شوعىرى قالىپتاستى، بۇكىل قالا بويىنشا جۇڭگونىڭ ايگىلى ساۋدا ماركاسىنان 42سى، جۇڭگونىڭ ايگىلى ماركالى ونىمىنەن 13ى بار.
رەفورما جاساۋ، جاڭالىق اشۋدا، تابىستى تاجريبەلەرگە مۇراگەرلىك ەتۋ، اسىرەسە، جاڭا داۋىرلىك تاقىرىپتارعا جاۋاپ بەرۋ كەرەك.
ءداستۇرلى كاسىپتەر قايتكەندە ەسكىدەن جاڭا تۋدىرادى؟ جوعارى وزىندىك قۇن جاعدايىندا قايتكەندە كاسىپكە، قونىستانۋعا ۇيلەسىمدى بولادى؟ جاڭاشا قالا - قالاشىقتاندىرۋدا ادامدى نەگىز ەتۋدى قالاي جۇزەگە اسىرۋ كەرەك؟ ءاۋ باستان «جينجياڭ تاجىريبەسى» ۇزدىكسىز داۋىرمەن بىرگە العا باسىپ، قيىندىققا قارسى ۇمتىلىپ، باستاپقى كەزدەگى كىلەڭ ەكونوميكالىق دامۋدان كاسىپ سالالارى، قالا، ەكولوگيا، مادەنيەت سياقتىلارعا دەيىن كەڭەيىپ جاپپاي دامىدى.
−كاسىپ سالاسى تۇرلەنىپ، قارقىنىن كوتەرىپ، دارەجەسىن ءوسىردى.
جينجياڭداعى حۇڭشان مادەنيەت جاسامپازدىق باقشاسىندا جارتى دەنەسى بۇلشىق ەتتەن، جارتى دەنەسى ماشينادان قۇرالعان ءمۇيىزتۇمسىقتىڭ ءمۇسىنى «جينجياڭ جاساعاننىڭ» تۇرلەنىپ، دارەجەسىنىڭ ءوسۋىنىڭ ناعىز بەينەسىنە اينالدى: ءداستۇردى جەتىلدىرىپ، اسىرەسە، زاماناۋي سانمەن قاۋىشىپ، جاساۋ كاسىبىنە جوبالاۋ، زەردە، مادەنيەت جاسامپازدىعى سياقتى جاڭا ەلەمەنتتەردى قوسىپ، 2 - كاسىپ سالاسى مەن 3 - كاسىپ سالاسىنىڭ توعىسپالى دامۋىن ىلگەرىلەتتى.
− قالا، اۋىل كەلبەتى تۇرلەندى.
اۋىل - قىستاقتىڭ ونەركاسىپتەنۋىنىڭ ەرتە باستان گۇلدەنۋى دە قالالانۋدىڭ توقىراۋىنىڭ دامۋ ولقىلىعىن تولىقتادى. اۋرۋ تۇيىندەرىنە تۋرا قاراعان جينجياڭ «قالانى حالىق ءۇشىن قۇرۋ، قالانى حالىق ءۇشىن باسقارۋ، قالانى حالىق ءۇشىن جاڭارتۋ» ۇستانىمىنا ساي، «بۇكىل قالا ءبىر قالا، قالا مەن اۋىل ءبىر تۇلعا» سىندى ورنالاستىرۋ ارقىلى قالا قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، «قالانىڭ قالاعا ۇقساماۋى، اۋىل - قىستاقتىڭ اۋىل - قىستاققا ۇقساماۋىنداي» «ەرەكشە ۇلكەن قالاشىق» سىندى كونە بەينەنى وزگەرتىپ، «جەرگىلىكتى ادامدار قيمايتىن، سىرتتاعى ادامدار بارۋعا ۇمتىلاتىن» ورتا، شاعىن قالالار ۇلگىسىن كۇش سالا جاسادى.
− حالىقتىڭ باق - ىرىسى زور دارەجەدە ارتتى.
«مامىلە بىركەلكىلەنىپ، قامتاماسىز ەتۋ جاپپاي قامتىلدى»، «كەلگەندەردىڭ ءبارى جينجياڭدىقتار، جينجياڭدىقتاردىڭ ءبارى ءبىر ءۇيلى جاندار»، «قالا مەن اۋىل بىردەي، جاڭا، كونە جينجياڭدىقتار بىردەي»... جەرگىلىكتى ورىندا تاراعان وسى سوزدەر «جۇمىسكەر» لو شۋشىڭنىڭ «جاڭا جينجياڭدىق» رەتىندەگى شىنايى اسەرى.
«جينجياڭ تاجىريبەسىنەن» «چۋانجوۋ قۇبىلىسىنا» دەيىن: تەڭىز جاعالاۋىنداعى وڭىرلەر تاۋلى رايوندارعا باستاماشىلدىق ەتتى، الدىمەن بايىعاندار كەيىن بايىعاندارعا باستاماشىلدىق ەتتى، ءبىر ءوڭىر جالپى جاعدايعا باستاماشىلدىق ەتتى
جينجياڭ چۋانجوۋدا بولعانىمەن، تاجىريبەنى بىرگە جاراتتى.
كىسىنى جىگەرلەندىرەتىنى، «جينجياڭ تاجىريبەسى» داۋىرمەن بىرگە ىلەسە ۇزدىكسىز تۇردە جاڭالىق اشىپ، دامىپ قانا قويماي، كەڭىستىكتە، اسىرەسە، ءبىر اۋدان اۋماعىنان شىعىپ، ىقپالى اناعۇرلىم كەڭ امالياتتىق دايەككە جانە يدەيالىق بايلىققا اينالدى.
وزەن جاعالاعاننىڭ وزەگى تالماس. چۋانجوۋ قالاسى «جينجياڭ تاجىريبەسىنىڭ» باستى اتقارۋشىسى جانە ىلگەرىلەتۋشىسى بولدى، اۋداندا ەكونوميكاسى گۇلدەنگەن، كاسىپ ەرەكشەلىگى ايقىن حالىق باسقارۋىنداعى ايگىلى كاسىپورىندار كوپ بولعاندىقتان «چۋانجوۋ قۇبىلىسى» دەگەن اتاققا يە بولعان.
شىشىنىڭ كيىم - كەشەگى، دىحۋانىڭ فارفورى، نان - اننىڭ سۋ، جىلۋ، تازالىق جابدىقتارى، حۇي - اننىڭ تاس ويماشىلىعى، قۇرىلىسشىلىعى، انشيدىڭ شايى، ورمە جابدىقتارى، تەمىرشىلىگى... تالاي جىلدان بەرى «جينجياڭ تاجىريبەسى» فۋجيان ولكەسىنىڭ، چۋانجوۋ قالاسىنىڭ ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتكەن اۋدان ەكونوميكاسىن دامىتۋ، تاۋ − تەڭىز سەلبەستىگى ستراتەگياسىنىڭ دەمەۋىندە كاسىپ تىزبەگىندەگى جۇمىس ءبولىسى، ءوندىرۋ - قامداۋ - ساتۋ سەلبەستىگى سياقتىلار ارقىلى توڭىرەكتەگى اۋداندارعا تەز تارالىپ، كاسىپ شوعىرىندا «ءبىر اۋداندى نەگىز ەتۋ، كوپ اۋدانعا تارالۋ، تىزبەكتى تۇتاسۋ» سىندى جاعداي قالىپتاستى.
جۋىق جىلداردان بەرى ءداستۇرلى جاساۋ كاسىبىنىڭ بايلىق شەكتەمەلىلىگىنىڭ كۇشەيۋى، بىردەي ساپا اراسىنداعى باسەكە، جاڭالىق اشۋ قابىلەتى كەمشىل بولۋ سياقتى ماسەلەلەرگە قاراتا، چۋانجوۋ قالاسى «سيفر ارقىلى مەڭگەرۋدەن»، ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەرياسىنان، كاسىپ ەكولوگيا شەڭبەرىنەن، فينانس ەكولوگياسىنان باستاپ ىسكە كىرىسىپ، ءداستۇرلى ءوندىرىس قۋاتىن «تۇتاس بارىس بويىنشا جاقسارتۋدى، تۇتاس تىزبەك بويىنشا سايكەستىرۋدى، تۇتاس فاكتور بويىنشا بىرىكتىرۋدى» ىلگەرىلەتىپ، ەشكىم كوشىرىپ اكەتە المايتىن باسىمدىقتى جانە كاسىپتە الدا جۇرەتىن باسەكەلىك قۋاتتى تۇلعالادى.
حىڭ - ان توبىنىڭ جاڭاشا تۇرمىس بۇيىمدارىن زەردەلى ءوندىرۋ بازاسىنا بارا قالساڭىز، ونان ادەتتەگى زاۆودتاردا بولاتىن جۇمىسشىلار قايشالىسىپ جۇرەتىن دۋماندى كورىنىستى كەزدەستىرە المايسىز. بازانىڭ جاۋاپتىسى تىلشىگە مۇنداعى جابدىقتاردىڭ گەرمانيا، جاپونيا، يتاليا سياقتى ەلدەردەن ەنگىزىلگەنىن، جيىنى 100 ميلليون دوللاردان استام قارجى سالىنعانىن ايتتى. ءوندىرىس زەردەلىلەنگەننەن كەيىن، جارامسىز ءونىمنىڭ مولشەرى بۇرىنعى ％3تەن ％1كە تومەندەپ، جۇمىسشىلاردىڭ سانى بۇرىنعىدان بارىنشا ازايدى. جۇمىسشىنى ەڭ كوپ قاجەت ەتەتىن قوراپتاۋ بۋىنىندا بۇرىن 20 ادام قاجەت بولسا، قازىر نەبارى 5 ادام قاجەت، قامبالاۋ بۋىنىندا جۇك بۇكىلدەي ماشينامەن تاسىلاتىندىقتان، نەگىزىنەن جۇك كوتەرۋشى جۇمىسشىنى قاجەت ەتپەيدى.
فۋجيان حايشيا گرافەن كاسىبى تەحنيكاسىن زەرتتەۋ مەكەمەسى، جينحۋا ينتەگرالدى تىزبەك كاسىپ باقشاسى، جۇڭكى بيولوگيا - بوتانيكا زاۆودى... جۋىق جىلداردان بەرى چۋانجوۋ قۇرىلىمدى رەتتەۋ، كاسىپتىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋداي «ەكى جاقتى بىردەي» مەڭگەرۋ ارقىلى ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ قۋاتتانىپ قانا قالماستان، سىرتقى قايناردان ەنگىزۋگە دە كۇش سالىپ، ورتا، شاعىن كاسىپورىندار مەن ءىرى كاسىپورىنداردى دامىتۋدىڭ قاتىناسىن، جوعارى، جاڭا تەحنيكالىق كاسىپتەر مەن ءداستۇرلى كاسىپتەردى دامىتۋدىڭ قاتىناسىن ۇيلەسىمدى ءبىر جاقتى ەتىپ، ماڭىزدى وندىرگىش كۇشتەردى ورنالاستىرۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، كاسىپ دەڭگەيىنىڭ تومەن بولۋىنداي قيىنشىلىقتان قۇتىلدى.
كاڭ تاۋ بىلاي دەدى: چۋانجوۋ − ناقتى ەكونوميكاعا سۇيەنىپ كوركەيدى، بولاشاققا دا ناقتى ەكونوميكاعا سۇيەنىپ بەت الادى. تيبىن وزگەرتىپ، دەڭگەيىن جوعارىلاتۋدى، قۇرىلىمدى رەتتەۋدى ىلگەرىلەتۋ دەگەنىمىز ناقتى ەكونوميكانى السىرەتۋ، ازايتۋ دەگەندىك ەمەس، قايتا قالىڭ كاسىپورىنشىلاردى ناقتى شارۋاشىلىق جونىندەگى اۋەلگى ماقساتتان جازباي، ءتىپتى دە ۇلى ارمانعا تالپىنىپ، جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالالارىنا باتىلدىقپەن قادام تاستاۋعا، دۇنيە جۇزىندەگى ماڭداي الدى كاسىپورىندارمەن باتىلدىقپەن باسەكەگە تۇسۋگە، قوعامعا قىزمەت كورسەتۋ جاۋاپكەرلىگىن باتىلدىقپەن ارقالاپ، كاسىپورىننىڭ دامۋىن، جەكەنىڭ مۇراتىن ۇلتتى گۇلدەندىرۋدىڭ ۇلى امالياتىنا سىڭىرۋگە جەتەكتەۋ.
شاعىن كاسىپورىنداردى، جەڭىل ونەركاسىپتى نەگىز ەتۋدەن ءىرى كاسىپورىندارعا، وسى زامانعى شوعىرعا جەدەل بەت الۋدا؛ اۋىل - قىستاقتاردىڭ ونەركاسىپتەنۋىنەن ءتۇيىندى قالاشىقتاردان، ورتالىق قالاشىقتاردان قالالاردىڭ زور كولەمدە كەڭەيۋىندە، كورىكتى اۋىل - قىستاق قۇرىلىسى مەن «قالانى قوس قالپىنا كەلتىرۋدىڭ» مەملەكەتتىك سىناق تۇيىنىندە... چۋانجوۋدىڭ جان - جاقتى ناقتى قۋاتى ۇزدىكسىز تىڭ ساتىعا كوتەرىلىپ، ەكونوميكانىڭ جالپى مولشەرى ءۇرتىس 19 جىل بويى فۋجيان ولكەسى بويىنشا ماڭداي الدى ورىندا تۇردى؛ سونىمەن بىرگە «جينجياڭ تاجىريبەسىنىڭ» جەدەل كوبەيتىلىپ، جالپىلاستىرىلۋىمەن تۇتاس قالادان 5 اۋدان مەملەكەتتىك 100 مىقتى اۋدان قاتارىنا كىردى.
فۋجياننىڭ تاۋى كوپ، سۋى تاپشى، اتىزى از، تاۋلى وڭىرلەر مەن تەڭىز جاعالاۋىنىڭ، قالا مەن اۋىلدىڭ دامۋىندا پارىق بار. فۋجياننىڭ اۋدان ەكونوميكاسىنىڭ سەركەسى رەتىندە، جينجياڭ باستان - اياق تەڭىز جاعالاۋىنداعى جەرلەر ارقىلى تاۋلى ءوڭىردى جەبەۋ، الدىمەن بايىعاندار كەيىنگىلەردى جەتەكتەۋ سىندى بىرگە دامۋ جولىمەن جۇرۋگە تاباندى بولدى.
مينشي تاۋلى وڭىردەگى جينجياڭ (چاڭديڭ) ونەركاسىپ باقشا رايونىنا بارا قالساڭىز، وسىزاماندانعان قاز - قاتار زاۆود ۇيلەرىنىڭ بوي تالاسىپ تۇرعانىن، جۇك اۆتوموبيلدەرىنىڭ قايشالىسىپ جاتقانىن كورەسىز. جوسپارداعى اۋدانى 15 مىڭ مۋ كەلەتىن بۇل باقشا رايونىنا 6 جىلدىڭ الدىندا ماڭدايشالىق اسىلىپ، جينجياڭ قارجىمەن، تەحنيكامەن، ساۋداگەر شاقىرۋ قاينارىمەن قولداۋ كورسەتىپ، جوعارى تەحنيكالى توقىماشىلىقتى، اۋىل شارۋاشىلىق قوسىمشا ونىمدەرىن جىنتىكتەي مانەرلەۋدى ءتۇيىندى دامىتتى. قازىر باقشا رايونىنا 25 كاسىپورىن ورنالاستى، مۇنىڭ ىشىندە 100 ميلليون يۋاننان جوعارى كولەمدەگى 7 كاسىپورىن بار، 3000نان استام ادامدى ورنىقتى جۇمىسقا ورنالاستىردى، مۇنىڭ ىشىندە كەدەيلەردىڭ سانى 326 ادام.
چاڭديڭ اۋدانى ايگىلى توڭكەرىستىك بايىرعى رايون ءارى فۋجيان ولكەسىندەگى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ، وركەندەتۋدەگى 23 ءتۇيىندى اۋداننىڭ ءبىرى. 2012 - جىلى فۋجيان ولكەسى جينجياڭ مەن چاڭديڭنىڭ باعىتتامالى كومەكتەسىپ، نىسان، قارجى، مەحانيزم جاقتارىندا ۇشتاسۋدى كۇشەيتىپ، ىشكەرىلەي توعىسۋىن تۇراقتاندىردى. چاڭديڭ ىلگەرىندى - كەيىندى 2 توپتا 16 كادردى جينجياڭنان تاجىريبە ۇيرەنۋگە جىبەردى؛ سونىمەن 2017 - جىلى فۋجيانداعى اۋدانداردىڭ (قالا) ەكونوميكالىق قۋاتىنىڭ تىزىمدىگىندە جينجياڭ 10 مىقتىنىڭ باسى بولۋداي ورنىن ساقتاسا، چاڭديڭ 10 جاقسىنىڭ قاتارىنا كىردى.
«ايماق - اۋدان جونگە سالىنسا، الەم تىنىش بولادى». اۋداندار ەكونوميكاسىنىڭ جارىسا گۇلدەنۋى، جەرگىلىكتى باسىمدىققا يە كاسىپتەردىڭ گۇلدەنىپ - كوركەيۋى چۋانجوۋ مەن فۋجياننىڭ ەكونوميكاسى مەن قوعامىنىڭ دامۋىنا قۋاتتى قوزعاۋشى كۇش قوستى. ال تاۋ - تەڭىز سەلبەستىگى، باعىتتامالى كومەكتەسۋ، كەدەيلەردى دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋ سياقتى مەملەكەتتىك ءبىر قىدىرۋ ماكرولىق ساياساتتاردىڭ جەتەكشىلىگىندە، «جينجياڭ تاجىريبەسى» سىندى قىمباتتى قازىنا دا ۇزدىكسىز قاناتىن كەڭگە جايىپ، بايتاق جۇڭگو دالاسىندا تالاي - تالاي ءىز قالدىردى.
2007 - جىلى جينجياڭدىق ساۋداگەر چىن دىچي 200 ميلليون يۋان اقشاعا نيڭشيانىڭ حىلان تاۋىنىڭ شىعىس سىلەمىندەگى 100 مىڭ مۋ ءشول دالانى كوتەرمەگە الۋ شەشىمىن 15 مينۋتتا جاسادى. 10 جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى، ول ىلگەرىندى - كەيىندى ءبىر ميلليارد 600 ميلليون يۋان قارجى شىعارىپ، قىلتان وسپەيتىن جەرگە 5 ميلليون تۇپتەن استام ءجۇزىم اعاشىن ەگىپ، 50 مىڭ مۋدان استام قۋ مەدياندى اشىپ، جەرگىلىكتى 3000نان استام بۇقارانى جۇمىسقا ورنالاستىردى.
جينجياڭدىقتاردا ەجەلدەن كوپتىڭ قامىن ويلايتىن، جاقسىلىق ىستەۋگە جانى قۇشتار ءداستۇر بار. بايىعاننان سوڭ وسى ءداستۇردى ونان ارى ساۋلەلەندىرىپ، نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىستارىنان قوعامدىق ىستەردىڭ دامۋىنا دەيىن، جينجياڭدىقتار قىسىلعانعا قول ۇشىن بەرىپ، قىزۋ ىنتامەن ۇلەس قوسۋدىڭ تالاي - تالاي ۇلگىسىن جاسادى.
24 جىلدىڭ الدىندا جينجياڭ كاسىپورىنشىلار مەن بۇقارانىڭ تىلەگىنە ساي، كوپ جاقتان قۇلشىنىس جاساۋ ارقىلى جينجياڭ اۋەجايىن سالۋ رۇقساتىن الدى. قارجى جەتىسپەگەن جاعدايدا، جينجياڭداعى كاسىپورىندار جىلۋ بەرۋ ۇسىنىس حاتىن جازدى، قىسقا عانا جارىم جىلدا نەشە 100 ميلليون يۋان اقشا قالادان، ەل ىشىنەن، شەتەلدەن جينجياڭعا قۇيىلدى... جينجياڭ اۋەجايى رەفورما جاساپ، ەسىك اشقاننان بەرگى جىلۋ بەرىلۋ سالىستىرماسى ەڭ جوعارى اۋەجاي بولدى.
16 جىلدىڭ الدىندا بۇكىل ەلدەگى تۇڭعىش اۋدان دارەجەلى قايىرىمدىلىق باس قوعامى − جينجياڭ قالالىق قايىرىمدىلىق باس قوعامى قۇرىلدى. بيىل 4 - ايدىڭ اياعىنا دەيىن، بۇل قوعام جيىنى 3 ميلليارد 22 ميلليون يۋان جىلۋ جيناپ، ءبىر ميلليارد 620 ميلليون يۋان جىلۋدى ءتۇرلى قايىرىمدىلىق ينجەنەريالارىنا جۇمسادى، سونداي - اق دەنساۋلىق ساقتاۋ، وقۋ - اعارتۋ، قارتتاردى كۇتىمدەۋ سياقتى سالالارعا باعىتتامالى كومەك كورسەتىپ، قيىنشىلىققا ۇشىراعان بۇقاراعا 170 مىڭ ادام - رەتتەن استام كومەكتەستى. «بايلىقتى ەمەس، قايىرىمدىلىققا بەرگەن اقشاڭدى ايت، سالتاناتىڭدى ەمەس، جاقسى اتىڭدى ايت» دەگەن ءسوز جينجياڭداعى كاسىپورىنشىلاردىڭ اراسىندا بىرتىندەپ سالتقا اينالدى.
«ادامى كوپ، مادەنيەتى مايەكتى، تابيعي بايلىق ەرەكشەلىگى باسىم ەمەس، ءوز كۇشىمىزگە سۇيەنىپ گۇلدەنىپ دامۋ ءۇشىن ءالى دە تالاي جول باسۋعا تۋرا كەلەدى»، - دەدى جينجياڭ قالالىق پارتكوم ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى ۋ جۇڭليۋ تەرەڭ تولعانىپ، - «كىشكەنتاي جينجياڭ» مەن «الىپ جۇڭگو» كوپتەگەن ۇقساستىقتارعا يە، جينجياڭدا قالىپتاسقان «جينجياڭ تاجىريبەسىن» باسقا جەرلەردىڭ ۇيرەنۋىنە، ۇلگى ەتۋىنە ابدەن بولادى.
«مينناننىڭ جينجياڭىنان» «دۇنيە ءجۇزىنىڭ جينجياڭىنا» دەيىن: رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋدى اناعۇرلىم زور تەبىنمەن ىلگەرىلەتىپ، اناعۇرلىم بەرىك سەنىممەن حالىقارالىق ساحناعا شىعۋ ارمانىن ورىندادى
بيىل 5 - ايدىڭ 9 - كۇنى افريكاداعى ماروككونىڭ مارراكەش سپورت سارايىندا جينجياڭ دۇنيە جۇزىلىك ورتا مەكتەپ وقۋشىلارى سپورت جينالىسىنىڭ تۋىن وتكىزىپ الدى، «قۇلشىنعان عانا جەڭەدى» ءانىنىڭ ىرعاعى نەشە مىڭ شاقىرىم شالعايداعى حالىقارالىق جارىس الاڭىندا اسقاقتادى.
2020 - جىلعى 18 - رەتكى دۇنيە جۇزىلىك ورتا مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ سپورت جينالىسىن وتكىزۋگە ءوتىنىش بەرۋ بارىسىندا جينجياڭ «قۇلشىنعان عانا جەڭەدى» دەگەن رۋحپەن وتكەلدەردەن سۇرىنبەي ءوتىپ، رەسپۋبليكا تاريحىندا حالىقارالىق ۋنيۆەرسال سپورت جينالىسىن وتكىزەتىن تۇڭعىش اۋدان دارەجەلى قالاعا اينالدى.
جينجياڭدىق مۇھاجىرلاردىڭ تەڭىزدەن ءوتىپ ءومىر ءۇشىن كۇرەس جاساۋىنان جينجياڭنىڭ ونىمدەرىنىڭ دۇنيە ءجۇزىنىڭ بازارىنا شىعۋىنا دەيىن؛ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» ورايىنان پايدالانىپ شەتەل بازارلارىن كەڭەيتۋدەن «جارىس ارقىلى قالانى گۇلدەندىرەتىن، جارىس ارقىلى ءوندىرىستى جەبەيتىن، جارىس ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جاسايتىن» سپورت قالاسىن تۇلعالاعانعا دەيىن، جينجياڭنىڭ وركەندەۋ، ەسىك اشۋ، قارىشتاپ دامۋ تاريحى سان وزگەرىستى باسىنان كەشىرىپ، جولى بارعان سايىن كەڭەيە ءتۇستى.
بيىل 4 - ايدا اشىلعان جينجياڭ قالاسىنداعى كاسىپورىنداردىڭ جاڭالىق اشا دامۋ جينالىسىندا انتا توبى باسالقالار مەكەمەسىنىڭ ءتوراعاسى ديڭ شىجۇڭ «جۇڭگونىڭ نايكىيى ەمەس، دۇنيەنىڭ انتاسى بولۋ كەرەك» دەپ ايبىندى تۇردە جاريالادى.
بايحۇڭ توبىنىڭ ۆيەتنام نىسانى، حىڭ - ان رەسەي جاڭا سەرىكتەستىگى، پانپان شەتەل زەرتتەۋ - اشۋ ورتالىعى... ەسىك اشۋدى كەڭەيتۋ بارىسىندا جينجياڭداعى كاسىپورىندار ارشىندى قاداممەن «سىرتقا شىعىپ»، فاكتورلاردىڭ وزىندىك قۇنى ابزال وڭىرلەردى تاڭداپ قانا قويماي، ەۆروپا، ا ق ش نىسانالى بازارىنا دا كوز تىكتى.
عالامدىق بازار باسەكەسىندە جينجياڭداعى كاسىپورىندار ساپا باسىمدىعى مەن سارا ماركا كۇشىن كۇن سايىن كورنەكتىلەندىرىپ، «قاراپايىم، تومەن دارەجەلى، تومەن قوسىمشا قۇن قوسۋ» سياقتى وتكەندەگى اسەرلەردەن بىرتىندەپ ارىلىپ، جۇڭگودا جاسالعاندى تۇتاس عالامداعى كاسىپ تىزبەگى مەن قۇن تىزبەگىنىڭ تالعارىنا شىعارۋدىڭ جاندى كۋاگەرىنە اينالدى.
ەسىك اشۋ ءتىپتى دە زور دامۋ ورايىن اكەلدى، الايدا اناعۇرلىم شيەلەنىستى باسەكەنى، اناعۇرلىم جوعارى ساپا تالابىن ايگىلەدى − كاسىپ سالاسى دا وسىنداي، قالا دا وسىنداي بولدى. جاڭا داۋىرگە ءوتتى، جاڭا ارمانعا قانات قاقتى، جينجياڭ ءوزىنىڭ ورنىن حالىقارالانعان جاڭاشىل ساپالى قالا قۇرۋ دەپ قايتالاي تۇراقتاندىردى.
ليۋ ۋىنرۋ: حالىقارالانۋدىڭ دارەجەسى قالانىڭ ۇلكەن - كىشىلىگىندە ەمەس، قايتا قالانىڭ ساپاسى مەن باۋراۋ قۋاتىندا. جينجياڭنىڭ تاجىريبەسى رەفورما جاساۋدا، ەسىك اشۋدا تابىسقا جەتكەن، جينجياڭنىڭ بولاشاعى دا رەفورما جاساۋدىڭ، ەسىك اشۋدىڭ ءۇرتىس جۇرىلۋىندە، حالىقارالىق كاسىپتەر سەلبەستىگى مەن باسەكەگە ءتىپتى زور تەبىنمەن قاتىناسۋىندا، - دەدى.
كاسىپ − قالانىڭ تىرەگى، حالىقارالانعان قالا حالىقارالانعان كاسىپ پەن نىساندى قاجەت ەتەدى، باتىلدىقپەن توپ جارۋعا، باتىلدىقپەن سىناق ەتۋگە تالپىنعان جينجياڭدىقتار بۇل رەت نىسانالارىن ينفورماتسيا ونەركاسىبىنىڭ «ازىعى» − ينتەگرالدى تىزبەككە اۋداردى.
2016 - جىلى 7 - ايدىڭ 16 - كۇنى فۋجيان ولكەسىنىڭ جينحۋا ساقتاۋىش ينتەگرالدى تىزبەك ءوندىرىس لەنياسى نىسانى جينجياڭدا جۇمىس باستادى. بۇل نىساننىڭ جوباداعى يەلەگەن جەر اۋماعى 594 مۋ، 1 - مەرزىمدىك قۇرىلىسىنا 37 ميلليارد يۋان قارجى قوسىلعان، مەملەكەتتىڭ «13 - بەسجىلدىق» ينتەگرالدى تىزبەك ءىرى وندىرگىش كۇشىن ورنالاستىرۋ جوباسىنداعى كەلەلى نىساندار تىزىمدىگىنە ەنگىزىلگەن.
جينجياڭ قالاسىنىڭ باستىعى جاڭ ۋىنشيان: جينجياڭدىقتار جونىنەن ايتقاندا، وتكەندەگى ۇلتاراق، كەزدەمە، قاعاز، كارتوپ جاپىراقتاماسىن ءوندىرۋ بولسىن، الدە قازىرگى كومپيۋتەر چيپى بولسىن، تەك كوڭىل قويا ىستەسەڭ بولعانى، بارلىعىنان ناتيجە شىعارا الاسىڭ، - دەدى.
كومپيۋتەر چيپىن دانەكەر ەتكەن جينجياڭ قالاسى اناعۇرلىم قۇلشىنا ءتۇسىپ، جينحۋا نىسانىنىڭ ىرگە تەپكەن جەرى شينتاڭ مالىسىندە كومپيۋتەر چيپىن ەرەكشەلىك ەتكەن شاعىن قالاشىق قۇرىپ، ينتەگرالدى تىزبەك كاسىبىنىڭ جالپى تىزبەگىن جاساۋعا كۇش سالىپ، قوسالقى كاسىپتەردىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتتى ءارى اتىز كورىنىسى نىسانىن سايكەستى اتقارىپ، شوعىرلى اۋماقتاعى ميننان ءداستۇرلى بايىرعى قالاشىعىن جاڭالاپ، دەڭگەيىن جوعارىلاتۋعا باستادى.
ءارى «حالىقارالىق ۇلگىدە بولۋ»، ءارى «ميننان ءتۇسىن الۋ» كەرەك. جينجياڭدىقتاردىڭ قاراۋىنشا، بۇل جاڭالىققا تولى ءارى سىندارلى «ارالاس» ۇلگى. ءداستۇرلى 1 -، 2 -، 3 - كاسىپتەردىڭ تيبىنە بۇرىلىس جاساپ، دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ، توعىستىرۋ، ءوزارا بايلانىس جاساۋ جانە فۋنكتسياسىن ءوزارا تولىقتاۋدى جۇزەگە اسىرىپ، «3 < 1 + 1 + 1» ناتيجەسىنە جەتتى.
تابىس تالانتتان تۋادى، شارۋاشىلىق تالانتپەن كەرەگە جايادى. جينجياڭنىڭ جاڭا كەزەكتى دامۋىنداعى ەڭ كوكەي تەستى قىزمەت مىندەتىن الىپ ايتقاندا، جينجياڭ قالاسىنىڭ پارتيا، ۇكىمەت باسشىلارى ىلعي دارىندىلاردى ءبىرىنشى تاڭداۋ نىسانىنا ەنگىزىپ وتىردى.
مەملەكەتتىڭ 1000 ادامدىق جوسپارى، فۋجياننىڭ 100 ادامدىق جوسپارى رەتىندە دارىندى ەنگىزىپ، فۋجيان يۋەكى جاڭا ماتەريالدار عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ جاۋاپتىسى سىڭ فۋچۋان 2016 - جىلى جينجياڭدا شارۋاشىلىق قۇرۋدى تاڭدادى. ەل ىشىندەگى اقتاڭداقتى تولتىراتىن پاتەنت تەحنيكاسىنا يە ءارى جەر - جەر تالاساتىن شەتەلدەن ەلگە ورالعان دوكتور نە ءۇشىن شاعىن قالا جينجياڭدى تاڭدادى؟ سىڭ فۋچۋان مۇنىڭ 3 ءتۇرلى سەبەبىن كورسەتتى: جاڭا ماتەريالدار كاسىبىن قولدانۋمەن ساڭلاۋسىز تۇيىلىسەتىن جاساۋ كاسىبى نەگىزى، مەملەكەت دارەجەلى قولايلى ساراپتاۋ قۇرىلىمى مەن بىرەگەي قىزمەت كورسەتۋ تيجارات - ساۋدا ورتاسى بار.
شي جينپيڭ جولداس «جينجياڭ تاجىريبەسىن» قورىتىندىلاعاندا مىنانى اتاپ كورسەتتى: ۇكىمەت ەكونوميكالىق قىزمەتتە «ورىن اتتاۋعا» دا، «ورىندى بوس قالدىرۋعا» دا، «وتىرىك ورىن بەلگىلەۋگە» دە جانە «ورنىنا كەلمەي قويۋعا» دا بولمايدى. جينجياڭنىڭ دامۋى بارىسىندا ۇكىمەت پەن كاسىپورىننىڭ تاماشا ىقپالداستىعى ماڭىزدى رول اتقاردى. تالاي جىلدان بەرى، جينجياڭ قالالىق پارتكوم مەن ۇكىمەت باستان - اياق ءوزىنىڭ «جول باستاۋشى، ىلگەرىلەتۋشى، قىزمەت كورسەتۋشى» رولىندىق ورنىنان جازبادى. حالىقارالانعان جاڭاشىل ساپالى قالا قۇرۋ بارىسىندا جينجياڭ تيجارات - ساۋدا ورتاسىن ماڭىزدى وندىرگىش كۇش ەتىپ، قالانىڭ شەشۋشى ساپاسىنىڭ ءبىرى رەتىندە قارادى.
«ۇكىمەت قۇرىلىمدارىن ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ مەن باسقارۋدى ۇشتاستىرۋ، قىزمەت كورسەتۋدى ساپالىلاندىرۋ» رەفورماسىن ءۇرتىس تەرەڭدەتتى. «دەرەۋ ءبىتىرۋ، ينتەرنەتتە ءبىتىرۋ، جاقىن ماڭدا ءبىتىرۋ، ءبىر رەتتە ءبىتىرۋ» سىندى «ءتورت ءبىتىرۋ» ۇستانىمىن العا قويدى؛ ۇقىق تىزىمدىگى مەن جاۋاپكەرشىلىك تىزىمدىگى سىندى «ەكى تىزىمدىكتى ۇشتاستىرۋدى» ورىندادى؛ «كوپ بولعاندا ءبىر رەت عانا بارۋ»، «ءبىر رەت تە بارۋدىڭ قاجەتى جوق» تىزىمدىگىن رەتتەپ، 1149 ءتۇردى جاريالادى.
جينشۇي وزەنى شىعىسقا جوڭكىلەدى تىنباستان، جاسىلدانىپ سانسىز تاۋ، شىعاندادى جىر - داستان.
سوناۋ وتكەن داۋىرلەردە ورتا جازىق كوشپەندىلەرى سوعىس الاپاتىنان جان ساۋعالاۋ ءۇشىن، تاۋ اسىپ، تاس باسىپ، تۋعان جەردەن شالعايداعى مينناننىڭ تەڭىز جاعالاۋىنان جاڭا قونىس تاپتى. مىڭداعان جىلدان بەرى جينجياڭدىقتار «ادامى از، جەرى قۇنارسىز» بولۋداي تىرشىلىكتىڭ ماشاقاتىن تارتىپ، تاعدىرلارىن وزگەرتۋ ءۇشىن جان قيارلىقپەن كۇرەس جاسادى.
اماليات تەك رەفورما جاساپ، ەسىك اشقاندا عانا، وسى ىرىستى توپىراقتىڭ وركەن جايىپ، جەمىس بەرەتىندىگىن، ءداۋىر حيكىمەتىن جازاتىندىعىن دالەلدەدى. تاريحتىڭ جويقىن وزگەرىسىنە تاۋ - وزەندەر كۋا. جاڭا ءداۋىر باعىتى جاڭا رەفورمانىڭ باستاماسىنا بەلگى قويدى. رەفورما توقتاپ قالمايدى، كۇرەس اياقتالمايدى. «جينجياڭ تاجىريبەسى» ءارى تاريحتىڭ جارىق ساقيناسى، ءارى بولاشاق العا باسۋ جولىمىزداعى كوورديناتا.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 7 - ايدىڭ 8 - كۇنى فۋجوۋدان بەرگەن حابارى)
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
وقىرمان نازارىنا
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
